NIEUWE
HDagBlaó voor
- Qtt Zuió-JCollanó.
Geheime genootschappen.
muite jnTÏ and.
No. 4367.
Dinsdag 19 December 1899
24steQJaargaiigi
ABOHKiSMEHTSPBïJB
Per 3 maanden voor Haarlem ƒ1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte*
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contact
AGHTE MA JSrOU AGITATE
Redacteur-IJi tge ver, W. KüPPERS.
Het is ons eene behoefte geworden onze
lezers er op te wjjzen, waarom geheime ge
nootschappen verboden zjjn.
Neem een geheim genootschap in eene stad
of dorp, ondervraag de leden er van omtrent
hun christelijke overtuiging, wat zij in den
mensch voor goed en noodwendig houden,
en zij zullen allen als eenen mond antwoor
den, dat een mensch goed is wanneer lip
maar oprecht, eerlijk, matig en een goed
philanlroop is, wanneer hij het spreekwoord
voor de maatstaf van zijn handelwijze houdt
«Doe aan niemand anders, wat gij niet wilt
dat aan u gedaan wordt.»
Hierin is volgens hen de deugd vaneen
mensch gelegen. Verder zullen zij er nog
wel bjjvoegen, dat een individu deze deugden
in praktpk kan brengen uit zjjn eigen na
tuurlijke krachten, zonder eenige hulp van
boven, zonder eene kracht van de H. Ka
tholieke Kerk.
De geheime genootschappen noemen dan
ook hun systeem «natuurlijke godsdienst.»
Laat de Roomsche Kerk, zeggen ze, met
haar bekrompen doorzicht aan onwetenden
•n ongeletterden de wetten voorschrijven
laat zjj haar lessen en grondregelen van
het Evangelie voor 's menschen gedrag voor
schrijven, wjj gelooven hier niet aan.
Het verstand van hen, die tot de geheime
genootschappen behooren, i» te groot, hun
oog te doorzichtig en hunne ideëen zpn bo
ven de kennis van godsdienstige menschen
verheven.
De genademiddelen ons door God gegeveu
in zpn zeven H. Sacramenten, het H. Sa
crificie der Mis, en andere bedieningen van
de H. Kerk, worden door de Vrijmetselaars
als nutteloos, als kleingeestigheid uitge
kreten: Het bovennatuurlijke doel van den
mensch, de reden waarom wij geschapen zpn,
tegelijk met de vele en krachtdadige mid
delen om tot dat doel te komen, worden
over het hoofd gezien. De geheime genoot
schappen beproeven om de plaats in te ne-
FEUILLETON.
DE ERFGENAAM.
Vervolg)
45
Opmerkzaam en niet zonder leedvermaak had
Malwine dit klein tooneel gevolgd, waarom zon
den anderen gelukkig zjjn, ale zjj het niet w«a.
Deze sentimentesle zottin, die haar eigen hart
niet kende en 't oamogeljjke najoeg, verdiende
geen geluk, evenzoomin de dwaze m&n, die
verblind genoeg was van aan hare liefde te
gelooven.
«Tante Begina is zoo juist wakker geworden
en bjj oom Dagobert mag men van Göiz niet
spraken,/' antwoordde zjj, «ook zullen we dade-
ljjk naar bed moeten gaan. Morgen ben ik ech
ter bereid aan uwe nieuwsgierigheid te voldoen."
„Die is buitengewoon sterk gespannen,// ver
zekerde Vera.
XIX.
Het was de volgende morgen. Vera's nieuws
gierigheid had haar naar Malwine gedreven, die
haar met welsprekende uit 't hart gewelde
woorden, hst wisselvallig leven van Gö-.z schil
derde.
Het deed de verhaalster goed, iemand gevon
den te hebben, dien zjj den overledene schil
deren kon, zooals hjj in hare herinnering leefde,
zonder tegenspraak te behoeven te vreezen. uit
gaf haren woorden eene overtuigende k-acht,
mm van de Kerk, beproeven in den mensch
uit te werken, dat, waarvoor de Kerk is
gesticht en door Christus zeiven hier op
aarde verspreid. Leeraart zoo sprak de
Christus tot de Apostejen, aan alle volken,
de plichten die de mensch te vervullen heeft
in betrekking tot zichzelven, tot zijn even-
mensch en bovenal tot God.
In zijn Apostolischen brief van 22 Januari
1899, aan Kardinaal Gibbons, schreef
Z. H. Leo XIII«Christus is de leeraar
en 't voorbeeld van heiligheid en allen die
het eeuwige leven willen binnentreden moe
ten zich naar Zijn leeringen schikken, Zijn
voorbeeld navolgen en zich onder Zijnen
standaard vereenigen.»
De fundamenteele wetten en bijwetten van
de geheime genootschappen zpn alleen ge
grond op sociale en financieele beginselen.
In hun handboeken wordt niet erkend, dat
God het begin en de grondslag is van al
wat bestaat, daarin wordt de Christus niet
gehuldigd en erkend als «de leeraar en hét
voorbeeld van heiligheid.»
In de geheime genootschappen is de
mensch zpn eigen God. Waar is de in
wendige, de innerlijke kracht, die zich aan
de leden mededeeltwaar het hoofd en de
ziel van zulk eeu vereeniging; waar is God,
de Eeuwige leeraar en het voorbeeld van
den mensch En dan durven de vrjjmet-
selaars in spijt van dit alles nog staande
houden, dat er niets in hunne genootschap
pen gevonden wordt, dat tegenstrijdig is
met de Christelpke beginselen.
Men behoelt in de vrijmetselaarsloge niet
aan den Christus te gelooven, immers daar
zpn allen gelijk, Jood en Christen, Moham
medaan of Heiden, allen zpn daar welkom,
allen zpn daar vereenigd om te werken aan
de vernietiging van het Pausdom. En helaas,
zoo menigeen raakt verward in de voetan
gels die hen door de sectarissen gelegd wor
den zoo menig argelooze wordt meege
sleept in die valsche leeringen.
Men stelt zich niet de vraag «Is dan
de heiligmaking, de eeuwige belooning van
Alhoewel zjj zich voorgenomen had, zich streng
aan de waarheid te houden, ging 't haar evenals
allee, die over hun lievelingsheld spreken, de
daadzaken werden ia 't schoonste licht gesteld
en een weinig overdreven. Ze sehilderde het
beeld van een schoon belangwekkend man, die
wel schuld had, maar tegen wien nog grooter
schuld begaan was een beeld, geschikt om de
fantasie der geestdriftige toehoorster te doen
ontvlammen.
«Toon mjj een portret van hem," riep ze,
toen Malwine geëindigd had. //Hjj moet een
buitengewoon man geweest zjjn van een groote
aantrekkingskracht ze zuchtte en dacht aan
den bruidegom, die zulke tooverkunsten niet
verstond. Ze hadden zich wel den volgenden
morgen verzoend en tengevolge van Hugo's toe
gevendheid had ze weer een oogenblik van liefde
gedroomd. Vlug was alles echter verdwenen, en
twjjfel kwelde haar opnieuw.
«Ik moet een portret vau hem zien,// zei ze
eigenzinnig, toen Malwine zweeg.
Nu bezat Malwine wel een portret van den
doode, een portret, dat ze als een kleinood be
waarde. Ze liield het voor aller oogea verborgen
en beschouwde het alleen in onbewaakte oogan-
blikken. Buiten haar mocht dit niemand zien,
vooral niet dit oppervlakkig schepsel met dat
beete hoofd en ledige hart.
«Jammer dat ik nw wensch niet kan vervul
len,// antwoordde ze weer op koelen toon. «Oom
en tante hebben alle portretten van den over
ledene vernietigd.//
«Zou er warkeljjk geen uit te vinden zjjn
Vera keek Malwine scherp aan. Deze laa ste
's menschen ziel niets meer waard Is het
verloren gaan eener onsterfelijke ziel dan
niet meer het grootste ongeluk dat haar
overkomen kan
De geheime genootschappen breiden zich
in Ameiika en Frankrijk schrikbarend uit,
terwijl in deze landen helaas duizende Ka
tholieken onder de leden der verderfelijke
secte gevonden worden.
Een treurig verschijnsel voorwaar Ge
lukkig voor ons Vaderland, dat het kwaad
hier nog zoo'n voortgang niet heeft ge
maakt, al sluiten zich velen in 't geheim
en in 't openbaar bij de vijanden der Kerk
aan, om te belagen hun tegenstanders, die
de H. Kerk verdedigen om den satan zpn
invloed zoo mogelijk te helpen verpletteren.
Wij mogen niet met de handen in den
schoot bljjven zitten en laten waaien wat
waaitlaten draaien wat draait 1 Neen
toonen wp ons katholiek in merg en been,
toonen wp te kunnen maar ook te willen
strpden voor de rechten van onze Moeder
de H. Kerk, die ons van kindsbeen af ge
leid heeft en ons brengt in de veilige have,
waar eeuwige vreugde en geen tandenknar
sen zal zpn.
In gemoede
Karakterloos is onze tijdmaar toch
juist in onze dagen, zoo vol aan rechtsver-
trapping, geeft ons een karaktervol volk in
het verre Zuid-Afrika een schitterend be
wijs van innerlijke kracht en goed ver
trouwen. Wat daar ginds in het verre Zui
den plaats heeft, toont ons ten duidelpkste,
dat de mensch wiktmaar God beschikt
over de volken.
Engeland.
In het land der Britten heerscht een ge
weldige afkeer tegen de Regeering. Men
beschuldigt haar van op de meest ergerlpke
manier, zedelpkheid en gerechtigheid in
Zuid-Afrika te hebben vertreden. De jour
nalist Stead heeft een handje geholpen.
Niet minder dan 100.000 exemplaren van
meende haar geheim zorgvuldig bewaard te heb
ben, de romantische toehooreter had echter de
liefde in hare welsprekende woorden begrepen
en geloofde niet dat het meisje het beeld van
haren geliefde aan 't vooroordeel der bloedver
wanten zou opgeofferd hebben.
«Neenhernam Malwine kort.
«Hoe Zoudt gjj geen portret van hem gered
hebben
«Neen!" herhaalde Malwine op afwjjzendan
loon. Het begon haar bjjoa te berouwen, met
Vera over Gö:z gesproken te hebben. «Maar ééu
portret, kan ik je tooGen,// voegde zjj erbjj. «Kom
maar mee naar de portretkamer, daar kan ik je
het laten zien.//
«Op de portretkamer Daar was ik zoo vaak,
daar heb ik toch geen beeld van Götz gezien!//
«Hugo heeft u zeker niet aan dien gevaarle
ken aanblik willen blootstellen,» spotte Malwine.
«Vlug naar de portretkamerriep Vera op
springend. Malwine nam de sleutels eu voerde
't meisje naar de bovenverdieping in de portret-
kamer. Vera hield van deze vertrekken, hoe goed
zou zjj in die kostbare lijst passen, beter daa
Hugo dacht ze.
«Geen portret, dat eenigszins met uwe be-
schrjjviug overeenkomt. Wie is dan Götz?»
«Meen je, dat men hem toegang gaf in dit
hooge gezelschap Hem, een verstooteiing
een banneling hjj is in eene nevenruimte
verborgen .Wat was dat zei ze en liep
naar het raam van de zaal, dat op den tuin uit
kwam. «Tante Begin» roept mjj En met
i, hoor iknu tuag ik niet wachten.//
Ze geleidde Vera in bet aangewezen kabinet:
zijn brochure Stop the War zjjn verspreid.
Een parlementslid kocht 4000 exemplaren
voor zijn kiezers. De brochure kost f 24
per duizend en het verzenden kost het-
i zelfde.
Stead wil nu een groot dagblad op
richten, vrij van eiken regeeringsdwang.
Het plan bestaat om een paar honderd
duizend mannen te krjjgen die ieder één
pond (f 12) storten en tegelijk zich abon-
neeren.
Anderen willen twee en een half mil-
lioen gulden voor het op te richten dag
blad bjjeen brengen.
Iu Engeland heerscht door den oorlog
in Zuid-Afrika stilstand van zaken en zware
belastingen moeten betaald worden. Daarbjj
komt nog een gevoel van ontevredenheid
en wroeging.
Amerika.
Heel leelijk voor Engeland is zeker wat
de New-Yorksche bladen berichten, n. 1.
dat Amerikaansche bladen een donker in
zicht hebben in den toestand van Engeland
in Zuid-Afrika. Indien Engeland de Kaap
kolonie verliest, zullen alle andere kolonies
in opstand komen.
Rijke Ieren en vrienden der Boereu in
Amerika zijn bezig lersche regimenten te
werven, om naar Delagoabaai gezonden te
worden.
Men meldt, dat de Amerikaansche
staats-secretaris voor buitenlandsche zaken,
1 John Hay, last ontvangen heeft, in de
I meest krachtige termen bij president Kru-
ger aan te dringen, opdat deze zal toe
staan, naar de Engelsche krijgsgevangenen
te Pretoria te laten informeeren.
De consul der V. S. te Pretoria, M a-
c r u m seint, dat het Departement van
Oorlog van de Z.-A. Republiek slechts me-
dedeelingen wil doen over.den toestand der
krijgsgevangenen op aanvrage van de En
gelsche autoriteiten, doch het recht van
president Mc. K i n 1 e y, om zich daarmede
te bemoeien, ontkent.
frankrijk.
In de Fransche Republiek heerscht de
meening, dat Engeland met Frankrijk wil
afrekenen, zoodra de oorlog in Zuid-Afrika
i is afgespeeld.
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken de beer D e 1 c a s s moet gezegd
hebben
„Het portret staat daar in die kast in den mnur,
neem het en beschouw het goed, het is won
derschoon.//
Ze snelde heen, en 't zou geruimen tjjd duren
eer zjj terugkwam. De tante, die in twijfelach
tige gevallen gaarne den raad harer verstandige
nicht inriep, vorderde eeu lang gesprek. Mal
wine dacht dan ook dat ze Vera niet meer zou
vinden cn was zeer verwonderd haar bjj hare
terugkomst in een leuningstoel te zien zitten
met het portret van Götz voor haar, dat ze op
merkzaam beschouwde. Ze was zoo danig in de
aanBchouwiog verdiept, dat ze Malwine pas be
merkte, toen deze voor haar trad: «Een waar
kunstwerk dit beeld 1// zei ze toen zachtjes en
't scheen Malwine, alsof ze buitengewoon bleek
was en hare oogea zonderling schitterden.
„Ben je niet wel vroeg Malwine.
«Niet wel? Waarom?// Vera streek zich over
het voorhoofd. «Misschien wel tengevolge van
de muffe lucht hier. Dus dit is de veelbesproken
Götz
Ze zette het portret in de kast. «Is het portret
geljjkend
«Het geleek sprekend,// zeiden allen. „Dege-
rjjpte man bad scherpere trekken, doch de oogea
kenmerken den man geheel, de oogen, die hier
nog lachen maar bjj den man van een somber
vuur schitterden."
«Jawel de oogen," herhaalde Vera naden
kend. Hjj moet ouder dan Hugo geweest zjjn,//
zei ze plotseling
«Zeker. Zjjn vader, ofschoon maar twee jaar
ouder dan Hugo's vader, was zeer jong getrouwd.»
iXWerdt vervtlfi.)
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
