NIEUWE WaaBlaó voor tfflooró- on Suid-eXollattó. Advertentiën Klooster- en Volksscholen in Frankrijk. No. 4431. Donderdag 8 Maart 1900 24ste Jaargang. De Verloren Zoon. BUITENLAND. Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers0.03 Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. BUBEAÏÏSt. Janstraat Haarlem. AGITE MA WON AGITATE. PB.IJS DSa ADVEBTBNTIBN. Van 1—6 regels50 Cent Eike regel meer7»/, Grroote letters worden berekend naar plaatsruimte! Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contart Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. waarvan de plaatsing driemaal is op gegeven, worden slechts tweemaal in rekening gebracht. In Frankrijk worden bijkans twee millioen kinderen door kloosterlingen onderwezeu. Wjj geven hier een kort overzicht over de voornaamste mannelijke kloosterorden, die van Franschen oorsprong zjjn en over de geheele wereld,doch hoofdzakelijk in Frank- rjjk zelf werkzaam zjjn in de volksscholen. De vrouwelijke orden voor de volksscholen zjjn veel talrijker, dan de mannelijke maar die blijven hier buiten beschouwing. lo. Onder alle Congregatiën van kloos terbroeders schittert vooral de Stichting van den gelukzaligen Joannes de la Salie, ka nunnik van Reims, -}-1719. In den jare 1684 vestigde hjj de Congregatie, welke in 1725 door Paus Benedictus XIII werd be krachtigd. Het kleine zaadkorreltje, hetwelk door de la Salle in den bodem der Kerk werd geplantis een machtige boom ge worden want in zjjn schaduw rusten te genwoordig méér dan 1400 afdeelingen met 13.000 kloosterbroeders, behalve de novi cen en aspiranten en met 2500 scholen. In Frankrjjk hebben de Broeders der chris telijke scholen in alle bisdommen hunne gestichten (over de 1100) met méér dan 2000 scholen en 22 noviciaten. De stad Parjjs telt alléén 59 scholen van deze Con gregatie. Behalve in Frankrijk hebben zij in België 53 huizen, met het noviciaat te Aalst, in Spanje 42, in Engeland en Ier land 14, in Oostenrjjk- Duitschland 13, in Italië 22, in de Levant 27, in de Oost 10, op Madagascar en St. Mauritius 5, in Nooid- en Zuid-Amerika 145 huizen. Het moeder huis is in Parjjs, waar ook de Generaal- Overste zjjn zetel heeft. 2o. De tweede grootste Congregatie van kloosterbroeders is die van de kleine Maria- broeders. Het moederhuis bevindt zich te Saint Genis-Laval (bisdom Lyon). Deze in stelling werd door den eerwaardigen M a r- cellin Champagnat, destjjds vicaris te La Valla (Loire), naderhand Maristen- FEUILLETON. Vervolg) Toen hjj hoorde dat Max naar Liechtenstein ging, kreeg hjj een inval. Hjj list M»x aan zich voorstellen en de vriendeljjke, voorname heer, die om sjjn beminnelijkheid en goedheid in Weenen nog meer dan door zjjn ver.tand be mind werd, had op Max zoo'n indruk gemaakt, dat die Hong&arsche edelen hem achting nocb sympathie zouden ingeboezemd hebben, al had Bockel hem ook niet gezegd, dat men deze Edelen verdacht van oproerige aanslagen te smeden. Max had Bockel met een zwaarmoedig hart gezegd, dat hjj een thuis zocht, want hjj had nooit een vaderland gehad. Nochtans leef den in zjjn hart herinneringen uit zjjn jaugd, die zjjn karakter een vaste richting hadden ge geven, Hjj wist zich niet meer te herinneren waar en op welken tjjd hem zekere leeringen waren ingeprent, die als onvergeteljjke spreuken levendig in hem waren gebleven, hjj zoude zich waohten bloed te vergieten, hjj zoude allee', in rechtvaardige gevallen zich verweren, geen heer dienen, die geen Christen was, nooit tegen de overheid io opstand komen, ook wanneer zij hem onrechtvaardig en hard behandelde, hjj zou deemoedig den knie buigen voor den priester •n den geringsten en minsten arbeid niet schu wen en liever schimp verdragen, dan onrecht te doen. priesteugestieht. De Congregatie telt tegen woordig 6500 leden, 740 huizen, 14 novi ciaten, 23 juvenaten, en wél in België 7, in Denemarken 1, in Spanje 21, in Enge land 7, in Italië 1, in Zwitserland 2, in Turkjje 3, in Canada 16, in Brazilië 2, in "de Vereenigde Staten 4, in Columbia 13, in Afrika 7, (hiervan 5 aan de Kaap en 2 in Johannesburg bij d-s Boeren), in Az 10 (Syrië en China), in Australië 8, in Nieuw- Zeeland 9, in Nieuw-Caledonië 7 en in Mid- den-OceaDio 3de overige zijn in Frank rjjk over 56 bisdommen verspreid. 3o. Ook de Congregatie der Marianisten (Fières de Marie)gesticht door den ka nunnik Wilhelm Jos. Chamiade van Bordeaux in 1817, destijds hoofdzetel te Parjjs, vau welke Congregatie de leden leeken-kleeren dragenis niet enkel in Frankrjjk (in 30 bisdommen), maar ook over verscheidene landen van Europa, alsook in Amerika, Japan en Oceanië verbreid. 4o. Een opbloeiende Congregatie zjjn de Broeders van het Christeljjk onderwjjs, ge naamd van Ploermel (Moederhuis in het bisdom Vannes), welke Congregatie uit de vereeniging van twee verschillende stich tingen, die van abbé Deshayes, vicaris- generaal van Vannes, en die van abbé L a- m en ais, toenmaals kapittel-vicaris van Saint Briencten jare 1819 is ontstaan. Deze instelling werd kerkeljjk goedgekeurd door Leo XIII op den 13n Maart 1891 en telt in méér dan 380 huizen bjjkans 2000 leden, die aan 100.000 kinderen on derwas geven. In Frankrjjk is deze instel ling in 25 bisdommen verbreid, maar dan ook in Canada, op Haïti, in Senegal, Mar tinique enz. 5o. Een andere Congregatie zjjn de School - broeders van den H. Geest (of van den H. Gabriël), gesticht door den gelukzaligen Lodewjjk Maria Grignon de Monttort, teo jare 1705. Deze Congregatie bleef langen tijd zeer zwakvooral omdat zjj ook de jjseljjkheden der revolutie moest doorstaan. Eerst omstreeks het jaar 1820 begon zjj onder den Overste van het Gezelschap Pater Gabriël Deshaves, te bloeien, zoodat zjj talrjjke scholen in 23 Fransche bis dommen bestuurt en ook in Canadain Egypte en Italië talrjjke en bloeiende scho len onderhoudt. Het Moederhuis van deze Congregatie is te St. Laurenz fur-Sèvre (bisdom Luijon-VeLidée.) 6o. De Congregatie der Broeders van het Spoedig z»g hjj in zjjn droomen het beeld van de schoone, bleeke vrouw, welke hen met liefdevolle oogen aankeek, dan weder zsg hjj een riddergestalte met een zeldzsam kruis op zjjn mantel, met een eerwaardig gezicht en witten baard, welke hem in een heiligen tempel bracht. Andere bonte, fantastische beelden hadden deze verdrongen, zonder ze echter geheel te kunnen doen verdwjjnen schoone vrouwengestalten, in prachtige glanzende kleederen, pileizen met gou den koepels, dan weder de schuimende zee en i achter hem de brandende huizen, woest krjj^s- geschreeuw en met bloed bedekte menschen. I Uit de bonte mengeling dezer beelden, was hem niet veel, wat hem helder was bijgebleven, iets stond hem echter zoo klaar en duideljjk voor den geest n.l. dat het amulet, hetwelk hij om zjju hals droeg dag eeket.de uit zjjn vroeg ste jeugd. Het opschrift was nex is maar een God// de Mahomedsaasche voortzetting van deze spreuk//en Mahomed is zjjn Profeet,// was door het gebruik uitgesleten en niet meir te zien. In het binnenste van de amulet bevond zich een lok blond en een lok donkerder haar, door een bandje vereenigd. Beide lagen op een stukje perkament, welk schrift Max niet kon ontcjjfereo. Toen een dienaar van den Yo-st hem een kamertje gewezen en hem eenige veifrisschingen had gebracht, sloot Max, zoo gauw de dienaar hem verlaten had, de deur, wierp zich op de kaieëa, en sprak een kort gebed, dat hij alijjd bad herhaald, wanneer hij in gevaar was of wanneer het hem zwaar viel dan eed van trouw aan zjjn beginselen, welke hem in zjjn jeugd H. Hart, in 1821 gestichtwaarvan het Moederhuis is te Paradis, (bisdom Puy), met nederzettingen in 20 Fransche bisdommen, in Canada, Noord-Amerika en Algiers. Deze Congregatie heeft tot taak, handelsscholen te besturen. 7o. In hetzelfde bisdom Pay is ook de kleine Broeders-Congregatie van den H. Fransiscns Regis of van de landbouw broe ders met hun Moederhuis La Roche-Ar- naud, gelegen. Zjj werd door den Pater Je zuïet deBussyin 1850 gesticht, telt 7 hui zen met 60 Broeders. Zjj houden zich bezig met da opvoeding van weesjongens en lei den huane kweekelingen voor den land bouw op in hun model-inrichtingen van landbouwbedrijf. 8. De kloosterlingen van den H. Victor, een stichting van abbé Querbes te Lyon in 1830, besturen scholen, onder steunen de zielzorgers in het godsdienston derwijs, leiden de zangkoren enz. Het Moe derhuis is in Parjjs. In Frankrjjk zjjn ze in 24 bisdommen, bovendien nog in Amerika verbreid. 9o. In Nancy bestaat evenzoo een Con gregatie van Broeders der christeljjke leer, gesticht in 1822 door Pater Frechard, voormalig Benedicten van de Abdjj Senones (Vogeezen), een geloofsbeljjder tjjdens de Revolutie en naderhand pastoor in het bis dom Nancy. Deze Congregatie heeft den Bisschop van Nancy als eersten Overste, maar wordt door een Generaal-0 verste, wien een door het Kapittel gekozen Raad is toe gevoegd, bestuurd. Deze Congregatie heeft in negen bisdommen van Frankrjjk verbrei ding gevonden. lOo. Verder zijn nog te vermelden de Josephieten (of Paters en Broeders van het H. Kruis), in 't jaar 1822 gestichtzij wij den zich eveneens aan de volksschool en hebben hunne huizen in Amerika en in acht Frausche bisdommen. llo. De Broeders van den H. Vincentius a Paulo, die zich wjjden aan de leerlingen uit den handwerksstand. 12o. De Broeders van de Toevlucht tot den H. Joseph, die hunne kweekelingen on derwazen in tuin- en landbouw en in hand werken. 13o. De Broeders der christeljjke scholen van barmhartigheid in 1835 gesticht door Pater Gabriël Taborin, ter opvoeding van kinderen en voor den kerkdienst als organist en koster. Zjj hebben in 13 bis- waren ingeprent, of die hjj zich zelf had opge legd, te houden. Wel was hjj gaarne een krijgs man geworden, en benijdde hjj die prachtige ridders, die hun paarden lieten galoppeeren, en ook gevoelde hjj wel den aandrang naar iets hoogers in zjjn borst. Maar zoo weinig lust ,'als hjj heden gevoeld had om de overmoedige edelen te dienen, welke hem te voren zoo bloe dig hadden gehoond, evenmin had hjj, a'nds hjj man was, in Italië iemand gevonden, die hij met een goed geweten had kunnen volgen er was overal twist en tweedracht, doch nergens kon de recht/aaidighcid van eene zaak hem zoo bezieleD, dat zjj de liefde tot zjjn vak uit doofde. Zelf. de gedachte, de Eepubliek Venetië in haar strjjd tegen de Turken te dienen, stuitte hem tegen de borst, want de Venetiaansche edeleD hadden een Blechtor naam dan de Armenische kooplieden in Turkjje zelf; b;drog enlist, heb zucht en verraad voerden zjj in hun vaandel. De beoefening van zjju vak was zjjn zaak, zjj verschafte hem niet alleen brood, maar ook achting eu lof, maar dat bevredigde toch zjjn eergierigheid niet. Het verlangm naar beter had hem over de Alpen gedreven maar hier werd eene bittere teleurstelling zjjo deeleea kunstenaar was hier minder in achting dan in Italië. Eu niettegenstaande datwas zjjn in trede in Weenen zoo aangenaam geweest. Nu echter waren al zjjn droomen weder als rook verdwenen, men had hem met verachting uit de zaal gewezen, welke hjj met een t/otsch hart bad betreden. Hjj kon het Maria niet zeggen, waarom hjj dien hoon verdragen had en dat zjjn bloed even snel door de aderen liep als dat dom men talrjjke huizen en ook in Amerika. In 't bijzonder worden zjj door de Fransche geestelijkheid zeer gewaardeerd als kosters en organisten. Het Moederhuis der Congre gatie is te Belley (Aix). Zulke krachtsinspanningen doet men alzoo vooral in Frankrjjk voor de Katholieke op voeding en voor het Katholiek onderwjjs. En dan is in het bovengenoemde alleen maar vermeld, wat door de manneljjke kloos terlingen voor de manneljjke jeugd geschiedt. Wat zjj voor de vorming en ontwikkeling der jeugd doen, kan niet met cjjfers worden aangegeven. Ze zjjn overal bemind, en hunne voortreffeljjke scholen verdienen allerwegen de hoogste achting. Zjj offeren zich op, om de kinderen niet alléén in de kennis, die voor dit leven noodzakelijk is, maar ook in den godsdienst te onderwijzen. De vrije scholen, waaronder de scholen der Religieuzen de meerderheid uitmaken, zjjn de beste hoop van Frankrjjk's Katho lieken vandaar dat dezen zich jaarljjks de zwaarste offers getroosten tot oprichting en instandhouding van hunne vrjje scholen. Maar vandaar ook de haat, welken de schoolbroeders met de organisatie van het christelijk schoolonderwjjs zich op den hals hebben gehaald van den kant der vjjanden van den godsdienstwant in de oogen dier vjjanden zjjn die schoolbroeders het hechtste bolwerk tegen de ontkerstening der scholen. En zoo ooit de stroom van het ongeloof zal ophouden, dat is dit, niet voor het minste, een verdienste van deze kloostergezel schappen. Engeland. In Britsch-Indië ziet het er zeer treu rig uit. In het geheel wordt door de Engelsche Regeering aan 4.374.000 menschen voedsel verstrekt. Hiervan komen voor Bombay 1,153.000 en voor de Centrale Provinciën 1.402.000. Slechts in Madras, waar de nood het minst hevig woedt, is eenige verbetering in dsn toestand te bespeuren. De Onderkoning van Indië telegrapheerde naar Londen, dat hjj de toekomst donker inziet. De Kanselier van de Engelsche schat kist verklaarde in het Lagerhuis, dat, ware van de trotsohe Hongaren, hjj wist niet of zjj hem ook verachtte, maar hjj kon zich beat voor stellen, dat zjj de gedachten deelde van hen, die met haar in stand geljjk waren. Een dienaar van overmoedige dienaren te worden, die mia- schien tegen den Keizer in verzet kwamen I Neen 1 Indien vorst Lobkowiss hem had aange boden in des Keizers dienst te treden, voor hjj zich aan Bockel had verbonden, dam had hjj het wellicht aangenomen. Maar het waa geen oorlog, en om als soldaat te dienen zonder het vooruitzicht te hebben, aneller groote vorderin gen te maken, wat niet verlokkend veor hem, wiens eerzucht reeds op ander gebied beproefd had het tot iets grootsch te brengen. Het was een naar het hoogste strevende eer zucht, welke de borst van Sundacker doorgloeide; hjj was met een doel niet tevreden, dat zich gewone menschen stellen, alleen het buitenge wone kon hem bekoren, alleen het hoogste kon hem bevredigen kon hjj dat niet bereiken, dan bleef hjj liever wat hij waa. Het was ean vriendelijk gemeubileerd kamertje, dat men hem had aangewezen. De bediende had hem een kruik wjjn, gebraden vleesch en wat brood gebracht. Toen Max uit het venster keek, zweefden zjjn blikken over de toppen der hoo rnen, op vruchtbare velden en bloemige tuinen. De kamer bevond zich aan die zjjde van de burcht, waar de velden zacht glooiend zich uitstrekken, hjj had zich geen mooiere plaata kunnen wenschen, en toch was hjj trenrig ge stemd. Wordt vervolgd.) IIHIILIMSC (ilium. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem fl, 10 13

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1