No. 4496
Donderdag 24 Mei 1900.
25ste Jaargang.
HbagGlaó voor cfëooró* en &uió-<Xollanó.
agite ma non agitate
Amsterdamsche Brieven.
r,rd .-s/SMbereikeB-
B U IT E N L A N D,
De Verloren Zoon,
ABONNEMENTSPRIJS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
PRJJS DER ADVERTENTIEN.
50;Ceat«.
7»
Zwitserland.
frankrijk
Transvaal.
Rusland.
*ït gg
Amerika.
mmi
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
ÏIENDRAT.
Van 1—6 regels.
Elke regel meer'V*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etranglre
G. L. DAG BE fy Co. JOHNF. JONES Succ. Paris 3lbis Faubourg Montmirtre
Wegens den feestdag van
O. H. HEMELVAART zal
de NIEUWE HAARLEMSCHE COU
RANT morgen niet verschijnen.
23 Mei 1900.
Heb ik het niet gezegdHet zit in de
lucht. Als het voorjaar wordt, als de nieu
we bladeren aan de boomen komen, als
de lente in het land komt, dan beg:nt
ook het werkstaken en dan staakt de eene
na de andere groep. Nu hoor ik, zijn de
kruidenierswinkel-bedienden aan de beurt.
Wel ja, waarom ook niet? Men zegt, dat die
meuschen al heel weinig verdienen. En,
als zjj met staken beter kunnen worden,—
waarom dan niet? Beter er van worden,
meer verdienen dat is immers het eenige,
waar het om gaatEerlijk of niet eerlijk,-
rechtvaardig of niet rechtvaardig, gc
wettigd of niet gewettigd dat is bjj-
zaak. Er beter van worden voila tout.
Vooruit dan maar
Voor de Rechtbank wordt echter be
handeld de zaak der ingestorte huizen in
St. Willebrordusstraat van den eigenbou
wer vanVlaander en, waarbij eenige
lui gewond werden en waarbjj een werk
man, G e r v e r, het leven verloor. Het
gauwebouwen van goedkoope huizen, waar
aan te Amsterdam groote behoefte is,
ziedaar de oorzaak van het geheele onge
luk, zegt men. En de eigeuboawer van
Vlaanderen heeft daaraan druk meege
daan. Slechte constructie, niet al te best ma
teriaal, metselen bjj vriezend weer, zich niet
geheel en al houden aan het door de Bouw
commissie goedgekeurde plan, enz. enz.
dat alles wordt den eigenbouwer van
Vlaanderen, ten laste gelegd, Hjj al
leen is de schuldige, hjj alleen. Niet de
bouwcommissiewelke bestekken goed
keurt, die niet goedgekeurd moesten wor
den. O, neen, van Vlaanderen
alleen is schuldig - hp heeft die plannen
ontworpen en ter goedkeuring aangebo
den, hij heeft volgens die plannen of
bjjna volgens die plannen laten werken
enz. - hjj is schuldig en hij zal het gelag
betalen. En hoe schuldig? Verscheidenen
zwaar gewond, een gedood
En het Openbare Ministerie eischt eene
straf in overeenstemming met het mis-
drjjf Drie maanden gevangenisstraf!
Maar de verdediger zegt: gij hebt geen
recht dien man te straffen!
Is van Vlaanderen werkelijk zoo
schuldig en bjj alleen schuldig, dan komt
hij er met drie maanden goedkoop af. Was
het Openbaar Ministerie, na hem alle schuld
aangewreven te hebben, er mede verlegen,
FEU ILL ST O X-
dat het dan zoo'n lichte straf eischte, en
moest het opsommen van des heeren v a n
Vlaanderen's goede hoedanigheden
als patroonetc. dat toch waarachtig
met de onvoorzichtigheid, die ongelukken
met doodeljjkeo afloop veroorzaakt, niets
te maken heeft dienst doen om die lichte
straf aannemelijk te maken
Of is de heer vanVlaanderende
zondebok en zjjn er nog wel anderen, die
ook voor een gedeelte mede-verantwoor
delijk zjjn voor het ongelukdat in de
St.Willebrordsstraat gebeurde? Wij zul
len eens zien, met hoeveel of hoe weinig
de beschuldigde er af komt
Vana von d moest ik lachen, hardop lachen,
n;et om het geval in de Willebrords-
straat waarachtig niet, dat is niet om
te lachen, neen, om geheel iets anders.
Verbeeld u, eenigen tjjd geleden, heeft
zekere mjjnheer N o b e 1de uitvinder
van het dynamiet, een testament gemaakt,
waarbij bepaald werd, dat eene vrjj groote
som zou geschonken worden aan hem of
haardie in de laatste jaren het meest
zoude gedaan hebben, tot bevordering van
den vredo en tot bestrjjding van den oor
log, Het volgende jaar wordt te Christia-
nia voor het eerst dien prijs, 200.000 kro
nen, toegekend.
En wie staan nu op het ljjstje, als sol
licitanten naar dien prjjs Vooreerst
D u n a n tde stichter van het Roode
Kruis, een allerverdiensteljjkst man, nie
mand zal dat tegenspreken dan, Leo
T o 1 s t o de Russische schrjjver en maat
schappijhervormer en eindelijk de Rus
sische schilder Wereschtschagin,
die veldslagen en oorlogstooneelen schil
dert om er kippenvel van te krjjgen en
om iedereen, die zjjn doeken ziet, een ont-
zettenden aftchuw van den oorlog in te
boezemen. Hij exposeert ze nu te Chris-
tiania, het was beter, dat hjj ze naar
Londen en Windsor stuurde
Maar waarom ik zoo lachte Wel
omdat de groote vredesmannen niet op
het ljjstje zjjn gebracht en niet mede mo
gen dingen naar den prjjs. Een fabrikant,
een schrijver en een schilder 1 Eu niet
keizer Alexander, die de vredescon
ferentie uitdacht en niet de mannen, die
den geheelen zomer, in het zweet huns
aanschjjns, hebben gedacht, gepraat en
geploeterd om vrede te fabriceeren O,
de wereld is verschrikkeljjk ondankbaar!
Geef toch aan die mannen der vredesconfe
rentie die 200,000 kronen, dan houden
zjj nog ééne conferentie en intusschen
zijn Iransvaal en Vrjjstaat van de wereld
kaart geschrapt. Dat toch, is het beste
middel om vrede te maken.
Vervolg)
Helpt gjj mede om Kara Muatapha tot ds
bestorming te dwingen, dan zult gij met schat
ten beladen naar den Euphraat terug keeren.
Maar de verstandige vertelt niet, wat zjjn hart
^Mjjne tong is geen «°uwentong,/» antwoordde
de Fool.
Said gaf bevel aan een neger Sorbet te bren
gen en liet den vermeenden Pach» naast zich
op het tapijt zitten.
T"sas,* *oeT hv. het gesp»pV
..„f J'voort, dat de Groot-Vizier
u;3r OpVIWÖ"" f
In de herberg van Bourg St. Pierre
aan den voet van den St. Bernard gele
gen is een eigenaardig feest gevierd. Het
was eergisteren honderd jaren geleden,
dat Napoleon I er vertoefde, alvorens
het Italiaansche leger den overtocht over
den berg te doen beginnen.
Eenige invaliden uit het Paleis des In
valides te Parjjs waren uitgenoodigd tot
een feestmaal om een historisch karakter
aan het feest te geven al hadden zjj na
tuurlek den overtocht niet meegemaakt.
Het feest kwam er das te beter door uit.
Onder begunstiging van prachtig weer,
is «Nederlandsch-Indië» op de Wereld
tentoonstelling te Parjjs geopend. Ver
scholen achter sierplantenzat voor het
linker Sumatrahuis een strijkorkest. Een
mondain gezelschap, waarin bloesemeode
zomertoiletten en de uniformen van het
Indische en het Nederlandsche leger, be
woog zich op de terrassenden tempel
en de twee woningen in- en uitwandelend.
De heer MichielsvanVerduynen
en de leden der commissieen ook de
gezant, namen de honneurs waar. Onder
de aanwezigen waren verschillende com
missarissen, van België', Engeland, Japan
enzoovoort. Buffetten waren opgeslagen.
Geenjjredevoeringen werden gehouden. Aan
het slot zong men het Nederlandsche en
het Fransche volkslied.
Koning Oscar van Zweden is te
Parjjs aangekomea en afgestapt in het
paleis voor Buitenlandsche Vorsten op de
avenue du Bois de Boulogne ingericht.
Het Paleis is Bmaakvol ingericht door
de Fransche Regeering ter beschikking
van vorsteljjke gasten gesteld.
De schadeveroorzaakt door den
brand van het Waterkasteel op de Ten
toonstelling worat op 46.000 frs. bere
kend. Dinsdag hoopt men de schade reeds
weer hersteld te hebben.
Op de Tentoonstelling zjjn gevestigd
8 post- en telegraafkantoren en 70 tele-
phoonkamertjes. De dienst wordt door
384 beambten verricht, er staan op het
terrein 76 brievenbussen.
Alle post- en telegraafbeambten ont
vangen eene toslage voor het meerdere
werk en elk vijf dagen vrjj af.
Het Perzische paleis is Zaterdag voor
het publiek geopend. De officieele opening
zei plaat8 hebben in tegenwoordigheid van
den Shah, die binnenkort wordt verwacht.
Maandag hebben in Frankrjjk door
de leden der nieuwe gemeenteraden de
verkiezingen voor burgemeester plaats ge
had. De uitslag doet evenals die van de
gemeenteraadsverkiezingen zien, dat het
gevaar voor een overheerschend nationa
lisme voor geheel Frankrjjk nog niet dreigt.
In de vooinaamste plaatsen Parjjs is
nog b*6' bekend werden gekozen in
Lyon een raaicaal-socialistin Marseille
een socialist, in Bjrdeaux een republi
kein, in Rijsel een socialist, in Renues een
nationalist, in St.-Etienne een socialist, in
Roubaix een socialist, in Algiers de anti-
jood Max Regis, in Nimes een radi
caal, in Tours een radicaal.
Bjjna alle gemeenteraden uit de provin
cie hebben aan den President der Repu
bliek blijken van gehechtheid gezonden.
De mjjnen van Johannesburg zjjn in
gevaarzij vertegenwoordigen een waar
de alleen wat de huizen in de goudstad
betreft van 200 millioen gulden bjjna ge
heel buitenlandsch kapitaal. Engeland zal
dus eene zware verantwoording op zich
Iaden als Johannesburg in de lucht vliegt.
Men heeft president Kruger niets te
verwjjten, hij heeft gewaarschuwd zijn ge
bied niet te overrompelen; kan hjj bet niet
beletten dat de dief binnendringt en
helpen hem anderen niet, dan kan men
hem niet euvel dniden dat hij den in
dringer zjjn eigendom niet gunt.
Paul Kruger is niet verantwoorde-
ljjk voor de zenuwachtigheid die gekomen
is in het kamp der aandeelhouders van
de rijke goudmjjnen.
De Daily Express bevat een telegram
uit Loren£o Marquez van heden, meldende
De uittocht der Boeren nit Pretoria is
begonnen vrouwen en kinderen worden
per trein van de hoofdstad gezonden naar
Machadodorpop den weg naar Lijden
burg, waar de Boeren voornemens zjjn een
laager te vormen.
Uit een ingesteld onderzoek is ge
bleken, dat het berichtals zou de En-
gelsche Regeering een telegram van pre
sident Kruger hebben ontvangen,-waar
in om vrede werd gevraagd, onjuist is.
Het Russisch blad Novoje Wremja ver
klaart onomwonden dat de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika met den steun
van Europa het initiatief kunnen nemen
tot een bemiddelingsvoorstel tusschen En
geland en de Zuid-AfrikaanscheRepublieken
zelfs wil het blad aan Engeland door de
Yereenigde Staten een bedreiging zien met
gewapende tusschenkomst.
Men weet, dat de Novoje Wremjain
nauwe betrekking staat tot de Raadslie
den van den Czaar. Als werkelijk deze
gezindheid aanwezig is bjj den Keizer aller
Ltussenzou 't nog slechts een enkele
schrede verder zijn, wanneer hjj zich niet
den weg liet aanwijzen door president Mc
K i n 1 e y, maar zelf het pad insloeg, dat
hem in de geschiedboeken een naam zou
bezorgen, die nog door het verre nage
slacht met bewondering zou worden uit
gesproken. Treedt Czaar N i c o 1 a a s tus-
schenbeide, dan zullen zijne tjjdgenooten
en de nakomelingen hem roemen als den
ridder saus peur etsans repro-
h e, die een verblind volk op het rechte
oogenblik terughield van een daad, waar
door het zijn naam voor eeuwen schand
vlekt.
Maar de Czaar zal niet optreden.
In het Engelsch Lagerhuis is immers
die
en
-- tra.;
de
el$ke band*
aar ge-oof i
lalt toch i
n eener
eelt af-
losr een
de
i»
sprak de Pool, „(lat
den Sirdar ue vrouw
der ergste vjjanden der
Mtia ia.
>Ik boorde vertellen,*
eerste gemalin van
geweest, van een
goioovigeo
"Zoo" is bet, en zjj neeft uit ü:0D
loon, die verdwenen is, maar waar haar hart
Oog steeds aan hangt. T tor eemga j»
baar blik on een
echt
en viel
Duitse her in Stamboel, en
de vrouw van Kara Mustapba alleen daarom
de schaien begeleid, om naar hem te kunnen
zoeken en den Vizier over te halen, het land
van de Christenen te verschoonen. Zeg den
Ulema, dat hg verkondigen moet, dat de vaan
van den Profeet onteevd is, door de hand van
een verwij en man, die de pooten van een hond
?an verooflooft de Koran, zjjn bloed te
vergieten.// v
Een Emir werd aangemeld, die Said wensebte
te spie en. j| verhief zich om weg te gaan,
maar bad Stephanus, nog een oogenblik te
wacbteD, Bar fl nog verder met hem wenschte
te spreken.
Kolschitz i maa te van deze gelegenheid
gebruik om den neger van Said, die hem een
schaal Sorbet aanreikte, een goudstuk in de
.hand te drunken.
„Wie slaat Ut" vroeg
bloed a*u uw hoofd.//
„De Aga i® hard in zon toom,// antwoordde
de neger, wiens gezicht betrok,
j #1); ïeehtva/.rdige is niet hard, alleen de
J onreohtvaaidige is gruwzaam.//
//Ithissa wilde liever sterven,// spiak de neger.
I //De hond bromt, als de voet van den meester j den Pooi, /«laat den dola
hem trapt. Kunt gjj trouw zjjn, dan wil ik den ik sal n niet verraden.//
Aga vragen u aan rui; to verknopen.//
oogen van den zwarte iozkclden hjj
rp zich. aan de roeten v»u Kolschitzki.
Gjj zult met mjj tevreden zjpj, rnjjuiietr."
den Groot-Visier spoedig kan sprekeu P// vrosg
de Poo1-
„Mijne zuster bedient de meesteres. Zjj doet
allus voor ithissa.
„Zorg dan, dat ik haar heden avond spreken
kan, en als ik kan, zal ik u helpen.//
Het ontging den scherpen blik van den Pool
niet dat het voorhangsel van een nevenafdee-
iing de tent zich bewoog, hjj gaf den
neger stil een weuk.
De neger schrok, zjjn angst verried dat hij
de nabijheid van een luisteraar voor met on
mogelijk hield. Op hetzelfde oogenblik ver-
scheen een gesluierde vrouw De neger beefde
bjj baar aanblik, want hjj kende haar te goed,
het was de gemalin van den Aga; «S®
oogen fonkelden 0ok tegelijk, als was hg be
reid den vreemde te helpen, als de» met ge
weld ruim baan vrible maken, en da»r had
het aden schijn van, want de Pool greeP naar
zijn dolk.
//Pas op, dat de Aga mjj niet overvalt,/»
riep Ayescha den neger toe, als uw leven jo
lief is.
//Ik wil u spreken,// zoo wendde sij zich tot
maar in de schede,
Vizier
slaaf omge-
De
hebben. De
ik geloof, dat
wie sjjac ouders waren, r?
risten haai ti.uOir heraeun
otAiSoovige ontsnapte mij, maar
ie
Op een wenk van Ayescha volgde de !'oo!
haer iu een zjjkamer van de tent. Hg had te
veel in d»a Levant beleefd, om rijf eerste
verra/sing nies direct te kunnen overmeesteren,
fluisterde hjj, „koop mjj en ik laat n.jjn leven Het wat gscn nieuws voor heru, te ervaieu,
,r u. Sinds de doohter van hem gestorven dat eene intrigeerende vrouw luisterde; reeds
is geljjkt hij eea tjjger.#
„Kunt gü maken, J
dat ik een dienares van
de omstandigheid,
ling had verlaten
dat zjj de vrouwen afdee-
en zich ia de kamer van
Said had gewaagd, deed aem denken, dat hg
niet veel te vreezen zoude hebben
„Gjj zjjt niet, wat gg schgnen wilt," ving
Ayescha aan.
„Gjj wilt Said aan den Groot
verraden, daarvoor hebt gjj den
kocht."
„Ik kon oc wel andere reden hebben.//sprak
tn Groot "vizier. //ör m°°ie 8e™genen b*
^eSt> ge wilt de gemalin van den
Vizier laten vreten, welke opdracht u Said
ee gegeven. Ik was een dwaas,
bevestigen, als ik die bedoeling bad
//Iemand, die u misschien helfen
verderven, als ge het maar onverstandig
aanlegt."
"Gjj haat Said l
„Hu is de mocidenaar mguer j*
J „„„f vertrouwen tegemoet
ziet dat ik u met esu grooi ver«u«* j
kom ik ben de vrcuw vat oaia.'
„Bé den Heiligen Stephanas,// nep de Poo
verschrikt, „spreekt gjj de wairneid, d-n uurt
j ik u vertrouwen U
„Ah,// sprak AyeiOuS .achende, „Uu hebt gg
u verraden, gjj zjjt een Christen, een spion
Do Pool verbleekte, weer groep zijne hand
naar den dolkmaar Ayescha rukte haar
sluier af.
„Kijk rog aan, Christen,* en haar gelast
gloeide van wilden hartstocht, „ik zeg o, Said
heeft mjjn kind vermoord, on gjj twjjfelt of ik.
hem haat? Maar ik wil niet, dat de dolk die
nem moet doodan. misstoot. Diane kan veel
gisteren bevestigd dat Rusland een land
streek heeft verkregen voor het aanleg
gen van een kolendepöt voor. zijn marine
en voor het stichten van een hospitaal in
de verdragshaven Masampho. Aan Rus
land is echter geen uitsluitend recht ver
leend, de rechten der Engelsche onderda
nen, bij verdrag verleend zijQ njet be
perkt door eenige overeenkomst. Zou de
Czaar nu ook al tevreden gesteld zjjn
Het Engelschgezinde Amerikaansche
blad De Sun zegt, dat de Boeren de tus
schenkomst der Yereenigde Staten inroe
pen nu de oorlog bijna is afgeloopen.
Geen natie ziet met zooveel leedwezen
als de Yereenigde Staten de vernietiging
der onafhankelijkheid van een andere natie,
maar hoezeer wjj ook, gaat het blad voort,
eene instinctmatige sympathie gevoelen
voor Transvaal, wjj kunnen de Transvaal-
sche geschillen niet tot de onze maken.
De Monroeleer bepaalt dat de Amerikanen
toezicht moeten uitoefenen over hetgeen
er gebeurd in de nieuwe wereld. Wij kun
nen het leven van een Zuid-Afrikaansche
Republiek evenmin redden als dat van
Zwitserland, indien het morgen bij een
Europeesche monarchie opkwam Zwitser
land te verpletteren.
De Herald meent dat Engeland geen
tusschenkomst zal dulden na de kanonnen
bulderen en de cavalerie stormt. Het blad
ziet geen ander middel om Engeland een
halt te laten hooren, dan een even sterk
leger naar Zuid-Afrika te zenden als het
leger dat men tegenover zich heeft.
Een telegram nit Washington deelt
mede
Nadat de Boeren-gezaaten het departe
ment van buitenlandsche zaken hadden ver
laten ging Hay naar het Witte Huis
en na met M c K i n 1 e y geraadpleegd te
hebben, vaardigde hjj een lange verkla
ring uit, waarin het onderhoud wordt be
schreven en de houding van M c K i n I e y
ten opzichte van de oorlogvoerende par
tpen in Zuid-Afrika wordt toegelicht.
Hay deelde aau de gedelegeerden mede,
dat de artikelen III en Y van de Haagsche
Conventie eenige verdere actie door de
Yer. Staten onder de bestaande omstan
digheden onraadzaam schijnen te maken.
De verklaring besluit als volgt
De stappen door den President gedaan
in zjjn ernstigen wensch om den oorlog
te zien eindigen, mogen reeds gezegd wor
den te gaan tot de uiterste grens die hem
veroorloofd is. Zjjn vollen plicht gedaan
hebbende om zjjn neutrale positie strikt
in acht te nemen, en de eerste gelegenheid
die zich voordeed aangegrepen hebbende
voor het aanbieden zjjner goede diensten
in het belang van den vredebeseft M c
Kin ley, dat hem in de tegenwoordige
omstandigheden geen andere weg open
staat dan te volharden in zijn politiek vaB
onpartijdige neutraliteit. Daarvan af te
wgken, zou in strjjd zijn met al onze trfl'
ditiën en nationale belangen, en zou
den tot gevolgenwelke noch de P[0Sl'
dent, noch het volk der Ver. Staten g»arfle
zou zien.
Srid
sdaan Xrggen,rekere
vermoorden, -
van den Yizier gedaan krjjgen, ma»r °m
laten vermoorden, *Kjj ai8
te kunnen
bewjjzen van
verraad
Kar» Muatapha van
aanklager optreden, ^gTden te bewjjzen Ver-
Dione vordert, haar^ hjer]ieen heeft gevoerd j
trouw mjj toe' v van mjjn haat en ik zalu
gaf toe, hjj voelde, dat hg deze
helpen,
Ve F"01
ion vertrouwen
„Ik heb alleen eene boodschap te brengen
aan de gemalin van Kara Muatapha,// zei(je
hjj„veroorloof dat de neger haar overbrengt
en ik zal uwe bevelen gaari- c T.
Said is de man, die de bestorming y6a -ft-
verlangt, en ik ben een Chr
geraden hebt,//
„Gjj zjjt een spion, gg wilt na
den Lothaiinger?„
Ja, en ais ik kan weder naar Weenea
i terug."
I »Zoo hoor mjjn verlangen. Ik ui niet hir,
1 deren in uw doel, ik zal u relfs helpen, "adieu
i ge hnlp noodig hebt.
„Ir raad, wat voor een boodschap gg r>
j gemalin van den Vizier overbreBgt, r<;.'^chien
i ook van wien ajja komt, IJ .'dar «chter van
u, dat gjj binnen «e» 'smaad
vonden, die de opdracht v»-_ SA-
1 en de geloovigen tegi-.t Kars-Vl
en hun den raad geeft Said de waardig hela van
Groot Vizier Ie verlsena/i. Gg ral» vervuhen.
wat Said van wenscbte. tot zgn eigen verder?.*
„xk begijjp a S3 dat Said
triomfeer/
opiait
d
