No. 4481
Maandag 7 Mei 1900.
25ste Jaargang.
ïïagêlaó voor éftoorè- en SCuió-êCollanó.
Het recht bij werkstakingen.
De Verloren Zoon.
BUITENLAND.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
64
Belgis.
Engeland.
Amerika.
Frankrijk.
Duitsehland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.''
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE
PRTJS DER ADV ERTEN TIEN
Van 1—6 regels50*Cent8.
Elke regel meer77i
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Générale Publicity Etrangère,
G. L. DAT]BE fy Co. JOHNF. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg ilontmartre
Merkwaardige uitleggingen van hetgeen
recht en wet eischen zijn in onze dagen
aan de orde van den dag. Er kan geen
rechterlijke beslissing worden genomen of
geen wetteljjke bepaling worden vastge
steld, zonder dat men de vreemdste be
schouwingen of wonderlijkste uitleggingen
verneemt. Wat vroeger als een bewezen
waarheid werd beschouwd en bij een ieder
onaantastbaar vaststond, wordt heden ten
dage aangevallen en bestreden op een wjjze,
die ieder niet op degelijke gronden geves
tigd oordeel aan het wankelen brengt en
de eenvoudigen onder ons geheel verwart.
Natuurlijk spruit dit vooit uit de ge
wijzigde levensbeschouwing van velen. Er
kenden zij voorheen een hooger staand
gezag, welks uitspraken zjj eerbiedigden
uit overtuiging, dat deze waren gebaseerd
op hooge levenswijsheid en dieper inzicht
m zaken, nu stellen zij zich daarmede
niet meer tevreden. Zij trachten zeiven
het waarom der dingen te bepalen en met
dit onvolledig en oujuist antwoord zoeken
zp alle andere levensvragen op te lossen.
Geen wonder dus dat hetgeen bij onze
voorouders voor recht gold en dat in hun
wetten was belichaamd, bp velen van het
thans levend geslacht geen genade meer
kan vinden en onbarmhartig naar de oude
doos wordt verwezen.
Wp zpn het hiermede niet eens. Fouten
en gebreken zijn in vroegere wetgevingen
ook wel aan te wpzen en rechterlijke dwa
lingen werden door rechters uit den ouden
tjjd ook wel gepleegd. Maar veel meer
af te keuren is de hoogst oppervlakkige
wijze, waarop tal van geleerden uit onze
dagen zich op de rechterlpke uitspraken
werpen om die te veroordeelen en de wet
ten critiseereD, zonder de grondslagen er
van te kennen.
Deze meening moest ons uit de pen,
nadat wij gelezen hadden hoe een der
Amsterdamsche advocaten een nieuwe leer
heeft uitgevonden ter verdediging van het
terrorisme van werkstakers. Wij hebben
hier geen bijzondere werkstaking op het
oog, omdat bp alle bewegingen van dien
aard zich hetzelfde geval voordoet, nl. dat
de werkstakers de goedgezinde arbeiders,
die den arbeid willen voortzetten, daarin
trachten te verhinderen.
Over het recht van de werklieden om
allen tegelpk den arbeid neder te leggen
en daardoor aan den werkgever dikwpls
groot9 schade te berokkenen, willen wp
hier niet spreken. Er zou anders nog heel
wat te zeggen zpn ten nadeele van de
personen, die gerechtigd meenen te zjjn
den patroon, die hen een geregeld week
loon waarborgt, plotseling een dikwpls
onberekenbare schade toe te brengen door
hem zonder waarschuwing de arbeids
kracht, waarop hp gerekend had, te ont
nemen.
Doch wp nemen dit recht stilzwijgend
aan, omdat met deze schade voor den pa
troon tegenwoordig gewoonlijk geen reke
ning wordt gehouden. Maar de grootste
beperking der individueele vrpheid en de
schandelpkste benadeeliug van anderen
zien wij in het terrorisme der werkstakers,
die trachten te beletten, dat hun mede
werklieden, welke den arbeid niet neder-
leggen, overeenkomstig hun eigen inzicht
handelen.
Wp kennen geen grooter misdrpf tegen
recht en wet dan dit tegenwerken van goed
gezinde arbeiders. Daardoor toch legt men
een dwinglandp op aan anderen, die slechts
gebaseerd kan worden op eigenbelang. Er
zpn gevallen mogelijk, waarin vrijheids
beperking verdedigbaar is. Indien name-
Ipk het algemeen belang eischt, dat de
individueele vrpheid tijdelijk eenigszins
wordt verkort, dan vervallen natuurljjk
alle wettelijke en rechterlijke opvattingen.
Maar schandelpk noemen wp het dat ter
bereiking van geldelijke oogmerken som
migen het recht zouden hebben om an
deren geldelpk te benadeelen.
Die leer is in strpd met eiken rechts
regel en ook met elke eerlijke levensbe
schouwing. Toch wordt zij gehuldigd, en
niet enkel door de arbeiders zeiven, doch
ook door rechtsgeleerden, gelijk als waarop
wij het oog hebben. Bedoelde advocaat
gaf, naar aanleid'ng van de pogingen van
werkstakers om de niet-stakenden in hun
arbeid te hinderen, als voorbeeld het geval,
dat een vrouw op zpn stoep den hongerdood
stierf en hp voor haar zpn deur geslo
ten hield. Volgens dien advocaat laat de
wet hem daartoe de vrpheid, doch waar-
scbpolijk zou hij in zulk een geval toch
zpn huisdeur openenbevreesd als hp
er voor is den volgenden dag door het
volk te worden gesteenigd, wanneer hij op
zulk eene wijze van zpn wettig recht zou
gebruik maken.
Gelijk dus die advocaat een arme vroaw
zou helpen, uit vrees dat men hem zou
steenigen, wil hij, dat de bij eene werk
staking niet-stakende arbeiders hun werk
neerleggen uit vrees van een pak slaag
op te loopen van de stakers.
Het is ver gekomen met de rechtsken
nis en het rechtsbewustzpn van sommige
rechtsgeleerden in ons land. Hier wordt
eene ongeoorloofde pressie verdedigd op
de meest absurde gronden en niet een
FEUILLETON.
Vervolg)
Ze whb gelegen bjj St. Ulrich en was van een
groene kleur, juist als de vaan van den Profeet,
Da wanden v»n de kolossale tent, waren met
prachtige stoffen versierd. De vloer was bedekt
met drie dubbele smyrna-tapjjten. De tent
bevatte meerdere pronkzalen, bid,- en ontvangst
kamers, kamers voor den krijgsraad en tot
ontspanning. deze kamers schitterden en
fonkelden van edelsteenen op zijden borduursel,
van goud en zilver versierselen, daar zag men
naast de kostbaarste paarlen, die de duiker
uit de zee had gehaald, diamanten en smarag
den, robijnen co andere prachtige steener., tot
een waarde van meer dan een millioen gulden.
Op de divans lagen Indische tjsals, aan de
wanden hingen mooie wapenen prachtig be
werkt in de tent bevonden zich eindeljjk nog
baden', verkoelende springbronnen, kleine tuinen
en goudeu kooien met zeldzame dieren als
papegaaien," apen enz. Een bfzondere afdeeling
vac deze tent was de harem van den Groot-Vi-
zierdaar rook het naar de welriekende rauk-
wgrken Tan Perzië eC Indie, daar was de
g&nsehe prseht .an Oostersche verkwisting, de
gesluierde Paarlen aangeboden, die -
Vizier ziju blik had waardig gekeurd. Achter
deze afdeeling nabjj de tenten van Rauuiten,
{haremwachters) stond de tent van den Janu-
saren-Aga, daarneven de tent van den nieuwen
Dachavan Hongarije, van Rumenië, Moldau en
Zevenburgen, en de Pacha's der Aziatische en
Egyptische volken. Het scheen als was hier
een stad van de Levant als door een droom
onts aan. Overal zag men aan de tenten der
Jam saren en Spatis reeds aangeregen menechen-
ooren hangende Tnrksche strjjders sneden
name g de gedoode vjjanden de ooren af, om
den daarvoor bestemden prjjs te behalen. Ook
Z8g men opgestoken menschenhoofden, hoorde
men het week,eg8n der gevangeneiI( dia in
groote troepen wegg8voer(i werdenom a'8
slaven verkocht te worden. Wat da Spatis
niet voorden eigen harem hadden uitgezocht,
dat ging naar de markten van de Tnrksche
steden.
In eene kleine maar toch zeer prachtige en
luisterrijk ingerichte kamer, rust op een divan
de eertijds schoona, maar nu onde üione, de
eiiste gemalm van Kara-Mustapha, van wie
1 jj z'ch niet kon verwijderen, deels omdat zij
de moeder zjj oer "e*0ling(dochter Fantine was,
ou deels wjjl zij '.oor verstandige raadgevingen
en trouw z'-jn achting had bljjven behouden, j
Voor 30 jaar was Dione Laskaris het schoon
ste meisje van het eiland Kandia, de doohter
van oen rjjken grondbezitter, welke den wensch
koesterde, zjjn eigen Vind een man soude kie-
zen van hei eiland, die hem in het bewerken
van zjjn akkers en aanplantingen een steun in
zjja ouderdom kon rijn.
Maar de blikken van een vreemdeling, welks
met een Yeneiiaansub schip was aangekomen, i
en ook Malteierridders in zjjn gevolg mede
voorbeeld, dat volstrekt niet op het ge
val in quaestie gelpkt.
Recht zou dus wezen betgeen de vrees
ons zou doen ingeven Wp hebben wel
eens gehoord, dat vrees eene slechte raad
geefster is, maar zelden werden wij van
de waarheid hiervan meer overtuigd dan
thans. Wij hopen echter, dat onze wet
gevers en zij die ds weiten hebben toe te
passen, zich niet door de vrees zullen laten
leidpn en zp een anderen maatstaf zullen
aanleggen bp de beoordeeling der quaes-
tiën, die aan hun uitspraak worden onder
worpen.
En wat betreft het voorbeeld van de
vrouw, die op de stoep van den advocaat
den hongerdood stierf, de schrijver heeft
geheel vergeten, dat de wet wel dege'pk
een ieder verplicht om hulp te verleenen
eau hen, die haar behoeven, mits hun
eigen leven daardoor niet in gevaar komt.
De advocaat zou dus de wet en ook het
recht hebben overtreden, indien hij de
vrouw niet had geholpen. Niet uit vrees
dus voor de steeniging van het volk, maar
uit gehoorzaamheid aan de wet zou hij
dus die vrouw hebbeu moeten steunen.
Op zulk eene wpze nu worden de werk
stakers voorgelicht. Is het wonder dat zp
zich soms aan feiten schuldig maken, die
zp niet kunneD verantwoorden en waar
over zjj later natuurlijk groot leedwezen
hebben? Wp werpen dan ook de schuld
van de werkstakingen en van de daarbij
gepleegde onrechtvaardigheden niet in de
eerste plaats op de stakers. Zij handelen
meestal in onwetendheidnadat zp zpn
opgezet door menschendie wel degelijk
weten wat zp doen en daarom dubbel schul
dig zpn.
Wij meenden dan ook het recht te heb
ben om te spreken van merkwaardige uit-
leggingen van recht en wet in onze dagen.
De dwaze theorieën van godloochenaars en
anarchisten worden eerst in een geleerd
kleed van professorale katheders verkon
digd. Daarna worden zij nagepraat door
halfgeleerden, die pronken met de geleende
veeren van hun voorgangers. En eindelijk
komen die theorieën in hun naakten vorm
onder het algemeen, dat er zich geen re
kenschap van weet te geven, maar ze toch
aanvaardt als de nieuwste wijsheid.
Aldus is men er toe gekomen om de
stakers bij eene werkstaking te veroorlo-
Y0U de niet-stakenden te dwarsboomen en
hen als «onderkruipers» te brandmerken.
Doch de stakers delven hun eigen graf.
jjege het ook al tijdelijk voor hen eenig
resultaat hebben doordien zp hun patroons
noodzaken kunnen een hooger loon uit te
betalen, wp zpn er zeker van, dat er al-
bracht, had haar hart in vlammen gezet. De
blonde narende vreemde kleedardracht, de
geheele verschjjoing van den Duitscher die in
vreemde klanken zoo wonderbare melodiëa kon
ziDgen, bad voor bet hart van de Griekin Dione
een bijzondere aantrekkelijkheid gehad. Zjj werd
door haar ouders gewaarschuwd zich niet mei
hem af te gaven, zelfs jaloersche vriendinnen
wisten te vertellen van avonturiers, die zich
in den vreemde een schitterend aanzien gaven,
om rjjke meisjes in een strik te lokken en
k0t vertrouwen bedrogen.
Ridder Sundacker, zoo werd de vreemdeling
genoemd, vertelde eer te weinig dan te v
van zjjn levensloop uit het vaderland en van
zjja uitzichten voor de toekomst, dan nat hj)
zich verdacht zou maken een pralef te ZÜQ'
Hij trad nauwelijks op als een ridder; had
hij niet d8 gouden keten, het bewil8 der rid
derschap gedragen, dan zoude men hem eerder
voor een geleerde gehouden hebben, die een ge-
noim der natuar of de gedenktöekcDtJïl der kunst
bestudeerde. Hjj kon dagen lang in da wouden
en be-gen verblijven, dan weder zoo onver
moeid op zjjn kamer aan het studeeren zjjn, dat
hjj vergat, zjjn lichaam door voedsel te ver
kwikken. Maar trots dat alles ervoer Dione van
andere zjj de, dat hjj in een gevecht tegen de
zeeroovers door onverschrokken dapperheid had
uitgeblonken en dat bij bet plan had in de
orde der Malteserridders te treden. De geeste
lijke ridderorders waren de steeds strijdvaardige
beschermers van de Christenen tegen de onge-
loovigen en daarom door de bewoners van een
eiland sla Kandia naar welks basit de Turken
lengs toestanden geboren worden, die on
bestaanbaar zpn met gezonde maatschap-
pelpke verhoudingen en dat na de tegen
woordige actie eene reactie komt, die in
haar gevolgen verschrikkelijk zal zpn.
Prins Albert is gisteren met een ge
volg van kolonel Jungbluth, stafoffi
cier,graaf deHemricourtdeGrunne,
ordonnance-officier, en kapitein M i 1 z, van
Brussel naar Berlijn vertrokken, om Z.M.
koning Leopold bp het meerderjarig-
heidsfeest van den Duitschen Kroonprins
te vertegenwoordigen.
Italië.
Uit Rome vernemen wjj, dat de geheele
stad op den lsten Mei was volgeplakt met
socialistische plakkaten. Meetings en op
tochten zpn er gehouden.
De bedevaarten loopen zeer druk
reeds nu zijn de audiënties bij den Paus
tot 1 September opgegeven en vastgesteld.
Dr. L a p p o n ide geneesheer van den
Paus, is zeer bezorgd voor den H. Vader,
hij is zelfs boos en roept, dat de Paus
zich vermoord met al die druktemaar
Z. H. Leo XIII stoort er zich niet aan
en voelt zich gezond.
Niet minder dan 3000, zegge driedui
zend predikanten der Engelsche Staats
kerk keuren den oorlog in Zuid-Afrika af.
Een dezer predikanten schrijft dat hij
gevoeltdat de hand der Eeuwige Ge
rechtigheid Engeland slaat. Zie b. v. de
jammerlijke dwalingen aan, waarin men
op het oorlogsveld vervallen is.
Welk een schouwspel! DeBritschege
neraals verwijten elkaar hunne nederlagen,
door welke de militaire eer van het land
bev'ekt is.
Als twistende kinderen schelden zij el
kaar uit, zoodat men ten laatste gedwon
gen wordt, aan hun verstand te twijfelen.
De grove onkunde der militairen, is het
natuurljjk gevolg vau de nog grovere on
kunde der staatslieden. Maar wat zien wjj
verder Dat men met laagheden voort
gaat voor een doeldat niemand kent en
waarvan ook niemand de moeite neemt,
zich rekenschap te geven? Is dit land dan
aan den duivel overgeleverd? O, dat God
in Zpn oneindige goedheid ons volk het
gezonde denkvermogen mocht hergeven
Er zpn nog rechters in Engeland.
Volgens de laatste berichten over de
mijnramp in Utach daalden de werklieden
in de mjjn van Shofield neder en kwamen
bijna allen om het leven. De werklieden,
die buiten bezig waren, verklaren den len
Mei in den ochtend den geheelen top van
den berg te hebben zien sidderen. Daarop
volgde een geweldige ontploffing en wer
den steenen en zand honderd meters in
het rond geslingerd. Velen der gekwetsten
haakten, hooggewaardeerd en goed gezien van
alle order», die naastdeze taak ook de Chris-
teljjke barmhartigheid uitoefende, Stond de
Maltererorde bovenaan, maar die daal intrad,
moest niet alleen de belofte van armoede en
gehoorzaamheid, maar ook die van kuischheid
BÜiggen- ^'on8 ri0d het, dat een diep hartzeer
hem tot net besluit had gebracht zich de ge
neugten der liefde te ontzeggen, dat echter
haar aanblik een strjjd in zjjn hart had ver
wekt, zij voelde dat zjjn wil het verlangen vaD
zpn later gestorven. Een telegram uit Salt
Lake City van 2 Mei zegt, dat reeds 201
ljjken zijn gevondenterwjjl 300 a 400
in de mpn afdaalden. Eén enkele familie
telt 7 slachtoffers. Als oorzaak wordt ge
noemd dat nieuwe Finsche werklieden in
het geheim een zeer krachtdadige spring
stof zouden hebben omlaag gebracht, ten
einde meer te verdienen door grootere
stukken steenkool te laten springen.
Er schpnt weder bedrog te hebben
plaats gehad ter gelegenheid van het daar-
stellen der Parjjsche Tentoonstelling. Een
Afgevaardigde zou 20.000 franks ontvan
gen hebben om aan zekere Maatschsppp
eene vergunning in de Tentoonstelling te
hebben bezorgd.
Over het financieel geknoei vernemen
wjj nader dat dit in verband staat
met de concessie van het Hindoesch
dorp in de Tentoonstelling, en de
Rappel zegtdat een afgevaardigde
van Parijs, tegen belofte eener som van
100,000 fr., op welke hjj 20,000 fr. in
een wissel zou hebben ontvangen, als
tusschenpersoon heeft gediend, om aan de
vervolgde maatschappij een terrein op de
tentoonstelling te bezorgen. De Matin
bevestigt deze bjj zonderheden. Volgens
het Journal zouden twee afgevaardigden
in de zaak betrokken zpn.
Het gerecht moet de zaak reeds in
handen hebben.
Nabp het Champ de Mars kwam een
werkman met zpn schop in aanraking met
de rails van de electrische tramhjj
werd door den electrischen stroom getrof
fen, in brand gezet. In jammerlijken toe-
stand naar het gasthuis gebracht over-
leed de ongelukkige kort er na.
Keizer Wilhelm heeft weder een
groep in de Siegesallee onthuldnl. die
van den eersten Koning van Pruisen, F r e-
d e r i k I. De beeldhouwer, E b e r 1 e i n,
kreeg een Rooden Adelaar.
Keizer Frans Jozef is gisteren in
den voormiddag omstreeks 10 uur te Ber-
ljjn aangekomen. Z. M. werd door keizer
Wilhelm, de keizerljjke prinsen, da
gezamenlpke generaals, den minister V o n
B 1 o w en het personeel van de Oos-
tenrpksch-Hongaarsche legatie ontvan
gen. De beide monarchen begroetten elkaar
zeer harteljjk met een handdruk en een
omarming en reden door de rjjk v0.rs^f-<?f
Brandenburger Poort naar het Soninklgs
slot.
Over de aankomst van keizer Frans
Jozef te Berljjn, wordt getelegrafeerd
Een prachtige voorjaarsdag begunstigde
gisteren-ochtend den intocht van keizer
Frans Jozef en had zeker honderd
duizend menschen op de been gebracht in
de feestelijk met bloemen tapijten enz-
versierde straten. De groote eerepoort vfl°
de stad op den Pariser Platz zag er in
drukwekkend en fraai uit. Twee
met vredesgodinnen flankeerden
boden ongezocht een aardig aa^fjjfurge-
punt voor de rededie de eerst"
jgr woedde in
wjjze voorzichtigheid handeld®- jjjj bindt
mjjn binnenste een vreeeelst^rrjj, maar
nog geen belofte, uiterU_fc tegen God,
het schjjnt mjj als beg* 'to( gevojg zal hebben
dat uw en mjjn <>fearjangen van mjju h»rt te'
als ik om aao h® Bit opgeef, mjjn leven aan
vddoen, b« op mjjn leven rust de vloek
God te„ "ondi, het is mfln plicht, de 8chuld
van
een
mij°
moeder te zoenen, door mjj bet aard-
X gefak te ontzeggen; moogt gjj Uw leTeng.
*°,uk aan een man toevertrouwen, wieu reeds
- - wmu uat, A* UGl TÖUttUgDU v»" aau oou mau
2511 hart onderdrukte en dat hjj haar dikwjjU/|allw de wraak van God treft?//
onznp.Rt w\r.i- l:i. w i2. j
opzocht met het doel, de verzoeking te trotseer®"
P0ze ontdekking hal echter voor haar
böleedigends, maar vervulde haar b«' ®"den
deelneming daar zjj zag hoe zwaar be
strijd met zijn eigen hart viel. j,jj
Daar vertelde hjj op zekeren da*
zqn vaderland een m^^trlaten, wjjl zjj
maar zq had hem plotseling^
had vernomen,
stem'ïwilde^ niet aliwon erkennen ofschoon I voor een ander. En wie bewjjst
ik zijn naam dr^s; men heeft mg steeds gezegd, der uwe
dat mjjn moeder dood was, maat ik vernam
later met ontzetting, dat zjj voor een zwaar
vergrjjp tegen haar gemaal in strenge gevan
genschap op een slot boetto. Met gebronen hart
trok ik naar bet Heilige Land, om aan het
graf van den Verlosser voor haar f lel te bidden.
Ik heb da opneming in de orde der Maltezen-
ridders verzocht, om mjjn leven aan denoienet
van God en Zjjne Kerk te wjjden, en de Groot
meester heeft mjj een proof opgelegd. TJw gezicht,
Dione, heeft mjj doen erkennen, dat tg mot
Dione hoorde uit deze woorden, dat hij haar
beminde, dat geen uiterljjke h;r.-io.„.0i
weerhield, haar aan zjjne borst t
zjj stak hem beide handen toe
//Ik geloof niet,// riep zij/,,
van den goeden God een onschu.u.6o ver va:
gen kande schuldige kan boeten, meer zoo
erg is de straf niet van God, dat hjj een
zal verdoemen om boei
tw, it dat uv va
der uwe moeder naar waarheid beschuldigde,
dat h8m niet eene vergissing of laeterljjve aan
tjjging in dwaling brengt.» Het
nw eer niet vlekkeloos achtte, 't pf-'
troosten en met dnbbel zoovee. tel 1 to
moet te komen,
uwe liefde niet
een
^"vlek op hem rustte.
"flaisie/dc j,jj met sidderende schuldige zal verdoemen om boete te
{Wordt vervolgd.)
