NIEUWE
ïï)ag6laè voor
oor
uió-éCollanö.
Advertentiën
aöite ma sou agitate.
De studenten van Rolduc.
No. 4449
Donderdag 29 Maart 1900,
24ste Jaargang.
De Verloren Zoon.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers. <0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BIJ BB A TT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KOPPERS.
waarvan de plaatsing driemaal is op
gegeven, worden slechte tweemaal in rekening
gebracht.
In de prachtige inrichting van onder
wijs te Rolduc, waar onze katholieke jon
gelingschap tot hoogere ontwikkeling wordt
gebrachtis Zondag-avond een feest ge
vierd waarvan wij gaarne melding maken
om te doen uitkomen hoe den studenten al
daar, bjj den hoogen ernst die in alles wordt
betracht, tevens ontspanning en genot wordt
verschaft.
De avond van jl. Zondag was gewjjd aan
een «soiree dramatique et musicale, don-
née par M. M. les élèves» in de fraaie, thans
inwendig geheel gerestaureerde aula van
het roemrjjk bekende en inderdaad belang
wekkende gesticht.
De studenten te Rolduc hebben hun eigen
muziekkorps, dat dezen avond een afwis
selend programma ten gehoore bracht.
Daarop kwamen op muzikaal gebied voor
eeneconcert-ouverture van Kalliwoda,
de bekende heerljjke «Trauermarsch» uit de
sonate Op 35 van C h o p i n, en de scboone
Paraphrase über Pfeil's lied«Fahr wohl,
du schoner Maientraum» van Schreiner.
Deze drie stukken, die op de programma's
van groote stedelgke muziek-uitvoeringen
plegen voor te komen, werden, onder lei
ding van den heer H a n n v er, muziek
directeur te Rolducdoor het Rolducsch
studenten-orkest op zeer verdienstelijke wjjze
uitgevoerd.
Het verreweg grootste gedeelte van den
avond werd echter in beslag genomen door
de opvoering van «Brancomir,» treurspel
in 4 bedrijven, eene Nederlandsche bewer
king van het bekende tooneelstuk «Pour
la Couronne» van F r a n 9 o i s Coppée,
eene bewerking, die, volgens de opvatting
FEUILLETON.
Vervolg)
Dat komt van de vriendschap met iemnnd,
die het zelf gewaagd heeft de eer van mijne
gemalin aan te tasten.
Ik was te medelijdend, hij zon zijn verdiende
loon gehad hebben, wanneer ze hem het hoofd
voor de voeten gelegd hadden met doorges'oken
tong. De Keizer sprak deze woorden in ergea
toon, maar deze scheen gemaakt te zijn, het was
alsof hjj in het binnenste van zjjn hart wentchie.
dat het een vergissing mocht zjjn, dat ze hem
tegen zouden spreken, en keek donker, toen deze
niet volgde.
„In de zaak met de Hongaren hseft me hem
onrecht gedaan,// sprak hij bij zieh zelf.
«Ik had zjja raad moeten volgen en ik had
ook geen oorlog met Frankrijk moeten beginnen.
Ik weet het, hjj had veel kwale vijanden, het
zoude mfj veel waard zijn, wanneer ik een ieder
in het hart kon zien
„M» jee teil
«Geen woord,» sprak de Keizer, „ik heb een
man veroordeeld, dien ik 20 jaar voor een goeden
vriend gehouden heb. Ga kunt tevreden zijn, waDt
gij waart het,die hem het eerst bjj mjj aanklaagde
De Keizer wendde zich af.
Het was een zeldzaam toeval, dat hem in
dit oogenblik gemeld werd, dat de Keizeiin
Claudia ziek was geworden.
van een schrijver in De Katholieke Gids
(Jaargang 1899) het oorspronkelijke niet
alleen niet schaadt, maar integendeel ver
hoogt en veredelt.
Het stuk speelt in een denkbeeldig Bal-
kenland, omstreeks de 15s eeuw.
De kloeke Michael Brancomir
verdedigt met zjjn zoon, Constantijn
reeds sedert 12 jaar het vrije Christenland
tegen de Turken met hun Orthogul-pacha.
Bisschop Stephaan «un saint homme,
en effet,» heeft het volk ten strijde op
geroepen. M i c h a 1 staat aan het hoofd
van het leger. Hg overwint. Na den strijd
kiest het volk, in stede van den overleden
koning, zich een anderen koning en de
keuze valt op bisschop Stephaan. Zoo
gaarne had Brancomir zelf dien troon
gehad. Zou hij nu die kroon bisschop
Stephaan ontrukken en haar zich zelf
op het hoofd plaatsen Bazilide, zjjn
tweede gemalin, eene jonge Grieksche prin
ses van Byzantium, is gewonnen voor het
verraad, hetwelk haar echtgenoot tot ko
ning verheft en door vleierij en liefdes
betuigingen weet zij haar gemaal daartoe
over te halen. Michaël zal het vader
land den Turk overleveren.
Constantjjn «un homme, un soldat
comme luikent het plan zijns vaders
daaromtrent ingelicht door eene bohémienne,
Militza, zgn slavin. Hij bidt en smeekt zgn
vader van het plan af te zien, tracht hem op
alle manieren tot betere gevoelens te bren
gen dcch te vergeefs. Aangrijpende too-
neelen komen,in den strijd die gevoerd wordt
om het Christendom tegen het steeds voor-
uitdringende Mohammedanisme te behoeden»
voor. Het stuk is vol dramatische schoonheid
en raakt soms het hoogste dramatische in het
tooneel van Brancomir, vader en zoon,
de eerste als verrader «om de kroon» te be
machtigen, de tweede in den allerhevigsten
tweestrjjd fusschen de kinderliefde tot zgn
vader en de trouw aan vaderland en gods
dienst, eindigend met de overwinning van den
laatste en den dood van den oulen B r a n-
Het is ook verklaarbaar, dat de Keizer toor
nig werd, toen men hem berichtte, dat Lobko-
wiss zich beleedigeed had uitgelaten over de
zeden van Claudia. Nu echter scheen het Leopold
als een wonder, dat de Keizerin ziek we/d, nu
hjj er zelf vaa overtuigd was, dat men Lobko-
wiss onschuldig had veroordeeld, terwjjl bjj out
hareutwillen hem had gevonnisd. Het leeljjke
oogmerk, Lobkowiss er verantwoordelijk voor
te stellen, dat Maria Liechtenstein zich had ver
liefd op een man beneden haar stand, was te
klaar uit de woorden vaa Montecuculi te rooischjjn
gekomen, dat hjj het niet bemerkt zoude hebben,
en op zjjn eerste opwinding bjj het noemen van den
naam, was de reactie gevolgd. De Keizer beval,
dat men hem bericht zoude geven, wanneer de
ljjfarts zjjn oordeel gesproken had, en in er/ stige
sombere stemming betrad hjj zjju Liboratorium
waar Graaf Ga-tano hem rzeds waohtte.
Graaf Gaetano was met groots pracht naar
Weenen gekomen, ODdar zijn talrjjke bedienden,
welke in rjjk gestikte livreiëa paradeerden,
zag men Mooren, koperbruinegetatotoeeide
Indianen met veerenversiersels," hjj zelf d oeg
een pak van zwarte zjjde, die de bleekheid van
zjju gezicht spookachtig deed voorkomen. L'e
donkere stekende oogen van den Italiaan, kon
den dien ahchuw verwekkenwelke bjjge-
loovige meLschen gewaar worden voor hen,
van welke men zegt, dit zjj met den duivel in
verbinding staan. Het eenige versiersel van den
Graaf was een zeldzaam gevormd kleinood,
een ordekrnisdat aan een goeden ketting om
zjjn hals hing en een brillanten ring waarin een
geheim teeken was gegraveerd. Het Laboratorium
c o m i r. Van dit voorval weet echter het
volk niets.
Constantgn's eerste werk is d^bran-
dende fakkel in de houtmijt te werpen. Dat
is het sein voor de getrouwen. De slag wordt
geleverd, de Turken verliezen. Het volk is
in den waan, dat de oude Brancomir
in het gevecht met de Turken is gesneu
veld. Den dapperen krjjger en veldheer wordt
te Widdin een standbeeld opgericht. Con-
s t a n t ij n vervangt hem als veldheer.
Onder Constantjjn's veldheerschap
volgen tien nederlagen elkaar op.
Hg voelt de wroeging in zgn hart,
Tu te cherchos des noms dans ta douleur stupide:
Mais c'est en vain 1 L'éeho te répond Parricide!//
Roekeloos begeeft hjj zich meer dan eens
in het gevaar,
La mort
je l'accueillerai, Seigneur, comme une amio.
maar hij komt niet om*Dieu me Va re-
fusée
Militza troost hem, maar de soldaten
weigeren Constantgn verder te gehoor
zamen. Hg wil echter, dat de naam zijns
vaders ongerept bljjve en hij verdraagt alles,
bij ondergaat de grievendste vernedering
en hg zwjjgt al luidt zijn vonnis, dat hjj ten
hoon en ten spot van elkeen vastgeklon
ken moet worden aan het bronzen stand
beeld zijns vaders. Hg en hg alleen is het
slachtoffer.
Toch werd die vadermoord gewroken.
Militza, doodt haar meester en op zgn
ljjk doorsteekt zjj zich zelve. Elk Chris
tenhart moet gruwen van C o p p e's slot
scène.
Een beschrijving te geven van het boeiend
treurspelzooals De Katholieke Gidsdat
heeft besproken en gewezen op de Holland-
sche bewerking van C o p p e's «Pour la
Couronne,» waarin C o n s t a n t ij u's daad
wordt verontschuldigd, terwijl zjjn nijpen
de wroeging en verbjjsterde wanhoop na
den dood zgn vaders plaats maken voor
edeler beweegredenen van smart en vreeze,
wrs van alle noodwendige apparaten voorzien,
men zag bier do zeldzaam voor de Cbemie ge
vormde fbscbjes en retorten, glazen, kasten met
materialen, smeltsteenen en iillreerapparaten,
schalen, en andere werktuigen om de vloeibare
stoffen te wegen en te meten.
Hier was niets van het geheimzinnige te vin
den, met hetwelk de chemicus uit dien altjjd
omgeven was, om de wetenschap, welke de
verklaring brengen zoude, den schjjn van het
geheimzinnige te geven.
De Keizer nam plaats op een zetel, terwjjl de
heeren van zjjn gevolg, zieh achter hem in een
halven kricg opstelden de juwelier HelmutU
en Max wachtten in een nevenkamer op het
bevel, dat hen iu het Laboratorium zouden
roepen.
De Keizer monsterde den Graaf, welke diep
voor hem boog, met een ernstigen, mistrouwigen
blik. Hjj was dikwjjls beat genomen geworden
van bedriegers of van mannen, welke hun eigen
waar bedroog.
L'.atst had een zekere alchimist Wenzel
Seller uit Praag voor zjju oogen tin in goud
veranderd, en toen de Keizer het later zelf ook
probeerde, kwam hjj tot de conclusie, dat het
gemaakte goud zooveel waarde had, als er goud
voor de vermenging gebruikt was.
Graaf Gaetano was vluchtende van Beieren
naar Weenen gekomen, de keurvorst van Bs-ieren
had hem in de gevangenis gezet, daar hjj hem be
drogen bad, maar Gaetano had graaf Harrach ver
teld, dat de keurvorst kwaad op hem was, om
dat hjj het geheim aan den Keizer wilde mee
deden, hjj wilde wel voor den Graaf, welke
zou ons te ver voeren, wij willen er alleen
op wijzen, hoe te Rolduc de jeugdige stu
denten onder kundige leiding [door hun
spel toondendat zjj de moraal van het
stuk begrepen en hun rollen Hink hadden
ingestudeerd.
Het treurspel *Brancomir> is ongetwjj-
feld, zegt G. H. H e s s i n g s e n in De Ka
tholieke Gidseen aanwinst voor de Ka
tholieke literatuur, het steekt af bg al het
gebieremier van vele moderne tooneelspelen.
Den studenten van Rolduc brengen ook
wij gaarne hulde voor hun optreden bg ge
legenheid van Zondag, dat den beroemden
Franschen schrjjver en niet minder de Hol-
landsche bewerking tot eere strekt.
Frankrijk.
Te Parjjs is het dagblad La brondedat
geschreven, geadministrateerd en zelis ge
zet wordt uitsluitend door vrouwen, in een
proces gewikkeld.
Tegen mevrouw D u r a n d, uitgeefster
van het blad, is reeds 14 maal proces-verbaal
opgemaakt. Het blad verschijnt 's morgens,
de vrouweljjke zetters moeten dus 's nachts
arbeiden en dit verbiedt de wet op den vrou
wenarbeid van 1892. Zjj werd in eerste
instantie vrijgesproken daar de wet voor
zekere industrieën, waarbjj nachtelijke ar
beid onvermjjdeljjk is, deze toestaat.
Het Openbaar Ministerie is van dit von
nis in verzet gekomen en over acht dagen
zullen wjj vernemen, of wat aan de redac
trices van La Fronde veroorloofd is, aan
de zetsters zal worden verboden. Want,
nietwaarals gjj eene vrouw verbieden
kunt, 's nachts typografischen arbeid te ver
richten, moet gjj haar ook verbieden, 's nachts
critieken en opstellen te schrjjven over de
beerschzucht van het manneljjk gedeelte
der wereld.
Duitschland.
De Berlijusche bladen deelen mede, dat
koningin W i 1 h e 1 m i n a tegen 15 Mei
a s. kamers heeft laten bespreken in bet
hotel Wünscher te Oberhuf. Dit op een na
hoogst gelegen plaatsje in het Tbüringer-
wond, is zeer gezocht om zgn gezonde
Leopold de opdracht had gegeven eerst zjjno
kunst te beproeveD, voor men hem naar Weenen
liet gaan, zijne kunst toonen en dit gelukte
oogenscbjjuljjk ten volle.
De keurvorst van Beieren had Gsetano voor
hjj in ongenade was gevallen, de waardigheid
van Generaal Veldmaarschalk en geheimen Staats
raad verleend, Gaetano moest dus iets bjjzon-
ders kunnen maken, bij, die dus geloofde dat
goud te maken was, moest het daarom voor
mogeljjk houden, dat de keurvorst door geweld
het geheim heeft willen afpersen.
„Wjj zjjn gekomen,» sprak de Keizer den
Graaf toe, //om uwe alchimistische kunst te be
proeven en u te striffen, indien u ons zoudt be
driegen.
„Wjj zjjn zelf bekwaam genoeg in de weten
schap, om de hooge waarde van de ontdekking
der goudtinctuur, al is ze nog niet geheel vol
komen, te kunnen schatten.»
Graaf Gaetano had een zeer schoon ebbenhout
kastje meegebracht, dat met goud ingelegd was.
Hjj opende hetzelve met een sleutel, welke hjj
aan een band om den hals droeg, en kreeg er
een flcscbje uit, waarin zich een roode stof
bevond.
//Ik dank uwe Majesteit,// zeide hjj, „het eerst
voor de hooge genade, die mjj te beurt valt en
veroorloof mjj u dit wonderbare arceninm te
laten zien, dat de kracht bezit, zilver in gond
te veranderen.//
Wordt vervelgd.)
liillIISCIICIOlilT
ABOHNHMBNTSPBIJS
Par 3 maanden voor Haarlem 1,10
PHIJS DSE ADVSBTEIÏTiaiï
81
b"ITï t e n l a n d.
