NIEUWE
$)ag6lad voor TSoorè
uid-<Xollanó.
De Burgerstand.
No. 4409.
Zaterdag 10 Febraari 1900
24ste Jaargang.
BUITENLAND.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers«0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBBAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 re
Elke regel meer
50 Cent
77,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Red a c t e ur-0 i t g e v e r, W. KAPPERS.
Wjj hebben in de maatschappij twee soor
ten menschen die werken omdat ze moe
ten, een derde soort menschen, die werken
omdat ze willen.
Vooreerst de werklieden, die moeten wer
ken voor hun brood.
Tweedens de burgers of de middenstand,
die ook werkt om in het onderhoud te
voorzien.
Ten derde de kapitalistdie werkt om
zjjn geld te behouden of om het te ver
meerderen.
Dat is alles zoo helder als kristalzal
men zeggen en die indeeling zal niemand
bestrjjden.
Goed maar wat is nu het hoogst merk
waardige
Dat de eerste af deeling der werkende men
schen, die in het zweet hun brood ver
dienen begrjjpen zeer terecht begrjjpen
dat ze samen moeten werken om sterk te
zijn tegenover de andere hun niet altjjd
goed genegene klasse der kapitalisten.
Dat ze zich vereenigen. Bewijzen zijn niet
uoodig.
Of wilt ge ze, zie dan om u heen, ver-
eenigingen van R. K. Volksbond Patri
monium, V ak vereenigin genSocialisten V er-
eenigingen enz., enz.
En of die vereenigiogen als zoodanig
werken, men denke maar eens aan de strike's,
bjjna over geheel de wereld ten een of an
deren tjjd afgespeeld. Of men neme de eerste
courant de beste op en zie eens b. v. in
Oostenrjjk waar nu de werkstakers in de
kolenmjjnen zoo ongeveer het getal 91.000
bedragen. Of 't voor een goed of kwaad
doel, beter gezegd of de strike rechtvaar
dig of onrechtvaardig is, mag elders uitge
maakt worden. Maar zeker isze werken
samen, ze zjjn één.
Verder is merkwaardig dat de derde aj-
deeling der werkende menschen te weten
de mannen van het kapitaal ook samenwer
ken, zoo goed als de eerste.
FE BILLET ON.
DE INDISCHE OOM.
Vervolg)
Dor, legde de vlecht op haar eigen hoofd.
"Het ia mjjn haar,* riep zjj uit, «Julie heeft
het afgeauaden, en het den dag voor het bal
te Rochester verkocht, wat verheugt het mjj,
dat het in uw bezit ia \u
Mevrouw Elliot had reeds door haren broeder
de ganzohe toedracht der zaak vernomen hjj
had haar de onedele kunstgreep van Julie in
het breede geschetsten verlangde nu ook dat
het zelfzuchtige meisje zou weten, dat het ver-
koopen van Dora's haarvlechten hem ter oore
waz gekomen, en dat hjj wist, hoe zjjne zuster
in het bezit daarvan was geraakt.
«Hoe vreemd kunnen de dingen toch loopen!//
voerde Julie hem qp onverschilligen toon tegen;
«Dora leed in dien tjjd zooveel aan hoofdpjjo,
dat wjj haar moesten aanraden, om hare haren
te laten aisnjjden
Over dit nieuw bewjjs van dubbelhartigheid
verontwaardigd, vetwjjderde zich Herbert spoedig.
Op een avond in de maand Juni, kwam de
heer Hastings om afscheid ta nemen hij was
van plan, om eens naar de oude wereld te rei
zen, nadat hij aenigen tjjd op het landgoed zijner
zuster zon hebben doorgebracht. Na kwam het
Julie voor, dat al hare verwachtingen den bodem
werden ingeslagen.
Ret waz haar niet mogeljjk hare ontroering
Vandaar, dat weet ook weer iedereen,
hun syndicaten en we behoeven niet ver
terug te gaan om ons te herinneren, hoe
er een kreet opging van veroutwaatdiging
maar vrees tegelijk, ook in ons land over
het kolensyDdicaat.
Dat was eigenlijk weer een vereeniging
van vijf syndicaten. Als de eene mjjn con
curreert met de andere, dan zou de door
gezette concurrentie wel de oorzaak kunnen
zijn dat beide ten ondergingen.
Zij zijn de baas, de kapitalisten, ze wil
len dat zooveel mogelijk blijven.
Ook zij moeten machtig zjjn en dus een
drachtig. Ook zij vereenigen zich.
Wat we tot nu toe zagen is opmerkens
waardig maar verder heel natuurljjken
niets meer dan een bewjjs, dat de kapita
listen zoowel als de werklieden het nut en
de noodzakelijkheid van samenwerken in
zien.
Maar wat bovenal de verwondering van
iederen aandachtigen beschouwer moet wek
ken, in niet geringe mate, is het feit dat
de tweede klasse der werkende menschen
de burgers, de middenstand absoluut niet
of zeer weinig zich samenwerkt.
Dat is verwondering wekkend, maar treu
rig tegeljjk.
Wie een weinig bekend is in groote
steden of in het buitenland, die weet, dat
één kapitalist financieel 10, 20, misschien
veel meer menschen uit den middenstand
kan ten gronde richten.
Denk u eens inrichtingen of zaken zoo
als ze in het buitenland zoo veelvuldig
worden aangetroffen, zooaU bjjvoorbeeld in
Amsterdam de «Grand Bazar FraD£ais» waar
bijna alles wat men zich denken kan te
krjjgen is, natuurljjk tegen concurreerende
prjjzen waar de doosjes schoensmeer of
poetspommade, misschien bjj honderddui
zend worden opgedaan, dus goedkooper in
gekocht, dus goedkooper van de hand af
gezet kunnen wordenof waar om kort
te gaan alle andere artikelen door de ko
lossale massa, in- en verkoop zóó gedrukt
te verbergende tranen kwamen haar in de
oogen, en toen zjj beproefde een woord te spre
ken, klonk hare stem dof en onnatuurljjk.
"Wat zjjt gjj schor! Zjjt gij verkouden?//
vroeg de heer Hastings. Julie trachtte zich te
herstellen.
//Het z<tl mjj niet verwonderen,// zeide zjj
lachend, «als gjj in dat vreemde land u eene
gade zult kiezen.//
//Volstrekt niet, als ik terugkeer is 't daar
voor nog tjjd genoeg.//
Dat boezemde haar weer moed in, zjj was
bij het afscheid kalmer, dan zjj gedacht had.
Een week daarna, zat de heer Hastings in
de huiskamer van zjjne zustere; de geur van
eene menigte heerlijke bloemen woei hem tegen.
In diep gepeiDS verzonken overzag hjj de blauwe
wateren van de Hudsonsbaai, en vroeg zich zei-
ven af, waarom het vaarwel van zjjn geliefde
betrekkingen hem zoo zwaar viel, ofschoon hjj
slechts eene maand afwezig wilde bljjven?
Zjjne zuster kwam binnen en reikte hem een
brief toe, die aan //Dora's voogd,// was gea
dresseerd. De inhoud van dien brief behelsde
eene huweljjksaanvraag van een rijken koop
man, die de goede hoedanigheden van Dora op
prjjs stellende, zich gelukkig achtte, dat hjj
haar zjjn hart en hand mocht aanbieden terwijl
hij den dag zou zegenen waarop hij haar als
meesteres in zjjn prachtig huis zou mogen binnen
leiden, hjj verzekerde haar teveDs, dat zijn eenigst
streven zou zjjn al hare verlangens te bevredigen.
Met een veelbeteekenend lachje las mevrouw
Elliot dit schrjjven en reikte den brief aan haar
broei'er over.
worden van prijs dat de gewone kleine
winkels niet meer kunnen concurreeren, dat
is niet meer kunnen bestaan.
Dat i$ het ongeluk dat den middenstand
bedreigt van den hoogere uit, vanwege het
kapitaal.
Maar de arbeidende klasse werkt immers
ook samen. Als alle werklui eens besloten
hun koffie en suiker en thee samen in te
koopen, waar bljjft dan de winkelier, die
ze aan hen slijt
En dit is het ongeluk dat den midden
stand dreigt van den lagere uit.
Dus wordt die middenstand van twee
kanten, van boven en van onderen bedreigd,
omdat van boven en van onderen wordt
En nooit zal hij het leven er bij houden,
als hij tegenover samenwerking ook zelf
geen samenwerking plaatst.
De burgerklasse moet zich vereenigen,
om de verdrukking, die in aantocht is, af
te weren, echter onder leiders met kennis
van zaken. Zij moet Vereenigingen stichten
en tot bloei trachten te brengeD, waarin
hare belangen worden behartigd. Dan,
maar ook dan alleen is redding mogelijk
tegenover een wissen ondergang.
Frankrijk.
Gisteren is door een agent van politie
te Parijs, in het raamkozijn van het huis
bewoond door den heer Paul de C a s -
s a g n a c, een bom met brandende lont
gevonden, die hjj nog bijtijds onschadelijk
kon maken. Zij was gevuld met kruit, ko
gels en schroot.
De aanhangers der L o u b e ts Re
geering zullen op Zondag 18 Februari den
dag herdenken van de verkiezing door
het Congres van Versailles van den heer
L o u b e t, tot president der Fransche Re
publiek.
Ter gelegenheid van dezen eersten ver
jaardag wordt een medaille geslagen met
buste van den president en inschrift ver
sierd.
«Hebt gij er iets van aan Dora gezegd
vroeg hjj met ontroering, nadat hjj den brief
vluchtig had ingezien.
„Neen, dat wilde ik aan u overlaten.//
„Gjj denkt toch niet, dat Dora genegenheid
voor dien man koestert Zij is nog maar een
kind 1//
//Aanstaande maand November wordt zjj ze
ventien jaar. Toen Ella zich met u verloofde
was zjj niet ouder, en wie kan weten, of Dora
niet reeds aan een huweijjk heeft gedacht
de heer Trevors is een man met een goed ka
rakter, hjj is van goede afkomst en daarenbo
ven schatrjjk."
//Maar hjj is veertig jaar oud."
//Laat Dora eens bij mjj komen, ik wil haar
over het huwelijksaanzoek spreken.//
Dora kwam binnen onder mevrouw Elliots
leiding, was zjj zeer tot haar voordeel veranderd.
//Kent gij den heer Trevors?// vroeg de heer
Hastings kortaf.
//Ja."
//Hjj heeft u ten huweijjk gevraagd, Dora
wilt gjj zjju voorstel aannemen
Zjjn hart klopte hevig.
„Dat is onmogelijk,// riep Dora verrast uit,
terwijl zjj doodelijk bleek werd.
De heer Hastings reikte haar den brief toe.
//Bedenk u eens goed, Dorade heer Trevors
is rjjk, en als schatten n gelukkig kunnen ma
ken, zult gij, als gjj met hem huwt een benij
denswaardig lot hebben.//
Dora boog het hoofd en barstte in tranen uit.
Hjj legde de band op haren schouder en vroeg
fluisterend//Wilt gjj mjj antwoorden
Engeland.
Gisteren is in het Engelsch Parlement
de Regeering erg gegeeseld door den Ier-
schen afgevaardigde John Redmond-
Hij beschouwde den oorlog in Zuid-Afriba
onrechtvaardig en beloofde zjjn best te zul
len doen, om de onafhankelijkheid der beide
Republieken te handhaven. Hij verweet de
Regeering dat zp Engeland niet in een
schitterende, doch in een erbarmeljjke iso
latie had gebracht en dat de eenige Mogend
heid die het gedrag van Engeland goed
keurde Turkije was. Een lachen was het
gevolg van dezen scherpen zet.
De heer Campbell zeide dat de na
tionalisten Ierland hebben belasterd door
het voor te stellen als het centrum van dis-
loyauteit en verzet tegen de hoogste belan
gen van het rijk in dezen tijd.
Grappig was bepaald de heer Timo
thy Healy, toeD hij vertelde, dat de
Boeren vroeger slechts twee feestdagen had
den Dingaans-dag en Majoeba-dag, maar
thans heeft Engeland hun 3 u 11 e r 's-dag,
G a t a c r e 's-dag en S y m o n s'-dag ge
gevens (Luid en herhaald geroep van
«Shame»). De heer Healy vervolgde:
Niemand heeft grooter eerbied dan ik voor
de nagedachtenis van generaal Symom.
Een der meest treffende incidenten van den
oorlog was de briefwisseling tusschen den
bevelhebber der Boeren en generaal S y -
m o n s voor zijn dood. Het eenige onwaar
dige voorval met betrekking tot deze zaak
is dat de Britsche soldaten den stervenden
generaal den rug toekeerden.» (Protesten.)
De heer Gibson Bowles keurde de
ongepaste en lichtvaardige opmerkingen
van Healy af.
De parlementaire secretaris van den Lo
cal Government Board, de heer T. W. Rus
sell antwoordde voor de Regeering, zeg
gende dat er één dag was dien de Boeren
nooit zonden vieren n. 1. de dag waarop
het Britsche parlement zich voor de tweede
maal onwaardig zou overgeven, evenals in
1881.
Het amendement-R e d m o n d werd daar
op met 368 tegen 88 stemmen verworpen.
Duitschland.
In den Rjjksdag is de eerste lezing be
gonnen van de vlootwet.
Staatssecretaris VonTirpitz bepleit
te het ontwerp en vestigde de aandacht op
//Ja, ik zal nooit een echtgenoot om zjjn geld
nemen I Ik verzoek u ten vriendeijjkste aan den
heer Trevors te willen zeggen, dat ik hem hoog
acht, maar dat ik nooit zjjne gade kan worden."
Dit gezegd hebbende verliet zjj de kamer.
Nu vond Herbert in zjjn binnenste het ant
woord op de vraag van zjjne zuster. Zou hij nu
niet naar Dora jjlen en haar om de hand vra
gen, die zjj den heer Trevors had geweigerd
//Zij zou niet «neen// zeggen,// zeide eene in
wendige stem, hjj riehtte zich op. Zjjne zuster
kwam binnen. Hjj trok haar op de sofa, zette
zich naast baar, en bekende dat hjj Dora be
minde.
«Ik wist wel, dat het daarop zon uitloopen,
en ik ben bereid Dora als uwe gade te be
groeten maar gjj moet eerst na de terugkomst
van uw voorgenomen reis uw huweljjksvoorstel
doen. Zjj is te jong om nu reeds te beslissen,
zjj moet eerst nog wat van de wereld zien, eer
dat zjj zich verbindt. Gjj moet haar voor alles
nog vrjj laten.
//Tot er ten ander komt, die zjj hare hand
geeft," voegde hjj zjjne zuster op bitteren toon toe.
«Dat zal waarscbjjnljjk het geval niet zjjn
maar ook dan als dit plaats zon hebben, moet
gjj toch voor het oogenblik geen invloed op
haar uitoefenen. Gjj moet haar vrjj laten.
//Ik zal uwen raad volgen U sprak Herbert
vastbesloten.
(Wordt vervolgd.)
HilRUMSC
(Ml RUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
PBIJS DBB ADVEBTEWTISW
AGITE MA 2ÏOW AGITATE.
26.
