NIEUWE
fDaaêlaó voor cfëoorö
uió'éCollanè.
Amsterdamsche Brieven.
AGITE ma hoe agitate.
No. 4390.
Vrijdag 19 Januari 1900
24ste Jaargang.
BUITENLAND.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummerscO.OS
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BH BE AU: St. Janstraat Haarlem:
PBrIJS DSa ADVEaTESTTIEHT.
Fan 16 regels50 Cent
Elke regel meer
71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dieastaanbiedingen 25 Gents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
DB INDISCHE OOM
Vervolg
17 Januari 1900.
Het zoude waarschijnlijk niet zoo moei-
ljjk zijn het lijstje in mijn vorigen brief van
bijzondere gevallen voorgekomen bij de
volkstelling te Amsterdam met eenige te
vermeerderen zoo droevige als vermake
lijke. Tot de eerste zouden dan behooren
zoo vele gevallen van onvoldoendevaak
in hooge mate onvoldoende ruimte, vanbjjna
volslagen gebrek aan licht en lucht in zoo
vele woningen van armen in de oude stad,
van zoovele gevallen van verborgen en pij
nigende armoede, die zich verbergt of die
vergeten blijfttot de laatste de won.
derlijke antwoorden, die op sommige vra
gen gegeven werden en de geheimzin
nigheid waarachter men zich trachtte te
verschuilenomdat men maar al te zeer
vreesdedat de belastingen toch niet ge
heel en al vreemd zouden bljjven aan de
volkstelling. Vooral de vraag«waar hebt
gjj den nacht van 31 Dec. op 1 Jan. door
gebracht?» heeft tot allerlei aardigheden
en glossen, soms tot boosheid en ver-
wijtingen van potkgkerg, dan tot de meest
gepeperde antwoorden geleid.
Met voldoening konden de meesten der
tellers echter constateeren, dat alles nog
al vrg wel was afgeloopen en dat men met
de invulling vaak veel minder moeilgkheden
had gehad,dan men aanvankelijk verwachtte.
Absolute weigering kwam slechts zeer zel
den voor. Een enkel geval van zich ont
trekken aan de invulling wil ik echter nog
mededeelen.
Ergens op de Westerstraat bevond een
volksteller, dat in eene kamer op de 2de
of 3de verdieping een paar mannen woon
den, voor welke hem vanwege het gemeente
bestuur geene kaarten verstrekt waren. Zg
waren dus onbekenden bij den burgerle
ken stand. Thuis te treffen waren zg ook
niet en hunne namen waren bij de bu on
al evenmin bekend als hun bedrgf ot bun
middel van bestaan. Zg kwamen van tgd
FEUILLETON.
Julie vond geen andere uitvlucht voor hare
▼erkwiiting dan door te zeggen, dat men nooit
kan verwachten, dat iemand die te New-York
was geweest, gereed geld zou overhouden.
JLJora begreep niet wat zij bedoeldezjj
dacht slechtshoe fraai Julie er met den
fluweelen mantel en met de boa om d<n hals
geslingerd zou uitzieD, en hoe rjjk tante Emma
moest wezen, om hare kinderen zoo prachtig
te kunnen kleeden.
//En het verheugt mjj, dat zjj rjjk is,» zeide
de wees bjj zich zeiven, »dan zal mjjn onder
houd haar minder bezwaren.//
Dora zag wel is waar spoedig de zaken in
een ander licht, en haar toestand bleek gacsch
anders te zjjn dan zjj zich in den beginne bad
voorgesteld. Eagenie behandelde haar vriende-
IjjkJulie echter, zonder dat zjj daarbij eene
kwade bedoeling had, scheen er behagen in te
scheppen om het gevoel van het teergevoelige
meisje te kwetsen, en haar den staat van af
hankeljjkheid, waarin zjj verkeerde, zoo pijDljjk
mogeljjk te doen zjjn. Hoe meDigwerf, had het
arme kind als zjj op haar hard leger zich bad
uitgestrekt,daarover geschreid en zich in slaap ge
weend
Ten einde het verwjjt niet op zich te laden,
dat zjj niet in staat was, de sohnld der dank-
tot tgd op hunne kamer en verdwenen weer
spoedig.
Door medehulp der buren gelukte het
den volksteller hun een paar blauwe kaar
ten ter invulling te bezorgen, maar hen na
Nieuwjaar thuis te treffen, dat gelukte in
drieën nog niet. Eindelijk, ja, daar is
licht op hunne kamer Fluks naar bo
ven aangeklopt
Geen antwoord De deur is gesloten
en blgft gesloten Zouden zij ook uitge
gaan zgn en vergeten hebben het licht uit
te doen
De volksteller wacht en wacht doch
te vergeefs. Eindelijk gaat hij heen, maar
door nieuwsgierigheid gedreven keert bp
eenige oogenblikken later nog eens terug.
Het licht is uit en de vogels zgn gevlogen.
En voor goed gevlogen! Zg moesten van
de volkstelling niets hebben evenmin
als het oude vrouwtje, dat slechts met groote
moeite er toe tebewegen was, dat zg opgaf,
welk bedrijf zg uitoefende. Zg was nauwe-
lgks verhuurster van woningen en hoewel zij
zeer bekrompen woonde, bezat zy zooveel
huizen en huisjes, dat hare inkomstenbe
lasting met een aanzienlyk bedrag zonde
verhoogd worden, als de fiscus het wist.
En hoe velen van de getelden, die nog
zullen medegerekend worden onder het ge
tal der bevolking van Amsterdam op 1 Janu
ari 1900 zyn nu reeds ter ziele. Hoevelen
zjjn reeds heengegaan in deze eerste veer
tien dagen, het oude blinde, tachtig
jarig vrouwtje, die niet meer mede geteld
wilde worden, misschien ook reeds, ter
neder geveld door die haast geheimzinnige
en genieperige ziekte: de influenza.
Want zy heelt weder haar zetel opgesla
gen in onze goede stad de gevreesde
die gy byna Diet vreestomdat zy u zoo
verschrikkelgk niet voorkomt, die rondsluipt
door al uwe ledematen, u verlamt, pgnigt,
lusteloos en ellendig maakt, die u op
sluit in uwe kameru neerwerpt op uw
bed, u door uwe vrienden half doet be-
klageD, half doet bespotten, u na eenige
baarheid te voldoeD, bood Dora toen Brigitte
naar huis werd ontboden aar, om in hare plaats
het huiswerk te verrichter.
//Zie naar geen ander dienstmeisje uit, tante,//
zeide zjj, //laat ik n mogen helpen. Ik ben haast
even sterk als Brigitte, en mjj hoeft gjj geen
loon te geven ik ben bljj, dat ik u eenigszins
kan vergelden, wat gjj aan mjj doet
Julie was juist bezig, om den prachtigen
armband, die zjj van een gedeelte der overge
bleven tweehonderd dollars had gekocht van
haren arm los te maken.
//Dat is eene goede inval, Dora,// zeide zjj
glimlachend, //het verwondert mij, dat die bjj u
is opgekomen
Dus werd besloten, dat Dora de plaats van
het dienstmeisje zou innemen, en mevrouw Deane
stelde haar gewtten gerust met zich diets te
maken, dat het maar voor korten tjjd zou zjjn.
Maar er verliepen weken en maanden, en
die korte tjjd scheen van langen duur te worden,
want mevrouw Deane moest bjj zich zeiven be
kennen, dat het vertrek van Brigitte een groot
verschil in de wekelijksche uitgaven te weeg
bracht.
In de zomermaanden moest Dora school gaan.
In den beginne dacht mevrouw Deane, dat rij
het kind niet zou kunnen missen, en ofschoon
Dora met 't aanbreken van den dag haar bed
verliet, onvermoeid werkte en de meeste huise-
Ijjke bezigheden verrichtte om tante Emma het
moeieljjkste werk te besparen, voed men het
toch noodzakeljjk, dat zjj iedere week tweemaal
te huis zou bljjveD. Dit perste het arme meisje
de eerste tranen uit de oogen, die zjj geweend
digen weder verlaat, maar u de verplich
ting oplegttot de uiterste voorzichtig
heid; soms ook slechts u schgut te ver
laten en wanneer gy het waagt u genezen
te wanen, u weder aangrgpt met dubbele
woede, u neersmakt, u foltert, u op den
rand brengt van het grafu er in neer
werpt.
De influenza zg heeft het sterftecg-
fer te Amsterdam reeds verdrievoudigd
Waar men wandelt, ziet men lg kkoetsen en
rouwwagensde dokters hebben rust
noch duur van den morgen tot den avond
en de kraaien stappen niet meer deftig voor
den lgkwagen uitmaar hollen langs de
straten.
Ik wou, dat het maar voorjaar was en
de influenza met de koude, de mist en den
winter afmarcheerde
frankrijk.
Te Parys heeft zich een vereeniging ge
vormd het tComité d'action de la jeunesse
Francaise»ten gunste der Transvaal. Meer
dan 4000 jongelieden hebben zich reeds
opgegeven om in dienst te worden geno
men, vele vrywilligers komen uit het bui
tenland om er zich by aan te sluiten.
De ParyscheJ/afm maakt openbaar, dat
de Engelechen zich schuldig maken aan
verregaande brutale handelingen. Diploma
tieke stukken, die onzydige Regeeringen
uit Zuid-Afrika van hun vertegenwoordi
gers aldaar ontvangen, worden door de En-
gelschen geopend, waarna zg den inhoud
gedeeltelyk vernietigen en alles weerdicht
maken.
—De Gaulois heeft een verslaggever naar
Dr. L e y d s gezonden om hem te vragen
of de overwinningen der Boeren geen reden
gaven den oorlog te doen ophouden, waarop
Dr. L e y d s antwoordde
«Misschien toch wel een, de onmoge-
lykheid voor de Engelschen om voorwaarts
te gaan. En dan zgn er nog andere onmo-
gelykbeden, andere misrekeningen, die ik
u met zeggen kan, want het is niet mgu
taak om onze tegenstanders gratis in te
lichten»
hidsedert, zjj vrjjwillig het werk van eene
dienstmaagd op zich had genomeD.
Doia was leergierig en vast besloten, om wat
zjj gedwongen werd te verzuimen weder in te
halen. Gedurende menig langen nacht trachtte
Dora bij het fl'.uwe licht van een vetkaars of
bjj maneschjjn te studeeren en de noodige kun
digheden te verwerven.
Toen zjj eens op de landkaart de grenzen
van Hindosian opzocht, herinnerde zjj zich ha
ren oom, die in dat land woonde, en gaf in
tegenwoordigheid van hare tante en nichten
hare verwondering te kennen, dat hjj den orief
van hare moeder onbeantwoord liet.
//Bjj had zeker niets bjjzonders te melden,//
merkte Julie onverschillig aan,en Dora vermoedde
niets van de vijfhonderd dollars, die bjj gezonden
had en die door Julie aan opschik en snuiste
rijen uitgegeven waren, zjj wist niets van den
brief waarin Julie deu „lieven oom" voor zijne
grootmoedigheid des te harteljjker dankte, daar
zjj van een klein inkomen moesten leven, en
het hare moeder dus moeieljjk zou zjjn gevallen,
in Dora's onderhoud te voorzier.
Ia dien brief werd Dora als een zonderling en
in zich zeiven gekeerd meisje dat nooit van oom
Iludolf sprak en voor hem niet de minste er
kentelijkheid aan den dag legde, afgeschilderd.
Zuchtend en met het gevoel van pijnlijke
teleurstelling, legde de oom dien brief ter zjjde,
en vroeg bjj zich zei ven, hoe is het mogeljjk,
dat eea kind van Fanrsy van zulk een gemoeds-
aard is
Maar Fanny's dochter weet van dat alles niets,
en toen haar oog op de kaart van Indië rustte,
Een moderne blauwbaard is te Lyon
aangehouden onder beschuldiging in 1898
twee vrouwen vermoord te hebben, en in
stukken te hebben gesneden en de stukken
in een vyver te hebben laten verdwgnen.
De verdachte, een Italiaan, noemt zich
Richetto van zgn verleden is geen spoor
te vinden, alleen weet men dat hg vroeger
te Turyn reeds vyf jaar gevangennisstraf
onderging. In zgn woning vond men kran
ten, waarvan naam en datum overeen
stemmen met de stukken papier, waarin
de lgken der slachtoffers gewikkeld waren
Ook andere voorwerpen doen hem all den
dader aanwyzen.
Engeland.
Voor de Engelschen moet het er in
Zuid-Afrika allertreurigst uitzien, nu de
censuur te Durban geen berichten over
het krggstooneel in Natal meer doorlaat.
Te Ladysmith zgn volgens een rapport
van generaal Whit e 75 personen, meeren-
deels aan typhus en dysenterie, Igdende.
Te Londen heeft zich een Commissie
gevormd onder den naam Commissie voor
Verzoening in Zuid-Afrika. Voorzitter is
Leonard Courtney, lid en oud on
dervoorzitter van het Lagerhuis. Onder de
leden zgn Selous, de welbekende Afrika-
reiziger, ondervoorzitter; Lord Coleridge;
ShawLefevre, oud-ministerH e r b e 11
Spencer en andere mannen van betee-
kenis. De commissie stelt zich voor juiste
gegevens te verzamelen en bekend te ma
ken over den waren toestand in Zuid-
Afrika en het politieke belang in het licht
te «tellen van verzoening van den Engel
schen en den Eollandschen stam, teneinde
zoo spoedig mogelgk een einde te maken
aan den oorlog.
Duitschland.
Bg den Rgksdag is de volgende inter
pellatie ingediend:
Welke stappen hebben de verboden Re
geeringen genomen aangaande het opbren
gen van Duitsche schepen door organen
van de Engelsche Regeering De inter
pellatie is ingediend door Möller, een
nationaal-liberaal, en door alle leden van
den Rgksdag onderteekend behalve door
de sociaal-democraten en de leden, die tot
geen party behooren.
Volgens een in den afgeloopen nacht
beslootzjj zelf aan den oom te schrjjven, hem
de woordeu der stervende moeder mede te dee-
len, hem te zeggen hoe lief zjj hem had, en hem
te smeeken naar zjjn vaderland terug tekecreD,
opdat zij het geluk mocht hebben hem te lee-
ren kenrea,
„Iadien ik slechts eene gedachtenis had, iets
dat hem genoegen kon doen/' zeide zjj co door
zocht alles wat zjj van waarde bezat. Eensklaps
schoot haar te binnen, dat nog een lok van het
prachtig glanzend haar van hare moeder in haar
bezit was, men had dien afgeknipt toen het
Ijjk in de kist werd gelegd, zjj sloot een ge
deelte daarvan in den brief en schreef daarbjj
/rDat is haar van mjjne moeder,// terwjjl heete
tranen op dien haarlok droppelden. //Ik heb niets
beter om u te zenden
Indien oom Rudolf, dit geschenk in handen
ware gekomen, zou het voor hem grooter waarde
hebben gehad, dan al het geld en goed, dat
hij het zjjne kon noemen. Julie echter aan wie
Dora zonder achterdocht den brief ter hard
stelde met de bede dien bij den haren in te
sluiten, zorgde dat dit schrjjven niet ter bestem
der plaats kwam.
//Hoe kunt gjj nog aan hem schrjjven, terwjjl
hij den brief uwer moeder onbeantwoord laat
Hjj is een oude vrek en zal denken, dat gjj op
zjjn geld aast.#
//Als ik vermoedde, dat znlk eene gedachte
bjj hem kon opkomen, zou ik voor geen geld
ter wereld willen, dat de brief verzonden
werd.//
Wordt vervolgd.)
HAARMMSCIIÏCOCRIÏ
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
6.
