agêlaó voor
N I E UWE
oord
uió'éCollanó.
Een laatste woord!
Jhr. Nr. T. A. J. van Asch van W ijck.
Egoïsmus.
No. 4485.
Vrijdag 11 Mei 1900.
25ste Jaargang.
De Verloren Zoon.
BUITENLAND,
Afzonderljjke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAU: St. Janstraat Haarlem.
12,80
e. 0.G3
Van 16 regels 50 Gent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contart
- :i>^s
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Nog enkele uren en de strijd aan de stembus is geschied.
Nog is er gelegenheid tot vijf uur de uitslag ten onze gunste te brengen
wanneer wp, Katholieken, opkomen, maar dan ook allen zonder uitzondering
Op ons rust de plicht de rechterzijde in de Tweede Kamer te versterken
met dien Candidaat, waarvan wp weten dat hij een grenslijn weet te trekken bij
de opstuwende Staatsbemoeiing, wier uitbreiding ons brengen moet in de handen
der Sociaal-democratie.
Bp iedere verkiezing doet de eene of andere leuze dienst de kiezers te lok
ken en te verschalken, maar weet het wel, dat de sociale rechtvaardigheid, waarmede
op dit oogenblik zoo gespeculeerd wordt, een stokpaardje is bpzonder voor de so
cialistische partjj.
Eene loyale opvatting en betrachting van de sociale rechtvaardigheid kannen
wp met volle zekerheid verwachten van den Candidaat der R. K. Kiesvereeniging
en die der Anti-revolutionnaireJhr. Mr. T. A. J. Van Ascll Van Wijck,
zijn verleden getuigt hiervoor en is een waarborg voor de toekomst.
Zijn loopbaan in de Wetgeving toonde eene loyaliteit aan het beginsel van
alles wat verband houdt met recht en billijkheid.
Wp mogen niet stemmen op een candidaat onzer tegenpartp, noch op hem die
heet voort te komen uit een comité van vrienden en geen begrip schijut te hebben
van het hoog belang der Staat8partp...._Zpn optreden verraadt eigenwaan en an
ders niet
Wij hebben heden gelegenheid om de strijders voor ons goed recht op het
Binnenhol te 's Gravenhage te versterken met een krachtigen steun.
Verzuimen wp dus niet nog naar de stembus te gaan, om ooze slem uit
te brengen op den meest ridderlijken en loyalen Candidaat der Roomsch Katho
lieke- en Anti-Revolutionnaire Kiesvereeniging den beer
III
Wie de beide vorige artikelen over Ego
ïsmus las, zal wel haast gaan meenen,dat
de schrpver zich voorstelt, dat in de politiek
zoo wat alles door het Egoïsmus wordt be-
heerscht. Dat is niet zoo, maar vergeten
zal hp het woord nooit, dat hij een alge
meen geacht, zeer bekwaam, thans ontsla
pen lid der Kamer, die bekend was om
zpne wel eens wat scherpe uitspraken, hoorde
zeggeD: Een zpner goede vrienden was in
aanmerking gekomen voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer en aan zijn verkiezing
feuilleton.
Vervolg)
Het was daarom voor hem een welkom be
richt geweest, Dione te kunnen zeggen, dat
Sundacker door zjjn e*f>eD verwanten en geloofs-
genooten was vermoord of verkocht, toen Said
hem berichtte, dat de jonge man zjjn geloof
niet wilde verzaken en door geen belofte was
om te koopen. Kara Mustapha wilde Dione niet
verliezen, maar zjj h&d echter, als hjj tusschen
haar en baar kind had gestaan, hem de ouwe
trouwe liefde niet kunnen achenkeD. Hjj bud er
aan getwijfeld, of Dione iedere hoop opgegeven
had, haar zoon weder te vinden, of in bot
dieprte van haar hart de sympaihio voor de
Christenen wel was verstikt, zoo zag hjji,u,dat
zjj geheel eene Turkin was geworden, en als
anders afvalligen hare voormalige geloofsgonoo-
ten haatte, bjj kon hare toewijding nseer vertrou
wen dan voorheeD, en de bevrediging erover
ztraalde uit zjjn oogen, toen hij haar verliet.
De Griekin was opgewonden. Starhemberg
was de naam van den trotschen tak der Sun-
dacksrs en een Sta/hemberg braoht men haar
als slavin Misschien was deze gevangene eene
dochter of nicht van den man die zjjn zoon, haar
gemaal, had verstooten, misschien een zuster of
familielid van hem, welke haar zoon in het
verderf had gestort, om daardoor te voorkomen
dat hjj zjjn eigendom opvorderde, misschien had-
hadden slechts weinige stemmen ontbroken.
«Ik weet niet, wat die man beweegt, lid
te worden der Tweede Kamer,» zeide hp,
«hjj heelt het niet noodig noch voor zich
zeiven, noch voor zpne familie.» «Maar»
vroeg de schrpver, «kan die man niet lid
der Tweede Kamer willen zijn ter verdedi
ging en steun van wat voor hem de goede
zaak is
«Hm, nu ja, dat kan wel, maar ik ben
geen vpf-en-twintig jaar lid van de Kamer
geweest om aan die onbaatzuchtigheid zoo'n
groot geloof te slaan. Mij zijn de geest-
drilt en de idealen ook ontzonkenen als
gp ooit er aan denktook in de politiek
te doen en den een of anderen keer te
den die hoogmoedige graven niet eens de gel
digheid van den echt van den verdwsnene er
kend, daar Max Sundacker niet als heer, maar
als handwerksman naar Stamboel was gekomen.
Dione gaf bevel, haar de gevangenen te bren
gen. Men had Eleonora en Maiia, toen de Groot-
Vizier bevolen had, ze in zijne tent te brengen,
van de banden verlost en haar prachtige Turk-
ecbe kleederen gegeven, haar daarbij geluk ge
wenteld, dat zij in den harem van Dions opgs-
nomen zouden worden. De twee ongelukkigen,
die, zooals vjj reeds vermeld hebben de Tar
taren vergeefs hoog losgeld hadden aangebeden,
ademden vrjj, toen men haar van het geweld
van ruwe mannen bevrijdde, wies handen bevlekt
waren met bloed van het moorden, ea toen haar
de slavinnen van den harem aan het verstand
brachten, dut het eene oude dame was in wier
tent men hen bracht, eene goede meesteres, waar
onder een ieder gaarne stond. Men had hun een
bad laten nemeo, het lichaam met wielriekende
olie gezalfd, en met kostbare spjjzcn veikwikt.
De hoop moest na deze ontvangst, bjj de onge
lukkigen opkomen, dat het misschien gelukken
zoude door tranen en gebeden, het hart van de
gemalin des Groot-Viziers te vetmurwen, en
voor hoog losgeld de vrjjheid te verkrjjgen.
Eleonora betrad het vertrek van Dione met
het bittere gevoel, dat haar trots voor het ge
weld zou moeten bukken, maar ook met het vast
besluit, liever bet ergste te verdiagen, dan zich
te laten vernederen. Maria, wier zwak lichaam
meer dan Eleonora's sterkere natuur onder de
mishandelingen had geleden, bevond zich daaren
tegen in de stemming van geduldige gelatenheid,
probeeren ook lid van de Kanier te worden,
stel je dau eea vast doel voor oogeD, dat
gp wilt bereiken 't zp voor je zeiven of
voor hen, die je wilt vooruithelpen dat
andere kar. er en-passant toch wel bij
komen.»
Hard klinkt deze uitspraak en niemand
zal ze zoo maar onvoorwaardelijk willen
onderschrijven en ook de oude Heer, welke
die woorden zeide, zal ze wel zóó absoluut
niet bedoeld hebben. Hij was trouwens
niet in de beste stemming en beleefde een
dier tpdperken van groote oneenigheid on
der de katholieke leden der Tweede Kamer,
zooals wij er op het Binnenhof al heel wat
hebban beleefd.
Het was dus te vergeven dat de oude
Heer wat scherp was en den Kamerleden
al medejbeel wat Egoïsmus toedichtte, edel
moedig genoeg om zelf te erkenneD, dat bij
zelfzuchtig genoeg was om dat lidmaat
schap niet prijs te geven, wijl hij na zoo
veel jaren noch zijn verblijf in Den Haag,
noch zijn manier van leven, noch de ver
goeding aan het lidmaatschap verbonden,
wilde prpsgeven. En al zei fcp het ook
wat knorrig en nies heel diplomatiek, te ont
kennen valt h6t nietdat ook daar heel
wat Egoïsmus schuilt. En dat Egoïsmus
speelt mede eene groote rol in de politiek,
eene groote rol bij de verkiezingen en dat
Egoïsmus zal ook een groot beletsel zjjn,
een groot struikelblok, wanneer men er toe
zoude willen overgaan om nogmaals te be
proeven éénheid van handeling te bren
gen onder de Katholieken bp de stembus
in den vorm ongeveer zooals het dezer
dagen werd aangegeven-
Dit voorstel is overigens niet nieuw.
Reeds vóór het ontstaan van den Alge-
meenen Bond van Nederlandsche katholie
ke Kiesvereenigingen was het de meening
van velen, dat men op deze wijze moest
te werk gaan. Eerst Centrale Kiesvereeni-
ginge» daaruit Provinciale Bonden
en daaruit weder een centraal lichaam, de
Algemeene Bond. Dat plan beviel ech
ter volstrekt niet aan de Heeren, die des
tijds den Algemeenen Bond in het leven
riepen. Zij wilden geen Bond van Provinciale
Bondenmaar een Algemeenen Bond,
die van boven af den schepter zoude zwaaien
en waar het noodig was Centrale Kiesver
eenigingen en Provinciale Bonden, zoude
oprichten. Die heeren hadden nu eens het
roer in handen, meenden zp en zouden dat
welke in den dood eeue verlossing ziet van het
ljjden en al het overige aan den wil van God
overlaat.
Dione nam de twee vrouwengestalten opmerk
zaam op, en haar bestormde eeoe herinnering
uit den tjjd, toen msn haar van den lmiseljjken
haard had weggesleurd en als gevangene in de
tent van Kara-Mustapha had gevoerd.
Wie van u i» eeu Starhemberg?" vroeg zjj
tot groote verbazing der twee gevangenen in da
Duitsche taal, welke zjj in haar jeugd van
Sundacker had geleerd.
//U spreekt Duitsoh riep Kleonora. //Gij
weet mjjn naam, o, daD zult gjj ook wel don
schandelijken moedwil veroordeelen, die tegen
weerlooze vrouwen wordt geoefendWat voor
een losgeld vraagt gjj, men zal u iederen prjjs
voor mijne bevrjjdicg willen betalen, ik ben de
Gravin van Starhemberg.
//Bedaar watantwoordde Dione, welke hot
drieste, onvoorzichtige optreden, juist van haar,
die zij vernederen wilde, vertoornde, gjj vergeet,
voor wio gjj staat. Het is dwaas om mjj goud
aan te bieden, wjjl ik mijne slavinnen in goud
en purper kleed. Aao mjjne voeten ligt Weenen
en eer de maan verwisselt, zal Kara Mustapha,
mijn gemae), de belasting voorschreven, die hjj
van de overwonnen vasallen vordert. Beantwoord
mjjne vragen, die ik u zal stellen en wacht af wat
mjjne genade u zal aanbieden.//
fflk ben eene gevangene," riep Eleonora,
maar gjj spreekt tegen mij, als ware ik eene
slavin. Men kan een Starhemberg in ketenen
klinken, dooden, maar nooit zjjn hoofd bui
gen. Ik wil niet antwoorden, want gjj vergeet,
ia handen houden. Yoor abdicatie en voor
het inslaan van een anderen,meer natuurlp-
ken weg was hun Egoïsmus te sterk. En na
een vrij onbeduidend bestaan, na weinig
goeds te hebben tot stand gebracht, maar
mede tot verdeeldheid het zpne te hebben
bpgebracht, verdween die Algemeene Bond,
waarvan de oprichters zich, God weet wat,
hadden voorgesteld, verdween, omdat
hij niet op natuurlpke wpze was opgegroeid
en ontstaan, maar omdat hp van boren af op
onnatuurlijke wpze was tot stand gebracht.
Vóór de verkiezingen van '97 waren het
de katholieke Kamerleden zeiven, die be
proefden door het ontwerpen van een pro
gram eenheid te brengen onder de katho
lieken bij de stembus en de verkiezingen
te bestaren. Ook die poging mislukte en
het zij met bescheidenheid gezegdniet de
Kamerleden behooren de verkieziogen te
leiden. Dat is het werk van mannen buiten
de Kamers. Zp, de Kamerleden, mogen door
hun opwekkend woord tot den strpd aan
sporen, mogen den politieken toestand tee
kenen, hun toekomstig program ontvouwen,
etc, gekozenen, als zp waren en weder
wenschen te wordenbehooren zjj geene
leiders der verkiezingen te zjjn.
Maar zal ook daartegen zich niet heel
wat Egoïsmus verzetten? Znllen zoo velen
als daar noodig zijn om dien bond langs
geleidelijken en natuurlpken weg tot stand
te brengen, genegen zjjn hun eigen opinie,
hun eigen inzicht prps te geven, en zich
neer te leggen, ter wille der eenheid, bp
de meening der meerderheid? En is de
Bond tot stand gekomen, zal men dan den
moed hebben, zpn Egoïsmus af te schud
den en zich toe te vertrouwen aan de lei
ding der zelf gekozene leiders?
O, zij zpn zoo mooi, die plannen op het
papier, maar de zelfzucht maakt er raak
zoo leelpke streepen door in de uitvoering.
En toch, hoe gespannen op dit oogen
blik ook de toestand zp jonder de Katho
lieken, het zware werk dient en zelfs spoedig
ondernomen te worden, wil men in 1901
niet nogmaals een jammerlpk fiasco maken
bp de stembus.
Frankrijk-
In navolging van een groot aantal Fran-
schen is de neef van den zouaren-generaal
De Charette in gezelschap van den
wie ik beD. Volvoer het kwaad tegen God en
de menschheid, beproef uwe macht aan eene
weerlooze, ik kan aterven.ff
//Gjj zjjt zeer onverstandig, door mjjn toornjop
te wekken, ik heb de middelen, om uw hoog
moed te breken, maar omdat gjj in mjjne macht
zjjt, zal ik ze niet gebruiken.
//Hebt gjj een familielid, die voor meer dan
dertig jaren het vaderland heeft verlaten, en
niet teruggekeerd iz?«
//Ik weet van geen u
//Gjj liegt of heeft men u de achande van
uw geslacht verzwegen
//Ik lieg nooit. Mjjn geslacht is dat van ljob-
kowiss, mjjn gemaal is een Starhemberg, en de
kostbaarste van uwe diamanten straalt niet zoo
schoon als de eer van mjjn gemaal.
/ris hjj een Suodacker P#
//Sundacker heet een familietak van het ge
slacht, dezen naam hebben echter de meeste
Starhembergers ook als doopnaam.//
ffEen 8undacker werd door zjjn vader niet
als zoon erkend, hjj trok naar Palestina.//
//Ja, ja,// riep Maria, Eleonora voorkomend,
//dat zeide de zigeunerin.//
Wie zjjt gjj,// vroeg Dione, het mooie meisje
deelnemend aanziende.
fflk heet Maria Liechtenstein.//
//Mjjne vriendin is de dochter van een vorst,
nam Eleonora weder het woord.
Wordt vervolgd.)
HA ill
ABONNBMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem s 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland
AGITE MA SON AGITATE
PBIJS DBB ADVERTENTIES.
68