No. 4372
Maandag 25 December 1899
24ste Jaargang.
ÏÏ)ag6laó voor eSïooró- en oLuiö-óCollanè.
KERSTMIS.
j
<9ïieuwjaarswense/ien.
&iet juBilé,
B IT E N L A N D.
M
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
AG1TE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADV ERTEN TIEN.
Van 1 6 regels50 Cents.
Elke regel meer71 '3
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland Compagnie Générale Publicité Etranqcre,
G V. DAL BE Sf (0. JOBN., F. JONES Succ. Paris 31 his Faubourg Montmartre
Aan onze Lezers geven wij de gelegen
heid, indien zjj boven het omslachtig ver
zenden van kaartjesde voorkeur geven
aan het plaatsen van eene Advertentie als
Nieuwjaarswenscb, dat te doen in ons num
mer van den Nieuwjaarsdag, tegen inzen
ding van 25 cents.
Deze advertentie mag 5 regels groot zijn
Meer regels worden tegen den gewonen
prjjs berekend.
Wjj verwachten ie Advertentie tjjdig
dus reeds Vijjdag 29 December a. s in
te zenden.
DE ADMINISTRATIE.
Heden vieren wjj het Geboortefeest van
Jesus Christus. Christus, de Heer, werd als
de nieuwe Stamvader van het mensch&ljjk
geslacht gebo-en, om allen te redijen en
zelig te maken, die in Hem gelooven op
Hem hopen en vol liefde zich aan Hem
toewjjden. In Christus alleen is heil, waar
heid en leven. Hp is de groote Zon, wier
licht de menschheid bestraalt met den vollen
glans der waarheid, wier warmte de harten
der menachen aanvuurt tot alle edele stre
vingen. Alwie voor deze groote geesteljjke
Zon, die na eene duisternis van vierdui
zend jaren is opgegaan, zjjne oogen sluit,
hjj wandelt ook beden nog in de duister
nis, hij blijft in den dood; zjjne verl ch-
ting is bedrog, zjjn streven is jjdelzjjn
leven is een speelbal van verwasde harts
tochten.
Dit bljjkt op allerduidelijkste wjjze zoo
wel in het leven der individuen, als in de
geschiedenis van geheele volken. Naai mate
Christus met Zjjne waarheden en genaden
bjj een volk tot heerschappij geraakt, naar
diezeltde mate heerscht vrede en zegen
welvaart en vooruitgang op alle gebied.
Maar valt een volk af van Christus, dan
woelen de partij-hartstochten alles dooreen,
dan dreigen oproeren en omwentelingen,
kortom dan sta d de strjjd van allen tegen
allen voor de deur.
Mocht het hooge Kerstfeest, dat OTer
de geheele wereld wordt gevierd, deze be-
teekenisvolle, onweerlegbare waarheid, bij
zeer velen diep in het harte prenten, voor
waar! de geheele menschheid zou daar
mede zpn gebaatMeer hulp, oneindig
grooter zegen zou daardoor worden ver
leend, dan welke door alle andere strevin
gen kunnen worden geschonken; meer hulp,
oneindig grooter zegen zou daardoor wor
den verleend dan welke beloofd maar
helaas nimmer geschonken worden door
FE Ü1LLETON.
DE ERFGENAAM,
Vervolg)
60
Eene oneerlijke daad had men niet in den
sin gehsd, waarom die geheimhouding van
Moser Wie vras die Manstein, die Moser uit
de hoogte behandelde f Waarschjjaljjk geen fa
milie. Welke wacht bezat bjj o»er den ouden
man Hjj deiDsde ervoor terng zijn prikkelba
ren oom hel fatale voorval te verhalen en had
veel trek, Moser de zaak te laten uitvechten,
onverschillig of hij de waarheid zei of ni<t
Luide stemmen in zjjne nabijheid schrikten
bem uit rjjne gedachten cp. Hjj keek om en
zag dat Vera en Therese de spreeks'ers warer
ze hadden eene bitse woordenwias lit g over
een klein verschil van meening.
»Niet zoo vurig, dameszei Hugo voor
de meisjes tredende. '/Waarover loopt de
strjjd
"Over 's keizers baard 1» lachte Therese.
Vera keek hem scherp aan en zei: "Zoo in
gedachten Waarom
//Eene netelige vraag. Ik wilde weten, of ik
verplicht ben mjj zelf en een ander een onaan
genaam nur te bereiden door htm een slechte
tjjchog mede te deelen, of dit aan 't toeval
kan overlaten."
«Slechte tjjdingen gaan gauw genoeg, zonder
dat wjj ze overdragen. Het is plicht, dat wjj
dit niet doen," sei Vera.
de theorieëu van zoogenaamde vrienden
des volks, die met den Christus gebroken
hebben, die hun eigen-ik als afgod ver
weren en jjdele spookbeelden najagen.
«Eere aan God en vrede aan de uien-
schen Deze heerljjke boodschap der En
gelen, uit deu heiligen Kerstnacht, ver
vult heden de harten van alle geloovigen
en doet hen trillen van heilige vreugde en
hoop. Zij aanschouwen in den geest het
Kindeke van Bethlehem zóó klein naar
het vleesch, maar zóó oneindig groot in
Zijee Godheid. Zij aanschouwen in den
geest de kribbe van Bethlehem die den
oneindigen God omvat zjj aanschouwen
in deu geest den schnmelen stal, die glo
rievoller is dan alle vorstenpaleizeD. Het
schreiende Kind, gehuld in doeken, is de
wellust des Hemels, de troost der aarde.
Ook heden nog is het Zjjne bestemming,
de geheele wereld te vernieuwenalle
menschen met God te verzoenen en tot God
omhoog te voeren.
Het was geen toevaldat de beloofde
Messias niet in de woning der heilige oudersi
maar op reis, bij hun pelgrimstocht naar
Bethlehemter wereld kwam. Hjj leert
ons hiermede, dat ook wjj hier op aarde
slechts pelgrims zjjndie hier geen bljj
vende woonplaats hebben. Laten wjj du»
steeds aan deze les gedachtig zijn, opdat
het aardsche leven niet al onze gedachten
en handelingen in beslag neme, maar een
hooger, bovenaardsch doel onze schreden
rich te.
Het Christus-Kindje komt in een stal
ter wereld, op eene plaats, die tot schuil
plaats dient voor schapen. Daarmee wjjst
Hij ons op Zijne bestemming als goede
Herder, die Zpn leven geeft voor Zijne
schapen. Volgen» eene tdoude overlevering
ligt het Christus Kindje daar tusschen twee
>e elooze dieren, ten teeken dat de mensch
heid, die van hare oorspronkelijke waar
digheid was afgedaald tot het redelooze
dier, door Christus wederom zou verheven
eD geadeld worden.
Het Kmdeke ligt in een kribbe, op een
plaats, waar aan de schapen het voedeel
wordt voorgezet. Hiermee wordt op ge
heimzinnige wjjze heengewezen naar het
tabernakel van ouze altaren, waar Chris
tus rust als het Brood de» levens, het voed
sel der zielen het heme'sch Manna van
de aardsche pelgrims.
Nog één omstandigheid willen wjj hier
in 't kort vermelden. Toen Christus ge
boren werd was het juist een jaar van
algemeenen wereldvredewaarin wat
hoogst zeldzaam gebeurde in het bei-
densche Rome de aloude tempel van den
afgod Janus was gesloten. Ouder keizer
//En 't aan deo evenaaste overlaten «et zijn
schrik klaar te komen meende Therese. "Dat
kan niet goed wezen
//Zeer deugdzaam, zooals immer!// spotte
Vera.
//Dit oordeel is meer dat van Hugo's moe
der dan 't mjjne, zjj heeft eene hooge gedachte
van den plicht jegens de naasten.//
"Plicht!" riep Vera heftig. //Wat is plicht
Alle plicht is betrekkelj]k. Wat den een plicht
toeecbjjnt is voor den ander slechts bjjzaak, js
zelf» zonde."
„Weer een uwer paradoxale beweringen,
Ver»,// riep Hugo ongeduldig. "Alsof wjj als
Christenen geen bepaald richtsnoer haddeu
Doch ik weet dat je het zoo niet meent, ik
nerm je woorden niet ernstig op js bent veel
beter dan je woordeD.//
Ze onttrok hare hand san de zjjne.
//Ik zou wel danken voor de g06de beoor-
deelirg, maar je beg ijpt mjj niet en hebt mjj
ook nog niet begrepen.//
//Je schjjnt beiden zeer opgewonden,,/ zei
Hugo«wat was de oorzask van uw twist
vroeg hjj.
Hjj koek Therese aan, die tot aan de slapen
bloosde, zonder een woord te antwoorden. //Zeg
het hem toch riep Vera bits, //of indien js
het liever hebt, sal ik 't zeggen we twistten
over de getrouwheid."
"Welk een zonderlinge twistappelBestaat
er dsn meer dan eene opvatting over de trouw,
die mea verplicht is te houden 1"
"Juist de meening van Therese. Ik zei echter
de hoogste trouw tegenover zich zelf als
Augustus rustte juen toenmaals uit van
de bloedige oorlogen. Hoe merkwaardig
Is dat niet een beteekenisvol ziunebe.dd
van den genadevollen, hemelscheu vrede,
die de wereld zou gelukkig maken Chris
tus is in waarheid een VredevorstHij
wil deu waren vrede stichten tusschen God
en de menschen, en tusschen allen die van
goeden wil zjjn.
Moge dan Zpn hartverkwikkende vrede
ook over ons allen komen Bewaren wij
van #nzen kant altijd den vrede, voor
zoover dit in ons vermogen is. Leeft Chris
tus waarljjk in ons, in een rein, aan God
toegewijd hart, dan zal de inweu lige zie-
levrede, in weerwil van geweldige stormen
van buiten, niet gestoord worden Je vrede
Gods, die alle begrip te boven gaat, dien
de wereld niet geven kan, zal in ons blij
ven wonen. Dan blijven wij ongedeerd te
midden van de woelingen dezer aarde,
evenals de drie jongelingen in den vuur
oven van Babyion en Daniël in den
leeuwenkuil ongedeerd bleven. Wij blijven
dan onversaagd, zelf» in het aangezicht
van den dood, evenals de H. Laur e n tins
op het gloeiend rooiter en zooTele andere
christen geloofsbelijders te midden vau de
gruwzaamste folteringen onversaagd en
ouverwrikt bleven volharden in de deugd
en in het geloof.
Moge 'net Goddelpk Kind vau Bethle
hem ons allen dien kostbaren vrede schen
ken Voorwaar, dan is het hoogheilig feest
vau beden voor ons inderdaad
Een zalig Kerstfeest
Reeds zpn we aan Jen vooravond van
het heilige Kerstfeest, immer opwekkend
tot teedere godsvrucht. In gedachten ver
plaatsen we ons naar Palestina, naar het
lieflijke Betlehem. Jeruzalem heeft het aan
zien eeuer vervallen stadCapharnaüm
ligt in puin, maar Betlehem en Nazareth,
de plaats der geboorte en die der jeugd
van onzen goddelijken Zaligmaker, zjj prij
ken in onvergankelpken bloementooi. Wp
denken in deze dagen aan den stal van Betle
hem, waarboven het gezang gehoord werd
der engelen, waarin het goddeljjke Kindje
Jezus ne ferlag op een weinig stroo, in
arme doekjes gewonden, in eene kribbe
tusschen os en ezel. De enge! Gabriel, die
in schitterend licht aan de herders ver
scheen, wijst hen naar Betlehem's stal en
ook wij volgen die vrome herders om op
onze beurt den pa geboren Zaligmaker, het
lieve Kindje Jezus, te gaan aanbidden.
Liefljjk tooneeldat reeds zoo menig
zoekend hart rust en vrede schonk des ge-
moeds, dat reed» zoo menigen bedroefden
opbeurde, de woode genas der zonde en
opwekte tot een christelijk leven. Want de
Ster is opgegaan boven Jakob's huis en
geworden eenesehitterende zon, en zjj schiet
jegens anderen bestaat daarin, dat gene te
doop, waardoor eigen geluk en dat van anderen
gevestigd wordt. Zoodra zoodra twos men-
sch»n inzien, dat ze niet bjj elkaar passen, zou
het geen getrouwheid, maar dwaasheid zpn
het gegeven woord te houden
//Eene zeer zonderlinge meening,» merkte
Ilogo met eone bitter lachje op. »Ik begrijp,
dat Therees ze niet goedk urde.//
„Za week van de afrijd ;rang af, ze zeide,...
wat zei je ook weer, Therese?"
Wederom kwam er een vlammend rood over
het frissche gezichtje en ze zei zzchtjes «et
afgewend hoofd «dat wanneer men iemaud
oprecht bemint de getrouwheid vanzelf komt
Bravo Theresezoo moest elke vrouw den
ken.»
»Je bent ongemeen lief," riep Vera en wierp
misnoegd hot hoofd naar achteren. //Alsofzich
liefde liet aanbrergen. Zij is een hemelsche
vond, die ongeroepen komt. Therese nu meent,
dat het g' geven woord bindend moet blijven,
de innerlijke bevrediging komt dan vanzelf.//
//Nogmaals brav», T&eresc Beken maar,//
wendde hjj zich tol zjjne bruid, „dat je in je
bart oek zoo denkt en je alleen uit, eeD geest
van tegenspraak zulke beweringen te berde
brengt.//
„Ik ben je zeer dankbaar voor 't goede voor
nemen mjj met Therese op éene ijju te stellen
onder tusscheu verzok ik je niet te ve/gelen
wat ik je bjj onzo eerste ontmoeting zei, dat
elk sooTt vau band mij lastig is.»
'Hoe moet ik dat verstaan vroeg hjj ern
stig, Hjj was nu met 'haar alleen, Theresa had
hare stralen uit over de gansche wereld.
Wanneer op den vooravond van Kerst
mis te Rome het uur nadert, waarop de
plechtige Vespers van 's Heeren geboorte
moeten gezongen worden, dan laten de
reuzen-klokken der St. Pieterskerk hunne
koninklijke tonen weergalmen tfoor het
luchtiuim. En die tonen hebben hun echo
aan de uiterste «reuzen der wereld, overal
vreugde brengend en jubel. Die tonen klin
ken door, zij gaan naar Noord en Zuid,
naar CFst en Westzij worden gehoord
en begrepen in het rijk van ijs en sneeuw
evengoed als onder de warme keerkrin
gen of in het gulden morgenland, waar
de zon in volle schittering rijst.
Het Jubeljaar is begonnen, een jaar van
kwijtschelding en vergeving, het licht, dat
opgaat over boete en berouw. Alleluja
Glorie v jj aan God in den hoogen. Alleluja
Vreie op aarde aan de menschen van goe
den wil.
Wanneer de gezondheidstoestand des
Pausen het toelaat. dan zal de eerbied
waardige grijsaard met den gouden mjjter
op het hoofd, den vergulden met diaman
ten bezetten koormantel om de schouders,
verscbjjnen in de voorhaüe van St. Pieter
Aa- grijpende verscbjjuiug! Christus' Stede
houder, gebukt onder den last der jaren
en van zijn hoog-ernstig opperpriester
schap. En de wondervolle klank der zil
veren bazuinen kondigt het aan, dat de
pb chtigheid, de symbolische handeling,
welke de Paus daar gaat verrichten, van
groote, van wereldomvattende beteekenisis.
Het jubeljaar wordtgeopend. Twee hon
derd jaren is het geleden sinds door eenen
Paus bet eeuw-jubileum werd ingewjjd.
Ten jare 1800 was de heilige Stoel va
cant. Vijf en zeventig jaar is het geleden
sinds door den Paus een gewoon om de
vijf en twintig jaren terugkeerend jubiié
werd geopend. Dit geschiedde toen door
paus Leo XII in 1825 en de thans roem
rijk regeereude Paus Leo XIII was toen
nog jeugdig student te Rome. Wat heeft
Leo XIII sinds dien tijd niet beleefd In
1850 bad Pi us IX moeten vluchten naar
Ga- ta in 1875 was Rome overweldigd
door de rooverbenden van Garibaldi
en deze gewelddaad lag nog te versch in
het geheugen om een jaar van jubel en
blijdschap te kunnen vieren.
Leo XIII staat voor de Jubilé-poort
van St. Pieter om haar te openen. Eene
wereld van gedachten trekt voorbij aan
zpn helderzienden blik. Zal hjj die jubilé-
deur gesloten laten, omdat Rome nog in
de banden is van den overweldiger, of zal
hij haar openen,opdat duizenden pelgrims
daardoor zonden binnengaan om eene we
re d hulde te breDgen aan den opvolger
vaa Petras, vaa dien Petrus, wiens beeld
bij het kruis in mozaïek staat afgebeeld
Driemaal klopt de Paus met den zilveren
hamer op d» poort. Het jubeljaar is ge
opend, de deur wordt weggenomen en ou
der vreugdezangen trekt de Paus met zijne
Kardinalen, gevolgd en voorafgegaan door
eene onafzienbare rjj van priesters en le
vieten, de grootscheSt. Pieterskerk binnen.
De Jnbilé-bulle wordt voorgelezen. De
zang der Vespers begint. Gelijk een vorst,
zich verwijderd, toen ze merkte dat het gesprek
tussrhen de verloofden bits werd.
//Zoosls ja wil,„ hernam zjj trotseh.
//Beteekent het, d»t wjj niet hjj elkander
passan
Hjj zag haar streng san zjja blik had
iets bevelends, waarvoor zjj onwillekeurig boog.
Zs poogde deo twist als een kleia misverstand
voor te stellen. Hare hand in de zjjne leggend
en hem bsrtstochieljjk asnkgkeud, zei ze „Man
verliest en vindt elkaar weervoel je niet dat
men elkaar nooit meer bemint dan na eene
scheiding
Zwijgend keek bjj haar lang aan, mal een
blik van weemoed //Er zijn zake», waarmee J
men niet moet schertsen, Vera. Ik ben niet
sentimenteel en hond van vrooijjkheid, doch
zulk een verloochenen van js beter ik, om kunst
stukken te kunnen uit-oeren spelen met za
ken, die j -r heilig moesten wezen
Ze sloot hem deo mond met hare smalle hand
"Geen preeken Hugo wjj moeten elkaar maar
beter leeren begrjjpsn, dan wordt je ook toege
vend. Gi'en preeken, maar goede luim en ver
giffenis. Neem mjj. zooals ik ben, ik heb je
immers lief.,/
Hugo had zich met Vera verzoend, maar tcch
volgde hjj den raad van Therese. Dadeljjk ging
hjj naar zjjn oom, om hem zjjn bezoek bij den
rentmeester te vertellen.
De oude heer nam 't gebeurde onverschilli
ger op dan hjj verwacht had. Dat de vreemde
geen familie van Moser was, was hem om '1
even.'
een Koning des vredes zijne herauten uit
zendt om den vrede af te kondigen zoo
zendt de Paus drie zijner Kardinalen naar
de voornaamste kerken van Rome.
Kardinaal Oraglia diSanStefano
gaat met zijn gevolg naar "St. Jan in La-
teranen, kardinaal S o t 0 11 i naarSt. Ma
ria Maggiore en kardinaal Vincenzo
V a n n u t e 11 i naar de heerlpke Basiliek
van St. Paulu» buiten de muren om het
Jubilé de» vredes aan te kondigen. En wan
neer kardinaal O r e g 1 i a met de geeste-
ijjkheid dezer kerk St. Jan vau Lateranen
binnentrekt, dan zal de processie een oogen-
blik toe 7en bij bet fresco van G i 0 110, voor
stellende afkondiging van het eerste
Jubileum door paus B 0 n i f a c i u s VIII
I ten jate 1300. Esrst werd bp den aan
vang van iedere eeuw een jubilé gevierd
vervolgens om de vijftig jaar en eindelijk
iedere vjjf en twintig jaar.
De Jubilé-poorten der hoofdkerken van
Rome zpn geopend en duizenden pelgrims
uit alle oorden der wereld zullen in den
loop dezes jaars opgaan naar Rome om
den aflaat te verdienen, om hunne hulde
I te brengen aan Christus' Stedehouder, den
hoogen Sleuteldrager van het rjjk Gods en
wanneer het jubeljaar te Rome is gevierd
zal de Paus deze gunst uitstrekken over
I geheel de Katholieke wereld en in nog
breeder toon en voller akkoord zal der
j engelenzang weerklinken, troost uitstor
tend in de harten van duizenden en mil-
j lioenen <Glorie zij aan God in den hoo-
gen en vrede op aarde aan de menschen
van goeden wil.»
De heer L 0 u b e t, president van de
Fransche Republiek, is door den heer D é-
rou lè de op de meest brutale manier
1 aangevallen voor het Hooggerechtshof.
Deelden wij reeds in het kort mede hoe
bij optrad, de Temps schrpft over de ru-
I moerige zitting het volgende:
Déroulède neemt het woord, leu
nende op zpn stok, maar zonder op te
I staan.
Heeren, roept hij, daar ik vreet hoe ge
hoorzaam de zittende en de staande ma
gistratuur zpn, hoe onderworpen aan de
bevelen van de Regeering. (Hp wordt met
luid geschreeuw in de rede gevallen lang
durig tumult).
De PresidentRicht gjj die woorden
tot de magistratuar of tot het Hoogge
rechtshof
Déroulède. Ze zijn toepasselpk
op deze (hp wjjst op het Hooggerechts
hof) en op die (op het parket wijzende).
De President. Gp hebt zeker de be-
teekenis van uw woorden niet overwogen?
Déroulède. Zeker. In weerwil vau
j een moreelen tegenzin om hier te verschjj-
ü6d, heb ik mjjn lichameljjke pjjnen over
wonnen ten einde hier te komen protes
teeren (Geraas).
De President laat zpn schel weerklin
ken en roept Déroulède toe
Gij hebt het woord niet Wat ik u
»Dan was hjj zeker verwant met den neef,
een echts oudheidkundige, en dat hjj gaarne
het Sonneckeche archief wilde inzien, was zeer
verklaarbaar." Zulk een verlangen streelde de
jjdelheid van den baron en jjdelheid vergezelt
dan men»ch tot aan 't graf. Hjj was volgaarne
bereid dien Manstein te spreken, om van hem
te vernemen, op welke wjjze deze tot de ver-
heerljjking van den naam Sonneck wilde bjj-
dragen.
Het verhaal had hem geheel opgefriecht bjj
het avondeten sprak bjj aanhoudend over den
vreemden oudheidkundige en de verbintenisten
der familie, waarbij Vera zich onbeschrjjfljik
verveelde en eigenljjk alleen de barones van be
langstelling bljjk gaf. Malwine, uiterljjk bedaard,
verloor geen woord van hetgeen over Manstein
gesproken werd. Heur hart klopte, elke zennw
trilde, ze zag de beslissing naderen, ze twjjfel-
de niet langer aan 't gelukken barer «Jannen
en verheugde zich over de k.-jjgsliat van (Fa
Engehchmsn, in wiens band de oude oom niet
meer dan een pop was.
De muziek was afgeloopen. Therese lennde
aan het raam en keek in den nacht. In stillen
vrede lsg 't landschap daar in het zachte ster
renlicht, dat aan alle voorwerpen eene bjjzon-
dere schoonheid bjjret. In het hart v»n j nge
meisje stormde het, in dat hart, dat nog ni-t
geleerd bad te ljjden zonder te klagen, het ver
zeild zich legen de smarteljjke gevoelens, die
het overweldigden.
Wordt vervolgd.)
