NIEUWE Ïï)ag6laó voor cïïooró- @n o&uió-dCollanó. Aan Neerlands Katholieken. Invloed van den oorlog. N"o. 4429, Dinsdag 6 Maart 1900 24ste Jaargang, 1)e Verloren Zoon. ABONNEMENTSPRIJS Per B maanden voor Haarlem 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers0.03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BÏÏEEAU: St. Janstraat Haarlem. PBIJS DSB ADVEBTBITTIEtr Van 16 regels50 Cent Elke regel meer71/, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte* Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie Contant AGITE MA 1ÏOW AGITATE Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. Met vreugde hebben de Katholieken der geheele wereld de komst der nieuwe eeuw en van het Jubeljaar begroet. De blikken van millioenen en millioenen geloovigen wenden zich naar de Eeuwige stad, waar op Petrus Stoel gezeteD,de Verheven plaats bekleder van O. H, Jezus Christus, onze roemrijke Paus-Koning, de geestelijke Schat kamers der Kerk ontsloot. Het kruis schit tert met onverdoofden glans op Rome's tinne. Velen zullen opgaan ter H. Stede in pelgrimagie, om te bidden op de graven der H. Apostelen of om den Paus hunne hulde te bieden. In de rei der volkeren, die aan die Wereldhulde deelnemen zal Ne derland niet het minste zjjn. Velen van allen rang en stand hebben hunne hulp toege zegd. De Kloosters en Vereenigingen zijn door schitterend gecalligrafeerde adressen vertegenwoordigd, en de Nationale Hoofd commissie met Z. D. Hgw. den Aartsbis schop als Eere-Voorzitter, spant onder de hooge bescherming van het geheele Neder- landsche Episcopaat alle krachten in, om de zaak der Wereldhulde, wat ons vader land aangaat, geheel te doen slagen. Maar daartoe is vooral aller medewerking noodig. Eerstens die der Katholieke pers, die reeds vroeger doorslaande bewijzen van trouw en aanhankelijkheid brachtten andere vooral die van alle Nederlandsche Katholieken wier offervaardigheid bijna spreekwoorde lijk geworden is. Het Hoofd-Comité heeft dan ook niet geaarzeld, nu de tjjd daartoe gekomen is, een dringend beroep te doen op het Katholieke volkom aan onzen roemrjjk regeerenden Paus-Koning naast alle andere bewjjzen, ook een stoffelijk be- wjjs van hulde te brengen. Waar de Bel gische pers ons zoo schitterend voorgaat door inschrijvingen te openen, en lijsten te plaatsen met bijschriften van de schen kers, durft het Hoofd-Comité na rjjpe de liberatie en ingewonnen raad alle Katho lieke bladen te verzoeken te beginnen met 5 Maart inschrijvingen ter eere van Z. H. te openen, welke 25 April zouden gesloten kunnen worden. Het Hoofd-Comité vleit zich met de zoete hoop, dat Neerlaod's Katholieken nogmaals zullen toonen door mild vloeiende offergaven hoe dierbaar hun het stijgen van den St. Pieterspenning is. Veel wordt er gevraagd, maar voor dit schoone doel zal niemand weigeren zjjne FEUILLETON. II Vervolg) nUw geld heb ik niet noodig,// antwoordde Msx wien het bloed in het aangezicht steeg, //gooit mij de hengst af, dan is dat mijne schande, maar berijd ik hem, dan zult ge mjj moeten toestemmen, dat ge mjj onrecht aangedaan hebt.// ,/EeD koene kerel," antwoordde Tököly, //h(j kan vallen of niet, maar niepaaud zal hem Led doen." //Dat zal niemandnep Liechtenstein met vaste stem. //Beproef het jongen, ge hebt het zelf gewild De dames drongen zich minder nieuwi.gi3rig dan de edelen, naar het venster; ook Eleonora trok Maria daarheen. Het gezicht van Eleonora gloeide van opgewondenheid en verwachting. Zjj had er op dit oogenblik alles voor gegeven als Max die Hongaren beschaamde, maar zjj hield dat niet voor mogeljjk. Max was niet zoo sterk gebouwd als de Hongaren, en kon van de rjjkunst als ambachts man toch niet meer verstaan dan die ridders. Hjj had vermoedelijk, door de knechten ge plaagd, een beetje gepraald en daarvoor wacht ten hem nu schimp en schande 1 Eleonora be merkte nu echter ook, dat de overmoed der Hongaren, alleen daarom naar een ruw pleizier smachtte, om eens recht te kunnen laten bljjken, hoe weinig zjj voor de aanbeveling van vorst penning te offeren. Moge God de milde gavers en hunne huisgezinnen zegenen, de Katholieke pers sterken en beschermen. Hiermede zenden wjj onze bede vol ver trouwen de wereld in. De 1 loof d- Commissie. Mr. J. H. VAN BASTEN BATENBURG, Tegelen, Thesaurier. J. b'. H. BEKHUIS, Leeu warden. A. E. VAN BEURDEN, Roermond, Secretaris. Jonkheer W. F. BOSCH VAN OU D- AMEL1SWAARU, Notaris, Utrecht. Jonkheer J.B. D. VAN DEN BERCH VAN HEEMSTEDE, *s Hage. Alex. BRENNIKMEIJER, Sneek. J. F. BRENTaNO, Groningen, P. A. M. CRAMER, Breukelen. Mr. W. O. J. J. CREYIERS, Arn hem. JOS. CUYPERS, Amsterdam. Mr. J. H. A. M. ES8INK, Oldenzaal. C. L. B. J. FE1TZ, Leeuwarden. W. H. FIGK Oosterhout. Graaf R. J. M. A. De GELOES, Kasteel Eijrden bjj E ijsden Mr. JJ. I. HARL'E VANTEOKLEN- BURG, district Grave. F. HEGGE, Klooster buren Clem. HENGST, Boxmeer I T. HES SELS, Groningen. Mr. 0. J. A. HEYDEN- RUCK, 's Hage. Mr. I. P. KRAAKMAN, Alk maar. A. J. P. KUlNDERS, Groningen R. J. C. T. KOLFSCHOTEN, Arnhem. Mr. M. J.C. KOLKMAN, 's Hage. Graaf J. B. C. E. M. de merchant D'ANSEMbOURG, Kasteel Neuborg bjj Gulpen. E. H. MEELIS, Tilburg. D. J. MES, Middelburg. Rjjksgraaf L G. M H. WOLFF METTERNICti, Kasteel Arcen. Louis Baron MI CHIELS VAN VERDUIJNEN, 'aHage. S. L. VAN DER MEULEN, Leeuwarden. H. A. J. MINDEROP Jzn. Rotterdam. W P. A. MUT- SaERS, Tilburg. Monseigneur E. MENTEN, Maastricht, Voorzitter. JACQUES OOR, Roer mond. W. C. J. PASSTOORS, Amsterdam. W. PRINZEN, Fzn. Helmond. H. J. RIKKERS, GroningeD. J. M. RIJPKEMA, St Nicolaasg». JACQUES STALLENBERG, Maastricht. Mr. A. J. M. VOS DE WAEL, Zwolle. L. J. M. VAN WAESBERGHE JAN8SENS, Hulst. S. M. VAN WIJGK, Renkum. A. Baron van WIJNBERGEN, Eindhoven. De oorlog in Zuid-Atrika beheerscht al les en allen. Ia Den Haag kan men weldra d< or een Joubert-, Koek- en Reitzstraat, een Sfceyn- en Paul Krugerlaan wandelen. Eu door de straten van Utrecht gaande, klinkt ons plotseling het bekende «Kent gij dat Volk» van den torentrans tegeii. Bij concerten en feesten ontbreekt de zang van het Transvaalsche Volkslied nim mer. Lobkowiss zooeveD door zjjne dochter in vaders naam gedaan gaven zjj hadden nu een gelegen- I heid om den gezel van meester Boeket te be schimpen. Maria dacht anders. Ia haar hart kampte het medelijden met den jongeman, met de gedachte dat hjj als spion haar deelneming niet waardig was. Het gezegde van gravin Wesseleni, //het is een knappe kerel,// joeg haar het bloed in het aangezichtzjj zeg noe de blikken der gravin met welgevallen op Max rustten het liefst had zjj zich teruggetrokken om het schouwspel niet te zien, dat men bet bloedige lichaam van den scboonen jongeling,/» van den burchthof droeg. Het ruwo genot der Hongaren stond haar even zoo tegen, als de lichtzinnigheid van den jon gen man, die om een jjdele glorie zjjn leven op het spel zette. Sundacker was ondertusschen de knechten j genaderd welke het paard nauweljjks konden hou den hjjmaakte de kinketting los, zoodat da hengst bij een volgenden sprong, zjjn gebit en teugel kon kwjjtraken, en in hetzelfde oogen blik was hjj van achter op het paard gesprongen. He hengst schudde zich, toen hjj zich van gebit en teugel bevrijd gevoelde, de knechten stoven uit elkander, daar het dier, toen het iemand op zijn rug voelde, een sprong van wel 10 schre den ver maakte, het gicg op zjjn achterpooteu staan en sloeg uit, om den berjjder af te werpen maar dezewas als met hem vas gegroeid streelde met zjjn handen den nek van het dier en scheen in zijn wilde sproDget behagen te vinden! I Zulke dingen teekenen de stemming bp ons te lande. Maar meer nog doet dit de roep om weerbaarheid. De strijd in Zoid- Atrika bewijst, dat talen moetwie zijn berekening van den uitslag heeft gebouwd op «rekenkunstige verhoudingen». De ge tal-minderheid dwingt in deze zaak zoo veel eerbied af, dat velen van ons het niet meer voor onmogelijk houden, ook ons kleine volk weerbaar te maken. In vorige eeuwen kenmerkte ons volk zich door kracht van wil en kracht van on- versaagden heldenmoed, maar hetzelfde ras leeft nog, het bewjjst het dag aan dag al is het niet binnen onze grenzen. En de hoop her leeft hier, dat Nederland weer kan worden opgeheven uit den staat van vervaldat het in ieder geval weerbaar kan gemaakt worden. Er zjjn over dat onderwerp heel wat ar tikelen en ingezonden stukken in de bla den verschenen waarin verschillende on- derdeelen van het vraagstuk als de volks geest de physiek de oefening, de disci pline, de ligging en grootte van ons land en het gehalte der mogelijke tegenstanders werden besproken. Een teeken des tijds mag het zeker ge noemd worden, dat in Januari te Utrecht eene nieuwe vereeniging is gesticht onder den naau Volksweerbaarheid,, die reeds ver scheidene plaatselijke afdeelingen telt. Het Hoofdbestuur bestaat o. a. uit den Utrecht- schen hoogleeraar Dr. G. K a 1 f f, den oud minister van oorlog A. L. W.Seyffardt, Mr. C. J. P e k e 1 h a r i n g en T. O 1 y. De Vereeniging heeft in een klein ge schrift haar doel uiteengezet. Eerlijk wordt er in erkend, dat het Nederlandsche volk ten opzichte van zjjn weerbaarheid geen krachtig zelfbewust volk is te noemen. De twijfelzoo menigwerf uitgesprokenaan de mogelijkheid om ons met vrucht te ver dedigen, de kleinmoedigheid van zoovelen, zijn een gevolg van onze betrekkelijke weer loosheid, van de verslapping vau ons volks karakter. Het grootste gedeelte der man nelijke bevolking is buiten staat, als zijnde geheel ongeoefend, om het vaderland te ver dedigen als 't noodig mocht worden. Het doel der vereeniging Volksweerbaar heid is, te trachten dien vcor ons Neder landers onwaardigèn toestand te doen op houden, en in het geheele land eene be weging in het leven te roepen, die leidt tot handelen tot vrjjwillig oefenen van alle //De Hongaren waren als geëlectriceerd. Nie- maud had gedacht dat hjj op het paard zoude komen, en iederren meende, dat als hem dat gelukte hjj zich slichts een paar seconden er in zoude verheugen, waut de hengst had de beste ruiters afgeworpen, maar nu moesten zjj toch erkennen, dat do hengst verkeerd was behan deld en Max geljjk had. Nu was de bek van den hengst vrjj van gebit en teugel, zjjne be wegingen waren nog wel wild en ongeduldig, maar toch bjj lange na niet meer zooals te voren; nu behoorde er nog een vaste zit toe, om zich op het paard te houden. Maar nu kwam nog, hoe hjj het paard zonder teugel zoude dreseeeren. Met nieuwsgierigheid keken allen hoe dat zoude aanvangen. Ia het begin hadden zjj met den overmoed van den vreemde gespot, maar op dit oogenblik twjjfelde niemand meer of hjj zou het paard ook besturen. De gestalte van den jongeman komt nergens beter tot zjjn recht dan, als ruiter, waar de rus tige en krachtigs houding den wilden trots van een paard breekt en het daardoor noodzaakt, zich in zjjne volle schoonheid te toonen. Een knappe man trekt dan dubbel de oogen der vrou wen naar zich en dwingt de mannen tot erkenning en bewondering. Hier was het een jongeling die het wilde paard reed, waarvan men nauwe- j ljjks geloofd zoude hebben, dat hjj kon rjjden, maar hjj zat op het paard alsof hjj er op ge- boren was. Het was niet het beeld van een cen- taurer, integendeel, er lag een aantrekkeljjke koenheid in zjjn optreden. Als spelend met het paard, liet hjj hem zjjn eigen wil en het scheen, dat het paard er zich lichamelijk geschikten in al wat noodig is voor hen dieals 't gevaar dreigtniet werkeloos mogen bljjven. Op ons allen toch, Nederlanders, rust de plicht om aan 's lands verdediging persoonlijk en krachtdadig mede te werken. Als middelen om dit doel te bereiken noemt zjj het bevorderen van lichaams- en schietoefeningen, het opwekken tot algemee- ne deelneming aan vrjjwillige oefeningen in den wapenhandel, het uitgeven van ge schriften en het houden van openbare bij eenkomsten. De wensch wordt uitgesproken, dat geen enkel dorp in Nederland zonder schietbaan moge zjju. Of de gewekte geestdrift niet zal verdoo- ven als de onmiddellijke aanleiding tot bet verleden zal behooren, moge de toekomst leeren. Elke pogiDg tot verheffing van het Nederlandsche volk verdient waardeering. Maar het is er verre van, dat wjj ons zouden verblijden over de noodzakelijkheid der middelen die daarvoor noodig worden geacht. Waar blijft het mooie beginsel der vredes-confereotie, als nog altjjd de strijd macht en strijdkracht der natiën wordt ver hoogd en de leus der oude Romeinen Wie den vrede wil, bereide zich ten oorlog, in toepassing moet gebracht Wij moeten ons weerbaar maken, want hoe ook overtuigd, dat een arbeidzaam en rechtvaardig volk eerbied afdwingt in de beschaafde StateD, is dit niet voldoende om de onafhankelijkheid van ons bestaan te verzekeren. Want wjj zien het hoe Engeland reeds lang baas zou zijn in Zuid-Afrika, als de beide Republieken op den eerbied van J o h n B u 11 voor een oogewapenden tegen stander hadden gerekend. De oorlog doet overal zjjn invloed gel den. Zooals we hier boven zagen ten gun- van ons ontwaakt nationaal- en menschen- bewustzjjn. Maar ook de nadeelige gevol gen bljjven in Nedarland niet uit. Na bet met ruime hand schenken van gelden voor Transvaal, verhieven zich van lieverlede vele andere stemmen. Niet alleen heeft men gevreesd, dat de armenzorg, die 's winters onze volle aandacht vraagter onder ljjden zou, maar men heeft gewezen op de onmiddellijke slachtoffers van den oorlog, op de diamantwerkers te Amster dam die onder meer andere redenen ook in schikte dezen ruiter te dragen. De blonde haren des jongeliDgs, waaiden in den wind, zjjn wangen waren met een blos bedekt, het scheen als hoorde hjj op het paard en kende geen andere vreugde dan met hem te springen en te jagen. Daar streelt hjj het weder en spreekt hem eenige woorden toe. De hengst spitst de ooren, hjj hinninkt. De heeren, welke er ver stand van hebben, bemerken, dat Max onmerk baar zjjn zit verandert, en de enkels vaster te gen de lendenen van het paard drukt. Het ros gaat stapvoets, als beteugeld door den wil des ruiters, het springt nog wel ter zjjde, maar het gehoorzaamt toch een luid geroep van //Eljen/r weerklinkt van het slot en van de wallen, nn weet een ieder, dat het paard zich aan dezen ruiter onderworpen heeft. Max rjjdt in draf en ook in ga lop. Hjj kan zonder teugel het paard wel niet regeeren, maar wanneer hjj Unit, dan houdt het paard op met springen, hjj springt van het dier en het ros laat zich van hem streelen en volgt hem hinnekend in den stal. n Bij sint Ulrich,//zeide Nicolaas Zrini, /rdie jongen heeft ons beschaamd. Niemand van ons beeft er san gedacht, dat vele Turken hunne paarden alleen met enkeldruk en woord dressee- ren. Had de joDgen geen blond haar, dan zoude ik durven wedden, dat hjj een Turk was, en Arabisch tegen het paard gesproken heeft, maar misschien is hjj Christenslaaf in Stamboel ge weest en daar weggeloopen.// {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1