NIEUWE
ffragSlaó voor cföoorè- on SCuió-tffCollanó.
Brieven uit de Belgische
Kempen.
No. 4399.
Dinsdag 30 Januari 1900
24ste Jaargang.
c 2,80
«0.03
DE INDISCHE OOM.
OÜRüMSCHECOmNT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUSEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
1,40
AGITE 5£TA 2TOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVERTEïTTIBN
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7ll%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dieastaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
27 Januari 1900.
Den 29en December van het vorige jaar
beeft L e o p o 1 d II, koning der BelgeD, de
nieuwe Wet betreffende de toepassing der
evenredige vertegenwoordiging op de verkie
zingen voor de Wetgevende Kamersafge
kondigd en bevolen, dat zjj met 's Lands
zegel bekleed en door den Moniteur be
kend gemaakt zou worden.
De geheele Wet heeft slechts acht ar
tikelen die enkel dienen om de oude kies
wet te wijzigen.
Wjjl het hier een bijzonder stelsel van
vertegenwoordiging geldtwaarover men
tijdens onze Kieswetcampagne ook dikwijls
gesproken en geschreven heeft, zal het wel
licht niet ondienstig zijn omtrent de «me-
caniek van 't spul iets mede te deelen.
Met horlogemakersjuistheid is de machine
in elkaar gezet, als nu het uurwerk maar
geregeld loopt en vooral geea last krijgt
van verdikte olie of stof; want het komt
mjj voof, eenmaal in de reparatie, blijft bet
in de reparatie.
Art. 47 van de Grondwet zegt nog al-
tjjd, dat kiezer zijn voor de Kamer van af
gevaardigden ds burgers die 25 jaren oud
zjjn en niet zijn uitgesloten door de wet
(veroordeelden, oudveroordeelden, krankzin
nigen enz.)
Zy krijgen één stem meer wanneer zjj
35 jaren oud en gehuwd zjjn, of wel als
weduwnaar kinderen hebben en bovendien
minstens fr 5.personeele belasting be
talen. Ook hebben zij hetzelfde voorrecht
wanneer zij en dit geldt reeds van 25
jaar af eene woning bezitten van fr. 2000.
kadastrale waardeof welhetzij op het
grootboek, hetzjj op het postspaarbankboekje
minstens fr. 100. hebben staan. Bezit van
de vrouw geldt voor den man, dat van bet
kind voor den vader.
Twee extra-stemmen worden toebedeeld
aan de zoogenaamde capaciteiten echter
mag niemand meer dan drie stemmen samen
hebben.
Men lette wel op, dat wjj het niet heb
ben over de gemeenteraadsverkiezingen of
over die der Provinciale Staten, deze zijn
nog evenals vroeger, dus zonder evenredige
vertegenwoordiging. Het maximum stem
men is voor den Gemeenteraad vier.
FEUILLETON.
15.
Vervolg)
Toen de avond viel, ging Dora heen, pakte
hare goederen hjjeen en ging naar Ella, die te
bed lag, om afscheid van baar te nemen. Deze
omvatte met beide armen, onder luid «nikken,
het schreiende meisje.
Dora drnkte nog eeumaal een kus op het
gelaat van de kleine Eanny en verliet diep be
droefd het huis, waarin zjj zjcb zoo gelukkig
had gevoeld, om haren plicht bjj tante Emma
weder te vervullen.
Niemand scheen zich over hare terugkomst
te verhengenslechts de oude kat liep vroo-
Ijjk om haar heen toen zjj in de keuken het
vnur aanlegde. Stapels van borden en schotels
stonden op elkander en wachtten op het meisje om
afgewassen te worden eerst laat in den avond
kon Dora zich naar haar akelig zolderkamertje
ter rust begeven.
Diep gevoelde zij het onderscheid, dat er ge
legen was tusechen dit armzalig vertrekje en de
fraaie kamer, die zjj in de villa bewoond had.
En in de villa betreurde men het vertrek van
het meisje, dat ieders liefde had gewonner
toen de heer Hastings te huis kwam, zag hij
terstond, dat er iets onaangenaams had plaats
gehad. Het vuur was weder uitgegaan, de lamp
brandde niet goed, en Ella zat te schreien.
s/Wat deert u, mjjn lieve schat vroeg hjj
De Senaat (onze le Kamer) wordt ook
direct door dezelfde kiezers gekozen; deze
moeten echter 30 jaren oud zjjn.
Tot zoover la Constitution Beige
Wanneer de Kamers ontbonden zijn of
wel de periodieke verkiezingen zullen plaats
hebben (natuurljjk ook bij eeae afzonder
lijke keus) gaan de partijen aan 't werk en
stellen evenals bjj ons candidatenlysten op.
Dat gaat met meer moeite gepaard dan
men wel denkt, want, het is voor den
candidaat een groot verschil of hg boven
aan de lijst staat of onderaan.
Ook mogen er plaatsvervangers worden
voorgesteld. De heusche candidaten wor
den genoemd titelvoerders. Welnu het getal
J plaatsvervangers mag niet grooter zijn dan
dat der titelvoerders noch meer dan 4 be
dragen. Dit maximum wordt echter op 5
gebracht voor de lijsten waar 7, 8, of 9
candidaten op voorkomen en op 6 voor de
lijsten van meer dan 9 titelvoerders-
Het baantje van plaatsvervanger is niet
onaardig. Wanneer n.l. eene plaats open
valt vóór het eindigen van het mandaat,
dan treedt remplafant no I voor en neemt
de vacante plaats in.
Daarom worden zij geheel afgescheiden
vaD de titelvoerders gekozen.
In 't geheel worden in België 152 Ka
merleden en 76 Senatoren gekozen, behalve
de Senatoren door de Prov. Staten aange
wezen.
Veronderstellen wij dat wij in het arron
dissement Antwerpen wonen, dat 11 leden
voor de Kamer en 5 voor den Senaat moet
kiezen en dat wij tot de Katholieke of
Meetingpartij behooren.
Wjj hebben dan af te rekenen met Kar
tellisten (combinatie van liberalen, socialis
ten en een deel christen-democraten) en de
onafhankelijke democraten.
Veronderstellen wij verder, dat de drie
partgen een volledige lijst hebben ingediend,
dus met 11 candidaat-titelvoerders en met
6 plaatsvervangers, en dat het kiesbureel,
na loting aan onze lijsthet nummer 1
heeft toebedeeld.
Wanneer wjj dan op den dag der ver
kiezing naar het stembureel gaan, dat om
8 uur geopend wordt en te 1 uur weer ge
sloten, dan zullen wij den Voorzitter al spoe
dig hooren beginnen met het afroepen der
1. D. w. z. een gedeelte, een ander deel kiezen de Provin
ciale Staten.
meewarig. Zjj legde het bonzend hoofd aan zjjne
borst en zeide hem hoezeer zjj Dora miste en dat
zjj zonder haar niet wist, wat zjj zou aanvangen.
Ook Herbert miste het meifje, hij miste bet
liefeljjke geluid van hare stem, het hooren van
haren zachten tred, boven alles miste hjj de blij
moedigheid, die overal waar zij zich vertoonde,
verspreid werd. Ook het kindje wilde niet rus
tig zjjn tot middernacht hoorde men het
klagend geschrei. Voor dat de dag nog was aan
gebroken, hield Herbert zich overtuigd, dat het
in Rozen villa zonder Dora niet was uit te houden.
Oomiddelljjk na het ontbjjt begaf hjj zich naar
mevrouw Daene, Dora's oogen straalden van
vreugde toen zjj hem de deur opendeed en bjj
haar het doel van zjjn komst mededeelde. Me
vrouw Daene en Julie bevonden zich beter en
zaten in de salon, toen de heer Hastings zich 1
aanmeldde.
Mevrouw Daene weigerde in den aanvang,
om hare toestemming tot Dora's vertrek te geven
en beweerde met vergeeflijken trots, dat het on-
noodig was, dat hare nicht eene plaats als on
dergeschikte zou aannemen.
//Wij zjjn ook niet van plan, om haar als eene
ondergeschikte te behandelen,// zeide de heer
Hastings ;/zjj zal het noodige onderricht krij
gen en als een lid van de familie behandeld
worden.// Ea zich tot Julie wendende, zeide hjj:
„Ik bid u, mejuffrouw, een goed woord voor
mij te doen Ella en ik zullen u daarvoor
zeer erkentelijk zjjn.//
Nu had hjj de rechte snaar getroffen. In het
dorp zeide men over het algemeen, dat Ella den
earner niet zou doorkomen, en als de heer Hastings
namen. Wie niet present is, kan nog tof
1 uur terechtwie niet komt stemmen is
strafbaar.
Zoodra wij worden afgeroepen gaan wij
naar vorentoonen onzen oproepingsbrief
en krijgen van den voorzitter zooveel stem
biljetten als ons stemmen zijn toebedeeld,
wij kruipen het afschutsel (wjj zeggen op
z'n Nederlaudsch couloir) binnen, nemen
het «ter beschikking der kiezers gestelde»
potlood en dat is nu juist het eieren
eten.
Ons stembiljet zal drie lijsten bevatten,
bestaande uit onze candidaten, die der Mee
ting-partij en verder uit titelvoerders en
plaatsvervangers.
't Kan echter ook zijn, dat, hoewel wg
met de partij meegaan en hare candidaten
gaarne willen stemmen, toch een ervan min
der in onzen smaak valt.
Willen wij aan een ander de voorkeur
geven dan laten wij iemand onzer partij
met rust en maken het witte puntje achter
onzen protégé zwart. Hiermede geven wij
dan te kennen dat wij de geheele lijst (titel
voerders en plaatsvervangers) goed vinden
en ook de volgorde, behalve de eene waar
van boven gesproken.
Vinden wg alles goed, ook de volgorde
der titelvoerders, doch niet die der plaats
vervangers meenen wg bijv. dat A beter
remplafant zal zijn dan zgn buurman Z.,
dan maken wij het gaatje achter A. zwart
en laten alle andere wit-
Eindeljjk nog kunnen wg èn de volg
orde der titelvoerders èn die der plaatsver
vangers verkeerd vindenen in dat geval
maken wg bjj de eersten bjjv. een naam
en bij de laatsten ook een naam zwart.
Hiermede hebben wjj dan aan beide heeren
de voorkeur gegeven boven anderen.
Stembriefjes, die anders dan op de vier
beschreven wjjzen zgn behandeld, zgn on
herroepelijk nietig.
Als alle briefjes zgn ingeleverd komt het
moeilijkste voor het kiesbureel.
In de eerste plaats moet zij bepalen voor
elk der drie ljjsten het aantal lijst-stemmen
dit zgn die stemmen die uitgebracht zgn
ten voordeele van de titelvoerders. Welnu
aileen zij die het puntje boven de lgst heb
ben wit gemaakt, of wel hjj die alleen een
puntje achter de plaatsvervangers hebben
gezet vonden deze volgorde goed, de twee
andere soort kiezers hadden er immers iets
tegen.
verplichting aan Julie had, kon men niet weten
wat hjj doen zou, als zjjne vrouw overleden was.
Daarenboven was een wissel uit Calcutta ge
komen, die haar in staat stelde om eene dienst
maagd te houden, zoodat Julia besliste, dat Dora
den volgenden dag naar Rozenvilia zou gaaD,
om daar te bljjven.
Na een kort oponthoud te Rustoord, dat door
de winterkoude en de van bladeren beroofde
bcomen een kaal en ongezellig aanzien had,
keerde hjj met die blijde tijding naar Ella terug.
Met innige tevredenheid, zag hjj deo vol
genden morgen Dora door den tuin komen
hare oogen glinsterden, toen zij den blik op hem
vestigde en hem goeden dag toeknikte.
Na verloop van jaren toen de geluksbeker
van Herbert Hastings tot den rand vol was,
herinnerde hjj zich nog aaa dien morgen en aan
het gevoel van dankbaarheid, waarmede hjj de
wees in zijn huis verwelkomde.
De winter ging voor Dora op eene aangena
me wjjze voorbjj. Mjjnheer en mevrouw Has
tings, bleven steeds lief voor haar en behandel
den haar alsof zjj tot hunne familie behoorde.
Jnlie kwam mevrouw Hastings dikwjjls be
zoeken, en was uiterst beleefd voor Dora, toen
zjj zag, hoezeer men het meisje op prjjs stelde.
De heer Hastings gaf dageljjks onderricht aan
Dora en stelde er groot belang in, om den rjjk
begaafden geest van het meisje met nuttige kun
digheden te verrjjken.
Er was echter iets dat Dora's geluk overscha
duwde
Ella herstelde niet. Zij kon slechts een enkel
Verder moet het bureel vaststellen het
kiescijfer.
Dit cjjfer geeft het aantal stem men aan,
dat voor de lgst (dus de partg) is uitge
bracht. Ongeacht of zjj de voorgestelde volg
orde goedkeuren of niet. Het is dus geljjk
aan het aantal ljjst-stemmen vermeerderd
met degenen die iets tegen de volgorde der
titelvoerders hebben gehad.
Stel nu dat de katholieken in het arron
dissement Antwerpen tot kiescijfer hebben
57044, het kartel 43035 en de democraten
9335.
Zoodra men deze getallen heelt, gaat men
ze achtereenvolgens deelen door 1. 2. 3.
enz. totdat men de elf hoogste quotiënten
heeft verkregen die bjj die verschillende
deelingen te krijgen zgn, b.v.
Katholieken. Kartel. Democraten.
570441=57044 430351 =43035 9335 1 =9335
57044 2=28522 43035 2=21517 9335 2=4667
570443=19014 43035:3=14345 9335:3=3111
570444=14261 43035 4=10758
570*45=11408 43035:5= 8607
57044 6= 9506 43035:6= 7172
57044 7= 8149 430357= 6147
Wij hebben elf gekozenen noodig, der
halve zoeken wjj de elf hoogste quotiënten
uit, dit zgn dus:
1. 57044
2. 43i'35
3: 23522
4. 21517
5. 19014
11. 9335.
6. 14345
7. 14261
8. 11408
9. 10758
10. 9506
No 11, dus hier 9835, noemt men het
kiesquotient en wijl het kiescgfer der katho
lieken is 57044, krggen zjj
570449335=6 zetels,
het kartel krijgt 43035 9335=4 i>
en de democraten 93359335=1
Om te bepalen welke candidaat nu ge
kozen is, komt de volgorde der candidaten,
bij de kiezing uitgebracht, geheel op den
voorgrond en is zij afhankelijk van den
uitslag.
Met de plaatsvervangers gaat het even
eens. De Ijjststemmen zgn die welke boven
aan de geheele lgst het witte puntje hebben
zwart gemaakt, benevens degene die aan
merking hebben gemaakt op de volgorde
der titelvoerders en dus een dezer laatsten
begunstigd hebben met een zwart puntje.
Natuurljjk kunnen zich bijzondere ge
vallen voordoen, doch deze hebben voor de
lezers van de Nieuwe Haarlemsche Courant
weinig waarde. 'tWas mg alleen te doen
uur van den dag opbljjveo, dan zat zjj in den
gemakkelijken ziekenstoel, maar bleef overigens
altjjd te bed liggen. Haar gelaat was wit als
marmer en doorschjjnend als albast, ofschoon
soms een onnatuarljjke blos hare wangen kleurde.
//Heeft elk mensch vrees voor den dood?//
vroeg zjj eens in het schemeruur, terwjjl Dora
naast haar was gezeten en de koortsachtige hand
in de hare hield.
„Mjjne moeder vreesde den dood niet,// ant
woordde Dora, aangedaan.
//Uwe moeder was eene goede vrouw, maar
dat ben ik niet,// vervolgde Ella, terwjjl heete
tranen langs de uitgeteerde Vingers, waarmede
zjj haar bleek gelaat bedekte, druppelden //ik
heb gedurende mjjn geheele leven niets goeds
gedaan, ik heb nooit aan den dood gedacht, om
dat mama ons zeide, dat wjj ons met zulke
treurige gedachten niet moesten kwellen, ramp
spoeden en sterven kwamen altjjd vroeg genoeg.
O, ik had zoo gehoopt lang te zullen leven
De dood overvalt mij veel te vroeg, ja, veel te
vroeg
Dora had reeds sedert lang een bang voorge
voel van die zware ramp gehad; Ella's woorden
schenen die vrees te verwezenljjken.
Niet in staat om een woord te spreken, vatte
zjj opnieuw de kleine uitgeteerde hand.
//Gjj hebt het ook wel ingezien, dat ik sterven
moet," voer de zieke voort, „maar gjj weet niet
hoe bang ik voor den dood ben, en welk een
schrik mij de gedachte aan dat eenzame, donkere
graf aanjaagt, gjj weet niet hoe ik voor de ge
dachte aan de eeuwigheid terugdeins
Wordt vervolgd.)
