NIEUWE
voor
oord- en Suió-éGollanó.
De vrouwen-quaestie.
No. 4413,
Donderdag 15 Februari 1900
24ste Jaargang.
BUITENLAND.
DE INDISCHE OOM.
Spanje.
Duitschland.
COURANT.
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland i
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BIT BE A IJ: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
0.03
PBIJS DBE ADVERTENTIE»
AGITE MA KON AGITATE
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Red a c t e ur-ü i t g e v e r, W. KfiPPERS.
De hedondaagsche vrouwen-quaestie
aldus zegt Pater Rosier in eene rede
voering over bedoeld onderwerp, gehouden
op den laatsten Katholieken-dag van Duitsch-
land, aan welke rede wij hier het meest
belangrijke ontleenen de hedendaagsche
vrouwen-quaestie i. zóó groot en sterk ge
worden, dat men haar volstrekt niet met
één slag uit den weg ruimen kan, veel
minder nog met ironie en sarcasme. Niet
alles is verkeerd in de vrouwenbeweging.
Dergeljjke verschijnselen als het onlangs te
Londen gehouden, groote vrouwen-congres,
zjjn niet meer over het hoofd te zien.
De Katholieke Kerk heeft zich van ouds-
her bekommerd om de vrouwenbeweging.
De katholieke vrouwen hebben behoefte
aan eene vingerwijzing, hoe zij zich moe
ten houden tegenover de moderne vrou
wenbeweging. Ik voor mij zoo verklaart
Pater Rosier zie dan geen anderen
uitweg, dan de bgeenroeping van een katho
lieken vrouwendag. De vergadering der ka
tholieken in Silezië was steeds vergezeld
van eene vrouwen-vergadering.
De vrouwen-quaestie bestaat hierin mid
delen en wegen te zoeken, op welke wijze
de vrouw als moeder in haar gezin, onder
het volk en in de maatschappij haar in
vloed uitoefenen zal en kan. Dit geldt voor
alle vrouwen en ook voor de jonkvrouwen.
Er wordt weliswaar veelvuldig gezegd, de
vrouw is enkel voor het huwelijk bestemd
en zjj heeft hare roeping gemist, wanneer
zg niet huwtmaar dit is niet enkel
eene sociale, doch ook eene godsdienstige
dwaalleering, welke de grootste nadeelige
gevolgen kan voortbrengen.
Wij zgn in de vrouwen-quaestie ietwat
achterstallig. Eene uitstekende Protestant-
sche dame schreef mg onlangs «Zeker, de
Katholieken zgn in deze quaestie achter
stallig, maar alleen daarom, om dat zg het niet
zoozeer noodig hebben zich daarmede bezig
te houden, wgl de kloosters een groot gedeelte
FEUILLETON.
29.
Vervolg)
Ba zjj
gingen Baar Saratoga, waar.Julie Deane,
"de »jjice erfgename,/» haar rol speelde.
Nog lang na het vertrek van Herbert Httstii gs
was zjj tronw aan hem blijven denken. Toen
echter maanden verliepen, en hij baar geen gross
of brief liet toekomen, begon zjj te duch
ten dat hjj er nooit ernstig aan had gedacht,
om haar ten huweljjk te vragen. Dub naai zjj
de hulde, die August Grey haar bewees gaarne
aan. August was een loszinnige knaap, die in
het stoutmoedig optreden ^en in de buitengewone
schoonheid van Julie v«»l behagen schepte, die
daarom nog te meer aantrekkelijkheid voor hem
hadden, wijl zjj door den glans van do te ver
wachten erfenis werden opgeluisterd.
Toen hjj Dunwood verliet, zeide hij schertsend:
//Indien ik ginds geen meisje aantref, dat mjj
stormenderhand in beslag neemt, zal ik u in
Saratoga gaan opzoeken, en voor u nederknielen."
Van dien dsg af, was Julie's eenigst streven,
eenige weken te Saratoga te gaan door brengen.De
duizead dollars die nog van den aan Dora gezonden
wissel waren overgebleven, waren niet toereikend,
daar mevrouw Deane ook mede wilde gaan, en
beweerde dat het tjjd werd, dat zjj ook «en
weinig van de wereld zon zien. Julie kon daar
tegen niets aanvoeren, want het zou een bewijs
geven, dat zjj vermogen bezaten, als de //familie//
van de vrouwen-quaestie bij hen oplossen.»
Niet aan alle vrouwen is het mogelijk,
om de roeping van moeder te worden, te
vervullen. Twee millioen vrouwen gelden
in Duitschland als «overtallig» (dit woord
beb ik niet uitgevonden, maar ergens ge
lezen, voegt Pater Rosier erbij) om
dat zij geen huis hebben of niet onder dak
kunnen komen.Op schrikbarende wjjze neemt
het getal der betrekking vervullende vrou
wen toe. In de handelswereld treden vrou
wen in de plaats der handelsbedienden, om
dat de vrouwen met minder loon kunnen
worden uitbetaald. En wat de handelsman
doet, hetzelfde doet ook de Staat, vrant hij
stelt vrouwelijke hulpkrachten aan bij den
telegraaf- en telefoon-dienst.
Ik voor mij, vervolgt de Spreker, geloof
vastelgk, dat deze quaestie in 't belang der
rechtvaardigheid eenvoudig daardoor kan en
moet opgelost wordeD, dat de vrouw hetzelfde
loon ontvangen moet als de man, wanneer
zij toont dat zg hetzelfde kan verrichten.
Zoo hier de hoofdschuld van de bestaande
misstanden de mannen treft, toch zijn de
vrouwen ook niet geheel en al zonder schuld.
En waarin is de schuld der vrouwen gele
gen Hierin, dat zg zich boven hun stand
willen verheffen. Terecht is reeds opgemerkt
op deze vergadering, dat het boerenmeisje
geen boer als echtgenoot wil hebben dat
dochters van handwerkslieden geen hand
werksman wil, maar op zgn minst een amb
tenaar verlangt. En dit moet anders worden!
Ten slotte richtte de spreker een ernstig
woord tot de ontwikkelde vrouwen Hoe
voeden wij onze dochters uit de hoogere
standen op, ter medewerking aan de sociale
vraag Waar moet deze vraag eerder ge
steld worden, dan op een Katholiekendag
in Silezië In Silezië, waar de heilige Hed-
wig de vrouweu-quaestie in de 13e eeuw
heeft opgelost. Er zijn ook tegenwoordig
zeer verdienstelijke vrouwen, maar ze zgn
niet georganiseerd. De ontwikkelde dames
weten dikwijls den arbeid niet te waardee-
ren zooals de H. Hedwig dit heeft ver-
den ganschen zomer in een badplaats doorbracht
Men moest echter volgens zjjne beurs te werk
gaan. Daarom werd het dienstmeisje weggezon
den, en zjj behielpen zich door gedurende den
winter alles te bezuinigen, en karig huis te hou
den, ten einde in den zomer te kunnen schit
teren. Zjj waren nu in die gelukkige dagen ge
komen.
Jn elegante kleeding fladderde Julie als een
vlinder om de badgasten heen, terwjjl hare moe
der in wit morgengewaad naar de bron ging,
en met grooten tegenzin hare drie glazen bron
water doorslikte, des avonds met verhit gelaat
in eenvoudige kleeding in de zaal zat, en zich
zich de vraag voorlegde, of voor de andere bad
gasten het genot van op eene badplaats te zijn
even vervelend was ais voor hsar.
Doch de zekerheid, die zg' had, dat Julie dc
poolster was van allen die daar vergaderd waren,
troostte haar. Om die schoone dochter, zwerm
den bjj afwisseling een «cheele weduwnaar, eeu
bijziend jonkman, een student in da geneeskunde,
een fabrikant, die een bankroet had geslagen,
een gepensioneerde luitenant, een vrjjdenker en
August Grey.
Eensklaps vertoonden Herbert Hastings en oom
Rudolf zich onder de menigte.
De laatste had zich onder den naam van
/vHamiltOD// in het vreemdelingenboek laten in
schrijven, en gaf Buenos-Ayres als zijne laatste
verblijfplaats op.
Het raakte spoedig onder de badgasten be
kend, dat vde zonderlinge oude heer een Zuid-
Amedkancr, dat hjj ongehuwd en fabuleus rijk
was.
staan. Deze vrouwen hebben geen begrip
van den modernen nood der vrouwen.
We hebben echter uok werkelijk edele
vrouwen en uitstekende Katholieke Vrou-
wen-vereenigingen in België en Frankrijk.
Zou ik hier met mijne woorden hebben
bereikt, dat katholieke mannen en vrou
wen aan de vrouwenbeweging grooter op
lettendheid schonken, dan zou ik God daar
voor danken; want het woord is waar,
hetwelk eens in den Duitschen Rijksdag is
gesproken: «De zegepraal zal aan die zijde
van de groote beweging onzer dagen zijn,
waar de vrouw staat.»
En waarom geloof ik, dat dit woord in
vervulling zal gaan Omdat het reeds een
maal in vervulling gegaan isDe sociale
worstelingen van den tegen woordigen tijd zijn
grootmaar ook al zouden zij nog heviger
worden, nooit zal de worstelstrijd zóó gewel
dig worden als de worstelstrijd, die reeds
eenmaal volstreden is tusschen leven en
dood op den kruisigingsheuvel van Golgotha-
En waar was toenmaals de zegepraal? Niet
aan den kant der mannen, die den Gali-
leeër kruisigden, ne6n, de zegepraal was aan
dien kant onder het Kruis, waar de vrouw
stond, de Moeder van Smarten.
Daar, waar Maria, de Moeder van Smar
ten, staat, zal de overwinning zgn, en waar
staat zg? In de Kath. Kerk, en daar al
leen, waar de vrouwen, als de geboren en
eerste navolgsters van de lieve Moeder Gods,
sociale werkzaamheden beoefenen zullen.
En waar zullen de kath. vrouwen de Moe
der Gods vindenindien zij Haar willen
navolgen In het huisje van Nazareth
Daar moeten de kath. vrouwen studeeren
en wanneer zij dat doen, dan zullen zg alle
andere vrouwen, die buiten de Kerk staan)
overwinnen en overtreffen en de zegepraal
zal zgn aan den kant der Kath. Kerk, om
dat de vrouwen in het huisje van Nazareth
bij Maria hebben geleerd te spreken en te
belgden in zgn diepste beteekenis het woord:
«Zie de dienstmaagd des Heeren, mg ge
schiede naar uw woord!»
Met ongewone zo g kleedde Julie zich voor
de avondbjjeenkomsf en trad met de houding,
die eene vorstin zou aangenomen hebben, in de
zaal. Oom Rudolf was juist met eenige hee
ren in gesprek vlak bij de deur stond Herbert
Hastings naast August Grey.
Julie werd bleek en uitte een kreet van ver
wondering.
Hastings begroette de familie Deane op ODgs-
dwoogen wjjze.
//Ik ben voor eenige dagen geleden te Dun
wood gekomen,// zeide hij, //en toen ik vernam,
dat gij hier waart, besloot ik u te volgen.//
Deze woorden brachien een blos op de ver
bleekte wangen van Julie te voorsctijjn. Zoude
heer Hastings haar wel gevolgd hebben, als hjj
geen belang ia haar stelde
Met een betooverend lachje wendde zjj zieh
tot den jongen weduwnaar, ondervroeg hem
over zjjne reisontmoetingen, en verklaarde, dat
het haar bijzonder aangenaam was te weten, dat
hjj weder in hare nabijheid was.
„Men zegt, dat gjj eeu ouden Amerikaan, een
zonderlinge ea rjjke sinjeur, hebt medegebracht;
is dat waar ?n
//Ja-// antwoordde Hastings, oom Rudolf,
wiens oogen op Julie gevestigd waren, een blik
toewerpend „ik trot hem op mjjne reizen aan,
en daar wij spoedig vrienden werden, heb ik
hem overgehaald, mjj tot hier te vergezellen.
Sta mij toe dat ik hem aan u voorstel. Hjj is
een weinig excentriek, maar kolossaal rjjk.//
//Rjjkdom beteekeot niet veel," hernam Julie
en nam Hastings onder den arm, opdat hjj haar
aan zijn vriend zou voorstellen.
De minister S i 1 v e 1 a heeft met groote
moeite een ministerieele crisis kunnen voor
komen.
Bij de Vrijdag aanhangige behandeling
van de begrooting van financiën werd, on
danks dat de minister Villaverde de
quaestie van vertrouwen stelde, een voor
stel der oppositie tot verwerping van de
voorgestelde verhooging van het octrooi
recht met tien percent, door de Kamer met
een stem meerderheid aangenomen 88 af
gevaardigden stemden tegen de Regeering,
87 voor. De voorzitter der Kamer deed den
evenaar in het huisje gaan, door zgn stem
te voegen bij de minderheid. Er was das
staking der stemmen.
Zaterdag zou de nieuwe stemming plaats
hebben. Het kabinet had den ban en den
achterban van de ministerieelen naar de
zitting opgeroepen, en ook de oppositie was
in grooten getale aanwezig. Het scheen
echter, dat de oppositie niet eenstemmig was
en wankelde tusschen de zucht om het ka
binet, en in de eerste plaats den heer V i l-
1 a v e r d e ten val te brengen, en de wei
nige ambitie om onder de moeilijkheden
van het oogenblik de Regeering over te
nemen. Die wankelmoedigheid was het ge
luk van de Regeering. Want van de 432
leden der Kamer kon de Regeering slechts
135 stemmen verwerven vóór haar voorstel
tot verhooging van het octrooirechtmaar
de oppositie bracht 103 stemmen tegen nit.
De rest onthield zich. En zoo behaalde het
kabinet-S i 1 v e 1 a eene overwinning
Gisteren is prins H e i n r i c h uit China
teraggekeerd en te Berljjn aan de Anhalter
Bahnhof gearriveerd waar hg door alle
Prinsen en het geheele ministerie met prins
Von Hohenlohe aan het hoofd, werd
begroet.
Toen prins H e i n r i c h, in zgn admiraals-
uniform gekleed, den trein verliet, omarm
den en kusten de Keizer en zgn Broeder
elkander herhaaldelijk.
De tocht door het Brandenburger Thor
naar het paleis had in open rgtnigen plaats.
Eene onafzienbare menigte langs den weg
brak telkens los in eindelooze juichkreten.
De terugkomst van prins H e i n r i c h was
Oom Rudolf stak de linkerhand in den borst
zak van zjjn jas, bood de rechter aan Julie'
maar liet de kleine hand terstond weer los en
beschouwde haar met den nieuwsgierigen blik,
waarmede men een fraaie slang of eene jonge
tjjgerin aanziet. Dit ontging het scherpziend oog
van Julie niet; in haar binnenste lachte zjj over
de verlegenheid van den ouden jonkman, die
zeker nooit met eene dergeljjke dame als zjj een
woord had gewisseld. Op die veronderstelling
afgaande, begon zjj met hem den spot te drjj-
venmaar hjj gaf haren moedwil met bjjtenden
spot tienvoudig terug, zoodat zjj den omden
brombeer liefst aan zieh zeiven had overgelaten,
indien hjj niet de vriend van Hsrbert Hastings
geweest ware.
//Mjjne moeder en mjjne zuster zjjn ook hier,«
zeide zjj lachend, //misschien zullen n die beter
aanstaan./»
Met lichten tred fladderde zjj door de kamer,
en stelde hare moeder aan den vreemdeling voor.
E8n geruimen tjjd wijlde oom Rudolfs blik op
het gelaat van de weduwe zjjns broeders, hjj
herinnerde zich den tjjd, waarop zjj Fanny zus
ter had genoemd. Eugenie scheen hem te beha
gen, hjj onderhield zich lang met hsar terwjjl
Julie den heer Hastings omzwermde even als
de mug om de kaars.
lu den loop van den avond, bracht Julie
eensklaps het gesprek op Dort, en beklaagde
er zich over, dat zjj zoo weinig van zich liet
hooren.
Wordt vervolgd.)
