NIEUWE ibagêlaó voor en m uió-<Xollanó. Een dwaze beschul diging beantwoord. No. 4421. Zaterdag 24 Februari 1900 24ste Jaargang. De Verloren Zoon. BUITENLAND. Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers. <0.03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BUBEAUSt. Janstraat Haarlem. paus osa advebtentien. Van 16 regels50 Cent Elke regel meer71/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant AGITE JffA HON AGITATE. Redacteur-CJitgever, W. KüPPERS. Kortelings geleden werd er voor de stu denten van de «Leiand Stanford-Univer siteit» in Californië eene redevoering ge houden door den tot generaal bevorderden legeroverste F u n s t o n. Volgens het ver slag der bladen beweerde de spreker in deze rede Dat de eigeuljjke stichters en bevorderaars van den «opstand» op de Phil- lippijneu niemand anders waren dan de Ka tholieke ordesgeestelijken.Indien het Staats bestuur de kloosterlingen slechts verbannen en allen kerkelijken eigendom op de eilan den verbeurd verklaren wilde, dan zou bin nen een week het geheele grondgebied aan den opstand onttrokken zijn. Op deze even onzinnige als onrechtvaar dige en fanatieke bewoordingen van F u n- s t o n heelt de onlaDgs benoemde pause lijke delegaat voor de Philippjjnen, Aarts bisschop C h a p e 11 e, in de pers eene ver klaring afgelegd, waarin die bewering kalm en zakelijk, maar daarom niet minder be slist afgewezen en als laster gebrandmerkt wordt. De Aartsbisschop verklaarde onder an deren, dat hp niet kon gelooven, hoe een verstandig en rechtvaardig man, alsFun- s t o n, iets dergelijks had kunnen zeggen en dat hij ervoor hield, dat hier een valsch bericht of een misvatting in het spel was. Misschien heeft F u n s t o n gezegd, dat de opstandelingen de verbeurdverklaring van den kerkelijken eigendom en de verban ning der kloosterlingen als vredesvoorwaar de eischen. Heeft F u n s t o n echter de hem toegeschreven bemerking werkelijk gemaakt, dan legt hp daarmede groote onwetendheid aan den dag betreffende de goede werken, welke door de kloosterlingen in den Phi- lippijnen-Archipel zijn verricht. Ook de voorgewende bewering van F u n s t o n, dat het geheele eiland Luzon onder den duim staat van de Kerk, is onbegrppelpk, ver- FE 1LLETON. 3 Vervolg) #Ik rockt werk,* reide hjj, //en vind, roo God het wil, een thuis. Salviani heeft het mjj voor uit geregd, hjj meende altjjd, dat ik in Duitsch- land tehuis behoorde. Ik geloof u te eercn en te gehoorzamen. Wat ik van mijn ambacht ver- s'a, ral ik u spoedig laten rien.// Dit antwoord beviel Bockel zeer. In het begin had hjj den jongeling voor geen rechten arbei der aangerien, daar hjj door zjjn trots den mees ter achterdochtig bad gemaakt, en eerst toen hjj de aanbeveling van Silviani gezien had, be merkte hjj, dat hjj niet alleen een zeldratnea gerei voor zjjn werkplaats gevonden had, maar dat het een goed mensch was, dien hjj in rijn huis nam, een mensch, welke tot nu toe een tehuis gemist had, en die hem voor de harteljjke opneming dubbel zoude danken. Het was hem tevens als deed hij een goed werk en alsof hjj trotsch erop kon zjjn, dat zulk een gezel hem gezocht had. Hjj verheugde zich reeds over de verrassing, welke hjj zjjne vrouw en zjjnen zonen goudb bereiden. Zjjne vrouw had steeds geklaagd over de ruwheid der gezellen, welke zich wer- keljjk veel veroorloofden en zich booger achtten dan anderen. De jonge man, daeht Bockel, zal haar zeker goed bevallen, en wat moesten zjjne zonen oogen opzetten, wanneer zjj hoorden, dat deze gezel klaart de Aartsbisschop Chapelle. Fun- s t o n Boet toch weten, dat alle priesters op Luzon met uitzondering van de wei nige in het gebied, door de Amerikanen bezet, sedert 18 maauien zoo goed als ge vangen zjjn en door de opstandelingen op alle mogelijke wijzen worden vervolgd en mishandeld. Aan de kloosterlingen moet de verbreiding van het Christendom op de Phi lippjjnen worden dank geweten alle ker ken en scholen, alle beschaving, zijn hun werk en zij hebben het niet verdiend, op zulk eene onrechtvaardige manier veronge lijkt te worden. De Aartsbisschop haalde vervolgens den Eerw. heer Dr. Abeel, een schotschen protestautscheu Missionaris, aan, alsook nog andere Protestanten, die enkel lot spreken over de kloosterlingen en hun werk. Daarna vervolgt hijWat het voorstel tot verbeurdverklaring van den kerkelijken eigendom betreft, daartoe heeft de Regee ring juist evenveel recht, als tot verbeurd verklaring van het vermogen der V a n d e r 3 i 11 s, der A s t o r s en van andere mil lionaire. De Kerk heeft dien eigendom sinds 400 jaren allengskens verworven, grooten- deels door aankoopen zij benuttigt dien eigendom voor de opvoeding en beschaving der inboorlingen. Deze feiten zjju openbaar en het is te hopen, dat het volk der Ver- eenigde Staten soortgelijke aitdrukkingen, als welke aan generaal F u n s t o n worden toegeschreven niet als zuivere munt zal aannemen. De Kerk verlangt alleen recht vaardigheid. Ook de Aartsbisschop Ireland spreekt. Naar de telegraaf uit Chicago meldde, antwoordde Aartsbisschop Ireland op de vraag, wat hij dacht omtrent F u n- s t o n's verklaring betreffende de klooster lingen op de Philippjjnen, dat Aartsbisschop Chapelle alles gezegd heeft, wat daar over te zeggen viel. Mgr. Ireland wilde er enkel nog bjj voegen, dat eeu katkoliek blad onlangs den generaal beschuldigde, de vervaardiger was van den leeuw in ds wapen rusting Cornaro. Meester Bockel vergiste zich dan ook niet. Hjj had Sundacker eerst in een kamer gebracht, waar hjj zich wasschen en van kleederen ver wisselen kon voordat hjj hem aan zjjn huisge- nooten zoude voorstellen. Allen meenden, dat de vader aen grsp-wilde uithalende vreemde zag er veel meer uit als een vreemde gast dan als de ambachtsman, wel ken hjj hun als zjjn nieuw aangenomen gezel wilde voorstellen. Max zag e- in zjjne Yenetiaansche dracht zoo fijn uit, dat men hem wel voor een zoon van een patriciër kon houden hjj was in houding en manieren een volmaakt eavalier. Vrouw Emerentia Bockel wilde hem in het eerst niet nis gezel aanspreken, want haar man gebruikte ook niet het toen bjj de aanspreking van meester tot gezel gebruikelijke woord te gen hem. De bruinoogige Aloysia, de 15-jarige doch ter der echtgenooten, schudde even goed als haar broeder 1/eopold, welke eenige jaren ouder was, het hoofd en toen men hem na den maal- tijd vroeg wat van zjjn reizen en avonturen te vertellen, verscheen hjj hun allen juist als een ridder uit een sprookje zoo wonderbaar klonk het, wat hjj zeide. Van de geheele familie Bockel was er geen verder geweest dan Pressburg of Muncben, al leen de vader had ook gereisd. Het wonder baarste wat hjj gezien had, was, wat bjj reeds meermalen verteld had, de stad Venei ie gewerst; daar had hjj Turken, Armeniërs, Grieken en uit een katholieke kerk op Luzon een kost baar Misgewaad ontvreemd en als souvenir aan zijne echtgenoote gezonden te hebben. Ingeval dit waar is, dan kan het Ameri- kaansche volk zijn eigen conclusie daaruit trekken is net niet waar, dan moet F u n- s t o n de beschuldiging afwijzen. Daarin toch is een aanklacht gelegen, welke F u n- s t o n niet op zich mag laten rusten, indien zij ongegrond is. Frankrijk. Een licht breekt doorde duisternis. Z. H. Leo XIII heeft volgens berichten uit het Yaticaan het goed recht der Fransche Bisschoppen tegenover de Fransche Regee ring in bescherming genomen, waar deze het recht der Congregatiën, handhaven. Het blad La Croix deelt mede, dat de Paus het ingediende wetsontwerp tot wijziging van art. 204 C. P. zal beschouwen als een inbreuk maken op het Concordaat. Le Siècle spreekt nu van een dreigen met opheffing van de Fransche ambassade bij het Vaticaan. Dien weg willen de Fran sche vrij metselaars reeds lang op en het is een dwaasheid er over te zwijgen. Hoe eerder of de boel in Frankrijk aan het rommelen komt hoe beter, want de vjj- auden der Kerk werken rusteloos voort, om zoo het hun mogelijk ware de Rots van Petrus te ondermijnen. België. Te Antwerpen heeft de tenor L e y s e n den heer Aug. Mouet, muziek-criticus van de Antwerpsche Nieuwe Gazet, die het gewaagd had 's mans zang at te keuren, een pak slaag gegeven. Hij achtervolgde den criticus des nachts tot in eene eenzame straat en gat hem in een onbewaakt oogen- blik eenige vuistslagen tegen zijn hoofd. De Justitie heeft de zaak in handen. Het Handelsblad van Antwerpen schrijft naar aanleiding van deze lafhartige aan randing «De artisten van het Vlaamsch Opera, of dan ten minste eenige onder hen, heb ben een zonderlinge manier van kritiek te verstaan. Wij zeiven ontvingen, naar aan leiding eener kritiek van een hunner een ook zwarte menschen gezien, maar deze jonge man, die toch zeer goed Duitsch sprak, kon verhalen, hoe hjj onder de Turken geleefd had, in Stamboel de pracht van den Sultan gezien, in Azië de kunst geleerd had do Damascener zwaarden te smeden, kunstige sloten en siera den te maker, edelsteenen in goud te zetten hoe hjj op een Genuaansch schip een lange zeereis gemaakt, de Afrikaansche kusten bezocht had en door een storm naar Zuid-Italië gedre ven was, dit land doorkruist, in Rome en Flo rence gewerkt had, tot hjj eindelijk in Venetië aankwam. Max vertelde verder hoe hij als goudsmids gezel met de Florentjjnen tegen rooverbenden gevochten hsd, verhaalde dat in Venetië am bachtslieden en kooplieden wapenoefening hiel den en eerst voor weinige jaren een langen zwa- ren oorlog tegen de Turken om Kandia gevoerd hadden, en dat overal in Italië de gezellen het zwaard zoo goed konden voeren als de edellie den en soldaten. Bockel had den zjjnen een wenk gegeven, en niemand deed eene vraag omtrent zjjn geboor te of geboorteplaats, hoe nieuwsgieiig ook ieder was te vernemen, boe het kwam dat hjj als Duitscher zoo vroeg in de vreemde landen ver toefde en dat hjj daar zoo goed de Duitsche taal geleerd had. Maar hij moest uit zjjn ransel werk halen, dat hjj zelf gemaakt hadhjj had verteld, dat hjj het graveeren van een Genuees geleerd had en dat men nu in Italië een nieuwe methode had om goud met jjzer te verwerken, waardoor men ook de fjjnste figuren op staalpantsers paar aanmatigende brieven, waarin hij ons van uit de hoogte voor zjjnen rechterstoel daagde. Een onzer liberale confraters is Zaterdag afgeranseld door den tenor Ley- sen, dien hij wat hevig beknibbeld had. Zeg eens, als de artisten van het Vlaamsch Opera het zoverstaan, dan mag de be stuurder daar gerust ons gedacht over ken nen Wij hebben ons voorgenomenons voortaan van kritiek te onthouden 't kan ons weinig schelen hoe ze zingen of wat ze zingen en, als we verslag geven, dan is het eigenljjk grootendeels om reclame te ma ken voor de instelling, die wjj gaarne zien bloeien en vooruitgaan. Maar, zoo de ar tisten zich aanstellen als «cabotins» enen- kei dulden dat men hen ophemele, zelfs als ze hoegenaamd geen lof verdienen, dan mo gen ze voor ons part gerust naar den weer licht loopen. Want zoo'n rammeling in een donker straatje, daar zijn we absoluut niet op uit. Eu daarmee punctum Oostenr ij k-H ongarije. De sociaal-democratische leden van den Oostenrjjkschen Rijksraad hebben besloten, een spoedeischend voorstel in te dienen, waarin wordt verklaard dat in de mijnen onmiddellijk de werkdag van acht uur be hoort te worden ingevoerd. Twee groote ver gaderingen van mijnwerkers uit het kolen- district Ostrau-Karwin hebben hun leven dige ingenomenheid met dat besluit te ken nen gegeven en de hoop uitgesproken dat de Regeering door krachtige medewerking zal toonen dat het haar ernst is met haar beloften. Zij verzoeken voorts den Rijks raad het voorstel van de sociaal-democra- teu aan te nemen. Kaapkolonie. Onder de plattelandsbevolking ontbreekt een leider om alles in opstand te zetten. Nu de oorlog van terrein is veranderd, is de toestand zeer gespannen. Menschen die vroeger bevriend waren, kjjken elkan der niet meer aan: want de een is voor de Boeren, de ander voor de Engelschen. Verlovingen tusschen jongelui van Boeren- en Engelschen stam zjjn afgebroken. Er is een haat opgewekt, die niet bestond alles staat klaar om naar de wapenen te grjjpen. De Boer in de Kolonie zou het al veel eerder gedaan hebben, als men hem niet ontwapend hadhg wacht de eerste en beste gelegenheid af. Kan hg een ge en wapenrustingen kou aanbrengen. De Venetiaansche werken waren sinds langen tjjd de modellen voor de wapensmeekunst, wat betreft het graveeren op hard staal. Niemand verstond het zoo goed lichte en buigzame pantsers te maken als de Italianen, alsook sieraden en ridderkettingen en verder alle kunstwerken smaakvol te bewerken. Beide zonen van Bockel werkten in huns vaders werkplaatsmeester Bockel had als wa pensmid in Weenen de rjjksten en de voornaam- sten tot klanten hjj was misschien ook de eenige, welke de goudsmeckunst grondig geleerd had, maar zulke werken ais Sundacker hem nu voor lei hadden de zonen des meesters nog nooit ge zien, en Bockel zelf verklaarde, dat men in zjjn tjjd met de graveerkunst in Italië nog niet zoo ver gekomen was. Het meeste waren zij verwoB- derd over een dolk, waarop met gouden ljjneu ite kamp van Theseus met deo Minotaurus ge graveerd was, en over een klein kastje, hetzelf de, waarin Sundacker zjjn aanbevelingsbrief be waard had. Dat was een kunstvol stuk, uit gouden en zilveren draden gesponnen, zoodanig dat zij precies een krans vormden, zoo licht en natunrljjk als had de natuur het gemaakt daarbjj was tusschen de bloemen de veer met het slot zoo verbolgen, dat men er van buiten niets van kon zien. Wordt vervolgd.) HURüflSI ABOHNEMENTSPHIJS Per 3 maanden voor Haarlem 1,10

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1