agêlaó voor N I E UWE oord uió'éCollanó. Een laatste woord! Jhr. Nr. T. A. J. van Asch van W ijck. Egoïsmus. No. 4485. Vrijdag 11 Mei 1900. 25ste Jaargang. De Verloren Zoon. BUITENLAND, Afzonderljjke nummers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. BUBEAU: St. Janstraat Haarlem. 12,80 e. 0.G3 Van 16 regels 50 Gent Elke regel meer71/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte! Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contart - :i>^s Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS. Nog enkele uren en de strijd aan de stembus is geschied. Nog is er gelegenheid tot vijf uur de uitslag ten onze gunste te brengen wanneer wp, Katholieken, opkomen, maar dan ook allen zonder uitzondering Op ons rust de plicht de rechterzijde in de Tweede Kamer te versterken met dien Candidaat, waarvan wp weten dat hij een grenslijn weet te trekken bij de opstuwende Staatsbemoeiing, wier uitbreiding ons brengen moet in de handen der Sociaal-democratie. Bp iedere verkiezing doet de eene of andere leuze dienst de kiezers te lok ken en te verschalken, maar weet het wel, dat de sociale rechtvaardigheid, waarmede op dit oogenblik zoo gespeculeerd wordt, een stokpaardje is bpzonder voor de so cialistische partjj. Eene loyale opvatting en betrachting van de sociale rechtvaardigheid kannen wp met volle zekerheid verwachten van den Candidaat der R. K. Kiesvereeniging en die der Anti-revolutionnaireJhr. Mr. T. A. J. Van Ascll Van Wijck, zijn verleden getuigt hiervoor en is een waarborg voor de toekomst. Zijn loopbaan in de Wetgeving toonde eene loyaliteit aan het beginsel van alles wat verband houdt met recht en billijkheid. Wp mogen niet stemmen op een candidaat onzer tegenpartp, noch op hem die heet voort te komen uit een comité van vrienden en geen begrip schijut te hebben van het hoog belang der Staat8partp...._Zpn optreden verraadt eigenwaan en an ders niet Wij hebben heden gelegenheid om de strijders voor ons goed recht op het Binnenhol te 's Gravenhage te versterken met een krachtigen steun. Verzuimen wp dus niet nog naar de stembus te gaan, om ooze slem uit te brengen op den meest ridderlijken en loyalen Candidaat der Roomsch Katho lieke- en Anti-Revolutionnaire Kiesvereeniging den beer III Wie de beide vorige artikelen over Ego ïsmus las, zal wel haast gaan meenen,dat de schrpver zich voorstelt, dat in de politiek zoo wat alles door het Egoïsmus wordt be- heerscht. Dat is niet zoo, maar vergeten zal hp het woord nooit, dat hij een alge meen geacht, zeer bekwaam, thans ontsla pen lid der Kamer, die bekend was om zpne wel eens wat scherpe uitspraken, hoorde zeggeD: Een zpner goede vrienden was in aanmerking gekomen voor het lidmaatschap der Tweede Kamer en aan zijn verkiezing feuilleton. Vervolg) Het was daarom voor hem een welkom be richt geweest, Dione te kunnen zeggen, dat Sundacker door zjjn e*f>eD verwanten en geloofs- genooten was vermoord of verkocht, toen Said hem berichtte, dat de jonge man zjjn geloof niet wilde verzaken en door geen belofte was om te koopen. Kara Mustapha wilde Dione niet verliezen, maar zjj h&d echter, als hjj tusschen haar en baar kind had gestaan, hem de ouwe trouwe liefde niet kunnen achenkeD. Hjj bud er aan getwijfeld, of Dione iedere hoop opgegeven had, haar zoon weder te vinden, of in bot dieprte van haar hart de sympaihio voor de Christenen wel was verstikt, zoo zag hjji,u,dat zjj geheel eene Turkin was geworden, en als anders afvalligen hare voormalige geloofsgonoo- ten haatte, bjj kon hare toewijding nseer vertrou wen dan voorheeD, en de bevrediging erover ztraalde uit zjjn oogen, toen hij haar verliet. De Griekin was opgewonden. Starhemberg was de naam van den trotschen tak der Sun- dacksrs en een Sta/hemberg braoht men haar als slavin Misschien was deze gevangene eene dochter of nicht van den man die zjjn zoon, haar gemaal, had verstooten, misschien een zuster of familielid van hem, welke haar zoon in het verderf had gestort, om daardoor te voorkomen dat hjj zjjn eigendom opvorderde, misschien had- hadden slechts weinige stemmen ontbroken. «Ik weet niet, wat die man beweegt, lid te worden der Tweede Kamer,» zeide hp, «hjj heelt het niet noodig noch voor zich zeiven, noch voor zpne familie.» «Maar» vroeg de schrpver, «kan die man niet lid der Tweede Kamer willen zijn ter verdedi ging en steun van wat voor hem de goede zaak is «Hm, nu ja, dat kan wel, maar ik ben geen vpf-en-twintig jaar lid van de Kamer geweest om aan die onbaatzuchtigheid zoo'n groot geloof te slaan. Mij zijn de geest- drilt en de idealen ook ontzonkenen als gp ooit er aan denktook in de politiek te doen en den een of anderen keer te den die hoogmoedige graven niet eens de gel digheid van den echt van den verdwsnene er kend, daar Max Sundacker niet als heer, maar als handwerksman naar Stamboel was gekomen. Dione gaf bevel, haar de gevangenen te bren gen. Men had Eleonora en Maiia, toen de Groot- Vizier bevolen had, ze in zijne tent te brengen, van de banden verlost en haar prachtige Turk- ecbe kleederen gegeven, haar daarbij geluk ge wenteld, dat zij in den harem van Dions opgs- nomen zouden worden. De twee ongelukkigen, die, zooals vjj reeds vermeld hebben de Tar taren vergeefs hoog losgeld hadden aangebeden, ademden vrjj, toen men haar van het geweld van ruwe mannen bevrijdde, wies handen bevlekt waren met bloed van het moorden, ea toen haar de slavinnen van den harem aan het verstand brachten, dut het eene oude dame was in wier tent men hen bracht, eene goede meesteres, waar onder een ieder gaarne stond. Men had hun een bad laten nemeo, het lichaam met wielriekende olie gezalfd, en met kostbare spjjzcn veikwikt. De hoop moest na deze ontvangst, bjj de onge lukkigen opkomen, dat het misschien gelukken zoude door tranen en gebeden, het hart van de gemalin des Groot-Viziers te vetmurwen, en voor hoog losgeld de vrjjheid te verkrjjgen. Eleonora betrad het vertrek van Dione met het bittere gevoel, dat haar trots voor het ge weld zou moeten bukken, maar ook met het vast besluit, liever bet ergste te verdiagen, dan zich te laten vernederen. Maria, wier zwak lichaam meer dan Eleonora's sterkere natuur onder de mishandelingen had geleden, bevond zich daaren tegen in de stemming van geduldige gelatenheid, probeeren ook lid van de Kanier te worden, stel je dau eea vast doel voor oogeD, dat gp wilt bereiken 't zp voor je zeiven of voor hen, die je wilt vooruithelpen dat andere kar. er en-passant toch wel bij komen.» Hard klinkt deze uitspraak en niemand zal ze zoo maar onvoorwaardelijk willen onderschrijven en ook de oude Heer, welke die woorden zeide, zal ze wel zóó absoluut niet bedoeld hebben. Hij was trouwens niet in de beste stemming en beleefde een dier tpdperken van groote oneenigheid on der de katholieke leden der Tweede Kamer, zooals wij er op het Binnenhof al heel wat hebban beleefd. Het was dus te vergeven dat de oude Heer wat scherp was en den Kamerleden al medejbeel wat Egoïsmus toedichtte, edel moedig genoeg om zelf te erkenneD, dat bij zelfzuchtig genoeg was om dat lidmaat schap niet prijs te geven, wijl hij na zoo veel jaren noch zijn verblijf in Den Haag, noch zijn manier van leven, noch de ver goeding aan het lidmaatschap verbonden, wilde prpsgeven. En al zei fcp het ook wat knorrig en nies heel diplomatiek, te ont kennen valt h6t nietdat ook daar heel wat Egoïsmus schuilt. En dat Egoïsmus speelt mede eene groote rol in de politiek, eene groote rol bij de verkiezingen en dat Egoïsmus zal ook een groot beletsel zjjn, een groot struikelblok, wanneer men er toe zoude willen overgaan om nogmaals te be proeven éénheid van handeling te bren gen onder de Katholieken bp de stembus in den vorm ongeveer zooals het dezer dagen werd aangegeven- Dit voorstel is overigens niet nieuw. Reeds vóór het ontstaan van den Alge- meenen Bond van Nederlandsche katholie ke Kiesvereenigingen was het de meening van velen, dat men op deze wijze moest te werk gaan. Eerst Centrale Kiesvereeni- ginge» daaruit Provinciale Bonden en daaruit weder een centraal lichaam, de Algemeene Bond. Dat plan beviel ech ter volstrekt niet aan de Heeren, die des tijds den Algemeenen Bond in het leven riepen. Zij wilden geen Bond van Provinciale Bondenmaar een Algemeenen Bond, die van boven af den schepter zoude zwaaien en waar het noodig was Centrale Kiesver eenigingen en Provinciale Bonden, zoude oprichten. Die heeren hadden nu eens het roer in handen, meenden zp en zouden dat welke in den dood eeue verlossing ziet van het ljjden en al het overige aan den wil van God overlaat. Dione nam de twee vrouwengestalten opmerk zaam op, en haar bestormde eeoe herinnering uit den tjjd, toen msn haar van den lmiseljjken haard had weggesleurd en als gevangene in de tent van Kara-Mustapha had gevoerd. Wie van u i» eeu Starhemberg?" vroeg zjj tot groote verbazing der twee gevangenen in da Duitsche taal, welke zjj in haar jeugd van Sundacker had geleerd. //U spreekt Duitsoh riep Kleonora. //Gij weet mjjn naam, o, daD zult gjj ook wel don schandelijken moedwil veroordeelen, die tegen weerlooze vrouwen wordt geoefendWat voor een losgeld vraagt gjj, men zal u iederen prjjs voor mijne bevrjjdicg willen betalen, ik ben de Gravin van Starhemberg. //Bedaar watantwoordde Dione, welke hot drieste, onvoorzichtige optreden, juist van haar, die zij vernederen wilde, vertoornde, gjj vergeet, voor wio gjj staat. Het is dwaas om mjj goud aan te bieden, wjjl ik mijne slavinnen in goud en purper kleed. Aao mjjne voeten ligt Weenen en eer de maan verwisselt, zal Kara Mustapha, mijn gemae), de belasting voorschreven, die hjj van de overwonnen vasallen vordert. Beantwoord mjjne vragen, die ik u zal stellen en wacht af wat mjjne genade u zal aanbieden.// fflk ben eene gevangene," riep Eleonora, maar gjj spreekt tegen mij, als ware ik eene slavin. Men kan een Starhemberg in ketenen klinken, dooden, maar nooit zjjn hoofd bui gen. Ik wil niet antwoorden, want gjj vergeet, ia handen houden. Yoor abdicatie en voor het inslaan van een anderen,meer natuurlp- ken weg was hun Egoïsmus te sterk. En na een vrij onbeduidend bestaan, na weinig goeds te hebben tot stand gebracht, maar mede tot verdeeldheid het zpne te hebben bpgebracht, verdween die Algemeene Bond, waarvan de oprichters zich, God weet wat, hadden voorgesteld, verdween, omdat hij niet op natuurlpke wpze was opgegroeid en ontstaan, maar omdat hp van boren af op onnatuurlijke wpze was tot stand gebracht. Vóór de verkiezingen van '97 waren het de katholieke Kamerleden zeiven, die be proefden door het ontwerpen van een pro gram eenheid te brengen onder de katho lieken bij de stembus en de verkiezingen te bestaren. Ook die poging mislukte en het zij met bescheidenheid gezegdniet de Kamerleden behooren de verkieziogen te leiden. Dat is het werk van mannen buiten de Kamers. Zp, de Kamerleden, mogen door hun opwekkend woord tot den strpd aan sporen, mogen den politieken toestand tee kenen, hun toekomstig program ontvouwen, etc, gekozenen, als zp waren en weder wenschen te wordenbehooren zjj geene leiders der verkiezingen te zjjn. Maar zal ook daartegen zich niet heel wat Egoïsmus verzetten? Znllen zoo velen als daar noodig zijn om dien bond langs geleidelijken en natuurlpken weg tot stand te brengen, genegen zjjn hun eigen opinie, hun eigen inzicht prps te geven, en zich neer te leggen, ter wille der eenheid, bp de meening der meerderheid? En is de Bond tot stand gekomen, zal men dan den moed hebben, zpn Egoïsmus af te schud den en zich toe te vertrouwen aan de lei ding der zelf gekozene leiders? O, zij zpn zoo mooi, die plannen op het papier, maar de zelfzucht maakt er raak zoo leelpke streepen door in de uitvoering. En toch, hoe gespannen op dit oogen blik ook de toestand zp jonder de Katho lieken, het zware werk dient en zelfs spoedig ondernomen te worden, wil men in 1901 niet nogmaals een jammerlpk fiasco maken bp de stembus. Frankrijk- In navolging van een groot aantal Fran- schen is de neef van den zouaren-generaal De Charette in gezelschap van den wie ik beD. Volvoer het kwaad tegen God en de menschheid, beproef uwe macht aan eene weerlooze, ik kan aterven.ff //Gjj zjjt zeer onverstandig, door mjjn toornjop te wekken, ik heb de middelen, om uw hoog moed te breken, maar omdat gjj in mjjne macht zjjt, zal ik ze niet gebruiken. //Hebt gjj een familielid, die voor meer dan dertig jaren het vaderland heeft verlaten, en niet teruggekeerd iz?« //Ik weet van geen u //Gjj liegt of heeft men u de achande van uw geslacht verzwegen //Ik lieg nooit. Mjjn geslacht is dat van ljob- kowiss, mjjn gemaal is een Starhemberg, en de kostbaarste van uwe diamanten straalt niet zoo schoon als de eer van mjjn gemaal. /ris hjj een Suodacker P# //Sundacker heet een familietak van het ge slacht, dezen naam hebben echter de meeste Starhembergers ook als doopnaam.// ffEen 8undacker werd door zjjn vader niet als zoon erkend, hjj trok naar Palestina.// //Ja, ja,// riep Maria, Eleonora voorkomend, //dat zeide de zigeunerin.// Wie zjjt gjj,// vroeg Dione, het mooie meisje deelnemend aanziende. fflk heet Maria Liechtenstein.// //Mjjne vriendin is de dochter van een vorst, nam Eleonora weder het woord. Wordt vervolgd.) HA ill ABONNBMENTSPBIJS Per 3 maanden voor Haarlem s 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het buitenland AGITE MA SON AGITATE PBIJS DBB ADVERTENTIES. 68

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1