No. 4487
Maandag 14 Mei 1900.
25ste Jaargang.
S)ag6laó voor eSdooró- on SCuió-^Collanó.
Noodige samenwerking.
De Verloren Zoon,
BUITENLAND.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Van
Elke
feuilleton.
70
dwjj°8D'
Rusland.
frankrijk.
Engeland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderljjke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
w-
rÜTM AIN TIENDjRir
AGITE MA. NON AGITATE
PBTJS DER ADVERTENTIEN.
16 regels. 50 Cents.
regel meer T/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Générale Publicitê Etrangire
G. L. DAUBE 4Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 3Ibis Faubourg Montmirlre
Hoewel het aantal politieke schakee
ringen in ons land het laatste tiental jaren
met eenige vermeerderd is, b'ijft het toch
een feit, dat de splitsing in rechts en links
nog ten volle gehandhaafd kan worden.
Al zou het aantal staatkundige rich
tingen even groot worden als onze Tweede
Kamer leden telt, alle schakeeringen los
sen zich toch op in twee hoofdkleuren,
die scherp aau den dag treden, wanneer
de omstandigheden het eischen. Wel schijnt
het een enkele maal, alsof het onderscheid
tusschen de nuances is verdwenen, maar
een anderen keer treedt het weder helder
voor het licht.
Dat deze rationeele indeeling der poli
tieke groepen gehandhaafd bljjft, achten
wg een verblijdend verschijnsel, ook al is
dit aan het liberalisme te danken. Daar
door t<ch kunnen richtingen, die in bij
zaken met elkander verschillen, in de
hoofdzaken samenwerken en tot stand
brengen, wat met het oog op de kleine
groepeeringen voor geen verwezenlijking
vatbaar scheen.
Die hoofdverdeeling zeiden wjj
hebben wjj te danken aan het liberalisme.
Dtze richting wil voor haar jongere zusters,
het radicalisme en de sociaal-democratie,
niet onderdoen. Zjj wordt geprikkeld door
de vooruitstrevende kracht, welke de beide
jongere richtingen ontwikkelen, en tracht
nu de tekortkomingen in te halen door
telkens een flinken sprong te maken op
den weg, dien radicalisme en sociaal
democratie reeds een groot eind hebben
afgelegd.
Aan dit streven van het liberalisme
meenen wjj te moeten toeschrijven de
circulaire, welke het Hoofdbestuur van
de Liberale Unie voor enkele maanden
richtte tot de afdeelingen, strekkende om
bp de Kamerverkiezingen voor 1901 den
eisch van Grondwetsherziening voorop te
stellen, ten einde te komen tot een nieuwe
kiesrechtregeling, waarbjj wordt ingevoerd
algemeen kiesrecht voor mannen en vrou
wen.
Men zal zich herinneren, dat in ver
schillende liberale kringen hevig verzet
werd getoond tegen dezen eisch. Natuur
lijk waren er vele liberalen, die deze
consequentie niet aandurfden. Zij spraken
er van om zich af te scheiden van de Libe
rale Unie en de gehoorzaamheid op te zeg
gen aan een Bestuur, dat veel te ver wilde
gaan en aan den leiband scheen te loopen
van radicalen en socialisten. Het Bestuur
der Liberale Unie liet evenwel den storm
uitrazen en is thans gekomen met een eenigs-
zins gematigder voorstel, dat in de alge-
meene vergadering van 2 Juni aanst.
zal worden behandeld.
Nu is de eisch van Grondwetsherzie
ning vervallen en daarvoor werd iu de
plaats gesteld, dat het allemanskiesrecht
moet ingevoerd worden zoodra de poli
tieke omstandigheden dit veroorloven. Men
ziet hieru'tdat het Bestuur der Li
berale Unie wel wat water in zijn wijn
heeft gedaan ten einde de gematigden
niet van zich te vervreemden, maar fei
telijk is aan da beginselquaestie niets ver
anderd. Ea wanneer nu op die vergadering
van de Liberale Unie het Bestuur nog
wat toeschietelijker is ten opzichte van
de bezwaren van hen, die terugdeinzen
voor de consequentie van hun beginsel,
dan heeft men veel kans, dat de liberalen
in 1901 bij de stembus ten strijde trek
ken onder de leusalgemeen kiesrecht
voor mannen en vrouwen.
Dan komen zij dus al heel dicht bij hun
politieke broeders, de racicalen en sociaal
democraten en kunnen zjj gezamenlijk den
eisch der zoogenaamde politieke en sociale
rechtvaardigheid doen hooren.
De meest broederlijke eensgezindheid en
samenwerking laat zich derhalve bij de
Kamerverkiezingen van het volgend jaar
aan den linkerkant verwachten. Liberalen,
radicalen en sociaal-democraten, zullen el
kander steunen en aanbevelen. Zjj zullen
kleine grieven over het hoofd zien en hun
kracht concentreeren op de hooldpunten
ten einde den stembusstrijd te winnen.
Zulks is ten minste de klaarblijkelijke
bedoeling van de liberalen op dit oogen-
blik. Wel zien allen nog geen heil in de
samenwerking met de uiterstendoch de
noodzakelijkheid hiervan zal hun wel door
hun meer geavanceerde broeders worden
aangetoond en eenmaal in het schuitje
zittende, zullen zjj ook wel meevaren.
De liberalen zorgen derhalve tegen het
vo'gend jaar gereed te zjjn. Zjj weten van
de hen verwante richtingen geen hulp
te zullen krjjgen wanneer zij geen aan
zienlijke concefsies doen. Welnu, daartoe
toonen zij zich bereid door hun leusal
gemeen kiesrecht voor mannen en vrou
wen, welke op de aanstaande vergadering
van de Liberale Unie zal worden vastgesteld.
Dit wordt aan de linkerzjjde gedaan, en
wat doet men nu rechts Deze vraag mag
wel eens gesteld worden, nu men zich aan
den overkant, naar het schjjnt, gaat or-
ganiseeren. Hebben de anti-'iberale par-
tjjen er reeds over gedacht om ieder voor
zich zelf een program van actie op te ma
ken en toch in onderling verband den stem
busstrijd te voeren
Vervolg)
„Hjj had vjjmden, sprak Eieonora, maar waar-
ljjk niet onder de S'arhembargen ik weet van
mjjn gemaal dat tjjn vader langen tjjd vergeefs
naar een familielid van hem heeti gezocht, om
een onrecht goed te makeo, dat hem eens van
zjjn vader was wedervaren. De vader van den
verdwenen zoon i» in diepe smart gestorv- n,
daar hij zijn onrecht niet heefi kunnen herstel
len, het eigendom van den gestorvene wordt
zog altijd van de Starhembergen, als een vreemde
hun toevertrouwde erfenis bewaard, daarom tast
de eer van de mannen niet aan, die hun plinht
nltjjd heilig hebben vervuld. Maar kjjk naar
deze dame die nwe knieëen omklemt, /,jj heef'
veel geleden wnl zij hem heelt bemind, dien
gjj zoekt Ter wille van Snod&oker, dien gjj
in 8t*mwt «ht eezien. heeft men haar in h >t
M m kan er nog weinig van bemerken,
hoewel al heel spoedig de algemeene ver
kiezingen voor de deur staan.
Wij gaan nu voor een oogeablik stil-
zwjjgend voorbij de enkele gevallen, waarin
de beide partjjsn van het anti-liberalisme,
de Katholieken en Auti-revolutionnairen
tot concessies aau elkander geneigd zjjn,
en waarvan bjj de verkiezing hier ter stede
voor de Tweede Kamer zulk een schoon
voorbeeld is gegeven. Deze gevaPen staan
natuurljjk op zich z"lf en men kan het
daarop bjj de algemeene verkiezingen niet
laten aankomen. M'-n mag niet rekenen
op het politiek doorzicht van de Candida-
ten eu het gezond verstand der kiezers
want deze beide eigenschappen zijn soms,
wanneer zjj het meest noodig blijken, niet
te ontdekken.
WaF volgens onze meening op politiek
gebied voor de richtingen der recht jrzjjde
een eisch van het oogenblik moet heeten,
is dat zjj beginnen met hun wenschen en
eischen voor het vozend jaar te formu
leeren, en, wanneer dit eenmaal is geschied,
gaan onderzoeken in hoever op de basis
van hun vastgestelde beginselen samenwer
king mogeljjk kan geacht worden.
Het liberalisme mag niet tegenover zich
vinden een verdeelden vijand, die op het
eerste gezicht van zijn tegenstander zjjn
zwakheid moet erkennen en op de vlucht
slaan. Wjj moeten en kunnen de kraeht
bezitten om aan de vereenigde liberalen
eu radicalen het hoold te bieden. Doch
de eenige voorwaarde is, dat men het niet
op het laatste oogenblik laat aankomen.
Men moet niet wachteD, tot de liberalen
meester zjjn van het terrein, maar zich
eveneens vooraf organiseeren en trachten
tot samenwerkiag te komen.
Wjj behoeven hiertoe niets van onze
beginselen prijs te geven. Alleen kan het
in verband met het program van actie der
Anti-revolutionnairen, wenscheljjk wezen
om tjjdeljjk den een of anderen eisch op
den achtergrond te stellen, doch geen en
kel onzer beginselen behoeft te worden
verloochend. Ook kan het noodig wezen,
dat in enkele twijfelachtige districten een
eieren candidaat zich terugtrekt om de
kans r»'1 overwinnen voor den candidaat
,jer verwante richting niet te doen ver-
pit zjjn de eenige opofferingen, welke
volg®08 0Dze meening moeten en ook kan
nen gedaan worden. Die opofferingen zijn
slechts van tjjdeljjken aard en kunnen geen
redi lijken grond opleveren om de samen
werking tusschen Katholieken en Anti-re-
volutionnairen te verstoren. Welnu, laat
ffien zich daartoe dan ook bereid toonen
dut E.eoaora haar niet misleidde, rij voelde dat
deze trotsche vrouw dia hare bedreigingen had
getard, een leugen zcu verachte*, om daardoor
haar lot te veranderen. Zjj keek Maria aan,
de oogen van het jonge menja waren nat van
tranen, en haar gezicht was van schaamte ge
kleurd, men openbaarde immers haar hartge
heim. et scheen Dione als werd haar hart
weder jo g toen zij aan de herinneringen uit
d n verv ogen tijd dacht. Ook zjj had eens de
smart gevoe die haar hart had geloden, toen
haar vader ad gewaarschuwd voor den vreem
den, onbekenden ridder, toen had haar ziel
gebeefd bfl de gedachte, dat hjj kon weggaan,
en haar voor eeuwig eenzaam achterlaten Zjj
gevoelde dat zjj wbs veranderd sinds dien tjjd,
dat zij bad gebroken met het verledene, j s dit
had bevlekt door ten bond met de Turken
het woord van E-eonora, dat. als MtX hier was,
zou wagen om Maria te redden,
h Q zqu
doorboorde
hart
iracht,
in de
bezocht ik
Len der Tar!
beeft
riGSf
naar en zoo
atsn. Leefde
hij zoude zjjn
ien, en gij wilt
aan, wie bjj zjjn
UUiUI
STUK.
en do zal'ere, o»e
ie Dioaekatb'vrjj
«aria te
baar zoon was een
Christen, en diegene, welke hjj beminde, bad
liever willen sterven, dan haar geloof te ver-
looehei en 1 Zoo bad zjj ook eens gedach', l®60
zjj Sundacker beminde. Schaamte en wilds
smart doorwoelden ha& borst, terwjjl zjj bjj
het aanzien van Maia baar eigen beeld nit
'ie jeugd terugzag. Eleonora had gelijk toen zjj
eide, dat baar zoon Maria uit haar armen zou
rukken, als hjj hier verscheen 1 Tranen atroom-
j den uit haar ocgHoe gaarne bad zjj met
:iavr geruild, die ~jj zoo even oog met haar
■Tiacht bad bedreigd, hoe gaarne had zjj hst
verledene willen o.argppen uit baar levensloop.
i Zjj hnd op dit
en eohrjppen
oogenbiik ook wel een geroofde.
Chris"0 willen zijn, eene gevangene, in plaats
san 16 1006160 io®stemmen, dat zjj uit zwak
heid aan de verzoeking had toegegeven en zich
door da schande al deze pracht had gekocht 1
Msar zjj had toenmaals ook lang gestreden, en
da hoogmoed van deze vrouw had nog gaeu
beproeving doorstaan. Het bloed van de Griekin
kookte als zjj er nan dacht, dat anderen haar
verachtten, al moest zjj ook zelf over haar zwak
heid kleuren. Wat gebeurd was, was niet te
veranderen, nu nog minder dan voorheen. Ten
tjjde van den vrede in haar paleis te Stamboel had
ar zich niemand om bekommerd, of zjj Ohnsten-
slavinnen de vrijheid schenk, maar nu was de
vaan v»d den Profeet ontrold de dweepz°chtdoor
d« Ulemans ontvlamd, de overwonnenen welke
het zwaard verschoonde, moesten bon geloot
afzweren of zicb 0D<}er het slavenjuk buigen.
Dior e had nu haar eigen zoon voor dit lot met
kunnen behoeden, ais hij in de handen irer
Turken gevzllen was en daar bet lot haar 'n&d
j gedwongen, zich te buigen, kon zjj anderen
hierom niet beklagen.
wlndiai het in mjjne macht was.* zeide zjj,
terwjjl zjj bare tranen droogde, *ik liet u om
j der wille van mjjn zoon, met ijjke geschenken
overladen van hier trekken, maar waarheen
tonde ik u zenden, waar niet reed* or ven
het zwaard van den Maome daan tref'. Het
lot van dit rjjk ia bealiti binnen c-et/ig - gen
7,at ginds on den dom de halve "1 schitteren,
en een stadhouder de» -ultaDS zal uw vader
land bjj hel i jjk der ü.—»nen inljjven De ver-
slaudige schikt zich in het on ver m jjdeljjke. Br
is maar een God, wie beat op de rechte wjjze
en laat Hen eveneens niet te veel tjjd ver
loren gaan, alvorens tot deze noodzakelijk
heid wordt besloten. Gelijk wij opmerkten,
zullen de richtingen der linkerzjjde waar
schijnlijk spoedig gereed wezen. Van onzen
kant mag dus niet worden stilgezeten.
Onze voorgangers in den politieken strjjd
moeten reeds nu voorbereidende maatre
gelen nemen, geljjk dit bij de liberalen
geschiedt. En, wanneer daartoe wordt over
gegaan, in de overtuiging dat samenwer
king alleen de overwinning kan geven,
dan twijfelen wij er niet aan, of de stem
busstrijd van 1901 zil in ons voordeel
uitvallen.
Italië.
Ean twaalftal Belgische journalisten
die dezer dagen op audiëntie bjj Z. H.
Leo XIII waren, ontvingen van Z. H, het
kruis Pro Ecclesia el Pontifice.
De Vesuvius is ia de laatste dagen
vreeseljjk aan het werken, zoodat de be
woners van d9 dorpjes Resina, Torre del
Greco en Portici 's nachts in het veld
kampeeren. Gisteren zjjn vier Engelschen,
die zich te dicht bjj den krater hadden
gewaagd, door gloeiende steenen getrof
fen. Zjj kregen eres'.ige kwetsuren.
Zuid Afrika.
President S tey n van den Oranje-Vrjj-
staat heeft aan den correspondent van
ew- York'Herald gezegd
Wjj zullen tot het uiterste vechten. GeeD
enkel burger is genegen om de wapens
neer te leggen. Geen enkel oogenblik heb
ben wjj er aan gedacht ons van onze Tians-
vaalsche broeders te scheiden. Wjj zullen
strjjden aan de Vaal, te Pretoria en, in
dien het noodig is, iu het gebergte. Niets
hebben wjj te hopen van den vrede, maar
alhs hebben wjj te winnen door de wa
pens. Elke kleine Engelsche overwinning
is gevolgd geworden door eene schrikke
lijke neerlaag: na Elandslaagte,Colenso;
na Bwlmont, de Modderrivierna Bloem
fontein, de slag van Sauna's Post.»
In den Transvaalschen Volksraad werd
besloten te vechten tot de laatste patroon
verschoten is. Vastberaden en op God ver
trouwend ziet Kruger de toekomst in.
Grijsaardsvrouwen en kinderen znllen
den vjjand bestrjjden. De weg van den
triumftocht der Engelschen zal met ljjken
bezaaid zjjn en zelfs, wanneer Transvaal
veroverd is, dan zal de zaak der Boeren
bljjven bestaan. De kinderen zullen de
docden wreken de zonen zullen de ver
woeste boerde r jen weer opbouwen en nieu
we generaties zullen de natie weer vrjj
maken.
Het detachement Russische vrjj willigere,
dat uit Orel naar Transvaal vertrekt, is
door den monnik Jean van de Grieksche
Kerk gezegendIn zijn toespraak zeide
vereert, men k»n °°k i° de. Moskee tot hem
bidden. Het schijnt Zjjn wil te zijn, dat de
IC ran zegeviert over den Bjj rel, want hjj schaft
de vervolgingen van den rrofeet de overwin-
uiDg over het Kruis. Het is pijnljjk te moeten
breken met dat, wat eene moeder ons sis een
heilig erfdeel heeft geschonken, maar ook het
geloof dar Mahomedanen bezielt vele millioe-
oen menscben. Ik wil u geen d veng opleggen,
k w'l u beschermen zoo goed als ik kan,
maar denk over de woorden na, die ik u heb
toegesproken.//
Maria schudde met een droevigan lach het
noojd als wilde zjj Dione voor haar goede"
i danken zonder ze te kunnen nakom®0-
Eleonora was echter het bloed weder 0
gezicht geschoten,
//Gjj kunt hst goed meenen,* sprak sï. "j0®0
gij beleedigt ods, als ge geloof', dat ws ui
voor geweld'ofdt d, op» aielenüeU
coopen.'Triomfeert niet te vroeg, .'nrver
martelaren tjjn ook voor hun gen» ge
an hat kruis heeft zich ult de JP
geheven eu heeft de oude wereld overwonnen,
j De mannen var. W. enen kunnen onder da muren
sterven, maar gjj zult mot de levenden, alleen
auane ljjken kunnen schenden, en Je wraak
aal volgen, de halve maan zal voor het ..ruis
over den Donau vluchten, evenals eer
dit iioh reed» meester der wereld v
zegt, dat uw hart verlangt naar hu'
van uw zoon,maar zooal» ik hom keu
laatsten druppel bloed voor rjjn gel
Dione, wier oogen reeds toornig
fobkeld, sloeg ze neer.
hjj«Van ganscher harte wensch ik u
edele vrjjwilligers eeD goeden reis. Dat de
zegeningen van God u moge vergezellen)
dat het beeld van aartsengel Michel u be-
scherme. Ga met de hulp van God en
verdedig met opoffering van uw leven het
ongelukkige en onrechtvaardig vervolgde
Boerenvolk. Dat God make, dat gjj met
eer en vreugde terugkomt en mocht gjj
vallen, val moedig, waarbjj gij de zuiverste
kroon zult ontvangen nit de handen van
den Koning van den Roem.»
Op een werkplaats te Vincennes is de
meesterknecht, die een onderzoek moest
instellen naar den slechten voortgang van
het werk, aangerand en mishandeld gewor
den. De heer Fuvier Hubert werd
gelast het werk te verlaten, toen hjj daar
aan niet voldeed, grepen de werklieden
hem aan en mishandelden hem wreedaar
dig. Men liet hem bewusteloos en badend
in zjjn bloed op den grond liggen. Zjjn
aanranders namen de vlucht en werden
daarna gearresteerd.
—De gewezen bediende van het Fransehe
Ministens van Buitenlandsche Zaken P h i-
1 i p, die het Engelsch gezantschap docu
menten betreffende Transvaal te koop had
geboden, is bjj verstek tot 4 jaar gevan
genis en 1000 franks boete veroordeeld,
wegens misbruik maken van vertrouwen.
Een bloedig verloop had een harts-
tochteljjke verkiezingsstrjjd te Escarena bjj
Nizza. De burgemeester B 1 a n c h i werd
bjj het verlaten van een vergadering van
kiezers door twee van zjjn politieke tegen
standers, de heeren Faraist en diens
zoon, met messen neergestoken en bleef
op de plaats dood.
Toen Woensdag de Iersche artillerie
van Dublin uit Grospart naar Zuid-Afrika
vertrok, riepen de artilleristen van het
dek op het stoomschip luidkeelsLeve
KrugerLeve de Boeren
Met zulke soldaten zal Engeland niet
veel aitvoeren in Zuid-Afiika.
Volgens de Birmingham Post heeft
Koningin Victoria kapiteinLambton,
van de Powerful, die met zjjn Jantjes veel
heeft bjjgedragen tot het behoud van La-
dysmitb, een gouden repetitie horloge ten
geschenke gegeven. Hare Majesteits mo
nogram is er in brillianten op aangebracht
en er staat op gegraveerdLadysmith,
1900.
Te Londen zal in het begin van de
maand Juni het Women Workers of the
South African Conciliation Committee eeu
monster-meeting organiseeren. EeD ^o-
mite is voor dit doel samengesteld» wa&rin
de dames Leonard Courtney, Ja
mes Bryce, markiezin B e P o D, J.
Mackernaes, S. D. Bradby en
Emilie Hobhause zitting hebben.
Op de meeting zullen alle Engelsche vrou
wen ran iedere klasse en iedere politieke
nuance zich kunnen uitspreken over Jg
politiek, die geleid heeft tot dezen trf;
rigen oorlog en ook over de laffe
gen om alle critiek te beletten
Em
van
oilman,
ede, GS
ndden ge-
//Dat vertelde ook Said,* raomp, nfltijil' met
"Liten wjj niet in een woord® gj, wilde
elkander komen,// riep zjj PioJ*rukkon, vertel
zjj zich aan deze gedgcli,e0
mjj van hem.* jongeling niet, dat de
//Wist dan de W°r geroofd hadden, kreeg
Turken ZBD®. en naar haar, kwam hjj niet
hij geen g0 te Z08i-en
oaat, vertelde de levensome'.8ndigheden
Jundacker zoo goed zjj koD, ook dat, Wat
Tan Guido en Wlaska had gehoord, Zii
Verschoonde den vader van Maria, bjjz0nder
toen zjj verhaalde, dat ook haar gemaal het
vermoeden had geuit, dat Max vjjamJP11 -nnri
gehad, die hem in Stamboel een gtaf
bereid. Zjj kon ook meedeelan, hoe Ma
gedacht had, dat de raadsels zijnet göbc
de Levant zonden tot klaarheid gehroch
den en daarom de reis naar konstacuurtpei
welgemoed had aanvaard. Al» Eleooor» de
waai heid sprak, dacht Dione, dan had S»id haar
bedrogen, dan had Max Sundacker moeten
raden, wie er naar hem vorschte, en hS zoude
alles geprobeerd hebben, om te vernemen, via
zich voor hem intenesseerde. Eea oogenblik
was zjj erover verheugd, dat M»x zÜau moeder
in Stamboel had gezocht, bj, a*d *ici> dj
van haar afgewend, omdat tij -
msar dé bitterheid cvr het bedrog "j 'Rr-
uioedde, verstikte elk ander gevoel. De achter-
docht groeit snel, als zjj ontkiemd ia.
(Wordt Vtrvcljd.)
niet
was,
