NIEUWE
tfragGlaó voor ^Mooró* en
De Souvereiniteit van den
Paus.
No. 4489.
Woensdag 16 ¥ei 1900
25ste Jaargang.
De Verloren Zoon.
BDlTfiJfLAfii \X
Afzonderlijke nummers. «0.03
Dit blad verschpnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBBAÏÏ: St. JanBtraat Haarlem.
Van 16 regels SO Cen*
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimten
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KfiPPERS.
In één der laatste afleveringen van de *Ci-
vilta Catholica» verscheen van de hand van
Pater Z o c c h i een meesterlijk geschreven
artikel over de Souvereiniteit van den Paus.
De vraag wordt opgewoipen en beant
woord Is de souvereiniteit van den Paus
een effectieve Zelfs in den toestand, waar
in zjj zich tegenwoordig bevindt en in zekere
mate besloten is binnen de enge grenzen
van het Vaticaan.
Dit is in elk geval een geheel nieuw ge
zichtspunt. Belangwekkend zoowel voor de
Katholieke Kerk en voor hare verdedigers,
als ook voor de liberalen, die den Paus in
dezen toestand gebracht hebben als ook
eindeljjkals zuiver rechtskundig
vraagstuk, voor de buitenlandsche Regee
ringen.
We willen in alle beknoptheid weerge
ven over welk pont er gehandeld wordt
in dit artikel van den geleerden schrijver;
dat groot opzien verwekt heeft.
De schrjjver wil klaar en duideljjk, aap
de hand van historische feiten, aantoonen,
dat de souvereiniteit van den Paus een wer
kelijke, effectieve souvereiniteit is, in tegen
stelling met de liberale en officieuse uit
leggers van de zoogenaamde Waarborgen-
wet, die aan den Paus slechts een zekere
eere-souvereiniteit willen toekennen.
Het eerste hoofdpunt in de historische
feiten is het volgende De Italiaansche troe
pen hebben de stad Rome, na de bekende
bres van de Porta Pia, geoccupeerd ten
gevolge van een militaire capitulatiein
allen wettigen vorm voltrokken door den
Commandant der Italiaanschetroepen eener-
tjjda en door den bevelhebber der Pauselijke
troepen anderzijds.
Na deze capitulatie nu is geen enkele
akte van eene politieke oonventie oi van een
diplomatisch verdrag, geen vredes-ofvriend-
schaps-sluiting voorgekomen terwijl zulk
FEUILLETON.
It
Vervolg
Men ziet hieiuit, dat er niet alleen moeden
doodsveraohting toe noodig waren om den strijd
te kunnen volhouden, maar men moest ook
harden en zwaren arbeid verrichten bjj dug en
bjj nacht, soodat dikwijls de tijd om uit te rus
ten ontbrak.
Zsz men van 8'. Ulrich af de belegerde stad,
dan scheen het, dat de jjzeren omarming der
Turken, de stad ieder oogenblik moest dood
drukken. De kogels der sterke batterjjen sloegen
in de huizen, men zsg de rookwolken opsijjgen,
wasr zjj brand hadden gemaakt.
Op de bolwerken stonden kleine groepen be
wapende mannen, maar van alle zijden uit het
Turksche legerdrongen ontelbare colonncn
tot de bestorming voor, hun krjjgsroep vervulde
de luchthunne wapenen schitterden in de
zon, het scheen als zouden deze soldaten de
stad vernielen zonder dat er aan verdediging
te denken was, maar zjj stieten hun hoofd, men
zag, boe hun aanmarsch werd tegen gehouden
om ze dan na verloop van eenigeo tjjd, rug
waarts te zien wjjken.
De drie vrouwen, die met een bevend hart
bjj de bestorming hadden toegekeken, schepten
adem.de oogen van Maria klaarden op, uit de blik
ken van Eleonora kon men een trotschen triomf
lezen, haar gemaal stond immers op de wallen.
een akte toch geregeld na een oorlog overal
plaats vindt tusschen de deelnemers van den
gevoerden oorlog.
Er bestaat alzoo de facto slee! ts een soort
van wapenstilstand tusschen de beide Re
geeringen, welke wapenstilstand thans reeds
dertig jaren duurt. Hieru't concludeert Pa
ter Z o c c h i, dat de status van vijandschap
rechtens zoowel als feitelijk voortduurt
tusschen degenen, die de stad Rome over
weldigd hebben en tusschen den Soeve
rein, die sedert eeuwen hier regeerde.
Als tweede feit wordt aangevoerd dat
bp de bovengenoemde Capitulatie de be
zetting van de zoogenaamde Leonische stad
(op den Vaticaanscben Tiber-oever) was
uitgezonderd. Dit stadsgedeelte werd niet
temin door de Italianen bezet. Maar niet
bezet werd bet Vaticaan. Het territorium
van het Vaticaan is alzoo nu feitelijk door
den Paus bezet, en dit is tevens feitelpk
de werkeljjke Staat van den Paus. Daar
over oefent de Paus het feitelijke souve-
reiniteits-recht uithier heerscht hp onbe
perkt, hier bezit hp alle attributen van een
wezenlijken Souverein, zooals grondgebied,
onderdanen en de meest verschillende be
stuurders. De fado werd alzoo het gebied
van het Vaticaan nooit door den Paus aan
Italië afgestaan en evenmin door de Ita
liaansche Regeering bezet. De gewelddadige
verovering van Groot-Italië werd gestaakt
vóór de Poorten van bet Vaticaan. Noch
tengevolge van aftreding, noch door het
recht van verovering, is dit kleine gebied
den Paus ontnomen geworden. Het behoort
niet tot Italië en kan door Italië ook niet
opgeëischt worden.
Uit dit alles volgt nu, dat de souverei
niteit, welke de Paus tot 1870 over Home
uitoefende, tegenwoordig slechts beperkt is.
Zp heeft zich eenigermate binnen het ge
bied van het Vaticaan teruggetrokken. Maar
het Vaticaan vormt een integreereud be
standdeel van Rom6 en van den ouden Ker-
kelpken Staat. De Paus echter heeft -- de-
wpl hij na 1870 nooit het Vaticaan en zpn
Dione bad met de oogen vol tranen, het scheen
haar toe a!s zag zjj een wonder, als openbaarde
haar de God der Christenen, dat hjj diengene
behoedt, die zich in zjjne bescherming hebben
aanbevolen.
De vrouwen bemerkten niet dadeljjk, dat haar
twee anderen waren genaderd, die ook uit de
tent waren getreden, om het tooneel der be
storming te zien. De eene was een jong mei/j
toen de wind den lichten zjjden mantel, me
hare gestalte omhulde, terugsloeg, werd een
rood, rjjk met goud gestikt jakj» zichtbaar dat
haar buste omsloot, een kostbare met diamanten
bezetten gordelbevestigde het zjjdeD, azuur
blauwe wijde kleed om de heupen. Het laatste,
reikte niet geheel tot aan den enkel, de bloote
voeten staken in rjjk gestikte met diamanten be
zette pantoffels.
Trots de leeljjke omhulling van het lichaam
door den mantel, dia door den Islam voorge
schreven is, wbs het jonge meiejs toch bekoorljjk
in al hare bewegingen, terwjjl hear begeleidster,
die meer dan het dubbele harer jaren telde,
reeds door haar corpulentie verhinderd was,
zich met dezelfde gemRkkeljjkheid te be
wegen.
Daar er geen man in de nabjjheid was, hadden
do beide vrouwen, den sluier die hun gezicht
verborg, zoodanig geschikt, dat niet alleen de
oogeu mnsr de mond onbedekt was en het mid
delstuk van den sluier alleen den neus en de
wangen bedekte, een greep was voldoende, om
i het andere gedeelte van het gezicht voor ieder
manndtjk oog te verbergen.
Beide dames hadden dien eigenaardigen tint,
gebied verliet ook nimmer zpn hoofd
stad en dus ook nimmer zpn Staat ver
laten.
De souvereiniteit van den Paus, zoowel
van burgerlijken als van poütieken aard
bestaat derhalve even goed rechtens en fei
telpk, a's de Souvereiniteit van een anderen
Souverein, die over millioenen onderdanen
en uitgestrekte gewesten regeert, zoo be
sluit pater Z o c c h i zpne verhandeling.
Al is de tegenwoordige Pauselpke Staat
slechts eenige kilometers groot, toch is hjj
even feitelpk bestaande en achtenswaardig,
als de grootste rijken dezer wereld.
Amerika.
In de Vereenigde Staten maakt men
zich allerwege gereed voor de verkiezing
der presidentskeuze. Dat de heer Mc. K i n-
ley en de heer Bryan weer tegen el
kaar in het strijdperk zullen treden, staat
vast.
Men verwijt Mc. K i n 1 e y, dat hp tegen
alle tradities in, de zaak der onderdrukkers
(Engelschen) voorstaat.
Spanje.
De berichten uit dit land zpn nog steeds
Onrustbarend. Geheel Catalonië is in op
stand. In vier steden dezer provincie is de
staat van beleg afgekondigd.
In de haven van Barcelona zpn oorlogs
schepen aangekomen en in verschillende
steden wordt de gendarmerie met steenen
begroet.
De Regeering is voornemens wanneer op
nog andere plaatsen ongeregeldheden voor
komen geheel Spanje in staat van beleg
te verklaren.
De Hoffeesten te Madrid gaan niet door
en de Regeering cetent een vrp scherpe
censuur uit op telegrammen. Men kan dus
nagaan hoe ernstig de toestand is.
Zweden en Noorwegen.
Wjj meldden reeds, dat koningOscar
van Zweden tijdens zpn verblijf te Londen
tegen een verslaggever zich uitgelaten heeft
ten gunste van de Engelschen in dezen
oorlog. Deze uitlatingen hebben in Zwe-
die een voortdurende bedekking van het gezicht
doet ontstaan.
De oudere, Ajjescha, eerste gemalin van Said,
droeg op haar verwelkte trekken den stempel van
Oosterrche wellust, maar in haar zwarte oogen,
die zich zeer levendig bewogen, brandde een
somber vuur, toen hsar blik op Dione en de
Christelijke gevangenen vielhaat en njjd sche
nen te zarnen vereenigd te zjjn in den blik, die
rij op de gemalin van Kara Mustapha wierp.
Fatime daarentegen, scheen alleen oogen voor
den woelenden kampstrijd te hebben. De oogen
vsn de dochter van Dione straalden als het
Ailafcgeroep van uit het dal naar boven klonk
en men kon het aan haar zien, dat zij het liefste
daar beneden was geweest, om de strjjdenden
tot den zege aan te voeren. Las Aijescha zag
uit de houding van Dione, dat zjj voor diege
nen vreeede, die het zwaard van den Profeet
zou vernietigen Het was verklaarbaar, dat zjj
Dione haatte, daar de gunst van Kara Muetapha
hzar van Christenslavin tot meesteres had ge
maakt, en, al was zjj niet rechtstreeks de oor
zaak van den dood harer dochters, zoo had zjj
er toch aanleiding toe gegeven dat haar gemaal
genoodzaakt was geweekt, zjjn kind te straffan,
om er z'oh niet door te laten verraden.
Said had verteld, dat hjj door het geheim,
van Dione en Max Sundacker zjjn geluk zou
bevorderen. Hjj had het plan gevormd, om Sakina
met Max Sundacker te verbinden, maar dat
was door haar dochter verhinderd, daar zjj Max
Sundacker gelegenheid had gegeven te ontvluch
ten, waardoor de woede van Said too was op
gewekt, dat hjj zjjn doohter bestrafte, welke
den ook ontevredenheid verwekt en de mi
nister van Buitenlandsche Zaken, de heer
Lagerheim, heeft aan een blad te Stock
holm verklaard, dat de Koning geheel als
privaat persoon gesproken heeft, daar hp
hier niet de vertegenwoordiger is van de
vereenigde koninkrijken Zweden en Noor
wegen. Verplichtingen aangaan kan alken
het Ministerie. Een officieel démenti zou
aan de woorden van den Koning een be-
teekenis hechten, die ze niet hebben. Het
is niet de Koning, maar alleen de «graaf
van Haga,» die zpne sympathieën voorde
Engelschen heett uitgesproken.
Rusland.
De Czaar van Rusland heeft den Raad
van Staten bevolen de transportatie naar
Siberië af te schaffenook za' geen ver
banning meer mogen plaats hebben, voor
aleer een gerechtelijk onderzoek heeft plaats
gehad.
In Rusland zelf zullen nu een aantal
gevangenissen ingericht worden.
Men berekentdat zich op het oogen
blik in Siberië wel 300.000 personen be
vinden op de bovenbedoelde wjjze der
waarts gebracht!
Engeland.
In Engeland zpn gedurende het jaar 1899
een reeks spoorweg ongelukken te vermelden
geweest ontstaan bp het koppelen der wag
gons n.l.: 16 dooden en 567 gekwetsten.'t
Is een afschuwelijk groot getal.
Bp loopende treinen zpn er van de spoor
wegbeambten 512 gedood en 4437 gewond
en alles bp elkaar genomen heett het
spoorwegverkeer in die 12 maanden 1,240
dooden en 7.105 gewonden gekost in het
Vereenigd Koninkrjjkdus 61 dooden en
762 gewonden meer dan in 1898.
Japan.
De reeds kortelpk vermelde voltrekking
van het huwelijk van den Kroonprins van
Japan met Prinses Sakado bljjkt met groote
plechtigheid te Tokio te zpn geschied.
Na afloop der plechtigheid geleidde de
Kroonprins zijn bruid naar de staatsiever-
trekken van het Paleis, om daar voor den
Keizer en de Keizerin den eed van trouw
aan den Troon te zweren. Die plechtigheid
leverde een schitterend schouwspel op, even
als de daarop volgende groote receptie,
welke door al de hooge Staatsambtenaren
toen na korten tjjd van leed stierf. Ajjescha
baatte van dit nar af haar gemaal, zjj haatte
Kara Mustapha, wfll hjj alle wensohen van
Dione vervulde, en als een vergiftige slang die
haar prooi omklemt en er mede speelt, zoo was
zjj Fatime genaderd, in de hoop, door haar ge
legenheid te vinden om wraak te nemen op Dione,
hetzjj dat zjj de dochter van Dione in het
vei derf stiet of door haar hulp de middelen
vond om Dione uit den weg te ruimen.
//Uwe moeder is niet verheugd, als de rook
van het bloed der ongeloovigen opstjjgt,*
fluisterde zjj tot Fatime, #ijj is er de schuld
van, als uw vader talmt met de stad neder
te brandende adem van de twee Christin
nen, die hun gezicht schaamteloos aan de
mannen laten zien, heeft haar aangestoken,*
Het gelaat van Fatime kleurde vsn schaamte
en toorn.
/«Berisp mjjne moeder niet*, sprak zjj, „ik
mag het niet hooren. Zjj was in haar jeugd
een Christin, totdat de geest van den Profeet
haar verlichtte. Ik heb het bloed van mjjn
vader en ik weet, dat hij het kruis van den
dom in het stof zal vertreden, zoo gauw de dag
is aangebroken.#
De uitbarsting van een Turksche bom maakte
brand in den Sehottenhof, de vlammen van het
brandende huis sloegen omhoog.
(W*rdt *r*elgd.)
HÜRLEMSCRICOCRAÏT.
ABONNEMBNTSPRIJS
Pot 3 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
V oor het buitenland i I t i S 2,80
PRIJS DBR ADV3BTBWTIBN.
AÖÏTK MA WOW AQITATB