NIEUWE ÜDagêlaó voor uid-éCollanó. T &u agïte ma non agitate. Over werkstakingen. i 4- No. 4411. Dinsdag 13 Febraari 1900 24ste Jaargaig. BUITENLAND. t A t Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor liet buitenland i Afzonderlijke nummers. Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BUREAU: St. Janstraat Haarlem: Van l6 regels50 Cent Elke regel meer 77, Groots letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. De uitgebreide en geweldige werkstaking! - bewegingendie vooral in onze dagen nu hierdan daar uitbreken en de sociale Staatslichamen schokken, zijn welsprekende getuigenissen van de diepe ontevredenheid, welke in de arbeiderskringen gist en woelt. Te voorschijn geroepen en gevoed door de grenzenlooze hebzucht van het kapitaal en door de onchristeljjke uitzuiging van de zwakken door de sterksten eenerzijds en door de aanhitsing en opruiing van revo- lutionnaire elementen anderzijds, heeft deze sociale ziekte reeds een gevaarlijk chronisch karakter aangenomen en zich diep en vast in het merg van de moderne Staten inge nesteld. In stede van hunne ware belangen te zoeken in vreedzame vereeniging, staan de beide geduchte machten, kapitaal en ar beid, tot de tanden gewapend en elk oogen- blik bereid om slag te leveren, tegenover elkander. De beteekenis van de werkstaking vat de geleerde socioloog, pater Lehmkuhl, Soc. J., als volgt op. «Is het 't internatio nale socialisme, hetwelk met zijn ijzige vuist op deze wijze het verstoringswerk aan de menscheljjke maatschappij inleidt en de ar beiders onder het vaandel roepen wil Of is het de koude Mammons-hand van het kapitalisme, die aan een groot, tot honger en ellende uitgeperst gedeelte der arbeiders wereld dezen wanhopigen oorlogskreet van den arbeid tegen het kapitaal afdwingt Onzes erachtens, mag men de oorzakelijk heid niet uitsluitend bij de eene of bij de andere zjjde zoekendat niet zelden eene onbillijke en onrechtvaardige uitzuiging van de arbeiders medeplichtig is aan de drei gende houding en samenscholing van de arbeiders, kan onmogeljjk tegengesproken worden dat ophitsing van de arbeiders vaak ten grondslag ligt aan revolutionnaire doel einden kan evenmin worden betwjjfeld. Hoeveel recht en hoeveel onrecht in afzon derlijke gevallen aan de ééne of aan de FEUILLETON. 27. DE INDISCHE OOM. Vervolg) Maar dat vertrek kon zoo spoedig niet plaats hebben als Rndolf Deane dacht. Zjjn gestel was te veel geschokt geworden, en bjjna een week nadat Herbert hem had opgezocht, kreeg de oude heer hevige koortsen. Onvermoeid wjjdde Has tings zjjne zorg aan de verpleging van den zieke hoe zwaar het hem ook viel, dat weken en maan den verliepen. Het eene schip na het andere zeilde uitmaar oom Kudolf bleef te zwak, om de lange reis te ondernemen. De zomer, de herfst en een gedeelte van den winter verstre ken, voor dat hij op den arm van Hastings steu nend, aan boord van de //Pheuix// ging om naar z^jn vaderland terug te keeren. Dora kende nu het bedrog dat men ten haren opzichte had gepleegd. Op verlangen van Her- bert had mevrouw Elliot haar dat geopenbaard. Verbaasd had zjj het gansche verhaal van leugen en bedrog, waarvan zjj het slachtoffer was, aan gehoord hoe zeer zij ook tegen Julie was vooringenomen, maakte echter de gedachte, dat oom Rudolf haar lief had. alles weder goed, en menig harteljjk schrjjven, werd over de golven van den oceaan verzonden en aan het ziekbed van den grijsaard voorgelezen, die al de ontvan gen brieven onder zjjn kussen bij het portret, dat Herbert hem eindelijk had afgestaan, neder- legde. andere, of aan beide zijden ligt, is niet ge makkelijk te bepalen. Dit alleen is duidelijk, dat een algemeene en buitengewoon groote spanning tusschen arbeiders en arbeidge- vers ontstaan is. Maar even duidelijk is het en klaar, dat, wanneer deze spanning niet uit den weg geruimd wordt, de maat- schappeljjke betrekkingen ten diepste ge schokt en aan een volkomen omwenteling te ge moet gevoerd worden. «Het isalsof met de werkstaking be doeld wordt, van den kant der arbeidgevers, haar af te wachten van den kant der ar beiders haar op hei tooneel te brengen, voordat ook slechts éénmaal de ernstige poging gedaan is om de geschillen te ver effenen. De werkstaking is als een gebrui kelijk hulpmiddel geworden, hetwelk men meent te moeten aanwenden, om zjjn wer kelijk of vermeend recht met geweld af te dwingen. Maar jaist daarin is het gevaar gelegen en daarin ook de grond, waarom naar best vermogen gewerkt moet wor den om de werkstaking uit den weg te rui men. Gelukt dit niet, dan vormen zich de breede lagen van de arbeiderswereld en de heerschende klasse van het kapitaal tot twee vijandige machten, en de dikwjjls zich herhalende strikes worden strikes van ge- heele massa's. De dreigende pogingen van groote internationale werkstakingen zjjn de ondubbelzinnige kenteekenen, dat feen oor logstoestand ingetreden is in de mensche- lijke maat8chappjjwelke toestand of tot eene billijke vredes-sluiting öf tot een strijd op leven en dood voeren moet.» Uit het bovenstaande blijktindien wij het Diet dagelijks met eigen oogen aan schouwden, dat de werkstakingen, de strikes» een gevaarlijk wapen zijn. Hoe noodzake lijk ware het deihalve, dat de Staat de ver maning van den H. Vader, Paus Leo XIII, ter harte namwelke vermaning neerge legd is in Zijne heerlijke Eucycliek over het arbeiders-vraagstuk «Daarom moet de Staat ingrijpen en het kwaad daardoor ge nezen, dat bjj het kwaad voorkomt en door Ten laatste brak de dag der afreis toch aun. De frissche zeelucht versterkte den zwakken grijs aard. Eu toen eenmaal de Kaap voorbjjgezeild was, en bij kon zeggen, de golven die tegen dit schip aan klotsen, zjjn dezelfde als die, welke Amerika's kust bespoelen, stond oom Rudolf onbeweeglijk op het dek, en blikte met verlan gend oog over de wateren, in de richting naar het oord waar hjj geboren was, en waar Dora haar verbljjf hield. Op een traaien zomerschen dag zeilde een statige driemaster de haven van New-Yoxk binnen. De passagiers stonden bij groepen op het dek: op eenigen afstand van de menigte, Btonden Hastings en oom Rudolf, die met opgeklasrden blik naar de stad keek. Eene reeks van herin neringen doorkruisten zijne ziel toen hjj lang zaam den oe»er naderde. Een huurrijtuig bracht de reizigers naar de woning van mevrouw Elliot, die echter dien- zelfden morgen met Dora naar de villa was ge gaan, om voor deu aanstaanden herfst da noo- dige toebereidselen te maken als zjj naar de stad zouden trekken. Wegens vermoeidheid van oom Rudolf, kon Herbert zich niet daarheen begeven, en moest dus den terugkeer der dames in huis afwachten. Als iemand die onder den indruk van een droom verkeert, liep oom Rudolf kamer in, ka mer uit en vroeg onophoudelijk of de trein nog niet kwam. Herbert verkeerde in niet minder minder opgewonden stemming. Eindeljjk hield een rjjtuig voor de deur stil, en Dora's stem werd gehoord. verstandige wetten het uitbreken der ziekle verhindert, door zulke wetten uatneljjk.die de oorzaken wegnemen, welke gewoonlijk den strjjd tusschea arbeidgevers en arbei ders in het leven roepen.» Inderdaad, wanneer de Staat hierin zjjn plicht volbracht en zijne maatregelen nam, overeenkomstig den raad van Paus Leo, dan zouden de social misstanden spoedig verbeterd zjjn. Maar helaas hoe velen die meespreken in de sociale quaestie leggen de Encycliek <Rerum Novarumnaar eigen opvatting uit, voeren het volk in de armen van het socialisme en slaan geen acht op de wenken die gegeven worden door de Bisschoppen, noch luisteren naar de woor den van wjjsheid, die aan de lippen van Z. H. Leo XIII zjjn ontvloeid Frankrijk. In de Fransche Republiek hebben niet minder dan seven en zéstig Bisschoppen sympathie betuigd voor de paters Assomp- tionnisten die door de Regeering werden veroordeeld. Men kan begrijpen hoeveel an dere geestelijken en leeken dit goede voor beeld hebben gevolgd. De Regeering zal heef wat te doen heb ben om allen die hun deelneming aan de paters hebben betuigd, te berispen en te kort te doen in hun maatschappelijke be langen. Dezer dagen is te Parjj3 een dieven bende op de volgende wjjze betrapt De weggejaagde kamerdienaar van een rjjken heer had drie anderen overgehaald zjjn vroegeren meester te berooven. Daar toe liet een zich in een kist pakken, welke door de twee overigen op een kar naar het huis werd gereden en daar op de binnenplaats neergezet.Zij zeiden de vrou weljjke concierge dat zjj den volgenden dag zouden terug komen om de kist, waarin een zeer kost bare pendule wasuit te pakken. De af spraak was dat de opgeslotene des nachts uit de kist zou kruipen en al wat hij maar kon meepakken uit de ramen aan zjjn ka meraden zou toewerpen. Zoover kwam het echter niet, wegens de aangeboren nieuws gierigheid van de concierge. Deze vond de Zjj kwim het vertrek kinnei. Met lijkkleurig gelaat en s'.rakken blik strompelde oom Rudolf naar Dora. Zjj stood voor oom Rudolf en voor Hastings, schooner en liefelijker dau Hastings zich had kunnen voarstelhn. De eerste blik die Herbert veelbe- teekenend op haar sloeg, gaf haar aanduiding wie do gfjjsaard was, die hem vergezelde, en met een uitroep van vrooljjke verrassing, jjlde zjj Hastings te gemoet, toen een zwakke loon haar oor trof. De oom had beproefd, zich te bewegen, maar zjjne leden waren als verlamd. Hjj strekte beide armen naar haar uit en riep smeekend//Kom bij mij Dora, o, kom bjj mjj.// Schreiend omarmde haar de grjjsaard. Her- bert wilde hen niet storen en verliet stil het vertrek. «Spreek eens mjjn lieveling,// zeide hjj zacht jes, //laat mjj uwe stem hooren, laat mjj verne men, dat voortaan ons niets zal kannen schei den tot den dag, dat God mjj tot zich roept bjj uwe moeder.// //Ik zal u niet meer verlaten, vader,// zeide zjj hevig ontroerd. //Uw te huis moet mjja te huis zija.// «God zegene u voor die woorden I Wat heb ik verlangd om te zien; om u mjjD kind, mjjne doohter te mogen noemen I// In de vreugd van Dora weder te zien, vergat hjj het onrecht, dat haar was aangedaan, das werd het geluk van die eerste ontmoeting door niets gestoord, verder zeide hjj //Ga nu mjju kind, en begroet den heer Has tings. Hjj is een edel mensch, geen zoon had kist wat groot voor een pendule en trachtte haar te openen. En zie toen zjj den dek sel een eindje had opgelichtwerd die in eens weer dicht gehaald. Zjj zette al haar kracht bjj en open ging de kist en er in lag een ljjk met vertrokken gelaats trekken De dief hield zich maar zoo en werd weldra door de politie in het leven teruggeroepen en in bewaring gesteld. Zijn kornuiten fiepen 's nachts in de val en de afloop was veroordeeling van allen tot een of meer jaren opsluiting. Duitschland. Uit Berlijn wordt gemeld, dat keizer Wilhelm, Donderdag een langdurig be zoek heeft gebracht bjj den Eogelschen Ge zant. Eon het waar zjjn dat de Keizer over Zuid-Atrika heeft gesproken, opdat een einde wordt gemaakt aan den gruweldadi- gen oorlog! Onder de Duitsche steden, welke het zwaarst van influenza te lijden hebben, ko men Berlijn en München in de eerste plaats. Te Berlijn zjjn bjjna alle gasthuizen ge heel met zieken gevuldin München telt men 60.000 zieken. Amerika. Mis Maud Gonne, bijgenaamd de Iersche Jeanne d'Arc,is te New-York aange komen om lezingen te honden voor de Boe ren. De Iersche bevolking der stad heeft haar eene enthoasiastischs hulde gebracht. Eeu comité van haar landgenooten heeft haar verwelkomd. Dat zij het opneemt voor de Boeren, op zich zelf een zeer natuurljjk iets, doet haar nog rijzen in de oogen van het Ameri- kaansche publiek, zoodat zjj zeker niet voor stoelen en banken zal behoeven te spreken. De vergaderingen ten voordeele en ter eere der Boeren zjjn steeds druk bezocht, en wanneer er geld gecollecteerd wordt, kan er gewoonlijk op ruime bjjdragen gerekend worden. Zwitserland. De Eugelsche Regeering heeft te Zurich moeite gedaan om de kaarten van Zuid- Afrika, die de Transvaalsche Regeering aan het geografisch instituut daar besteld had maar die wegens den oorlog niet afgele verd konden wordenop te koopen. De firma weigerde echter. Gisteren moet iemand mjj beter kunnen verplegen, dan hjj gedaan beeft.// Aarzelend verliet zjj het vertrek en trof in den gang den heer Hastings en mevrouw Elliot, die zich beiden naar oom Rudolf wilden be geven. //Ik heb u nog bjjna niet gezien, Dors,// zeide hjj, hare beide handen vattende, //wacht mjj hier, tot ik mjjoe zuster aan uwen oom heb voorgesteld.// Hjj opende de deur van een vertrek waar eene piano stond. De heer Hastings bleef niet lang afwezig, hjj sprak met Dora over zjjne reis, en over het tjjd- verloop, dat er tusschen zjjn vertrek en zjjne terugkomst lag. //Ik heb ook onderwjjs in de muziek gehad zeida Dora, //wil ik u eens iets voorzingen Zjj ging naar de piano en zong het gevoel volle air//Van verre landen keen gjj weder.» Zjj had eene omvangrjjke, maar eene zachte welluidende stem, oom Rudolf hoorde haar zin gen en kwam bjj haar, om naar de melodie te luisteren, die zoo veel herinneringen bjj hem in het leven riep. Het zien van de piano, riep de laaghartige handelwjjze van Julie in zjjn geheugen terug. //Hoort gjj nog wel eens iets van het boosaar dige meisje?// vroeg hjj, zjjne breede gebruinde hand op Dora's schouder leggende. Wordt vervolgd.) H44RLEH^f!BE COVRilT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem PRIJS DER ADVERTENTIBN.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1