BiJNNEMiAtfi)»
Zuid-Afrika.
GEMENGDE BERICHTEN.
Ongelukken.
Diefstallen.
Branden.
Opstand tegen Engeland.
Een geheele opstand in de Kaapkolonie
staat elk oogenblik uit te breken.
Zoo lang de Boeren aan de winnende
band bleven bestond er voor de Atrikaners
niet de minste reden om in openlijken op
stand te komen. Slechts nu de Boeren ach
teruit moeten en de Republieken werkelijk in
gevaar verkeerenacht men een opstand van
de Kaapkolonie mogelijk en waarschijnlijk.
Er schjjnt nu veel kans te zjjn dat die
meening wordt bewaarheid.
En met een leger voor de bjrstvlie
gende colonnes aan weerszijden en een op
stand in den rug kan het voor lord R o-
b e r t s daar bij Paardeberg veel van Mos
kou krjjgen.
Wij gunnen den Engelschen van ganscber
harte, als zjj geen vrede sluiten en Trans
vaal trachten te overweldigen, dat de be
woners van de Kaapkolonie met Hollandsch
bloed in de aderen hun Stamverwanten te
hulp snellen.
Bjjna de gansche Hollandsche bevolking
in het district Prieska en Kenhardt is reeds
in opstand.
De beweging breidt zich uit naar Vic
toria West, Frasersburg en andere distric
ten. Het aantal opstandelingen wordt op
3000 geschat. Een troep opstandelingen
trekt, naar luid van berichten, op Carnar
von af.
De Boeren vertoonen zich in patrouilles
op de grenzen van Prieska en Kenhardt.
De Engelsche magistraat van Kenhardt en
vele inwoners zjjn reeds gevangen.
Het algemeene gevoelea is dat een sterke
Britsche troepenmacht noodig is daar een
nederlaag de opstand zeker zou doen uit
breiden.
Tan het Oorlogsterrein in Zuid-Afrika.
De Engelschen doen op dit oogenblik niet
anders dan het beleid der Boeren critiseeren,
die zich inmiddels versterken en reorganiseeren
om den Britten te toonen, dat zjj er nog zjjn.
Vast hebben de Boeren besloten tot den laat-
sten man hun vaderland te verdedigen en drin
gen ten slotte de Engelschen hnn land binnen
dan zullen zjj niets anders dan een woestenjj,
vinden en een tweede Moskou. Zjj zullen, liever
dan zich aan de Britten te onderwerpen, hun
huizen in brand steken en in massa verhuizen
mat hun vee, raar de Duitsche en de Fortngeesche
bezittingen. Traasvaal zal dan weder een kaffer-
land worden en Zuid-Afrika zal voor de be
schaving verloren gaan.
Maar zoo ver is met de Boeren nog niet ge
komen. Duizenden en nog eens duizenden En
gelschen znllen eerst nog in het stof bjjten en
de laatste patroon der Boeren moet nog eerst
verschoten worden op het ruw geweld, dat zich
geworpen heeft op een eenvoudig en dapper
volk.
Maar dit volk concentreert zich weder on
der J o u b e r t als opperbevelhebber bjj Osfon-
tein waar generaal French reeds voeling met
de Boeren heeft. Uier kan dus elk oogenblik
weder gevochten worden.
De correspondent van de Standard te Osfon-
tein beschrjjft de stelling die Lord E o b e r t s
op het oogenblik met zjjn leger bezet houdt als
volgt: De zesde divisie, onder luitenant-generaal
Keil y-K e n n y, is geposteerd aan den rechter
kant en houdt alle kopjas bezet over een afstand
van 8 KM. ten zuiden van de Modderrivier.
De zevende divisieonder luitenant-generaal
Tucker, staat in het centrum, onmiddelljjk
ten zuiden van de rivier, en generaal C o 1 v i 1 e
met de negende divisie op den noordelijken oever.
De eavaleriebrigade onder French staat op
het linkerfront en de bereden infanterie, onder
kolonel R i d 1 e y M a r t y r, op het reohterfront.
Het terrein ia deo omtrek is een uitgestrekte,
grazige vlakte, slechts afgewisseld door heuvel-
ruggeu en alleenstaande kopjes. Ben afdeeling
Boeren heeft een van deze laatste, een heuvel
met een vlakken topten noorden van de rivier,
als s'.elliag uitgekozen en generaal French
heeft hen daar den 3en Maart met zjjn rjjdende
artillerie beschoten. Een andere strjjdmacht,
4000 man sterk, houdt een opzichzelfstaande
groep kopjes bezet ten zuiden van da Modder
rivier, tegenover de bereden infanterie. Hun
stelling is aan alle sjjden omringd door vlak
land, dat de Boeren door moeten trekken om
de rivier te bereiken.
Bjj verkenning van de Engelsche cavalerie en
bereden infanterie zjjn er den 4den Maart kleine
schermutselingen geweest.
Generaal RedversBuller heeft een ge
combineerde troepenmacht en eenige treinen met
levensmiddelen en ammunitie naar de M an Ree-
nens-pas vooruitgeschoven.
Volgens een bericht uit Sterkstroom troffen
Engelsche verkenners gisteren een sterke Boe-
renmacht in een sterke stelling aan ten noorden
van Stormberg. Een paar kanonnen waren op
gesteld op een heuvel ten Zuiden van het kamp
der Boeren om hun terngtooht naar den Trjj-
staat te dekken.
Vervelend is het uit de telegrammen de bluf
der Engelschen te lezen. Zjj behalen de eene
overwinning na de andere en er gebeurt feiteljjk
niets anders dan dat zjj nu en dan in voeling
komen met achtergebleven Boeren die natuurljjk
een oog in 't zeil houden.
Zoo seint generaal Roberts uit Otfontein;
Heden viel ik den vjjand aan, die een stelling
innam vier mjjl ten Noorden en elf mjjl ten
Zuiden der Modderrivier. De cavalerie-divisie
slaagde er in den linkervleugel der Boeren om
te trekken. Deze zjjn nu ^'s middags) in vollen
altocht naar het Noorden en Oosten, op de
hielen gezeten door de cavalerie, veldartillerie
en bereden infanterie.
Tegeljjkettjjd trok de infanterie bjj Poplar's
drift over de Modderrivier, waar Roberts
voornemens is voor heden zjjn hoofdkwartier
te vestigen. Roberts hoopt, dat zjjn verliezen
gering zullen zjjn. De Boeren waren geheel on
voorbereid op een fliukaanval die hun ver
bindingslijn met Bloemfontein bedreigde.
Een telegram uit het Boerenlaager is ge
loofwaardiger dat zegt
De achterhoede van ans leger slaat de aan
vallen der Engelschen af. Onze terugtocht heeft
geregeld plaats. Van de 2000 wagens gingen
enkele per spoor. Slechts de zware kanonnen^
de infanterie en de gewonden gingen per trein.
Toen de laatste trein Elandslasgte verliet, volgde
een trein met werkvolk, dat er voor zorgde
elke brug en elke tunnel tnsschen Ladysmith
en Glencoe //op te blazen//, nadat het de ko
lenmjjnen van Elandslaagte in de lucht had laten
vliegen.
Nederland en Zuid-Afrika.
Een muziekuitvoeting in het dames-insiituut
Van Kinsbergen te Elhnrg heeft, ten bate van
de betrekkingen der gesneuvelde Boeren, onge
veer f 100 opgebracht.
Bjj htt //Nederlandsch Zuid-Afrikaansch
Fonds tot daadwerkeljjken steun//, te Amsterdam,
(voorzittter de heer W.P. Noëls vanWage-
n i n g e d, is in dan loop van Februari ingekomen
aan giften een bedrtg van f 2163,80V»- Eerste
opgave f 5096 S3. Totaal tot uit. Februari
f 7260 18Vs-
Door bemiddeling van het Fonds vertrokken
tot heden per Fransche of Duitsche boot 24 per
sonen, volgens de provinciën verdeeld als volgt:
Friesland 2, Overijsel 1, Gelderland 5, Utrecht
3, Noord-Holland 7, Zuid-Holland 4, Zeeland
1, Limburg 1.
Verder werd in Z.-Afrikaeen hulpkas gevormd
ten dienste van den vertegenwoordiger van het
Fonds in dat werelddeel.
Te Hilversum heeft gisteravond in het
Concertgebouw de heer J. A. W ormser gespro
ken over de beide Zuid-Afrikaansche Republie
ken, opgehelderd door lichtbeelden. De zaal was
stampvol en de geestdrift buitengewoon.
De zang van Psalm 68 en de Zuid-Afrikaan
sche volksliederen werd begeleid door hoorn*
muziek van de schutterjj.
Na afloop werd den heer Wormseren ook
het publiek door de commissie eene verrassing
bereid. De heer R. L e d e b o e r, lid dier com
missie, schetste het vele schoone, door den heer
W o r m s e r vertoond, maar dat hjj zelf onzicht
baar was gebleven, waarop plotseling het por
tret van den heer Wornser op het doek
verscheen.
De opbrengst aan entrees en de collecte, welke
aan de uitgangen werd gehouden, bedroeg netto
f 379,331/».
Tweede Kamer der Staten-Generaal. Uit de
debatten in de Tweede Kamer blijkt, dat de ge
heele rechterzjjde zich tegen het Ontwerp-Leer-
plicht zal verklaren. De aanvoerder der socialis-
tengroep Mr. T r o e 1 s t r a trok gis eren ook
tegen het Ontwerp te velde. De Minister zeide
hjj, trachtte den heer B a s t e r t door een zuinig
heidsbedrog te winnen en Spr- toonde aan, dat
door Leerplicht de nooddruftige huisgezinnen in
nog slechter toestand zullen komen dan zjj nu
zjjn en misschien in de gevangenis zullen te
recht komen. De menschen die op een laag peil
s'aan krjjgen nog een duwtje naar beneden.
Mr. Troelstra beschuldigde de Minister,
daartoe mede te werken. Hjj gaat met de ge-
dachtengang van den Minister//laat het maar
flink erg worden, dan kunnen wjj misschien wat
doen,# niet mede. Zedeljjkc middelen wil de
Minister toepassen, Mr, Troelstra kenschetst
die als onzedeljjk. Leerplicht zal tot vele mis
standen en onrechtvaardigheden aanleiding geven
en bitter weinig geven tot wering van school
verzuim.
Dit ontwerp heeft niets sociaals, zegt Mr.
Troelstra; het sociale is er zorgvuldig uit
gehouden. Dat Dr. Kuyper aan het ontwerp
een slecht lot voorspelt, is begrjjpeljjk.
Niet onaardig zegt Mr.T roelstra nog, dat
het Ontwerp-Leerplicht is geboren onder het ge
sternte der tweelingen, conservatief en vooruit
strevend, maar de Siameesche met de ruggen
aan elk a ir.
Gisteren spraken niet minder dan een twaalf
tal leden. Als besliste tegenstanders van het ont
werp deden zich daarbjj kennen de heeren Vis
ser, Pjjnappel, Kuyper, Staalman,
Harte, Lohman en Brummelkamp.
Dr. Sckaepman toonde zich een voorstan
der van het ontwerp, met die zoogenaamde hooge
politieke wjjsheid, dat bjj eigenljjk een tegen
stander is van het ontwerp zooals het daar ligt,
met het herhalingsonderwjjs er in, en die door
zjjn amendement tot uitstel der invoering nog
wel gevaarljjk kan worden.
Wij hopen, dat het amendement van Dr.
Schaepman om de invoering van den leer
plicht uit te stellen, ten einde den Minister
intusschen gelegenheid te geven, zjjn belofte met
klinkende munt gestand te doen door hem wordt
ingetrokken. Het heeft er zoo iets van weg om
de vrjjheid van het onderljjk gezag te verkoopen
voor geld. En dat bevalt ons volstrekt niet.
Ook Mr. H a r t e is niet gediend van marcban
deeren, van het verkoopen van stemmen. In
tusschen hoopt hjj, dat dit punt wel nader bq
het amendement-Dr. S c h a e p m a n, ter sprake
zal komea.
Noordwijkerhout, 7 Maart. Gisteren-avond
vergaderde de R. K. Kiesvereeniging Recht èn
Orde in het café B r a m a. Ruim 100 perso
nen waren opgekomen. De Voorzitter opende
de vergadering waarna de notnlen verden gelezen
en goedgekeurd. Aan de orde was rekeniigen
verantwoording van den Penningmeester. Deze
rekening sloot met een batig soldo van f 29.70.
Vervolgens was aan de O do de ve»ki8ziug
van twee Bjstuursladai wegers periodieke af
treding o. 1. de heeren A. N. V e r m n en L
M. van Noort.
Met overgroote meerderheid van stemmen
werden beide heeren weder als bestuursleden
herkozen.
Ingekomen was een schrjjven van het voor-
loopig gekozen Pers-comité om ten subsidie uit
de kas der Kiesvereeniging. De Zeer. Eerw.
Pastoor lichtte dit schijj-en toe met te wijzen
op den hedendaagschen strijd ia de Transvaal,
waar de boeren tegeQ een overmacht testijjden
hebben, vertrouwende op hnn goed recht. Zoo
ook, sprak ZEerw., moeten de Katholieken den
strjjd aanbinden tegen de liberale en godde-
looze pers.
Spreker schetste o. a. //Leerplicht// en wat
daarmede in verband staat en spoorde alle aan
wezigen aan toch niet de anti-katholieke pers
te steuneD.
De gevraagde subsidie werd zonder stemming
toegestaan en het Comité geconstitueerd.
Na de gebruikeljjke rondvraag sloot de Voor
zitter de vergadering gevolgd door een geani
meerde verloting.
'sGravenhag«,7 Maart.HH.MM deKoningin
en de Koningin-Moeder zullen hedenavond in
het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen het
Diligentia-conceit bjj wonen.
Gouda, 7 Maart. In deze gemeente is in eene
bjjeenkomst tot oprichting van een afdeeling van
//Volksweerbaarheid,// als spreker opgetreden de
heer L. Noest, le luitenant bjj de j tgers.
Er werd ten slotte een afdeeling gesticht, welke
reeds 56 leden telt.
Haarlemmermeer, 7 Maart. Ter verbetering
van tochten en vaarten laat het bestuur van den
Haarlemmermeerpolder voor een f 9000 bagger-
werk daarin verrichten.
Bloemendaal, 7 Maart. De alhier gehouden
collecte voor de werklooze diamantwerkers heeft
opgebracht f 107.45. Dit bedrag is afgedragen
aan den penningmeester van het comi voor
Haarlem en omstreken.
Leiden, 7 Maart. Bjj konickljjk besluit is
de jaarwedde van den commissaris van politie
alhier nader geregeld. Zjj zal voortaan f3500
bedragen.
Te Vlissingen heeft de werkstaking van sto
kers en matrozen een kalm verloop. Heden sal
nog op de Prins Hendrik der maatschappij
//Zeeland// gemonsterd worden en daD zjjn alle
in de vaart zjjode booten weer van s'okers en
matrozen voorzien. Het aanttl stokers en ma
trozen dat zich niet opnieuw heeft willen doen
aanmonsteren zal dan vermoedeljjk een 25tal
bedragen. Voor hen is er, doordien hunne plaat
san door anderen zjjn iDgenomen, geen plaats
meer op de mailbooten. Uit voorzorg bljjven de
bereden marechaussees en de rjjksveldwachters
nog voorloopig in de stad.
Door wjjlen J. H. Verbeeten te Njjmegen is
aan het R. K. parochiaal armbestuur aldaar een
legaat besproken, groot f 1000.
Omdat twee buurvrouwen op het Gerriteland te
Hoorn elkaar het water niet gnnden uit een
regenbak, waarop beiden recht hebben, sloeg
vrouw E. met een bjjl haar tegenpartjj, vrouw
P., zoo op hoofd an hand, dat ze bewusteloos
en hevig bloedend neerviel. Gelukkig konden
de buren nog tijdig erger voorkomen.
Een afschuwwekkend geval werd gisteren te
Rotterdam geconstateerd:
Esn bewoner der Gedempte Botersloot, die
gisternacht halftwee beschonken thuis kwam,
werd 's morgens dood op den grond gevonden;
hjj was in de jenever gestikt.
In het bestuur van den polder Veenhuizen
(N.-H.) is de heer G. Smit Azn. herbenoemd
tot secretaris-penningmeester.
De heer G. Tiddens, te Fins'erwold, heeft
van den Commissaris der Koningin in de pro
vincie Groningen vergunning verkregen om jacht
te maken op schadeljjk wild. Niet alleen zal
dit gunstig werken op den wildstand, doch ook
voor de hoede's van groote duiventillen, want
op de Torenka en de uil, die herhaaldeljjk jonge
duiven en de eerste ook eieren rooven, zal ook
worden geschoten. De 'ka is zelfs zoo brutaal
zijn nest te bouwen op de tillen.
Een grappig maar voor het meisje zeer onaan
genaam geval heeft zich te Enschedé voorgedaan.
Daar heeft de politie een gepensionneerd koloniaal
gearresteerd, die in het vroege morgenuur eene
fabrieksarbeidsterdie zich naar de fabriek
begaf, had mishandeld. Aan de politie zeide hij,
dat het meisje van den duivel bezeten was 1
De stoomboot Daventria, welke nog altjjd bjj
Wjj he aan den grond zit, is aan den voorsteven
geheel opgevjjzeld, waardoor nu de kans van
doormidden breken voorkomen is.
Men zal trachten door het onderbrengen v»n
sleden het schip weder in de rivier te brengen,
hetgeen men hoopte dat heden zon kunnen ge
beuren.
In den dienst op Amsterdam is voorzien door
de stoomboot //IJsel//
Te Maastricht is in hechtenis genomen eene
dienstmeid, verdacht van brandstichting ten huize
haars meesters.
Ook het laatste voorstel van de sigarenfabri
kanten te Groningen aan de 130 stakers is
mislukt. De stakers werden nameljjk uitgenoo.
digd den arbeid wedsr te hervatten de grie
ven zouden opgeheven, maar geen loonsverhoogiug
kon worden toegestaan. Eenparig hebben daarop
de stakers geantwoord //Onze strjjd zal voort
duren, totdat loonsverhooging is toegestaan, en
het recht van vereeniging is erkend door de
patrcons#. Als uiterste termjjn om weder den
arbeid te hervatten, werd 3 Maart gesteld. Maar
de fabrikanten ontvingen geen opgaven, soodat
de staking blijft voortduren.
Iu de gemeente Slochteren (Gr.) heeft iemand
in een winkel eenige geneesmiddelen gehaald
welke beschimmeld waren. De patiënt heeft
ze toch gebruikt, en is nu, na een week, overleden.
Een allertreurigst geval heeft in het gehucht
Ter Heyde in de gemeente Monster plaats ge
had. Een bewoner was in het bezit geraakt van
eenige zoo hjj meende ledige hulzen van het
vuurpjjltoestel der reddingsboot. Esn daarvan
bleek echter nog gevold te zjjn want, toen zjjn
dochter, van ongeveer 15 jaar, er een in de
kachel stak, volgde eensklaps een hevige ont
ploffing.
Het meisje, deerljjk gekwetst aan de handen
in het aangezicht, sloeg tegen den grond de
kachel sprong uiteen en zelfs de muren en het
dak waren zeer beschadigd. Het meisje werd
naar het Leidsche Ziekenhuis vervoerd, en men
vreest dat zjj het gebruik van haar oogen zal
mosten missen.
Gisteren-ochtend is te Amsterdam de smids
knecht D. bekneld geraakt tnsschen een der
stootjukken langs de Mauritsstraat en de buffers
van een wagen en zoodanig verwond, dat hjj
aan de gevolgen overleed.
Te Wormerveer is het vierjarig zoontje
van C. G terwijl de moeder zich een oogenblik
met de kleinste bezig hield, in een waschtobbe
met kokend water gevallen. Het kind werd daar
bjj zoodanig met brandwonden overdekt, dat het
denzelfden avond onder hevige pjjnen is be
zweken.
Een ongeluk dat nog betrekkeljjk goed af
liep. De koopman A., te Tiel, wilde dezer da
gen, als naar gewoonte, met zjjn boo'ja geladen
met groenten en andere levensmiddelen, naar
een opkomende //sleep# varen, teneinde ejjne
waren aan de schippers te verkoopen. Doordat
hjj zich te dicht bjj de sleepboot waagde, werd,
door de zuigiDg, de kop zjjoer roeiboot onder
water gebracht, waardoor in een oogwenk de
boot vol water liep en kantelde. Da koopman
schoot met de gekantelde boot onder de sleep*
boot door, en wist zich toen,door in een bootje van
een der schepen te springen, van een anders
wissen dood te redden.
Inmiddels toegeschoten hulp bracht de ledige
roeiboot en ook den koopman zelf aan den wal.
Het ongeval gebeurde vlak voor de stad, tsn
aanschonwe van veel menschen.
Iemand, die gisteren-avond te Amsterdam
op de tram wilde springen, aan 't Rokin, ge
raakte daaronder en hem werd de arm ver-
brjjzeld.
In het Gasthuis, waarheen hjj ter verpleging
werd gebracht, bleek hjj te zjjn zekere heer K.,
te Utrecht woonachtig, te Amsterdam in be
trekking.
De verwonde zelf verklaarde, dat door eigen
schuld, niet door die van den koetsier, het on
geluk hem was overkomen.
Te Zandvoort is ten nadeele van de winke
lierster wed K. uit een gesloten schunr ont
vreemd een zak meel. Van een en ander is proces
verbaal opgemaakt.
Te Rotterdam hebben gisternacht door
middel van valsche sleutels onbekend gebleven
personen zich toegang verschaft tot de kantoren
van den #Rotterdamsohen Bierhandel# van den
heer M. A. Vink, aan de Nienwe Haven 106.
Twee lessenaars werden geforeeerd en eenig geld
ontvreemd, benevens een wekkerklokje.
Men meldt uit Amsterdam
Een bewoonster van de Westermarkt deed
gisteren aangifte, dat ten huize harer onders
geld werd vermist, en dat zjj vermoeden had op
de dienstbode. Een agent, derwaarts gezonden,
berichtte bjj terugkomst, dat sedert j. 1. Vrjjdag
nit de ongesloten brandkast vermist werd een
bankbiljet van f 100 en een muntbiljat van f 50
dat het dienstmeisje in tegenwoordigheid van
haren meester en een getuige bekend had, het
geld weggenomen, doch de biljetten in de kachel
geworpen te hebben, en dat zjj zich in den
nacht heimelijk uit de woning had verwjjderd.
Haar opsporing is verzocht.
Gisteren is te Noordwjjk-Binnen de hooiberg
van den landbouwer Pane. v. d. Plas in brand
geraakt. Met zeer veel moeite gelukte het den
eigenaar de acht stnks koeien te redden uit een
aangrenzenden stal, waar zjj door den rook weldra
gestikt zonden zjjn.
Eenige oogenblikken te voren had men een
begin van brand geblnscht op het land van
den heer A. van Raai van Konijnenburg, waar
eenig drogend riet was iu brand geraakt.
Het vorig jaar omstreeks dezen tjjd brandde,
onder omstandigheden, welke deden vermoeden
dat er kwaadwilligheid in het spel was, eveneens
de hooiberg van v. d. Plas geheel af.
Gisteren nacht is de helmhoedenlabriek
der firma E. van Wezenbeek aan de Rnbens-
straat 14 16, te Rotterdam, grootendeels door
brand vernield. Omstreeks 11 nur sloeg een
geweldige vlam uit het dakvenster van pand 14,
waar zich de werkplaatsen voor het garneeren
en persen der kurken helmen bevinden, terwjjl
de brand zichtbaar aangewakkerd werd door
benzine, die voorradig is voor de oplossing der
ljjm. Om 8 mar 's avonds was de fabriek door
het personeel, ejjnde oirca 30 mannen en meisjes,
verlaten en was geen onraad bespeurd.
Op de eerste verdieping bevonden zich de
