NIEUWE
voor
uió-êCollanó.
Amsterdamsche Brieven.
No. 4482.
Dinsdag 8 Mei 1800.
25ste Jaarguiig,
De Verloren Zoon.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland i I t
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschgnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBEiU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.08
AGïTü MA KOK AGITATE
PHIJ3 DSE ADVERTHNTIBN.
Van 16 regels 60 Gent
Elke regel meer 7'/j
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte*
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contact
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
5 Mei 1900.
De Koninginnen zgn vertrokken, en zij
zullen de zekerheid medenemen, dat sinds
langelange jaren Amsterdam niet zoo
Koningsgezind, zoo Oranjegezind is geweest
als thansn'en déplaise aan den eenling,
die hier en daar tusscben de menigte rond
sluipt of rondwaart en die zegtdat hp
niets voelt voor de Koningin, die met haar
nasleep, maar wat geld kost en niet eens
het gewicht harer persoonlijke opinie in de
weegschaal kan gooienniet eens op de
eene of andere wjjze persoonljjk in kan grij
pen, wat een man misschien nog wel eens
wèl zoude kunnen doen.
Ik geloof niet, dat zoo'n brief de plaats
is om over de maoht en den invloed van het
koningschap en vaa de Koningin filoso
fische beschouwingen en rechtskundige be
spiegelingen te gaan houden, maar één
ding weet ik en geloof ik, namelpk, dat er
op dit oogenblik van die jeugdige Koningin
eene kracht ten goede uitgaatwaarvoor
wg haar dankbaar zgn, die wjj bewonde
ren en die onze harten tot haar trekt. En
ook weet ik, dat er Koninginnen geweest
zjjn, wier persoonlijkheid ten goede en he
laas ook ten kwade, minstens even groot
van uitwerking was en even krachtig als
die der Vorstendie tegeljjk met haar
leefden. Denk maar eens aan eene Chris
tine van Zweden, aan Catharina van
Rusland, aan Maria T h e r e s i a, aan ko
ningin Elisabeth, aan de vorsteljjke
weduwe van Hongarjje, «die deze landen
vpf-en-twintig jaren wel en wgselijck had
geregeerd.»
Maar laat ik mg niet moe maken om
zoo'n eenling, die niets voelt voor de Ko
ningin. Zgne stem is zoo zwak dat men
ze niet hoort in het koor «Jubilate.»
Jammer vind ik het a'leen, dat onder die
eenlingen zgn heel wat jeugdige onderwij
zers, die prat op hun halve of kwart weten
schap, behooren tot het corps «wereldher-
FEUILLETON
65
Vervolg)
Het was vooruit te zier, dat Sundacker aan
bet verlangen vbd zjjn bart zou moeten toegeven,
daar hjj reeds eenmaal had verteld, dat hjj een
strijd met zich zelf voerde de vurige gloed van
de schoone Griekin deed de donkere wolken
verdwijnen, en de ouders van Dione moesten
aan de vurige beden van hunne dochter toege
ven. Zjj werden vereenigd. Maar r.auweljjke
waren zjj een korten tjjd getrouwd, of het be
richt, dat de Sultan zich tot eene verovering
van Kandia uitrustte, drong op het eiland door.
De oorlog woedde verscheidene jaren lang. Als
iemand zich eenB aan smarteljjke voorgevoelens
heeft overgegevenkunnen ze wel voor een
oogeublik verbannen worden met een vasten
wil, maar bjj de eerste aanleiding komen zjj
terug. De gedachte, dat de wraak van God zijn
geluk zoude verstoren, drukte als een zwaren last
op zjjn ziel, hjj ging in den oorlog met de ge
dachte dat hjj zoude sneuvelen, en nu deelde
zich zjjn droevige stemming ook aan Dione
mede. De jonge Griekin werd bjjgeloorig, sinds
haar eon zoon was geboren en de gedachte
haar deed beven, dat de vloek, die den vader
vervolgde, ook op haar zoon zou rusten.
Het noodlot wilde dat de voorspelling van
Sundacker vervuld werd. Hjj had den Groot
meester van de Maltezerridders, Graaf Leopold
vormersen die de jeugdige knapen en
meisjes van Nederlands hoofdstad mede moe
ten opvoeden tot «alle christelijke en maat
schappelijke deugden» dus ook tot vader
landsliefde en eerbied voor het gezag.
Maar de Koninginnen zgn weg. 's Mor
gens werden zjj juichend uitgeleide gedaan
en 's middags haalde men al weder met
gejuich in de deputatie der Boeren uit de
Transvaal. Dat was koren op den molen
van de Amsterdamsche jongens, zegt gjj
wellicht. Neen, niet alleen van de Amster
damsche jongens ook van de groote
Amsterdammers. Kijk eens hoe zij samen-
stroomen om de deputatie te begroeten,
hoe zjj hen verwelkomen, de eersten onzer
stad aan het hoofdhoe allen hen toe-
juichen, die stoere mannen met het ver
weerde gezicht, krachtig en welgebouwd
met open en vriendelijk oog, maar waaruit u
vastberadenheid en onwrikbaar vertrouwen in
het goede recht hunner zaak u tegenblinken.
Van waar die aantrekkelijkheid aan
die mannen uit de Transvaal, van waar
die liefde voor hunne zaak? Is het alleen,
omdat het grootste gedeelte der Trans
valere afstammelingen zgn van diezelf
de stoere Hollanders, die zich vrij vochten
na een heldhaftigen strijd van tachtig jaren
en aan Eugeland het gebied op de zeeën
zoo lange jaren wisten te betwisten? Zeker,
dat is ééne reden, maar niet de voornaamste.
Of juichen ook niet Russen en Duitschers
en Franschen en Amerikanen dat heldhaftige
volk toe, dat den moed, men zoude haast
zeggen, d6n ongeè'venaarden moed heelt
bezeten aan het machtigste volk der aarde
den handschoen toe te werpen, het een
ultimatium te stellen, toen het zgne vrg-
heid belaagd zag en ter handhaving dezer
vrgheid een oorlog te begicn8n van nau
welijks één man tegen vjjftig?
Het is omdat in het diepste van het hart
des volks een onverloochenbaar gevoel ze
telt voor wat recht is en rechtvaardig. Yan
daar die geestdrift van allen voor de Afri-
kaansche Republieken, vandaar het enthou-
Kollonitz, zjjn levensloop verteld en hem gebe
den, over zjja vrouw en kind te waken, als hjj
viel, maar het geheim bewaren dat hjj de ver
dwenen zoon van Graaf Starhemberg was. Zjja
zoon Max mocht eerst met zjjn dertigste jaar
vernemenuit welk geslacht lig was gespro
ten, dan was hjj een mandan kon hjj zelf
oordeelen of hjj zijne rechten zou laten gelden,
of zich gelukkig zou gevoelen in den stand,
welke hjj zich zelf veroverd had.
Sundacker viel in den slag en weinige dagen
later werd de omgeving, waarin Dione met haar
kind leefde van de Turken overvallen, door
moord en brand verwoest en de echoone Griekin
als gevangene ontvoerd. Tevergeefs schreeuwde
Dione om haar kind, de roevers moesten «luch
ten, want er naderden vjjenden, een troep Mal
tezerridders verscheen, maar toch te laat om de
inscheping te verhinderen. Dione werd van den
toenmaligen Aga Kara Mustapha nsar Konstan-
tinopel gezonden. Langen tjjd bleef zjj in ver-
schrikkeljjke ongerustheid over het lot van haar
man en haar kind. v
Kara Mustapha, welke door de schoonheid
van Dione was betooverd en vreezen moest, dat
zij van vertwjjfeling ea smart zoude sterven, liet
navorschingen doen en vernam, dat ridder Sun
dacker in den strjjd dan dood had gevonde.n,
maar dat de zoon door de Maltezerridders was
ontvoerd. Hjj beloofde haar den knaap te bren
gen, al moest hij hem ook met lasten goud
betalen of duizend Janitsaren er voor opofferen
om hem met geweld te krjjgen.
Daar de ridders niet met hem wilden onder
handelen, tastte hjj een vaste plaats vais hen
siasme waarmede de deputatie werd ont
vangen. Ze is natuurlijk sportaan, zij
behoeft niet kunstmatig te worden gekweekt.
Ik heb indertijd met heel veel verwon
dering de kwasi-geestdrift gadegeslagen
der Amsterdammers voor de zaak D r e y f u s.
Joegen, joDgen, wat waren vele Amster
dammers in dien tijd opgewonden stand
jes Opgewonden in de natuurlijkste
beteekenis, opgewonden als een horloge
veer, die ratelend afliep, als oren er maar
effentjes met den vinger aankwam, als men
er maar naar wees. Och, och, wat maakte
men zich heetMaar wat was het een stroo-
vunr Wat was het kunstmatig opgestookt
en aangewakkerd door fulmineuse dagblad
artikelen, handige voorstellingen der zaken,
portretten café-chantant-coupletten, bios
coop-voorstellingen en weet ik wat niet
al. Maar, och arm, wat is die met kunst
warmte gekweekte kasplant, en 't was nog
niet eens een mooie, gauw verflenst en ver
gaan. Men hoort den naam van den ex-ka
pitein niet meer noemen en er zgn al heel
wat luidjes, die heel erg mee «gedreyfust»
hebben, die nu niet kunnen begrgpen, hoe
zg zich zoo hebben laten opwinden 1
Geheel anders is het met het enthousias
me voor de zaak der Boeren-republie-
ken. Krachtig en natuurlgk is die liefde en
zij zal standhonden, al zoude, wat God ver
hoede het goed recht moeten bezwijken
voor het ruwe geweld en de macht van het
goud.
Van harte wenscht ieder, dat de deputa
tie moge slagen in hare pogingen, al zien
wg hen in Europa die pogingen met wei
nig succes bekronen, dank zjj het betreu
renswaardige egoïsmus niet der volken
maar der Regeeringen en Vorsten, die het
niet wagen tegen het machtige Albion op
te treden uit vrees voor finantieel
nadeel of uit vrees voor het vaak wèl-
verdiende verwjjt«gjj zjjt niet beter dan
wij
Maar daarom, niet gewanhoopt. Daar
is er Een, die niemand behoeft te vreezen,
aan en bestormde haar. Maar weinige ridders
ontgingen het bloedbad door de vlucht, nadat
zjj langen tjjd de overmacht hadden getrotseerd,
maar de Aga vond den knaap niet, de Maltezer
ridders, die zich hadden gered, waren op een
schip gevlucht, en Kara-Mustapha moest onver
richter zake terugkeeren.
Het was voor Dione altjjd eena troostvolle
gedachte te weten dat haar kind in leven en
onder de bescherming der Maltezerridders was.
Indien Kara-Mustapha haar kind naar Konstan-
tinopel had gebracht, zoude zjjn lot tooh altjjd
daarvan afhangen, hoe lang of zij in de gunst
van Kara-Mustapba deelde.
Zjj leerde zich in haar lot schikken en haar
heer achteD, die zich te goed achtte, haar zjjn
geweld te doen gevoelen, maar als een minnaar
om haar genegenheid wierf, al hare wenschen
vervulde, ja zelfs, toen de vrede gesloten was,
met haar naar Kandia reisde, om nieuwe onder
zoekingen in te stellen. Zjj werd Tnrkin, en door
Kara-Mustspha tot gemalin verheven. Zjj bleef
de meesteres van zjjn harem, daar zjj nietjjver-
zuchtig was en niet naar invloed trachtte, zjj
was eene vriendin van hem gewordon, mtt haar
besprak hjj al sjjn plannen en zjjn vrees voor
de intriges van zjjn vjjanden,
Dione had reeds lang de hoop uit haar hart
verbannen, haar zoon weer te zien, maar zjj had
de schoonste en bitterste tjjd van haar leven
nog niet vergeten. Daar ZBg zjj op een dag bjj
een wandeling aan den oever van het zoete
water een jongeling, die het blonde haar, de
oogen 6n de gestalte van haar eersten man had.
Tientallen van jaren waren verloopen, sinds
maar Dien allen vreezen moeten. Hg heeft
het lot der volken in Zgn machtige hand,
Hij zal den strijd beslissen en wat Hjj doet,
is wèlgedaan.
Engeland.
In de Engelsche volksvertegenwoordiging
stelde bjj de bespreking over het crediet
voor het departement van oorlog de afge
vaardigde Runcimanvoor, den post te
verminderen ten einde de aandacht te ves
tigen op de openbaarmaking der Spionkop
rapporten.
Onder-staatssecretaris W y n d h a m be
toogde, dat de Regeering terecht de rap
porten publiceerde. Hij geloofde niet, dat
de openbaarmaking het vertrouwen der
troepen in Natal in hun bevelhebber zou
schokken. Hg was overtuigd, dat zoowel
generaal B u 11 e r als maarschalk R o-
b e r t s de rapporten voor openbaarmaking
hadden bestemd.
Het zou, vervolgde de onder-minister,
een beleediging zgn te trachten een zoo
groot man als generaal B nil er te ver
dedigen.
De heer A s q u i t h critiseerde de han
delwijze der Regeering scherp, doch na
eenig verder debat werd het voorstel met
205 tegen 116 stemmen verworpen.
In het Hoogerhuis werd hetzelfde on
derwerp in denzelfden geest besproken.
Minister Lansdowne verklaarde, dat
hg de critiek van Lord Roberts op
generaal B n 11 e r als een zeer zachte be
risping beschouwde. Lord Roberts had
bovendien getoond, dat hg generaal B u 1-
1 e r zgn vertrouwen niet onttrokken had.
Lord K i m b e r 1 e y keurde de hande
lingen der Regeering af.
België.
In de avondzitting van de Belgische Ka
mer werden alle artikelen goedgekeurd van
het wetsontwerp, waarbij de Staat aanmoe-
digings jaar-premiën toestaat met het oog
op de totstandkoming van een pensioen
fonds voor ouden van dagen uit de arbei
dende klasse.
Duitsehland.
De Duitsche Kroonprins, eerstdaags meer
derjarig geworden, woont niet meer bjj zgne
zjj van de zjjde van haar kind was gescheurd,
maar dit gezicht, riep alle gevoelens wakker,'
die toenmaals haar hart hadden verscheurd. Wel
had zjj uit den wagen willen springen, om den
jongen man te vragen wie hjj was, maar de
vrees van te zondigen tegen de Turksche etiquette
weerhield haar, zjj wist, dat zjj hem in het on
geluk stortte, als zjj hem aansprak en zich self
in een ernstig gevaar bracht, want naast baar
zat de schoone dochter van de Janitsaren Aga;
de achterdocht moest op haar vallen, dat zjj
een geheime verstandhouding tusschen Sekina ea
den jongeman begunstigde.
Dan echter en dat was de hoofdzaak, scheen
het haar vast als waanzinnig toe, uit een toe
vallige geljjkenis het besluit te trekken, dat de
vreemde haar verdwenen zoon was. Tooh deelde
zjj Sekina hare gedachte niet mede en nauweljjks
had zjj het paleis bereikt, of zjj smeekte haar
gemaal, naar hem te informeeren.
De Groot-Vizier beloofde, haar wensch te
vervullen, maar hjj was ontstemd. Het ver
droot hem, te ervaren, dat Dione nog altjjd
haar oude herinneringen met zich omdroeg en
wel zoo levendig, dat zjj voor deze dwaze
illusie toegankeljjk washjj kreeg argwaan tegen
de wjjze raadgevingen van haar.
Hjj droeg de zorg voor navorsching over op
den Janitisaar Aga Said, en wjj hebben ge
zien om welke reden hjj een valsoh bericht
g»f.
{Wordt vervolgd.)
(0DM1I.
