NIEUWE
IDagBlaèvoor
uió-éCollanó.
acute ma non agitate.
Twee uitersten.
No, 4478,
Donderdag 3 Mei 190ö4
25ste Jaargang.
De Verloren Zoon.
BUITENLAND,
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderljjke nummers<0.08
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B UB NA TT: St. Janstraat Haarlem:
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
Red acteur-O it ge ver, W. KüPPERS.
Onder bovenstaanden titel schreef onlangs
een Amerikaansch Katholiek blad een le
zenswaardig artikel, waaraan we het voor
naamste ontleenen.
De schrijver begint met het alom bekende
spreekwoord <De gulden weg ligt in 't mid
den.» Wanneer men de werken van over
spannen geleerden leest en zelf niet beter
weet, dan zou men zelf waanzinnig worden.
Deze hooggeleerden meenen de gave der
profetie te bezitten en zeggen nauwkeurig
vooruit, wat er gebeuren moet, alleen met
dit verschildat de een alles bergopde
ander alles bergaf ziet marcheeren. Beiden
hebben niets goeds geleerd noch uit de
wereldhistorie, noch uit de historie der Kerk.
In betrekking tot de Kerk zal, volgens
deze mannen van de <twee uitersten,» de
nieuwe eeuw zulk een ommekeer brengen,
dat de toestand zijn zal, zooals hjj nog nim
mer geweest is nog nimmer zóó goed,
en nog nimmer zóó slecht.
Wjj, eenvoudige menschen, Katholieken
die we zjjn, wjj doen maar het beste, aan
geen van beide profeten te gelooven, maar
ons aan het woord van God te houden.
Ik voor mg geloof niet aan het slechtste,
omdat We poorten der hel niet zullen zege
vieren.* Ook geloof ik niet aan het beste,
omdat de Kerk op deze wereld altijd *de
strijdende Kerkbig ven zal.
Beschouwen we allereerst het pessimis
tisch uiterste.
Zooals aan de Catholic Standard and Times
werd berichtwillen alle genootschappen
van Agnostieken en ongeloovigen zich ver
eenigen tot één enkel genootschap, volgens
het model van de internationale Vrgmet-
selaars. Zij willen een groote wereldmacht
vormen onder een centrale regeering <ter
uitroeiing van het bijgeloof.»
Reeds zjjn de plannen gesmeed geworden
in de jaarvergadering van het Social Science
Congrees.(8ociaa\ wetenschappelijk Congres).
Naar verluidt, verschijnt een dagblad van
FEUILLETON.
Vervolg)
"Wjj nullen te redden of wraak nemen,// riep
hjj bjjna schreiend. Graaf Budiger keek verwon
derd near de twee mannen rijn neef omarmde
f~en vrnemdellng als een broeder. Hij duldde
hoofdschuddend dat Wlaska binnentrad. Deoogen
der oude waren wjjd geopend, in haar blik was
iets, dat hem ofschoon hij niet bjjgeloovig war,
met een afgrjiBeijjken afschuw en nieuwsgierige
verwachting vervulde.
"Eer de maan zoo dikwjjls is gewisseld als
t getal der vingers mijner hand bedraagt, zeide
rjj op een eigenaardigen toon, zullen twee broe
ders de vrouwen van hun hart uit do tent van
oen moeder halen, uw wapen, Graaf Budiger,
een toren en uw geslacht een groenen tak be
komen. Versaag niet, ik zeg u, van den Kal-
hemberg uit zal het licht der zon de redding
verkondigen zooals het vuur van den nacht den
schrik heeft gemeld.//
De oude vrouw verstomde plotseling, het
scheen, alsof het leven uit haar verdween.
NEGENTIENDE hoofdstuk,
de bedreigde kruitkamer,
Des Maandags den 12den Juli stond reeds
da hoofdmacht der lurken voor Weenen, de
de atheïsten, in Amerika. Dit dagblad moet
de leeringen van het Jodendom en van het
Christendom aantasten en weerleggenen
wordt geredigeerd door beroemde Agnos
tieken.
Tot dusverre hebben de Agnostieken
slechts verstrooide artikelen tegen den gods
dienst losgelaten het nieuwe genootschap
echter zal van nu af al het mogelijke doen,
om het geloof aan God uit te roeien, alle
kerkelgke goederen met belastingen te be
zwaren en alle bgdrageu van den Staat ten
dienste van godsdienstige instellingen op te
heffen, ja zelfs te verbieden.
De onbeschaamde aanslagen, die in den
jongsten tijd tegenover weldadigheids-in
stellingen zgn gepleegd, kwamen alle van
de leiders van dit genootschap. De voor
naamste redenaar onder hen verklaarde in
September 1.1.in een open adres, dat de
geneesheereu door de wet moesten verhin
derd worden, om doodeljjke zieken in het
leven te willen behoudendat elk mensch
het recht bezat om zich het leven te be
nemen, wanneer hem dit belieft.
Een andere redenaar zeide op dezelfde
vergaderingelke stad moest een zelfmoord
huis hebben, gevuld met snelwerkende doo
delgke vergift-soorten, zoodat iemand, die
het leven moede was, fatsoenlijk kon ster
ven. Hij verklaarde, dat de wet tegen den
zelfmoord de domste wet was, welke ooit
in Amerika was gemaakt, omdat zelfmoord
het beste middel was om de maatschappij
te bevrijden van onnutte menschen.
Nog een ander woordvoerder zeidede
weldadigheids-instellingen zijn een misdaad
tegen de maatschappij en de personen, die
waarschijnlijk der maatschappij tot last zou
den vervallen, moeten aangemoedigd wor
den om zich het leven te benemen. Doch
wanneer er zouden zgndie nog aan het
oude bijgeloof vasthielden en bevreesd wa
ren voor God en voor toekomstige straffen,
dezulken moet men vergitt aanbieden. Zieke,
kreupele, blinde en zwakke personen moe
ten uitgeroeid worden.
Groot Vizier nam zjjn hoofdkwartier in de
Favorite van de Keizerin. Met het aanbreken
van den nacht, was de geheele horizon om de
Keizerstad blauwrood verlicht, van de Leitha
tot Baden enMödling en tot aan den Kahlemberg3,
stond alles in rook en vlammen.
Den 13den Juli reden de Spahis van "Ds
spinster aan het Kruis" tot Schönbrunn en Nuss
dorf toe in een grooten om de stad loopende
halve maan.
Den 14den Juli was de geheele macht der
ongeloovigen met de groote legertros van kamee-
len, buffels, paarden en muildieren voor Weenen
vereenigd en breidde zich over Gumpendorf,
Hernals, Wiihring, tot Nussdorf ongeveer 2
nijjleu ver uit en nam, zooals de Croniek
schrijft, op den genoemden dag posten in den
tuin van de Schottendorf, j list tegenover d»n
Burgt en de Löwelbastei.
Beeds in den volgenden nacht maakte de
vijand loopgraven en richtte een hatterjj op, van
waar uit hjj dageljjks op Löwel- en Burgtbastei
begon te vuren. Den geheelen belegertjjd door,
had de ingesloten stad, van den kant der Schot-
tenhof af, het meest te lijden.
Tot het begin der insluitiug waren ongeveer
65,000 menschen uit Weenen gevlucht De Tur
ken hielden verschrikkelijk buis in de omge-ing.
hunne lichte cavalerie liet zich zien tot Enne.
Men heeft berekend dat gedurende de belege
ring van Weenen uit de omgeving 87,000 men
schen in de slavernij zjjn gesleept, waaronder
23,000 vrouwen en meisjes, 200 van aanzienlijke
adelljjke geslachten en 50,000 knapen. De Turken
verbrandden de steden,dorpen, burchten, kloosters
Ziedaar dan het plau van dit genoot
schap, waardoor de nieuwe eeuw gelukkig
gemaakt zal worden. Natuurljjk moet hier
door de Katholieke Kerk met wortel en
tak worden uitgeroeid. Razende blindheid!
Daarvan komt echter niets, en bang-maken
haalt niets uit. De duivel is weliswaar de
We Vorst dezer wertld;» zijne trawanten
mogen met zich voeren, wat des duivels
is; maar de uitverkorenen zeggen: <God
verlaat de zjjnen niet,» Zouden er ech
ter harde tjjden moeten aanbreken, 't is in
elk geval beter dan een harde eeuwigheid.
Wjj kennen de goddelgke uitspraakVrees
niet, ik heb de wereld overwonnen.» De
wereld zal wel wereld blijven tot baar
einde toe; maar zjj zal alleen diegenen
schaden, die zich met haar inlaten, juist
zooals dit met den duivel ook het geval is.
Nu komen wij aan het andere uiterste.
Zekere mijnheer Se d g w i ck,een protestant
iu Amerika, voorspelt aan de Katholieke
Kerk, in de nieuwe eeuw, een buitenge
wonen voorspoed. Het rassen-onderscheid
zal verdwjjnen; het zal zgn, als ware de
geheele wereld slechts éen familie. De
Kerk van Rome is ja altijd kosmopolitisch
geweest, maar nu zal zij alle volken der
wereld tot zich trekken. De drang, onder
de protestanten beerschend, om zich te
vereenigen, bevalt heer Sedgwick wel;
hg zegt: «Elke idee tot vereeniging leidt
naar Rome. De groote, oorspronkelijke
Kerk behoeft slechts hare armen te ope
nen, om hen te ontvangenzjj zal geen
middenweg inslaanEr zal geen
afgunst, geen strjjd meer zgn, geen Staats
kerk in oppositie met de Katholieke. Deze
Kerk moet heel bedaard tot hen komen,
evenals de geneesheer in een ziekenkamer.»
In betrekking tot Amerika heeft Sedg
wick iets bijzonders te zeggen «Dan zal
de Kerk de klachten der armen hooren en
hun rouw zien. Dan kan zjj hare groote
macht met daden bewijzen en den adel des
levens verhoogen. De Kerk moet niet trach
ten de Amerikaansche Katholieken ten
en slotende voorstad Leopoldsberg werd door
bun in brand gestoken, en Starhemberg gaf zelf
het bevel tot bet afbranden van de andere voor
steden, (zoodat de Turken zicb daar niet kouden
nestelen) om beschut te zjjn tegen de kanonnen
van de belegeraars. De maan schijnt uit een
bloedrooden kring op de stad en de torens van
Weenen zjjn zoo duideljjk te zien door de vlam
men van de brandende voorsteden, alsof het
zonlicht hen bestraalde.
Op de tinnen van den St. Stephannstoren
staan twee mannen en kjjken in de golvende
vuurzee, welke van een donkeren ring omgeven
is. Achter deze verschijnt or weder een wal van
*uur aan den horizon, de vlammen gaan van berg
tot berg.
Het is de hooge krachtige gestalte van graaf
Rudiger v. Starhemberg, die tegen de borstwering
leunt, de kleinere, zwakker uitziende man naast
hem in gekromde houding, met gebruind gelaat
is de Hertog van Lotharingen.
//Zoadt gij het Lsopoldseiland kunnen behou
den vraagt graaf fiüdiger plotseling, als uit
diep gepeins ontwakend.
"Neen, antwoordt de Hartog kort en bondig,
bet zou dwaasheid zjjn zulks te beproeven. Ik
moet mjjne troepen voor den Keizer bewaren
tot er hulp komt, ik moet aftrekken en Weenen
aan zjjn lot overlaten. God zjj de stad genadig."
"God helpe mjj, ze te redden,// zeide Star
hemberg eriiitig.//
"Deok gij er werkelijk nog aan tegenstand te
bieden,// vroeg de Lotharinger, als twijfelde hjj
eraan of deze woorden wel ernstig gemeend waren.
//Bedenk het wel, dat ge maar weinig soldaten
koste van de Protestanten te begunstigen,
maar zjj moet trachten, het vertrouwen van
het geheele volk te winnen.»
Dit weinige is voldoende, om de dwaas
heid van beide uitersten aan te toonen. Het
is te hopen, dat geen enkele Katholiek door
zulke hersenschimmen zich op een dwaal
weg zal laten vervoeren.
Ook voor de nieuwe eeuw bljjft het woord
waar, dat zegt«Het rjjk der hemelen ljjdt
geweld,» maar ook tegeljjk«De geweldi
gen nemen het in.» En hiermede zgn
beide uitersten afgescheept.
Engeland.
Te Londen loopt het gerucht, ontstaan
door een hooggeplaatst persoon aan wien
dé verklaring wordt toegeschreven, dat in
Zuid- Afrika de vrede geteekend zal zjjn vóór
den verjaardag van koningin Victoria,
d. i. voor den 24sten Mei e. k.
Amerika.
Het Zuid-Afrikaansche Gezantschap zal
volgens verklaring van den minister van
Buitenlandsche Zaken der Vereenigde Sta
ten, den heer H a y, bjj de komst in Ame
rika op geheel dezelfde wjjze ontvangen
worden als andere hooggeplaatste bezoe
kers uit het buitenland. Zjj zullen bejegend
worden als personen zonder eene officiëele
zending, evenals Montagu White, en
H a y zal hun niet beschouwen als bevoegd
om in eenigerlei onderhandeling te treden
met het Departement van Buitenlandsche
Zaken.
Daitsohland.
De meerderjarigwording van den Duit-
schen Kroonprins zal te Berljjn met bui
tengewonen luister worden gevierd. De
komst van den Keizer van Oostenrjjk ia
vastgesteld op Vrjjdag a. s.
Z. M. zal in den voormiddag aanko
men en naast keizer Wilhelm ge
zeten, zgn intocht doen door de Branden
burger Poort en langs Onder de Linden
naar het paleis rjjden. Bjj de versierde
Poort zullen de beide Keizers ontvangen
worden door de stedelijke autoriteiten. Des
avonds taptoe. Zaterdag zullen de twee
hebt, en de muren van Weenen geen stormloop
kunnen uithouden en de erbarminglooze woede
vsn de Turken dnbbel zoo zwaar op de stad
neer komt, als de vjjand ze tot overgaaf moet
dwingen. Hebt gjj levensmiddelen, om al bet
volk in de stad te kannen voeden
ffZiet de waohten op de moren,// zeide Star-
hemberg, »het zjjn Weener burgers. Indien zjj
liever willen sterven dan zich overgeven, dan
ben ik de laatste die hun een waarsshnwend
woord zal toeroepen."
//Indien ge met duizend soldaten in een ves
ting stondt, zoude ik niet vragen, of gjj ze tot
den laatsten drnppel bloed zondt verdedigen,
maar de burgers van Weenen kennen geen hon
ger en ontbering zjj weten niet, wat er aan een
belegering verbonden is."
"Ik heb meer vertrouwen op de mannen van
Weenen, Hertog. De soldaat is verplicht door den
eed en de soldjj; hjj tracht buit te maken, hem ver
lokt ook nog de eer, maar dat bindt niet in een
strjjd, waar niets van dat alles te winnen, maar wel
veel kans is om het leven er bjj in te schieten. Dan
verlaten velen de ongelukkige vanen en laten zich
elders weder aanwerven. De burger is er moeieljjk
toe te krjjgen.zjjn huis, winkel of werkplaats te ver
laten, hjj betaalt nog liever eene belasting, dan dat
hjj het erop aan laat komen, zjjn have te verdedi
gen: waar hjj echter voor een idee tot geestdrift
vervoerd wordt, waar bjj vrjjwillig naar de wape
nen grijpt, daar staat hjj moedig pal. De burgeta
van Weenen hebben besloten, voor de stad, Keizer,
vrjjheid en geloof te sterven, en ik ben er zeker vac,
dat, als zelfs het geluk ons verlaat, onze eer onge
rept zalbljjven," {Wordt vervolgd.)
UIMIHI01AIL
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden voor Haarlem f 1,10
PBIJS DSS ADVEBTBNTIBN.
61
