NIEUWE
HDag6laó voor cfëooró- en Suid-eXollanó.
Vrede
No. 4430.
Woensdag 14 Maart 1900
24ste Jaargang.
De Verloren Zoon.
BUITENLAND.
Per 3 maanden yoor Haarlem f 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland i i 1 2,80
Afzonderlijke nummers 0.03
Dit blad verschjj'nt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen,
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 1—6 regels (0 fVrt
Elke regel meerV1/*
Groot» letters worden berekend naar plaatsruimtei
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contact
Redaotenr-CTitgever, W. KAPPERS.
Wat een lief woord. Maar de menschen
willen geen vrede en zij, die den mond vol
hebben over vredelievendheid,stichten helaas
maar al te dikwijls onbewust in het be
trachten van eigenbelang ruzie, twist en
tweedracht overal. Wij ondervinden dat in
onze onmiddellijke omgeving en zien dat
in Zuid-Afrika waar sedert vijf maanden
lang een oorlog gevoerd wordt om 't recht.
Boeren en Engelschen leveren elkander een
hardnekkigen strjjd.
Den Engelschen is het te doen om het land
der goudmjjnen machtig te worden, om de
zakken te vullen van de geldwolven Cecil
Rhodes, Barnate, Chamberlain,
Rothschild, hertog Fife, Beit en
anderen.
De Boeren vechten tot het behoud hunner
vrjjheid, voor hun huis en erf, voor de
onafhankelijkheid van hun geboortegrond.
De Engelschen herhalen in Zuid Afrika
wat de Amerikanen in 1898 deden toen zjj
oorlog voerden tegen Spanje om de ei'an-
den Cuba, Porto Rico, wier rgke suiker-en
tabakopbrengst de begeerlijkheid der specu
latiedieven had opgewekt.
Maar iets, dat een hemelsbreed verschil
tusschen beide oorlogen uitmaaktis dat
Spanje, hoewel veel zwakker dan de Arne-
rikaansche reus, verplicht was, door den af
stand dien het moederland van zijne Kolo
niën scheidde, den oorlog te voeren op zee,
en dat bjjna zonder vloot, want de schul
dige zorgeloosheid van eene gansche reeks
slechte gouvernementen had de Spaansche
vloot niet op de hoogte gehoudsn van den
vooruitgang der vijandelijke Mogendheden
en zelfs de oude vloot laten verwaarloozeD.
De Boeren voeren daartegenover den oor
log in veel voordeeliger omstandigheden. Op
zee is Engeland overmachtig, zoo zelfs, dat
de' vloten der grootste Mogendheden het
tegen de Engelsche vloot moeiljjk zouden
kunnen uithouden. Maar tegenover de Bos
ten blijft de Engelsche vloot buiten spel
Te dille t on.
Vervolg
*ZÜ sprak te zfjner gunste, Elsonors. Zijne
tegenwerpingen bewjjzen mü juist, dat hij het
gastrecht eertdat hij niets zal doen tegen mjjn
vader
//Tegen nw vader vroeg Eleonora, doch plot
seling werd het haar duidelijk, wat Maria met
onrust en angst vervuld had.
//Ah, ik versta het,* sprak zjj langzaan, */gjj
denkt
*9preekt het niet uit, Eleonora, Gcd geve
dat ik mjj vergis.*
//Gjj vergist u,# seide Eleonora na een oogen-
blik met overtuiging.
»In het eerste oogenblik zoude ook ik kun
nen ontstellen over zulk een gsdachte, nu niet
saeor. Uw vader is een Duitecher. Ik wil eer
der gelooven, dat hjj wenscht, dat het opro r
der Hongaren uitbreekt, omdat dan het zwaard
des Keizers het in eens kan smoren, dan dat
hjj hun voorrechten gunt, welke den hoogen Duit-
sthen adsl ontnomen zjjn.*
»Dan was hjj niet oprecht tegen zjjn gasten."
//In de politiek ontbreekt openhartigheid al-
tjjd. DeDk niet aan dingen, welke wjj toeh niet
begrfjpen. Als de HoDgaren in opstand willen
komen, dan moeten ejj dat zelf weten, ik kan
alleen niet dulden, dat men met valschheid, de
tchuld op mijn vader schuift. Die schurkachtige
Eugeland moest in Zuid-Afrika den strijd
te lande aangaan, dus juist met de elemen
ten die voor de Eogelschen het nadeeligst
en voor de Boeren het gunstigst waren.
En de oorlog werd vanwege de Boe
ren met zulke stille en onwankelbare held
haftigheid gevoerd, dat men waarlpk begon
te twijfelen wie het in dien kolossaal onge-
lijken kamp, de twee Republiekjes die te
zamen 300.000 inwoners tellen, of het groot
ste rijk ter wereld met meer dan 400 mil-
lioen zielen, één dus tegen 1300, het win
nen zou I
Dundee Glencoe Stormberg Colenso,
Spionkop, Yaalkrans, en Modderdrift zjjn
roemrjjk in de geschiedenis der Boeren.
En de jongste aftocht van C r o n j de
Boeren-bevelhebber, met 8000 man aange
vallen door 45.000 Britten, die de helft van
zijn leger en zijn grof geschut wist te red
den door zich te laten insluiten aan de
oever» van een rivier waar hjj elf dagen
stand hield, zonder eten, zonder rustplaats
achter de brandende voorraadwagens van
zijn laager, zonder andere dan in der haast
opgeworpen verschansingen, tegen een tien
dubbel leger en het moorddadig vuur van
120 kanonnen, heeft een kreet van bewon
dering ontrukt aan geheel de wereld.
Voorzeker is de overgaaf van C r o n j
daarom het einde van den oorlog niet en
zijn de Boeren nog niet verpletterd. Maar
reeds kan meD met zekerheid zeggen dat
de oorlog, gelijk altjjd, eindeljjk ten gunsto
van den sterkste zal uitvallen.
Maar juist, dat is eene schande van onze
negentiende eeuw, de eeuw van de zegepraal
van het geweld. Napoleon I trad reeds op
als de grootste verkrachter van recht en
eerlijkheid onder de volken met zijn macht
van geweren en kanonnen. Polen, Ierland,
Finland, Oostenrjjk, de Bourbons van Fran-
rjjk en Spanje, de Bragau9as in Portugal
en Brazilië, Denemarken, Mexico, de Pau
selijke Staten, Napels, Parma, Toskanen, de
Katholieke Kantons van Zwitserland, Croa-
tië, de Rutheniërs in Hongarije, Spanje, de
secretaris, welke met de gemalin van den Palatin
geheime briefwisseling houdt, zal ontmaskerd
worden.//
Het gezicht van Maria helderde op. Zij miste
het vertrouwen iu haar vader, dat zjj Eleonora
benjjdds, die zoo trotsch op den hare kon zjjn.
De beide jonge meisjes begaven zieh door de
kleine uitvalspoort van den burcht, zooals Maria
het Elebeth gezegd had, in den slottuin.
De maan stond echter de wolken in de scha
duw van de burchtmuren was het donker, maar
op andere plaatsen zou men wel eene gestalte
kunnen zieo. De jonge dames waren hier zeker
van niet gezien te worden.
De Magnaten ware» in de banketzaal, de deuren
waren met zonsondergang reeds gesloten, wi»
zou hen dus hier kunnen sfluisteren
Elsbeth kwam terug en berichtte, dat het haar
nog niet gelukt was, ongemerkt bij den vreemde
te komsD, maar hjj had verlof den burcht te
verlaten, hjj wilde direct naar Brunn gaan, dus
moest een tuin voorbjj komen, wanneer hjj de
binnenste burohtpoort door was.
Het tuintje lag op e«*e kleine hoogte, waarom
heen de weg van Brunn, naar beneden liep,
de hoogte bedroeg ongeveer 10 voet, zoadat
men gemakkelijk zacht met iemand kon spreken,
w/lka de weg af kwam en hem tegelijk een
brief overgeven.
Elsbeth verwjjderde zieh weder, om Max voor
alle gevallen een wenk te geven. Eindeljjk keerde
sjj weder.
//Hjj komt,* fluisterde zjj.
*Hij is tooh niet zoo lomp als ik gedacht had,nu
kwam hjj in vuur en vlam,toen hjj hoorde, dat hem
Katholieke landen van Uganda, zonder nog
wat in Duitschland heeft plaats gehad, ge
tuigen van ruw geweld.
Zal nu hel schelmstuk om de Bóeren-Re
publieken te overweldigen voltrokken wor
den, zonder dat de groote vredelievende
Mogendheden hun stem ertegen verheffen
Erkenden zij het hooge bestuur van den
Paus van Romeden Stedehouder van
Christus op aarde, den Vertegenwoordiger
van den God van recht en vrede, dan zou
de schanddaad, die in Zuid-Afrika op het
oogenblik is voltrokken, onmogelijk zijn.
De Engelsche geldwolven zouden voor de
vierschaar gedaagd worden en zij zouden
zich wel wachten een edel Boerenvolk van
hun vrijheid en eigendommen te berooven.
Maar helaas Daar bestaat geen recht meer
in deze wereld. Zij, die het recht moeten
handhaven, verkrachten het recht in het klein
en in 't groot zoo 't hun voordeel geeft.
Een dwaas wordt hij gescholden die om
recht vraagt.
De hoogste vertegenwoordiger van het
recht, de Paus. zit gevangen, door iedereen
verlaten, gelijk de Christus eenmaal was
overgeleverd in de handen van Herodes
en Pilatus. En van- de Mogendheden die
de nieuwe misdaad zouden kunnen beletten,
is er niet eene enkele die niet nog schreeu-
wender schelmstukken op haar geweten
draagt.
Zonder zelfs te spreken van Italië wiens
bestaan alleen eene onuitwischbare schand
vlek is op het voorhoofd der XlXe eeuw,
is Rusland onteerd door zijn onrecht tegen
de Katholieken, tegen Polen en Finland;
Duitschland door zijn rooven van Sleeswjjk
Holstein, Hanover, Nassau en HessenOos-
tenrjjk-Hongarjjë door zjjn verdrukking dor
Bohemer», Rutheniër», Croaten en Rume-
niër»Frankrjjk door zjjn slavemjj onder
het juk der joden en vrjjmetselaars de Ver-
eenigde Staten door hun strooptochten te
gen Mexico en Spanje.
Hoe wil men dat de Mogendheden, wier
geheele politiek op geweld en onrecht ge-
de Ereule van Liechtenstein spreken wilde.*
De donkerheid verhinderde het, dat d» bloi
welke Maria bjj :deze woorden de wangen be
dekte, bemerkt werd de prinsessen traden aan
den kant vaD de hoogtereeds hoorde men
schreden van den naderende en Elsbeth bsjjverde
zich, om Max een teeken te geven, dat hjj de
plaats bereikt had, waar men hem verwachtte.
Het hart van Sundacker klopte van verwach
ting als de prinsessen hem persoonlijk wilden
spreken, dan was er aan geen vergissing meer
te denken, dan was de dienstbode door haar
hem toegezonden, en gaven hem daardoor een
bewijs van vertrouwen, waaraan hjj eerst niet had
durven denken. Met deze opwekkende overtui
ging was natuurljjk ook iedere andere gedachte
verdwenen, en het zoet gevoel, dat ons een
overwachts, ongehoopt vertrouwen van personen
welke wi hoog schatten, gesft, vervulde zija
horst. Max keek omhoog, Elsbeth had hsrn niet
bedrogen, die mooie gestalteo, welke hjj dezen
morgen gezien had, bogen zich naar hem over.
//Ik wil mjju vadervorst Lobkowiss in
Weenen een boodschap zenden,// sprak Eleonora
zacht, //niemand mag er iets van weten.
//Wilt gjj den brief bezorgen, opdat hjj aiet in
verkeerde handen komt, dan wil ik u voor de
zen dienst danken en beloonen. Mijn vader kan
veel doen
//Spreek niet van beloonen,' onderbrak Max
het gesprek, //hjj, die voor loon een opdracht
volbrengt, zou voor hooger loon of vrees voor
gevaar, ontrouw kunnen worden.
//Verschoon mjj, dat ik het meisje wantrouwde
dat mjj uwe boodschap bracht, ik twjjfelde, of
steund is, in het harnas zouden springen
voor hetgeen zjj zelf zoo schandelik mis
kennen
De misdaad in Zuid-Afrika zal door En
geland volvoerd worden. De Czaar van Rus
land riep eene vredes-conferentie bjjeen en
begrjjpt er de beteekeni» niet van. Hjj pro
fiteert reed» van den oorlog in Zuid-Afrika
en wat kan het hem schelen of de held
haftige Boeren verpletterd en bestolen wor
den hjj, de machtige kolossus is er alleen
op uit, terwjjl de Engelschen in Zuid-
Afrika bezig zjjn, zelf nieuwe veroverin
gen tegen hen te beleggen en te doen ge
lukken.
Arme Boeren van Zuid-Afrika, gjj zjjt
overgeleverd aan ruw geweld. De gouver
nementen zuchten onder ongerechtigheid en
het geld der joden houdt heu gekluisterd.
Transvaal aan de Engelschen,aan het joodsch
syndicaatBeit, Robinson, Roth
schild en Cecil Rhodes en Comp.,
ziedaar waarom de oorlog in Zuid-Afrika
wordt gevoerd.
Het woord «Vredo klinkt beipotteljjk uit
veler mond.
Engeland.
De Engelsche Regeering schjjnt van geen
toenadering in Zuid-Afrika te willen weten.
Engeland, zegt The Economist,heeft in dezen
oorlog te veel geleden,[te veel van de beste
officieren en dapperste regimenten verloren,
om nog eens de kans te loopen op zulk
een oorlog. En dat kan alleen belet worden,
door een annexatie die aan Engeland het
geheele toezicht op de Republieken schenkt.
Elke interventie, die tegen deze staat
kunde gekant is, moet afgewezen worden
zelfs als ze vriendschappeljjk bedoeld is.
Voor de Boeren is er geen anderen uit
weg op dan zich te onderwerpen aan En-
geland's eischen. En dat zullen en kannen
zjj niet doen, er zal dus nog een vreese-
lijke en moorddadige strjjd gestreden wor
den ten einde toe.
Transvaal.
Naar uit Pretoria wordt geseind, zjjn al
daar de Consuls der vreemde Mogendheden
mjj dat geluk wel beschoren was, u sn awe
vriendin eenen dienst te kannen bswjjsen, m&sr
zjjt verzekerd men zal mjj eerder hst leren be
nemen, dan dat ik uw vertroawsn zoude zohen-
dsn. Ik heb mjjn loon reeds in de eer, mjj uw
vertrouwen waardig te kunnen maken, ik gehoor
zaam gaarne, omdat ik zie, dat de dochter van
den vorst, wiens gastvrijheid ik heb genoten, van
de geheime boodschap weet.*
„Uwe bezorgdheid om de plioktea van hst
gastrecht niet te kwetsen,* nam Maria met zachte
bevende stem het woord, „hebben b mjjne ach
ting doen winnen, ga met God, en mogs u Zjjn»
Heiligen beschutten, ik zal bjj mjjn vader voor
n spreken.
//Al was er gevaar bjj,„ riep Msx hartstoch
telijk uit, //voor u zoude ik alles wagen maar
het is misdadig, dat te denken. Vsrsehooning,*
smeekte hjj, toen zjj verschrikt eenen stap terug
trad, *het besmet de zon niet als een bedelaar
voor haar knielt, wees daarom niet vertoornd
op mjj, dat een woord uit uwen mond mjj zoo
doet spreken, ik weet, dat ik te laag voor u
sta, maar ik wilde gaarne in uwen dienst stervenl*
Maria week terug.
»Wat was dat?// sprak Eleonora verschrikt,
toen Max, nadat hjj deze stoute woorden ge
sproken had in het donker met den brief ver
dween.
//Is hjj waanzinnig of dronken
//Dat was brutaal,// zeide Elsbeth, toen z|
zich van haar zchrik had hersteld.
Wordt vervolgd.)
HliHLIlHSCHl C0IIR41T.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTBNTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
18