No. 4398
Maandag 29 Januari 1900.
24ste Jaargang.
HbagBlaó voor
uió'éCollanó.
Politieke berekening.
B U I T E i\T L A N
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem.
feuilleton.
DB INDISCHE OOM,
Engeland.
Duitschland.
Oostenrijk-Hongarije.
Erankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
IIENDfUr
f 1,10
1,40
v 2,80
0,03
AGTTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIES.
Van 1-6 regels50;Cents.
Elke regel meer^Vs
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangere
G. L. DAB BE Co. JOBN., F. JONES Succ. Paris 315is Faubourg ilontmartre
Het was wel te denken, dat het door
ons dezer dagen vermelde adres van de
Vereeniging van Nederlandsche Werkge
vers aan de Eerste Kamer in zake de On
gevallenwet van de zjjde der vrienden van
deze Regeering niet onweersproken zou
blijven.
De aanval op de Ongevallenwet was zoo
juist en krachtig, dat in de liberale Re-
geeringskiingen terecht gevreesd wordt
dat de Eerste Kamer wel eens voor de
degelijke argumenten van het adres zou
kunnen zwichten en de wet verwerpen.
Dit was natuurljjk juist hetgeen de Ver-
eeniging zou wenschen. Zij acht den grond
slag der wet verkeerd, omdat deze het par
ticulier initiatief doodt en den Staat in de
plaats stelt van bijzondere personen, die
thans reeds in alle opzichten in de te be
hartigen belangen voorzien en nog wel op
eene betere wpze dan dit door den Staat
kan geschieden. Herhaaldelijk werd toch
reeds aangetoond dat een groot aantal
werklieden in ons vaderland bjj invoering
der wet in slechter conditie komt wan
neer hun een ongeval treft dan dit op het
oogenblik het geval is.
Uit dit oogpunt beschouwd werd de wet
dan ook door genoemde Vereeniging ver-
werpeljjk geacht. Staatkundige overwegin
gen waren geheel vreemd aan dit oordeel,
hetgeen zeer zeker bewezen mag geacht
worden, wanneer men in aanmerking neemt,
dat een groot deel der leden van de Ver
eeniging van Nederlandsche werkgevers
dezelfde politieke beginselen istoegelaan
als de tegenwoordige Regeering. Wij dur
ven zelfs wel te verklaren, dat vele leden
der Vereeniging niet dan noode het adres
hebben goedgekeurd daar zjj zeer zeker
de Regeering niet met opzet in haar plan
nen willen bemoeileken.
Daarom had het adres voor ons te meer
waarde. Was het gekomen van de zijde
van erkende politieke tegenstanders, dan
had het staatkundig motief kunnen gel
den. Maar nu werd de wet uitsluitend ver
oordeeld om zich zelf, om haar techniek
en haar inhoudwelke volgens de leden
der Vereeniging in strjjd zijn met de prac-
tjjk en met de belangen, die de Regeering
zegt te willen behartigen.
Toch verwachtten wij, dat ook de staat
kunde zich weder in de zaak zou mengen
en dat de liberale Regeeringsvrienden het
adres zouden bestrjjden enkel en alleen
uit vrees, dat de positie van het Kabinet
er door zou verzwakken. Onze verwach
ting is bewaarheid, want het Handelsblad
heeft voor enkele dagen uitvoerig betoogd
14.
Vervolg)
«Bus zijt gij Dora?// riep zij kaar vnen ds-
ljjk de hand toereikend toe//ik ben big a
gjj gekomen zjjt
Het was vreemd om te zien, hoe hartelgk
en snel die beide kinderljjke gemoederen, zica
toch tot elkander getrokken gevoelden, en welke
verandering Dora in de ziekekamer bewerk
stelligde! Zjj kon geen wanorde dulden zjj
eng hoe in het fraaie vertrek alles overhoop
lag, en trachtte zoo goed als zjj kon, alle meu
bels zoo goed mogelgk op bun plaats te zetten.
//Zal het u niet hinderen, als ik de kamer
aanveeg vroeg Ml» daar al de meubels vol
stof waren, en het er m de hoeken erbarme
lijk uitzeg.
//Zeker niet; gg Jf, j- wat 8Ü wilt»
mijn kind,// zeido EU#> ure zich beter op haar
gemak gevoelde, als alles rn orde en rein was.
Dit waa nu inderdaad bet gevalhet
tapns was geschuierd, de meubels afgestoft,
het linnen bjj elkander gelegd en opgevouwen,
de gordijnen opgehaald, de kussens van schoone
sloopen voorzien, en de lokken van Ella on
der een sneeuwwit morgen mutsje verborgen.
Kv kindie werd wskker, Dora nam het uit
de wiee V at was het klein en zwak, en hoe
MUgeSm.was het voor Dor» te hooren, dat
het Fannv boette.
lo dat bet verzoek om verwerping der wet
door de Eerste Kamer waarschijnlijk vruch
teloos en ook ondoelmatig is en 2o dat
er esn ander, meer practische weg is, die
wel tot een beter resultaat zou leiden.
De Vereeniging vanNederlandsche Werk
gevers heeft zich echter niet uit het veld
laten slaan. In een brief aan de redactie
van het Hbl. zegt de Vereeniging, dat door
het blad gevreesd wordt voor «ernstige
staatkundige gevolgen» bij afstemming der
wet. Bedoeld is zeker wel aldus luidt
het in bedoeld schrijven dat Minister
L e 1 y zich zou kunnen verplicht achten
heen te gaan. «Maar dan willen wij toch
herhalen, wat door ons ook ter vergade
ring reeds gezegd is, nl. dat eene wet a's
deze niet anders is of althans moet zijn
dan de technische regeling eener zuiver
economische aangelegenheid, als zoodanig
uit haar aard volkomen los van wat men
«de politiek» pleegt te noemen. Nu weten
ook wij wel, dat niettemin de politiek zich
pleegt te mengen en te wringen ook in
dergeljjke regelingen, maar juist dit ach
ten wjj een hoogst verderfelijk iets, waar
door men er toe komt niet om te vra
gen «welke regeling zal an und fiir sich
de beste zjjn maar: «wat eischt de po
litiek, dat in deze wordt voorgesteld, ge
daan en gezegd
«Is het gaat de brief verder voort
op zich zelf eene noodwendigheid, dat een
Minister heengaat, omdat éen tak der Volks
vertegenwoordiging de door hem voorge
dragen regeling van éen sociale aangele
genheid afkeurt Zoo ja, dan kan dus de
Eerste of Tweede Kamer onmogeljjk eeDe
zoodanige wetsvoordracht verwerpen, zon
der daarmee een politiek votum uit te
brengen, dat den betrokken Bewindsman
tut het neerleggen zij ner portefeuille dwingt.
Welnu, wjj fjjn vau oordeel dat dit niet
zoo is, dat een technische zaak, als waar
het hier om gaat, aan technische eischen
moet worden getoetst, niet om politieke
overwegingen moet worden aangenomen
of afgewezen, dat het hier alleen geldt
de vraag: wat most er gedaan worden als
een werkman eene ongeval treft en
dat verschil van meening tusschen het Par
lement en het Kabinet over het beste ant
woord op die vraag niet tot een crisis be
hoort te leiden.»
Hierop antwoordde het Hbl.
lo. dat de politieke crisis zeer ernstig
zou zijn, daar niet alleen minister Lely,
maar ook de ministers Cortvan der
Linden enPierson het ontwerp on
derteekend hebben en dus zouden aftreden;
2o. dat desniettemin afstemming plicht
zou zijn, wanneer het ontwerp zoo «ont-
Eanny I Die naam voarde haar naar den
tjjd terug, toen zjj dien van des vaders lippen
had hooren uitspreken. Hoe aangedaan was
2?» als zij dien naam bjj zich zeiven herhaalde,
terwjjl heete tranen het gelaat van hot kleine
wezen, dat zjj in haar armen hield, bevochtigden.
«Waarom schreit gjj vroeg Ella verwon
derd.
//Ik dacht aan mjjne moeder, die heette ook
nanny, en (er wiue van geliefde moedor,
zal ik het kindje liefhebben.//
8 uwo moeder lang dood Spreek mjj over
Dora schoof haren stoel dicht bjj de canape
ea J^telde de droevige geschiedenis van bare
kindsheid. De grcote „ogen van Ella drukten
verwondering ujt) toen van a,moedig
sterlbed en Van ,jen houden nacht, wa»rla
Dora s moeder overleden was, hoorde, terwijl
Dora tevens over d8 medelijd ende dame sprak,
die haar te hulp Was gekomen,
«Dus gg zijt dat arme kind, dat mevrouw
Elliot en Herbert naast de overleden moeder
op hetzelfde bed bevonden zeide zjj. "En d8
goede G°h heeft u ja |je* leven gelaten, opdat
gjj bjj mjj zoudt blijïaD want gjj moogt mjj
niet meer verlaten,//
Met groote barteljjkhoid omarmde Ella het
door die toespraak opgetogen kind, zjj kon geen
woord uitbrengen, zoozeer was zjj verrukt, door
het beticht dat mevrouw Elliot, die haar zoo
deelnemend aan het sterfbed van hare moeder
had Ier ijjde gestaan, de zuster was van zojjo-
heer Hastings.
«Eb gjj sjjt nu bjj verre verwanten te huis,
zettend slecht» en zoo «onbeschrijfelijk
averechts» was als het dit blijkbaar aan
de briefschrijvers voorkomt maar dat
zij hierin wel moeten mis zien, daar an
ders de Tweede Kamar voor 79 pCt. idioot
zou zijn geworden en
3o. dat bij verwerping niet spoedig een
ander ontwerp zou verschijnen en de re
dactie daarom b'. ijlt bij den door haar aan
bevolen weg, nl. dien eener novelle op
initiatief van leden der Tweede Kamer.
De argumentatie van het hbl. is inder
daad comisch te noemen. Waar de Ver
eeniging van Nederl. Werkgevers betoogt,
dat zjj niet gedacht heeft aan eene poli
tieke crisis, daar zou bet Hbl. het nood
zakelijk achten, dat bij verwerping der
wet door de Eerste Kamer ook de minis
ters Cort van derLindenenPier-
s o n aftraden, enkel en alleen omdat zij
het ontwerp hebben onderteekend. Ook al
zouden wij zulks nog geen onheil voor
ons land heeten, wjj kunnen toch niet toe
geven, dat dit bet logisch gevolg der ver
werping door de Eerste Kamer zou zijn.
Het Hbl. overdrijft hier schromelijk, ook
al weder een bewijs, dat zijn argumentatie
zeer zwak is.
En wat nu de verklaring beduidt, dat
79 leden van de Tweede Kamer idioot zou
den wezen, indien de Vereeniging van Ne
derlandsche Werkgevers in hunaikeuring
van de wot gelijk had deze is in onze
oogen alweder een overdrijving in den erg-
sten graad. Beziet men een zaak van een
ander standpunt en tracht men haar der
halve anders te regelen dan wordt voor
gesteld of goedgekeurd door anderen, dan
gaat het toch niet aan om de voorstanders
van een der beide regelingen voor idioten
uit te maken.
Ten slotte uit het Hbl. de vrees dat bij
verwerping der wet niet spoedig een an
der ontwerp zou verschijnen. Maarvra
gen wij, is dit nu een argument, dat steek
houdt Moat men eene regeling goedkeu
ren, waarvan men het verkeerde erkent
enkel en alleen omdat niet spoedig eene
nieuwe regeling kan verwacht worden
Het Hbl. beschouwe de zaak der Onge
vallenverzekering toch van een practisch
standpunt en late zich niet langer leiden
door de vrees voor den politieken dood
van het tegenwoordig Ministerie. Die vrees
maakt het blad geheel blind voor de wer
kelijke gevaren van de invoering der aan
hangige Ongevallenwet. Deze wet is een
eerste gevaarlijke stap op den weg naar
het Staatssocialisme, want zij tracht den
Staat te stellen in de plaats van den par
ticulieren werkgever, ook waar deze niet
slechts zijn plicht doetmaar waar deze
niet waar?» vroeg Ella een oogenblik later.
//Ja, bjj tante Emma,// antwoordde Dora en
verhaalde verder, hoe na zij met mevrouw Deane
verwant wag. In den i00p van het gesprek ge
waagde zjj ook van haren oom Rudolf.
«Dus is dig rjjt-e oosterling ook uw oom,
van wien Julie de eenige erfgenaam zal zjjn.
Mjj dunkt bjj kon u ook wel wat geld toe
eenden.//
Julie, niet heeft geld gekregen,// en
wederom parelde een traan in haie oogen, bjj
de gedachte aan de onverschilligheid waarmede
baar oom haar behandelde.
Ella kon die geschiedenis niet begrjjpen. Al
les wat Dcra had gezegd, droeg den stempel
van wmheid, en kwam gsnsch met overeen
met de verhalen, die Julie bed opgedischl.
Haar vertrouwen in Julie begbn te wankelen.
De dag liep ;ten einde, en Ei-a verwachtte
de terugkomst van haren echtgenoot.
//Als ik wist, waar ik den chamberdoak en
de pantoflels van mjjnbeer moet zoeken, zou
ik die warmen," zeide D°5a ®n schoof den
gemakkeljjken leuningstoel hij den haard.
«Het is lang, zeer lang gdeden, dat ik de
pantoffels en de chambercloak heb geiler.. Zjj
i zullen in de kleedkamer zgn of in do hangkast,
misschien wel in den koffer, ja, het zou mg
niet ver «onderen, als zjj in de garderobe op
Dor» von/f inderdaad onder een hoop «er-
j schillende klsedingstukken den chimbercloak
ineengefrommeld, en onder een viotöankje
stonden de pantoffels. Ella zag ail*; zwij
gend aan.
nog meer verricht ten goede van den werk
man dan de Staat vermag te verrichten
en dan in het aanhangige ontwerp door
den Staat wordt aangeboden te doen.
Dit verdringen van de werkzaamheid
van bijzondere personen of inrichtingen
door den Staat noemen wij de groote fout
van do Ongevallenwet. De Rijksverzeke
ringsbank met den aankleve van dien kan
ons daarotn niet behagen. Wij wenschen
alleen uit vrijen wil en uit het besef van
plicht die belangen te zien behartigd
welke sociaal-democraten en radicalen door
Staatsdwang meenen te bevorderen. Alleen
langs dien weg achten wij verbetering der
maatschappelijke toestanden mogelijk en
ban het lot van den handwerkstand wor
den verbeterd. Eene Regeering, die ons ech
ter het Staatssocialisme in de armen voert,
mag dan ook hoe eer hoe liever aftreden.
De zwakke argumentatie van het nbl.
levert trouwens genoeg bewijs, dat de Re
geering en fcaar Ongevallenwet alleen
worden gesteund uit politieke berekening.
Bij de Departementen van Oorlog en
Marine te Londen beerscht een ongekende
drukte. De Ministers gaan en komen en
bljjven soms met hun ondergeschikten uren
wachten op berichten van generaal Red-
vers Buller uit Zuid-Aïrika.
Het spant er geducht, terwijl in de mili
taire- en marine-clubs de leden van des
morgens vroeg tot des avonds laat zitten
te hunkeren Ucisr telgqyo.mrnpyjp.°piws
terwijl dichte groepen van menscheu voor
de Ministeries op straat B u 11 e r 's kan
sen in den oorlog met de Boeren bespre
ken. Om zich de vragers van bet lijt te
houden hebben de Ministers aan de gevels
gisteren de mededeeling doen aanplakken,
dat er geen bericht was ontvangen.
Omtrent de Duitsche oorlogsvloot wordt
uit Berlijn gemeld dat het wets-ontwerp
een tweede oorlogsvloot vraagt, die even
sterk is als de oude en bovendien zes groote
en zeven kleine kruiser.-!. Twee eskaders
vormen daadwerkelijke- de andere twee
reserve-oorlogsvloten.
De kosten zullen jaarljjks door den Staat
ter beschikking worden gesteld.
De aanbouw zal tot 1916 duren, met
eene jaarlijksche stijging van kosten van elf
millioen.
Men denkt de dekking daarvan te ver
krijgen door leeningen, zonder nieuwe be
lastingen.
Op de noodzakelijkheid wordt aangedron
gen der vaststelling van de totale sterkte
van de vlootterwijl de Regeering zich
niet wil binden aan de bepaling van een
jaarljjks af te werken deel van het pro
gram.
Te Heidelberg heeft de Rector der
«Wie heeft a op die gedachte gebracht,//
vroeg zjj.
z/Ik weet het niet; toen vader nog leefde,
deed moeder zoo, en hij verheugde zich als bjj
terstond alles wat hij noodig had vinden kon.v
«Het is raar, dat zoo iets mjj nooit is in
gevallen,// dacht Ella en leerde dus van het
jonge meisje, dat bezig was om de gordjjnen
neer te laten, de lamp aan te steken, en ver
der naar de keuken ging om melk voor de
kleine te hahn, hoe eene goede huisvrouw cp
alle kleinigheden moet letten.
«Wat zal hjj wel zeggen", mompelde Ella bjj
zich zei ven, toen zjj in de opgeredderde kamer
rondzag.
Herbert Hastings vond zich aangenaam ret'
rast toen hjj te huis kwam. Niettegen»'"®"'
hjj grooteljjks verlangd had, om vrouw d,I
weder te zieD, schrikte de wanorde^16Y1.
ziekekamer heerschte toen bjj i'f 11Jf,
hem af om die weder te betrede?' 8 eP
hem bjj zich, verhaalde het kor' wat
Dora had gedaan, en/'e,da ha" aan harec
echtgenoot voor, loen innen kwam.
Hij vatte hare hR« ®et "joe
j donkere oogen y/isndclv'- aan.
«!k heb u vroeger gezien, inasr kon toen
j niet vermoeden, dat ik bjj onze eerste weder-
I ontmoeting, uw schuldenaar zou zjjn. Het ver-
j hengt mjj, dat gjj hier zijt, Dora.«
I «Daar is mjju ohambercioat, uien ik
j lang heb gemist," riep ag air, :.-■■■ wis fi-
ik die verrassing te dv-jJu-u -
„Dora denkt aan alios,voer/ie
tegen, ,vzjj is inderdaad mgn goede eng
Universiteit in het academiegebouw eene
kennisgeving laten aanplakken, waarin hij
wijst op talrijke klachten, die in 't laatst
zijn ingekomen over de onbehoorlijke hou
ding van studenten tegenover beambten
der Universiteit, in wier dienstlokalen zij
zonder de muts af te nemen, met dam
pende sigaar en zelfs met honden binnen
treden, en dan opmerkingen lomp beant
woorden. De Rector herinnert de studenten
dat zulk een gedrf onbehoorlijk is en
dat wie van de zjj beambten voor
komend wil behan -' Iks ook
zjjnerzijds behoort ':"<z
van zulk onbehoor L
naire straf worden oj b
Treurig is het met de arbeidende klasse
in Oostenrijk gesteld nu door bet staken
van meer dan de helft der mijnwerkers,
de suikerraffinaderijen in Bohemen en een
groot aantal fabrieken wegens gebrek aan
steenkolen de arbeiders moeten wegzenden.
In Nutschils in 't district Kladno is
zoowel de arbeid in de mijnen als in de
hoogovens van de Boheemsche MontanMaat-
schappij gestaakt.
Te Karlsbad hebben ruim 300 mijn
werkers het werk neergelegd. Zij eischen
loonsverhooging en den achturigen ar
beidsdag.
Twee porseleinfabrieken hebben wegens
gebrek aan steenkool de productie moeten
verminderen. Het Sprudelsalzwerh te Karls
bad moet gedeeltelijk het bedrjjf staken.
Te Pilsen zgn militairen aangeko
men om de arbeiders, die niet aan de
staking mede doen, te beschermen.
Tusschen Frankrijk en Italië is de grens
regeling' vastgesteld c
landen aan de RooJo Z r.
Barrère en Vis
hebben het verdrag
De grenslijn begint by nei verste punt
van Pasdoemeira, buigt zich zuidoostelijk,
aldus aan Italië de karavaan wegen la
tende, die op Assab en in Aoeflssah uit-
loopen.
Later zal onderling geregeld worden de
toestand op het kleine eilandje dat tegen
over Pasdoemeira ligtterwijl beide Mo
gendheden zich reeds verbonden hebben,
gemeenschappelijk te zullen waken tegen
de bezetting ervan door eenig ander Rjjk.
Donderdag-avond beeft op het Ely*
see een diner plaats gehad, door den pre*
sident der Fransche Republiek en mevrouw
L o u b e t aan het corps diplomati4°e
aangeboden, waarbij dr. L e y d s en zB°e
echtgenoote tegenwoordig waren-
Door den gezant der Zuid- Afrikaan80^6
Republiek aldus als lid van hetc(,rPs <*1"
plomatique bij zich op het Elj^ aan
fel te ontvangen, erkent het fransche
Staatshoofd Transvaal als een0D3 an e~
lijke Staat.
-Uit het hier volgend inteD'ie*'Dr*
Leyds heeft gehad met "?B.f 5
teuren van de Echo de Pafi! delyk
met welk doel hij te Parjj8 ffaa'
ik verlang haar bjj mjj te i<>u"eD- 'Mlt gjj bjj
ons blijven, Dora?"
«O, als ik maar kan! Maa zal niet juic'
ken, tante heeft mij te b°1B 'c vsel nood>g-"
«Waarom Heeft Mj dsD geea« dienstboden
genoeg
«Tante heeft geene «bieden wg*9a ar^
en ik verricht den huiselykeu arbeid, ter tege
moetkoming rsn wat rngn ODderhona kesfc
Dientengevolge ka,u e,J ffilj niet »i»se,n 1 daaren
boven moet ik ook nog U3ar ,ehool gaaD.«
Verbtasd zag Ella haar echtgenoot aan,
door rijn blik scheen te vragen:
«Heb ik u niet gewgd, d*t juffrouw Jahe
niet is. zoo als zjj voordoet ,7
Herbert, die voor Dora Veel bel»»SstelllDg
uan den dag legde, ondervroeg hw. en
verwonderd dat zjj bg -,e
die zg had om te loc
scheen.
"Zij heeft aanlag or
en lieftallig meisje te „'„voeding mocht
wen&chte dat mjjne zuster ai»
voltooien!" Au -•
Drie dagen gingen swj? kwam
hut
erwgl Dora
iu6 vrouw
ieto
en
