No. 4475
Maandag 30 April 1900.
25ste Jaargang,
en Suió-JCollanè.
Twee uitersten.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. agite ma non agitate
De Verloren Zoon,
BUITENLAND,
feuilleton.
Duitschland.
Engeland.
Denemarken.
Frankrijk.
Amerika.
Ïï)ag6laó vo
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
r p->-
OïjM AIN1JFJS[DRA T
PETJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
n ^^f^enten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publieité Etranafoe,
G. L. LAV BE S,- Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmiftre
Er is op het congres van de Sociaa1-
Democratische Arbeiderspartij, dat op de
jongste Paaschdagen werd gehouden, aan
de socialistische Kamerleden verweten, dat
zjj niet altjjd bij stemmingen in de Tweede
Kamer een zelfde ljjn trokkeD, precies zoo
als in de Katholieke pers aan de heeren
dr. Schaepman en Kolkman het
verwjjt werd gericht, dat zjj bij de stem
ming over de Leerplichtwet zich van hun
partjjgenooten atscheidden.
Waar wjj echter het eerste verwijt on
gegrond achten, bezit het tweede volgens
onze meeiing wel degelijk reden van be
staan. Dit komt omdat de gevallen nïtt
geljjk zjjn. En juist omdat over het stem
men voor of tegen een voorstel in den jong-
gten tjjd dikwjjls dwaze meeningen zijn
verkondigd, terwjjl daarbij ook ter sprake
kwam de homogeniteit van partijgenoot en,
gelooven wij, dat het zjja nut kan hebben
ook ons oordeel te zeggen.
De sociaal-democratische arbeiders, die
op genoemd congres vergaderden, schijnen
zich een wonderlijke voorstelling te maken
van de taak van een volksvertegenwoor
diger. Volgens hen moet dat iemand we
zen, die een imperatief mandaat krijgt van
zjjn kiezers ten opzichte van alle zaken,
welke in de Tweede Kamer aan de orde
komen. Bij mag niet stemmen volgens eigen
inzicht en overtuiging, maar heeft slechts
de houding aan te nemen, die hem door
de partjj is voorgeschreven. De sociaal
democratische volksvertegenwoordiger mag
zich niet laten overtuigen door de woord
voerders van eeue andere richting en mag
ook niet, na beter ingelicht te zjjn, zjjn
stem wjizigen in «en of anderen geest.
Hjj is dus louter een stemmachinedie
blindelings den last volbrengt, welke hem
werd opgedragen. Alles moet reeds voor
af bepaald wezen, voor hjj in de Kamer
komten als hjj daar eenmaal isdan
hesft de socialist slechts zjjn partij te die
nen en niets anders.
Het is onzen lezers bekend, dat de ka
tholieke richting er een andere leer op
nahoudt. Onze Kamerleden staan op vas
ten bodem en behoeven zich dus niet
angstvallig te houden aan de uitspraak
van de eene of andere vergadering van
kiezers, die toevallig in dezen of genen
geest een besluit heeft genomen. Wan
neer slechts de grondlijnen zjja vastge
steld, bestaat er overigens een vrjjheid in
de bjjzaken, welke niet anders dan gun
stig kan werken op de nood akeljjko on
afhankelijkheid en vrjjheid van beweging
der Kamerleden.
88
Vervolg
jrGod en de H. Maagd beschermen de heilig®
rlavs. Last de klok luiden tot het gebed.//
Men zoude hoogstwaarschijnlijk het bevel niet
opgevolgd zjjn, hocge vlammen sloegen
uit de schuren van Klooster Nauburg en door
bet licht der vlammen z»g men Tartaren en
Albaneeien, gezeten °P ™»ge Tossen aankomen,
woeste gestslten met blinkende sabels in de
vuist, beschenen door den rooden schijn der
vlammen.
De weinige msnnen op het voorhof des kloos
ters, waren op uitsondering van den koetsier
en den dienaar van den Graaf Starhemberg
na, oude mannen, wier krachten nauwelijks
toereikend ware»: voor een Y if"te vlucht,
dus geheel niet in staat tot een heeten strjjd
ieeén ten groots overmachtook waren alleen
wnwe rerroesie wapenen voorhanden, welke
men den portier en de kloosteiwachters had
.■.-proven tot een wapen tegen dieven of brutala
indringers Als de vinden de heilige plaats
met respecteerden, wet er op geen hoop te
denken en daar behoefde bjj de Turken niet
cp gerekend te worden, «tegendeel, de enge-
loovigen verwoestten overal bet eerst de Cans
lelijke kerken.
lo mvehtige tonen van bet orgel, weer cm.
j>ht Ave Maria, en zelden bad de vrome schat*
Om nu tot de zaak zelf ti komen, be
spreken wjj eerst het verwijt der srciaal-
democratische arbeiders aan hun volksver
tegenwoordigers. Sommigen klaagden er
over, dat de soc'aal-democrativche Kamer
leden niet altjjd precies eender stemden.
Zoo had o. a. bjj de tram van Belling-
wolde en bjj eeu artikel der Leerplicht
wet de heer Schapers anders gestemd
dan mr. Troelstra, en men meende,
dat die oneenigheid «de kracht der partjj»
zou verminderen.
Zeer terecht vergenoegden deze Kamer
leden zich niet met die aanmerking en
verklaarden zjj geen «automaten» te zjjn,
terwjjl zjj er voor bedankten om als «ma
chines» over alle neetorjjen eenstemmig te
wezen.
Dat antwoord was volkome» in den haak,
omdat een dergelijk aanbanden leggen van
de vrjjheid van den Volksvertegenwoor
diger volstrekt niet strookt met de plichten,
die hij op zich genomen heett. En zeer
zeker zal de kracht eener partjj er niet bjj
verliezen, wanneer bjj ondergeschikte zaken l
de vertegenwoordigers dier party in de
Kamer zich uitsluitend laten leiden door
de overweging van het landsbelang. Er
was derhalve geen enkele reden aanwez'g
voor de vergadering der sociaal-democra
tische arbeiders om verbolgen te zjjn op
de houding hunner partjjgenooten in de
Kamer.
E"n ander geval is echter het afwjjkeD
vau de heeren Schaepman en Kolk
man van hun partjjgenooten. Vooreerst
betrof het hier geen bjjzaak, maar wel
degeljjk een der grondbeginselen van onze
richting. Zoo beslist mogelijk is van onzen
kant steeds tegen den Leerplicht geageerd.
Onder welken vorm ook zijn de katho
lieken altjjd vjjanden geweest van een stel
sel, dat de kinderen gedeeltelgk aan bet
ouderljjk gezag onttrekt om ze een school
te doen bezoeken die niet overeenstemt
met den geest van ons geloof. De stem
ming over een dergelijke wet betrof dus
een der voornaamste principes der ka
tholieken.
Wanneer wjj nu eischten, dat genoem
de heeren mèt de overige katholieken zou
den samenstemmen om de invoering van
een dergeljjke wet te verhinderen, dan is
d't geen zucht tot aanmerkingen maar
louter de wensch, dat alle katholieke Ka
merleden eenstemmig een wet verwierpen,
die impopulair zal wezen en zeer zeker
tegen onze beginselen iudruischt. Het kan
dan ook geen «serviliteit» genoemd wor
den gelijk de socialistische Kamerle
den een te groote afhankelijkheid van
hun kiezers betitelden wanneer wjj meer
der zusters, mat zulk een innigheid de voor
spraak en hulp van de H. Maagd ingeroepen,
beden. Daar verhief de Abdis het kruis
en van heilige bezieling straalde haar gelaat.
//Jubelt,» riep zij, //de bruidegom komt,
tooien „ij 0DS ?oor het fe(8h
^zegend zjj de Koningin des Hemels, dat
t!r ?.aser de bruiden van Christus bereid
vindt, wij sjn besloten, om voor ons H. Geloof
te s erven, ift'sn wjj het HMlelnji aan, de dood
heeft nie s vertchnkkeigkS( wjj trekken door zjjn
poor in e aradjjs der zaligen Neemt de
Va en, a ons bloed ze besprenkelen. Wie
kan nog t-euren .n klagen Wien is het jam
merdal ler aa' er dan de gemeenschap met
de Heihgeo Zooal, de Verlo!ger ^/krnig
gsdragen heett naar G0]gstbaj zoo trekken wn
vrooljjk de ongeloovigen tegamo8t U
tiet gehuil van de Tartaren, die den muur
waren overgeklommen en de deur insloegen,
drong door tot in het binnenste der kapel,
maar
ontvlamd door de w0orden der Abdig_ be.
zield met baar doodsveraohtend geloof, als
aangevuurd door baar voorbeeld, om zingerd j
den dood tegemoet te gaan, schaarden aich j
allen om hser been, en ook Kleonora en Maria
yolgdec.
Het was een zeldzame verhtffonds aanblik,
die de Tartaren zonden aanschouwen.
De deuren der kerk gingen open, de kanrson
schenen van het hoog altaar, het orgel klonk, I
j en els van eegolen omgeven, kwam de trein
i vau nonnen uit de kapel. Voorop ging de
Abdis, met het beeld des Gekruisigdep, de
j nonnen met de vanen der Processie en de H,
homogeen optreden bij genoemde katho
lieke volksvertegenwoordigers hadden ver
langd.
Men heeft hier dus twee uitersten een
slaafscbe opvo^ing van gereedgemaakte
programma's gelijk de Sociaal-Demo
cratische A beiderspartjj wenscht en
een buitensporige vrijheid gelijk ze door
ds Kamerleden Schaepman en Kol k-
jman is toegepast.
Deze beide uitersten behooren, naar onze
overtuiging te worden vermeden. Noch
het eerste, noch het laatste kan in 's lands
belang worden geacht. De Volksvertegen
woordiger is evenmin een werktuig in de
hand van zjjn kiezers als een onbeperkt
alleenheerscher. Hij behoeft niet angstval
lig de bestraffiug van zijn kiezers zich als
een spookbeeld voor oogen te stellen, miar
evenmin mag hjj zich onverschillig betoo-
nen voor de belangen der beginselen, die
hjj iu de Kamer bjj de vervulling van zjjn
mandaat heeft te bevorderen.
Bier meet de «gulden middenweg» wor
den gekozen. Heeft de Volksvertegenwoor
diger aan den eenen kant zjjn persoon-
ljjke overtuiging en inzicht, aan de andere
zijde is bjj wel degeljjk verplicht rekening
te houden met de wjjze, waarop de begin
selen zjjner party moeten worden toege
past. Hij is rekenschap verschuldigd aan
zjjn kiezers zoowel als aan zijn eigen eer
en geweten, doch mag de schaal noch naar
den eenen 'noch naar den anderen bant
doen overslaan.
Wij bedoelen hier niet mededat de
Volksvertegenwoordiger maar wat moet
transigeeren om goede vrienden te bljjven
met de beide machten, waardoor hjj wordt
geleid, maar het is in ons oog noodzakeljjk,
dat noch het eene, noch het andere stand
punt hem uitsluitend moet bsheerschen.
In de politiek is het dikwjjls noodig, ter
wille van de zegepraal van een beginsel,
tjjdeljjk zjjn liefste wenschen en schoonste
idealen ter zjjde te stellen. Doet men dit
niet, dan offert men vaak da hoogste be
langen op, terwjjl aan den anderen kant
geen wezenljjk voordeel wordt behaald.
Daarom is de taak van Volksvertegen
woordiger zoo hoogst moeieljjk en betreu
ren wij het steeds, wanneer naar het Bin
nenhof in Den Haag mannen worden af
gevaardigd, die in een gegeven oogenblib
geen juiste keus weten te maken tusschen
de bevordering eigen idealen en het
a'geraeen landsbelang. In ieder geval is
het noodzakelijk, dat da Kamerleden zich
hoeden voor deze beide uitersten slaafsche
gehoorzaamheid aan de party en beginsel-
looze losbacd gke^L
Vaten volgden, en het Hallelnj weerklonk uit
honderd kelen.
Een oogenbÜk waren da wilde gezellen ver-
bsaid, de voorsten weken terug voor de vrouw,
die het beeld van den Verlosser hoog boven
zich verhief, h0t 'cheen, ala zou het kruis de
vrome schaar den wfg banen, maar een Moslim
sloeg met den sabel de Abdis neder, en het
kruis zink met "aar en als had men op een
begin gewacht, zoo blonken nu de kromme
sabels van ad® ^den met woest gehuil wofdde
de moordlust onder de Eonnen, tot plotseling
de roep van een Ag» halt gebood. De Aga
trok een non de kap af.
//Ziet gï dan niet,// riep hij, //lat er buit
voor den Harem bjj is
Hjj toonde het gelaat dar non, dat nog den
bloei der jeugd toonde, dan wees bjj °P ®lfi0"
uora ®n Maria,
^Verschoont die vrouwen, zjj zjjn nog te jong
om te sterven
De moordenaars hielden op met hun arbeid,
zjj Heten de sabels zinken, men bond de ge
vangenen met s'rikken on bracht ïo naar de
paarden. Het klooster werd geplunderd, den
roof met de gevangenen op de paarden gebon
den ea het klooster in brand gestoken. Toen
reed de gaheele zwerm weg naar den Donaas
Op eene hoogte nabjj den stroom stormt een
ruiter in glinsterende wapenrusting, tjj heu
zeker pas de hoogte bereikt, bjj keei in de
richting waar voor weinige uren het klooster
in stille rast ;sd gelegen en nu sloegen de
vlammen naar den hemel omhoog. Hjj keek
naar de wegrijdende roovers, zjj waren met
O ver de te Konitz in de provincie West-
Pruisen gepleegden moord op den jeug
digen student Winter loopen de vreese-
lijksle berichten. Zgn lichaamsdeelen zjjn
verspreid gevonden en het geloof aan een
joodschen ritueelen moord is onder de be
volking vrjj algemeen, nu gebleken is, dat
hem een zware snede in de keel is toe
gebracht, waaraan hjj doodbloedde.
Vreeslijke gedachte! Geen enkel
lichaamsdeel is op dezelfde plaats gevon
den. Het hoofd, de romp, beenen en ar
men, zelfs een afgekapte hand, werd afzon-
deilijk gevonden. Kalm en bedaard schjjnt
de ongelukkige vermoord te zjjn door
een beul die de bloedeiooze deelea een
voor een beeft verwijderd zoodat geen
spoor van sypelend bloed den moorde
naar kan verraden. Het monsterachtig werk
kon de beul alleen volbrengen op zyn ge
mak, dus in een veilige ruimte.
Winter keerde vau eene wandeling
niet terug en men vermoedt, dat bjj er
gens binnen is gelokt om eenvoudig ge
slacht te worden. Hjj had geen zaken van
waarde bjj zich, slechts een eenvou lig zil
veren horloge, aan een moord om hem te
berooven valt dus niet te denken.
Natu irljjk wordt het slachtoffer gelas
terd en spreekt men van ongeoorloofde
liefdesavonturen, In het openbaar wor
den de joden beschuldigd den moord te
hebben gepleegd en hebben baldadighe
den plaats, zoodat militairen te hulp zyn
geroepen, om de joden te beschermen.
De justitie uit Herlijn en Danzig doen
em streng onderzoek en 6700 mark is
uitgeloofd om den dader te ontdekken.
Bjj de anti semietische opstootjes, naar
aanleiding van den moord op den gym
nasiast te Konitzzjjn ook in Bülow
Friedland, Hammerstein, Baldenburg enz.
-ynagogen beschadigd enkloppartyen voor
gevallen. Nadat troepen en versterkingen
voor de politie waren aangekomen, is de
rust niet verder verstoord.
In de begrotingscommissie uit den
Rijkedag heeft gisteren M 11 e r uit Fulda,
de woordvoerder van het centrum, betoogd
dat de welgestelde Duitschers in het bui
tenland bjj dienden te dragen in de kos
ten voor de vloot, als zjj zoo zeer ver
langden naar een vermeerdering van het
aantal schepen voor den dienst in vreemde
wateren. De Duitsche boer kon niet alles
alleen betalen. Verscheidene sprekers van
andere partyen kwamen hiertegen op en
noemden dit kleinzielig en dwaas, want
de Duitschers in het buitenland droegen
d or hun werkzaamheid eveneens bij tot
het aanzien en de ontwikkeling van Duitsch
land.
Naar verschillende bladen beweren,
zou de rjjkskauselier aan de Norddeutsche
Lloy i, op grond van het subsidie-contract,
verboden hebben versch geslacht vleesch,
boter, andere zuivelproducten en graan
uit het buitenland naar Duitsche, Neder-
landsche en Belgische havens te versche
pen met rjjkspoststoombooten.
honderden, hjj w*s alleen - zou hjj zich in
veitwjjfeling op die ellendelingen werpen en
<len dood zoeker?'/
Hjj balde zjjn vuisten krampachtig, het kookte
in zjjn binnenste; die ellendelingen hadden hem
bet liefste, wat hjj op aarde bezat, zjjn vrouw
vermoord of geroofd. Wat kon hjj beter doen
dan zjjn zwaard in hun bloed doopen, tot men
hem zelf doodde! Zoude hjj leven zonder zjjne
E eouora, het^ bestaan verdragen, met de ge
dachte, dat hjj de moordenaars gezien had, die
hem ongelukkig hadden gemaakt zonder er
wraak op te nemen? Hjj spoorde het paard aan
dat het bloede, maar reeds joegen de Tartaren
°P den stroom toe en de eerste zwommen er
met hun paarden reeds over.
Hoe hjj het schuimende paard ook aanzette,
het was hem onmogeljjk de Aziaten te berei
ken, het scheen als verbood hem God de wraak,
voor welke hjj zich nutteloos wilde opoduen.
Hjj wendde den teugel. Ia zjjn borst fl kkerde
een arnezdige hoop op, zoo armzalig, dat hjj
er in zijd vertwjjfeling om had kunnen lachen
Hjj reed. naar het iCIooster-Neuburg, om te
zien, of hjj ook vluchtelingen ontmoette, die
zich iu het woud hadden gered, of verschole-
nen vond j zjjn smart moest zekerheid hebben,
om zich van de foltering des twjjfels te kun
nen losrukken. Daar rookten de boerderjjen
van het oord en daar sloegen de helle vlammen
uit het brandende klooster. Zjjn paard verschrok,
toen het de verbrijzelde poort van der. klooa-
teimuur paleerde: op het groene gras lag het
ljjk vac eer caden man met een gczpleten sche
de!, rood bloed had het witte haar bevochtigd.
Het Londensche fonds voor de honger
lijdende bevolking in Britsch-Indië be
droeg Woensdag f 2.400.000 Als men na
gaat dat 5*/3 millioen menschen aan alles
gebrek hebben, dan beteekent dit bedrag
al heel weinig om in den nood te voor
zien. Onwillekeurig vraagt men zich af, of
Engeland niet beter en verstandiger zou
doen zyn bevolking met die millioenen te
helpendan ze te misbruiken voor den
veischrikkelyken oorlog in Zuid-Afrika.
Het gerucht is te Kopenhagen in omloop
dat de Koning van Denemarken afstand
zal doen van den troon ten gunste van
den Kroonprins.
Transvaal.
Een 100 tal Fransche werklieden voor
de Zuid-Afrikaansche Republiek bestemd,
van de fabriek C r e u s o t, zyn met het
stoomschip Gironde te Lourenfo Marques
aangekomen.
De Boeren-commandant Prinslo
is wegens landverraad, tot 9 maanden ge
vangenis veroordeeld.
In de Figaro worden de Boeren der
Zuid-Afrikaansche Republieken geprezen
als te stryden met kracht en heldenmoed
maar betwyfeld wordt de noodige kracht
om lang aan den druk van Engeland te
kunnen weerstaan.
Engeland doet zijn voordeel met vrede
te sluiten, daar Rusland een voortdurende
bedreiging blijft voor de Engelsche be
langen in Indië. De Boeren waren op de
meest afschuwelyke provocaties gedwongen
ten oorlog en wij weten, dat Engeland
geen verdedigende oorlog voert. Het is
op roof uit om den Boeren bun eigendom
en vrjjheid te ontnemen.
De voortzetting van den oorlog wordt
voor Engeland gevaarlyk.
Uit Frankrijk wordt aan New-York
een standbeeld van generaal Lafayette
geschonken, en Washington zal een
standbeeld krjjgen te Parys. Dat beeld ie,
een geschenk, dat aan het Fransche volk
wordt aangeboden door de Amerikaansche
vrouwen, met mevrouw Mac Kinley
aau het hoofd.
Het stelt W ashington voor te paard
gezeten, met een uitgetogen degen in de
rechterhand. Het wordt geplaatst op de
Place d'Jena.
De makers zyn de Amerikaansche beeld
houwers C.Fr|ench en Edward Potter.
Te Ottawa in Canada, onder Engelsch
bestuur is een groote brand uitgebroken
die des morgens om elf nar begon en in
korten tjjd de bnitenwjjk Hull in de aseh
heeft gelegd. De vlammen stegen hoog
op, sloegen over de Grand river (/.y rivier
van de St. Laurensrivier) en tastten het
westen der stad aan, waar de brand de®
avonds om acht uur nog bleef woedea-
Meer dan 2000 gezinnen zyn dakD0*1
Dair Dg een misvormde, hjj erkend« het ljjk
asn de livrei der Starhembergen, het gelaat
was door sabelhouwen in een bloedigs "ja*88
veranderd. Ginds lag een hoop vrouwe" Usen
in klooste kleedinghet gespleten Vuls en
achter den ljjkhoop zag Guido door degeopende
kerkdeur het altaar in Dammen, Hjj kon niet
verder, walm en hitte dreven hem terug, maat
hjj zag onder de lijken, hoe jjverig hjj ook Zocht,
geen vermoorde in wereldBche kleedden.
Daar hoorde bjj een Zacht stem"38. Hij sprong
van zjjn paard, zocht en rood zjja bediende,
die EltOinr® had begeleid, 'n z9n Hatsten dood-
stijjd.
yVfaar is mjjn vrouw schreeuwde b wa:
is mjju vrouw?// °P een toOD> alt
den man niet laten sterven, voor hjj
had gegeven.
wOatroerd," steunde de stervende, //gebon
den allen gemofd.u
Een rochelen, en de dienaar had het volbracht.
Het gezicht van Guido betrok. Gruw*aj?er dan
de dood, wa* 1""" d« (rerUchte, da' zpn lieve
onae
are
7AQ
„„|An
Uit cle
op cöu andere pl»»te Q
h.vd er roor knauen sidderen, ee
Tarteiónewerxa te ontmoeten, n
paard gaan hoe en waar het w
i-ierde hjj er zich niet over, v
Plotseling keek. hjj op.
