B i JN JN E JNL A i\' 1).
zaken hebben moeten maken met een ver-
koopbedrag van acht pond voor aandeelen
die een pond sterling waard waren. In het
tgdvak, vallende tusschen Juli 1895 en
Maart 1896, verkocht de hertog van A ber-
corn, president van de Chartered, 3581
aandeelen, de hertog van Fife, schoon
zoon van den prins van Wales, 3677,
graaf Grey, wiens naam in de Hawksley's
brieven voorkomt 6903, lord G i f f o r d
9597, CecilRhodes 136,594, Alfred
Beit 114,830, lord Rothschild
41,899, het B e i t-syndicaat 32,500, Beit
en Rhodes voor gemeen schappelijke re
kening 11,400, Rhodes, Budd en Beit
voor gezamenlijke rekening 17,000 en
Rochfort Magnire, wiens naam in
de Hawksley brieven voorkomt, 57,215 aan
deelen.
Het is niet onmogelijk, dat deze publi
catie aanleiding geeft tot een nieuwe be
spreking in het Parlement, ten vervolge op
die van het Hawksley dossier.
Ue oorlog in Zuid-Afrika is door niets
anders ontstaan dan door een laaghartigen
zwendel.
Tan het Oorlogsterrein in Zuid-Afrika.
Hoewel Engeland gevoelt en hoort dat zjjn
verdelgings oorlog in Zuid-Afrika door ongeveer
de geheele wereld wordt &igekeurd, gaat de
Regeering te Londen voort met het leger aldaar
te versterken.
De Britten doen alsof ze niet begrijpen, dat
zjj niets anders dan een rooftocht ondernomen
hebben. Zjj tarten zelfs geheel de wereld nit in
hun onrechtplegen, met een onverschilligheid die
geen grenzen kent. //Het kan ons natuurljjk niet
schelen, schreef dezer dagen een Engelechman,
wat buitenlanders van ons denken en hjj stelt
de vraag of het afgunst was zoo'n algemeene
afkeuring.#
Neen, bet is geen afgunst wat de volken be
zielt. Zjj verachten de Britten, die gruweldaden
plegen, die op roof uitgaan, die de Hollandsche
bevolking van Transvaal en Oranje Vrjjstaat,
mannen, vrouwen en kinderen hun vrjjheid wil
len ontnemen om ze hunne eigendommen te
kunnen ontrooven.
Wat een ridderlik volk die Engelschenl zich
te werpen met een groote overmacht op een
klein volk.
Uit Ventersvlei wordt dd. 12 Maart getele
grafeerd
Sedert de ontmoeting met de Boeren rukte
de strjjdmacht van Lord E o b e r t s snel hier
heen op, met de cavalerie als voorhoede van
het leger.
De Boeren hebben, naar gisteren-morgen werd
gemeld, 12,000 in aantal met 18 stukken gc-
rehut, een stelling bezet op een rjj kopjss, die
die den weg naar Bloemfontein bestrijken. De
Xngelschen zjjn thans vjjftien mijlen van de
hoofdstad. Hun strjjdmaeht trok de stelling der
Boeren om.
De JDaily Ntws ontving gisteren een tele
gram uit Ventersvlei meldende Het leger van
lord E o b e r t s trok lsngs de Kaalspruit. Alle
divisies hebben zich nu bjj de hoofdmacht ge
voegd. Door de beweging langs de Kaalspruit
heeft lord E o b e r t s opnieuw de Boeren om -
getrckken rij hadden zich versterkt langs de
Moddtrrivier, in de meening, dat onze marach-
route in die richting zou liggen. Er wosdt
niet veel tegenstand verwaeht bjj het binnen
trekken van Bloemfontein.
French kreeg bevel voor het invallen
der duisternis bezit te nemen van het spoor
wegstation te Bloemfontein en het rollend ma-
teriaal in veiligheid te breDgen.
French meldde mjj te middernacht, dat hjj
na betrekkeljjken tegenstand ontmoet te hebben,
twee heuvels bezette, dicht bjj de stad, van wuur
de stad bestreken wordt.
De broeder van president S t e y n is gevangen
genomen.
De telegraefljjn naar het noorden is doorge
sneden, de spoorweg vernield.
Lord E o 0 e r t s seint
Ik breek thans op met de derde cavalerie
brigade en met de bereden infanterie om F r e n c h
te versterken. De rest van de strijdmacht volgt
zoo spoedig mogeljjk-
De verliezen bjj Driefontein bedragen 320
gewonden en 70 dooden en vermisten. Ten ge
volge van het gebruik van ontplofbare kogels
door de Boeren zjjn de wonden erger dan ge
woonlijk.
Het voorstel der Staatspresidenten en het
antwoord der Britsche Hegeering.
In het Engelsch Hoogerhuis las lord Salis
bury het volgende telegram voor ven de pre
sidenten SteynenKruger,gedatee d Bloem
fontein 5 Maart
//Het bloed van de duizenden die door dea
oorlog geleden hebben, htt vooruitzicht van mo-
reelen en economischen ondergang waarmede
Zuid Afrika nu bedreigd wordt, maakt het voor
beide oorlogvoerende partjjen noodig, zich zonder
hartstocht af te vrsgen, waarvoor zij vechten.
//Met dit doel en met het oog op de bewe
ringen van verschillende Britsche staatslieden,
dat de oorlog begonnen was met het vooropge
zette doel om Uarer Majesteit? gezag in Zuid-
Afrika te ondermjjeen, achten wij het onzen
plicht plechtig te verklaren, dat de oorlog uit
sluitend ondernomen werd als een defensieve
maatregil ter beveiliging van de bedreigde on
afhankelijkheid der Z.-A. Eepubliek als eeu soe
vereinen en internationalen Staat, en cat do
oorlog alleen voortgezet wordt om de onbetwis'.
bare onafhankelijkheid van beidz Eepubliekcn
als souvereine eu internationale Stiten te v or ze
keren, en om de verklaring te verkrijgen, dat
Harer Majesteits onderdanen, die met ons deel
genomen hebben in den oorlog, daarvan hoege
naamd geen nadeel zullen ondervinden.
-rOp deze voorwaarden alleen wenschen wij dan
vrede hersteld te zien, terwjjl, indien de Brit
sche Eegeering besloten is de onafhankelijkheid
der Republieken te vernietigener ons niets
o vei blij ft dan te volharden op den ingeslagen
weg, vertrouwende dat God ons niet zal verlaten.
«Wjj ra/zelden deze verklaring eirder af te
leggen, daar wjj vreesden, dat, zoolang het voor
deel aan onze zijde was en onze strijdmachten
defensieve stellingen ver in de Britsche koloniën
bezet hielden, dergeljjke verklaringen da gevoe
lens en de eer van bot Britsche volk zouden
kunnen kwetsenmaar nu het prestige van het
Britsche rijk mag btsahóuwd worden verzekerd
te zjjn door de gevangenneming van ecu onzer
str|jdmacht6n, en nu wjj daardoor gedwongen
zjjn andere stelliEgen welke door onze strijd
machten bezet waren, te ontrnimen, nu is die
moeilijkheid voorbjj. Wjj kunnen thans niet
langer aarzelen, de Britsche Eegeering en het
Britsche volk duideljjk en ten aanzien van de
geheele beschaafde wereld te zeggen, waarvoor
wjj vechten en op welke voorwaarden wjj bereid
zjjn, den vrede te herstellen//.
Lord Salisbury las vervolgens het ant
woord der Britsche Regeering, dat den llen
Maart verzonden is. Het antwoord erkent de
ontvangst van het telegram van de beido Pre
sidenten, waarvan het voornaamste doel is der
Britsche Rrgeeriig te vragen de eskenning van
de onbetwistbare Oüafhankeljjkheid der Republie
ken als souvereine onafhankelijke Staten en op
dez8 voorwaarde san te bieden de beëindiging
van den oorlog.
In bet begin van October was er vrede tus
schen de Koningin en de beide Republieken
onder de conventies, die toen van kracht waren.
Er werd tusschen de Britsche en Transvaalsche
Eegeeringen onderhandeld met het doel herstel
te verkrjjgen vau de zeer ernstige grieven, waar
onder de Britsche inwoners in Transi aai leden.
In deD loop der onderhandelingen had de Trans-
vaalsche Eegeering aanzienlijke bewapeningen
gedaan, hetgeen ter kennis is gekomen van het
Britsche gouvernement, dat bjjgevolg stappan
nam om te voorzien in overeenkomstige verster
kingen der garnizoenen in Kaapstad en Natal.
Tot op dit oogenblik was vsn Britsche zijde in
geen enkel opzicht inbreuk gemaakt op de
rechten, gewaarborgd door de conventies. Plot
seling, na eeu beleedigend ultimatum te hebben
uitgevaardigd, verklaarde Transvaal den oorlog;
de Vrijstaat deed evenzoo. In het vooruitzicht
van de oorlogBoperaties had Transvaal vele jaren
laDg op enorme schaal mili'.aire voorraden bij
eengebracht, die slechts konden gebruikt worden
tegen Groot-Britanuië. De Presidenten maken
eenige opmerkingen van ontkennenden aard over
bet doel van deze toebereidselen en achten het
niet noodig deze quaestie te bespreken, maar
het gevolg der toebereidselen, die in diep ge
heim zjjn gemaakt, is geweest, dat het Rijk
genoodzaakt was een inval te weerstaan, die het
fijjk een kostbaren oorlog en het verlies van
'duizenden kostbare levens heeft gekost Deze
groote ramp is de straf, die Groot- Britanuië is
opgelegd, omdat het te voren heeft toegestemd
in het voortbestaan der republieken. Met het
oog op het gebruik, dat de Republieken hebben
gemaakt van de positie die baar is gegoven en
van de rampeD, die de niet uitgelokte aanval
heeft gebracht over bot gebied der Konirgin,
kan de Britsche Eegeering het telegram der
Presidenten alleen beantwoorden met de ver
klaring dat zij niet bereid is toe te stem
men in de onafb.ankelijkh.eid van een der
Republieken. (Luide toejuichingen).
Na de toejuichingen kwam er kalmte in het
Lagerhuis. De afgevaardigde William Red
mond teekende verzet aan tegen de oorlcgs-
leenicg, omdat zij Ierland nog meer zou belasten.
De heer Lab ouohère protsBteerde mot
kracht tegsn het telegram, dat Lord Salis
bury aan de Presidenten der Zuid-Afrikaansche
Republieken gezonden heeft. Hij verweet de Ee
geering dat zjj er een misdaad en een groote
politieke fout ,door gepleegd heeft. Hjj noemde
het telegram een schande voor Engeland.
Turkije had er evengoed op kunnen aandrin
gen om Griekenland als een onafhankeljj'k land
weg te vagen, omdat Griekenland Turkjje belee-
digd en tot een oorlog gedwongen had.
Sir Wilfrid Lawson protesteerde ook te
gen het telegram. De oorlog zside hij is
langen tjjd een verdedigingsoorlog genoemd, maar
nu vernemen «ij, dat zjjn doel is de verrreti-
ginv van de onafhankelijkheid der twee Repu-
bliektn. Als dat het doel is, dan is hst een
lafhartige en schacde'jjbe dard.
Nederland en Zuid-Afrika.
Wij noemen het bericht, Jat onze Contul-ge
nei aal te Pretoria heeft gezonden aan or,ze Ee
geering zeer belaDgrjjk. Imme s, hg heeft bericht
gezonden, dat de Presidenten der Zuid-Afrikaan-
sche R 'pnblieken om bemiddeling vsn Nederland
in den oorlog met Engeland hebben verzocht,
welk verzoek door het Ministerie van Buiteu-
landsche zaken, Zondagavond is ontvangen.
Da Minister van dat Departement heeft er
zoo spoedig mogelijk de Eegeering mede in ken
nis gestold, die roeds Maandag voormiddag in
een buitengewone vergadering van den Minister
raad is bijeengekomen ter beraadslaging over deze
gewichtigs quaesiie.
De Transvaal-avond op 5 Maart in den Grooten
Schouwburg te Rotterdam, georganiseerd door
het bes uur der «Letterlievende Vereeniging
Bogaersheeft netto opgebracht f 540.54, welk
bedrag ia afgedragen aan de penningmeesters
van de Ned. Zuid-Afnkaaasche Vereeniging
het Ondersteuningsfonds vcor vrouwen en kin
deren hier te lande van strijders in Zuid-Afrika,
en de noodlijdende diamantbewerkers te Amster
dam, elk voor een derde of f 180 18.
De in de pauze gehouden collecte ten behoeve
van het Roods Kruis bracht f 35 op.
Een door eenige dames te Brummen ge
houden bazaar ten behoeve van de ambulances
in Zuid-Afrika heeft f 700 opgeb acht.
Baar heiben we hemVan uit het Bisdom
Utrecht komt de schande. Nu het kan ook niet
anders, reeds een tijd lang giogen waarschu
wende stemmen op naar den kant waar onze
zoogenaamde christeljjke demoeraten het zaakje
hebben voorbereid.
Daar hebben we hem 1 De Katholieke Demo
craat, het orgaan der Roomsch Katholieke De
mocratische Volksparljj geboren te Enschedé en
ter wereld gebracht door de heerer. Bakker
en Adolfs, dia zich uitgevers noemer, terwjjl
zekere heer J. Brinkhuis het wicht zal laten
spreken.
Kracht zal geschonken worden niet alleen
door den Belgischen oproerigen abbé D a e n s
maar cok door Leone du CatilloD, den
Brusselsc'aen Christen-democraat, die den 30s!eu
Maart voor de Enschsdésche partjj zal optreden.
Wig schreven gisteren nog een artikel over
den vrede, wat een vredelievende wii.d waait
uit d6B Oosteljjken hoek van ons land ons tegen!
Be Schoolstrijd. Wjj Katholieken mogen zeg
gen wat wjj willen van de Chiistdijk-Historischen
of Anti-Eevolutionnairen, zeker is het, dat zij
schouder aan schouder naast ons staan in dsn
Schoolstrijd.
Het is eu bljjfi waar, dat de Christelijke par
tjjen in den lande, door hare offervaardigheid
en door haar onvermoeiden, geheel ongeljjken
strijd voor het bg'zonder onderwjja, aan de libe
rale schoolmannen, ook voor ons en met ons,
den eerbied en ds betere gezindheid voor het
bjjzonder onderwjjs hebben afgedwongen.
Het orgaan van de Christelijk-Historische partjj,
Eet Nederlandsch Dagblad, blijft z er scherp tegen
leerplicht strjjdea. Naar aanleiding van de stem
ming over art. 1 schrjjft bet blad
//De stemming over artikel 1 hetft ons bedroefd
en verbaasd. Van waar die betrekkelijk groote
meerderheid Zal het bij de eindstemming ook
zoo gaaD, of zullen dan velen, die nu voorstemden,
terugdeinzen In elk geval kan er op deze slem -
ming nog geen berekening worden gebouwd.
Zij heeft min of meer bjj verrassing plaats gehad.
Het kan ook best zjjn, dat ten slotte Lat plan
van dr. Schaepman doorgaat. De wet wordt
dan aangenomen, maar het tjjdstip van de invoe
ring dier wet wordt bjj eens andere wet vastge
steld. Die laatste wet bljjft dan uit en feitelijk
is de zaak begraven. Het. Ministerie behoeft dan
niet af te treden en toch is het land van 1 ter-
plicht verlost. Zoo ia het vroeger ook gegaan
met een wet op do rechterlijke organisatie. Aan
genomen is nog niet hetzelfde als ingevoerd en
uitgevoerd.
//Wij voor ons blijven otze bezwareu tegen
leerplicht handhaven. Hij is overbodig ouders,
die de intellectueele vorming der kinderen ver-
waarloozen, kunnen reeds door een wet op de kin
derbescherming worden getroffen er moest eerst
fiaancicele gelijkheid zjjn tusschen openbaar en
bjjzonder ouderwijs, voordat er aan de invoering
van leerplicht mag worden gedacht en zoolang
hat onderwjjs op de lagere school zoo hoog bljjft
opgedreven, is dat onderwjjs en dus cok de leer
plicht voor duizenden eerder een ramp dan een
zegen. De groote massa, die met handenarbeil
hasr brood moet verdienen, heef: niet meer noodig
dan lezen en schrjjven van de eigen taal en een
beetje rekenen. Al het meerdere vergroot bet lege'
der mislukte kantoorheertjes en modiste<j*s, die
liever ambachtslieden en dienstboden badden
moeten worden.//
Vcor de verkiezing van een lid der Prov.
Staten in di: district Middelburg zjjn officieel
candidaat gesteld de heereu H. P. d e n B o u w-
meester (lib.) en mr. P. D i e 1 e m a n (anti-
rev.) De stemming heeft op 27 Maart plaats.
De Burgemeester te Groningen luefi afwijzend
beschikt op een veizoek der wtrkstsker.de
sigarenmakers om een collecte langs de huizen
te mogen honden.
's Gravenhage, 13 Maart. In de hedenmid
dag gehouden druk bezochts vergadering van
de vereeniging van kleinhandelaren iu sterke
drank Onderling Belang is bjj acclamatie be
sloten te steunen de candidaturen voor den ge-
meent: raad van de lieeren M, O. Verloop
(le district) an P. A. N i e r s t r asz (Illedistrict).
De Burgemeester dezer gemeente vertoeft
eenige dagen met verlof buiten de stad en is
in zjjae funcaëu tjjdeljjk vervangen door den
wethouder jbr. Gevaerts van Simons-
haven.
Heemstede, 13 Maart. Voor een betrekking
van onderwijzers aan de openbare lagere tchool in
dete gemeente, jaarwedde f 600, hebben zich
11 sollicitanten aangemeld.
GEMENGDE BEHlCHTEDi.
Nog altjjd rijdt men op een versleten hobbel
paard in den Ned. R K. Volksbond en niemand
minder dan de hcor W. G.J Passtoors, sprak ia
den Bond te Rotterdam over minimum-loon en
maximum arbeidsduur.
Zondag 11 Maart arriveerden op het //Huis//
te Bennebroek de ooievaars in hunne oude wo
ning.
Te Apeldoorn is een afdeeliog van de ver-
eenigiDg //Volksweerbaarheid// gevestigd. Staande
de vergadering meldden zie» 134 personen aan,
waaronder 6 dames. O tempora, o morés! O tjj-
den, o zeden I
ie Delft is opgericht eeu //Bond voor gemeen
tewerklieden,// die zich ten do9l stelt, het be
hartigen der zedeljjke en stoffelijke belangen
der gemeentewerklieden in het algemeen en
die harer leden in het bjjzonder.
Gisteren-namiddag en avond heerechte te
Rotterdam opschudding op de Nieuwehaven,
doordat, teen een agent een glazenwasscher dis
morste, wilde bekeuren, eenige ruziemakers zich
daarin mengden, wat een vechtpnrtjj met de
blanke sabel ten gevolge had, waarop men de
politie in het water wilde dringen. Tegelijker
tijd viel een schoenmaker in de nabijheid dood
neer, wat het publiek al spoedig velband tus
schen de sabelhouwen, en dit geval deed zoeken.
Volgens den dokter was de man aan een hart
verlamming overleden. Den geheelen avond was
eeu groote politiemacht op de been tot kalmee
ring van het publiek, dat den agent te ljjf wilde,
die in de Oostmolenstraat vlak big bet gevechts
terrein, de Nieuwehaven, woont.
Zondag-avond is van de R. K. pastorie te
Ziorikzee met lsife baldadigheid een stoeppaal
uitgerukt en door de ruiten geworpeD, wat een
be'rekkeljjk groote schade heeft aangericht. De
zaak is in handen van het gerecht.
De heer J. O. van Vendeloo te Velsen heeft
vergunning gevraagd voor het bouwen te IJ mui
den vsn een badhotel, dat 70 kamers zal be
vatten.
Man leest in de lielsche Ct.
Verleden week werd er in de Herv. Kerk te
Maasbommel veigadering gehouden, waaraan ook
eenige personen uit Appeltern, die tot de vol
gelingen van öpiering behoorden, deelnamen.
Een oproerige geest heerschte er buiten onder
de menigte gedurende de vergadering, en toon
deze dan ook was s'geioopan, werden de deel
nemers door een tslrjjke menigte afgewacht en
gevolgd onder een oorverdoo ;eud ketelmuziek.
Vooral had men het gemunt op Dibbits uit
Appeltetn die door 2 veldwachters tegen de
woedende menigte moest beschermd worden en
op Visscher nit Aliforst, die, hoewel minder,
toch san vervolging heeft blootgestaan.
Toen het hoofd der bjjz. school te Appeltern
te zeer in 't nauw geraakte, besloot hjj over de
veren nBir Megen te vluchten. Toen dit plan
bekend werd, volgde de menigte hem tot het
Maasbommelsche Veerhuis, waar h|j zelfs be
dreigd werd.
Volgens geruchten moet voor een aanzienlijk
bedrag aan tractatie de vervolging z'jn afgekocht,
hetgeen evenwel niet belette dat het hoofd der
school geskgen is en twee wonden aan het hoofd
heeft bekomen.
Ook in het naburige Batenburg zjjn de ge
moederen wederom oproerigzoodat verster
king van jjks-pclitie is aangevraagd en verkregen.
Nr-vr men zeg' zjjn door de familieleden te
Appeltern berichten van Scherf ontvangen, waaruit
blijkt, dat hjj reeds grootendeels van zjjn dwaal
begrippen is bekomen. De vrouw van S. is
geheel normaal en beweent voortdurend berouw
vol het gebeurde.
Wjj voegen aan het bovenstaande toe, zegt de
N. llolt. Ccdat de 'heer Roest, hoofd der bij
zondere school te Appeltern, niet behoort tot
de volgelingen van Spioi'ug of van eenigen
dweper.
De Rechtbank te Amsterdam veroordeelde gis
teren E. Tukker, deu man die te Hilversum in
den nacht van 31 December op 1 Januari be
proefde brand te stichten in twee woningen als
protest tegen de kermisafschaffiog, tot een ge-
v Egenisetnd van 5 jaren.
Gisteren heeft een gedeelte van het detache
ment bereden marechaussees Vlissmgen weder
verlaten, daar er geen verstoring van de rust
meer gevreesd wordt. De rijksveldwachters, die
de politie iu de stad tijdelijk -versterkten, keer
den reeds naar hunne standplaatsen terug.
Bg Bergen op Zoom is een koniugsarend
gevangen. Het dier had een vlucht van 4 me
ter het zal near Natura Artis Magistra, te
Amsterdam, gezonden worden.
H. M. de Koningin-Moeder heeft moemd
tot directeur van het sanatorium Oranj Nassau-
oord dr. J. W. F. Donath, arts te Wormerveer.
De Rotterdamsche Diergaarde heeft zich maar
koit in het bezit ven deo gorilla mogen ver
heugen. Het m rkwaaidige dier is alreeds ge
storven.
't Wil met zeldzame aapsoorten nog altjjd niet
gelukken. De chimpamé in den Amsterdamsohen
Dierentuin was zoo gezand en tierig als maar
gewenschi kon worden, en toch was een vroege
dood zjjn lot.
Een milicien in'garnizoen te Nuarden, die een
dagje met verlof naar de hoofdstad was geweest,
miste san het Cantraal-Station den laatslen trein.
Hjj reakte daarover zoo uit zgn humeur, dat
hjj uit boosheid eu om zjjn woede te koelen een
groote ruit kapot aloeg, van de in de vestibule
van het staiion staande bloemen kiosk. De drif
tige zoon van Mars is wegens deze baldadigheid
door de politie in arrest genomen.
Voor de werkliederj op Texel verleden week
aangenomen om dienst te doen els bootwerkers
te Amsterdam, is vandaar thans een bedrag van
f S10 ontvangen als schadevergoeding. Zooals
men zïsh herinneren zal kwamen de nieuw aan
geworven werklieden Liet verder dan tot Den
Helder, van waar zjj weder onverrichter zake
naar huis terugkeerden.
Men schrjjft aan het 17. B. uit Veenendaal
Zondag-morgen van 1012Vs uur woonden
2 marechaussees uit Wageuingeo en een ijjksvelJ-
wachter van hier de godsdienstoefening hg van
«Zwarte Ja netje// de Geld.-Veenandat'.
Een tnurig geval deed zich gisteren te Am
sterdam voor. Daar werd uit den Binuen-A nstel
