NIEUWE
Qaaèlaó voor cTSooró- on Suiè-éCollanó.
Oe Christelijke familie en de
Christelijke sqhool.
No. 4500.
Donderdag 7 Juni 1900.
25ste Jiitirgung.
De Verloren Zoon.
BUITENLAND.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 1 2,80
Afzonderlijke nummers, i«0,08
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÜBEAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA arOH AGITATE.
PRIJS dsb advebtebties.
Van 16 regels 50 Gen.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte)
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
Red acte ur-U itgever, W. KüPPERS.
Over dit onderwerp lazen we onlangs
een redevoering, door Rector Th. Ham-
m e k e uitgesproken. Om de hooge belang-
rijkheid dezer rede willen we daarvan het
voornaamste aan onze lezers mededeelen.
Men spreekt tegenwoordig zooveel en
men hoort nog véél meer van volkswelzijn
en volksgeluk. In de parlementen der na
tiën maakt men daarvoor wet op wet; op
de leerstoelen der hoogescholen vindt men
daarvoor eiken dag nienwe stelsels uit; op
de partijdagen der politieke partgen, in de
werkplaats zoowel als aan de biertafel on
derhandelt men daarvoor ov6r nieuwe plan
nen. Volkswelzijn en volksgeluk is het
parool van onzen tijd; de bevordering van
den vooruitgang en van de verlichting is
vooral het slagwoord der libera'en en so
ciaal-democraten. Maar hoe staat het nu,
bij het einde van onze verlichte eeuw, met
het volkswelzijn Wat hebben al deze
plannen en wetten en stelsels bjjgedragen
tot het ware volksgeluk?
De sociale vraag, welke men iD den
goeden, ouden, christeljjken tijd ternauwer
nood kende, welke thans echter zoo bui
tengewoon brandend is gewordende
wjjde klove tusschen arbeiders en arbeid-
gevers; de overweldigende strijd tusschen
arbeid en kapitaal; de scheuring en
teugelloosheid in de familiën en ia de
maatschappij; de onverschilligheid en
ongebondenheid der jeugd; de revolutie
tegen troon en altaar; kortom, het aan
groeien van allerhande misdaden en de
ontevredenheid in alle klassen der bevol
king: zjjn dat niet de treurige toestanden
der wereld in het tjjdperk van machines,
van Btoom en electriciteit
Hebben alzoo alle die geroepene en on
geroepene weldoeners van het volk met al
hun stelsels en wetten niet een jammerlijk
fiasco gemaakt?
FEUILLETON.
89
Vervolg
„Geloofd tij God,» zeide de Pool binnenko
mende.
»Dank u,//antwoordde Wla»ka.»gjj komt terech-
ter tjjd. Waarom laat ge het meisje wegkwijnen,
dat u bemint
//Blijf mij met uw vragen en voorspellingen
van het Ijjf.» antwoordde hij brrtch, //ik dacht
dat gjj inzien zoudt dat ge daarmede de lieden
bedriegt»
»Wat de geest mjj verkondigd heeft zal gebeu
ren. Het uur is nabij. Gaat tot haar, die naar u
verlangt.»
Kolschitzki haalde de schouders op en liep
verder. Hjj kwam bjj de kamer waar Mas had
gelegen en Aloisia hem h»d verpleegd. Dood-
sche stilte heerechte in het vertrek. Jlij opende
zacht de deur en zag Aloisia aan het bed van
Bockel, wiens gelaat verried, dat de ziekte,
welke Weenen teisterde, ook hem op het ziek
bed had geworpen. Moeder Emerentia zat bjj
haar gewonden zoon Leopold. Maar wat zag
Aloisia er nitt Haar wangen waren ingevallen
de oogen waren dik en rood en lagen diep in
hun kassen.
Daar zag Aloisia den Pool en liet een vreugde
schreeuw hooren.
//O, dat is mooi van u,» riep zij, //gjj hebt
ons toch nog niet geheel vergeten 1»
Hoe zal het dan beter worden? Wie zal
de wereld uit deze verwarring en beroering
redden
Het antwoord op deze vragen luidt: Al
leen het Christendom en de door Christus
gestichte Kerk.
En waar moet het begin gemaakt wor
den Bg de familie of het huisgezin en
bjj de school. Dit zijn de hoofdfactors van
het geluk der menschheid.
Laten we derhalve eens zien, hoe huis
gezin en school moeten werken om de
redders en weldoeners van de menschheid
te zjjn.
Het huisgezin is de oudste en eerbied
waardigste instelling, door God tot heil der
menschheid geschapen. Het huisgezin is de
grondslag van alle natuurlijke eu boven
natuurlijke maatschappelijke orde. In den
schoot van het huisgezin moet het men-
scheljjk geslacht op eene geregelde wijze
worden voortgeplant. Doch de voornaamste
reden voor het bestaan der familie is de
opvoeding der kinderen.
De ouders hebben, als de hoofden der
familie, den gestrengen plicht: voor de
ontwikkeling van hunne telgen onder na
tuurlijk, geestelijk en zedeljjk opzicht in de
plaats van God zorg te dragen, zoodat dezen
hun levenstaak hier op aarde vervullen en
daardoor hun eeuwige bestemming bereiken
kunnen.
Alzoo bezitten de ouders, ook van een
natuurlijk standpunt af, eeu onmiddellijk
en onvervreemdbaar recht op de opvoeding.
Betwist men hun dat recht, of ontslaat
men hen van dezen plicht, dan heeft de
familie geen reden van bestaan meer; dan
gerEakt zij in verval. Dau is zjj geschokt
in hare grondslagen. Dan vallen hare grond
slagen, de eenheid en onontbindbaarheid
van het huwelijksverbond, in elkaar. Maar
dan komen ook met verwoestend geweld
die zedelijke verwoestingen over het huis
gezin, die de menschelgke maatschappij aan
den rand des afgronds voeren.
Zoo stond het met de familie in het
»Ik wilde eenz zien, hoe bet hier staat,// sta
melde hij.
»Ik wilde er Snndacker niet naar vragen.»
»Hjj was niet hier. Waarom wildet gij hem
niet vragen P Schaamt gjj u erover dat gjj aan
ons denkt
»Was hjj niet hier?»
„Verwondert u dat? Ik vorgeef het hem
gaarne. Ik weet, dat hem de dienst weerhoudt
en woont ook niet meer hier. Gjj echter hebt
hier niel eens uw brood gehaald, en indien
vador niet van u had verteld dan wist jik
nog niet, dat gjj nogmaals eene koene daad hebt
verricht.//
„De Hemel helpe mjj in alles wat mjjn hart
niet aangaat. Ik waag niet veel als ik mijn leven
op het spel zet.»
//Gij zondigt. Ik weet niet, wat u zoo onver
schillig maakt, maar gjj doet kwaad, wanneer
ge zoo spreekt.»
Aloisia gij weet het niet? Wat beteekeut
die leugen Of hebt ge mjj niet beloofd, toen
ik u vertelde, dat ik u beminde, dat bet.leven
voor mij zonder hoop, waardeloos is Als de
avond valt, stort ik mij weder in den Donau.
Ik hoop nog eenmaal mijn plicht te vervullen,
maar ik keer niet weder, ook niet als alles een
goed einde neemt. Ik kwam hier om u vaarwel
te zeggen voor eeuwig.»
Aloisia had eerst door schaamte een kleur
gekregen, toen had zjj hem onbegrijpelijk wee
moedig aangekeken en nu werd zij bleek als
een Ijjk.
//Ik wil mjj niet in uw geheimen dringen,»
sprak zjj met bevende stem, »maar ik begrjjp
heidendom, in de tijden vóór Christus. De
goddelgke Verlosser kwam in de wereld,
om de menschheid van dezen afgrond te
redden. Wat doet hij voor dit doeleinde?
Hij begint met de hervorming der familie.
Hg brengt de familie tot hare oorspron
kelijke eenheid en onontbindbaarheid terug
en vestigt haar op den goddelgken grond
slag van het christelijk huwelyk. Hg stelt
haar in de H. Familie van Nazareth, waar
van Hg zelf het heiligste lidmaat is, het
heerlgkste toonbeeld ter navolging voor
oogen en maakt de echtelgke verbintenis
tot de geheimnisvolle afbeelding van Zijne
geestelgke verbintenis met de Kerk. Zoolang
de familie zich volgens deze goddelgke toon
beelden vormde en in getrouwe navolging
daarvan hare christelijke grondslagen on
gedeerd bewaarde, was het welzgn der fa
milie en het heil der menschen verzekerd.
Eerst toen met de heillooze Hervorming
aan dit fundament geschokt werd, trad met
den beklagenswaardigen ramp van de echt
scheiding wederom het verval van de fa
milie in.
Geen wonder, dat het uit de Hervorming
voortgekomen liberalisme en rationalisme
van onzen tjjd de familie en de opvoeding
emancipeeren en als zuiver wereldsche za
ken enkel aan de absolute Staatsmacht on
derworpen willen. Geen wonder ook, dat
de kinderen en beschermelingen van ge
noemde stelsels, n.l. het materialisme en
socialisme, de vrjje liefde prediken en de
Kath. Kerk wegens haar moedig optreden
voor de reinheid der familie en voor het
opvoedingsrecht der ouders zoo bitter be
kampen. {Slot volgt.)
Frankrijk
In den Franschen Senaat is Zaterdag
namiddag het voorstel der amnestie aan
genomen.
Na een redevoering van den minister
president W a 1 d e c k-R o u s s e a u die
een sluier wilde geworpen zien over vele
niet, waarom gjj zoo hanl tegen mjj zgt. Be
rouwt het u, om mjjne hand gevraagd te hebben
dan denk ik toch nog goed genoeg van u, om
te gelooven, dat gig geen spel met mjj gedreven
hebt.//
//Aloisia, ik met u riep de Pool, zjjne ooren
niet vertrouwend.
//Ja, dat hebt gjj,» mengde zich nu vrouw
Emerentia in het getprek.
//Kwel het arme meisje niet nog meer.»
//Aloisia,» sprsk de Pool, aan alle leden
bevende, //heeft Sundaeker u geen trouw be
loofd ik heb het met mjjn eigen ooren
gehoord."
//Zjjt gjj waanzinnig, hebt gjj kooit» Gjj zelf
hebt hem genezing gebracht door uw bericht
uit het Turksche leger, en gjj wist dat hjj een
andere beminde, ik kan niet denken dat gjj
met mjj spot
//Is het geen waanzin Hoor ik goed sprak
deJPool met verbazing.
//Guido van Starheinberg hoorde het toch ook.
Hier was het, hier lag 8undacker, daar zeidet
gjj ik zou u ieder woord kunnen herhalen,
want iedere lettergreep brandde een wonde in
mjjn hart.
//Stephauus Kolschitszki,» antwoordde Aloisia,
bleek als een doode, maar met een zeker
heid, die wonderbaar werkte, »ik heb nooit
iets als valsch in mijn bart gedragen, ik heb
het nooit geloochend, dat Max mjj dierbaar is
geweest als geen ander, maar gjj kunt van mjj
niets gehoord hebben, dat tegen mjjne en zjjne
eer was. Hjj bljjft trouw aan haar, die bjj van
zjjn jeugd af bemint, en ik zoude u ooi niet
zwakheden, werd het voorstel aangenomen
met 238 tegen 34 stemmen.
Bg de stierengevechten te Deuil heeft
de onhandige wjjze, waarop een paar stie
ren werden gedood, heftige protesten van
de zjjde van het publiek gewekt. Eender
toeschouwers was zoozeer onder den indruk
van zijn verontwaardiging, dat hg op de
matadors twee schoten loste, waardoor twee
hunner licht werden gekwetst.
België.
Maandag-namiddag ontvingen de Koning
van België, de graaf en gravin van Vlaan
deren en prins Albert de gelukwenschen
van het corps diplomatique iu het paleiB
te Brussel, met de verloving van den Prins
met prinses Elisabeth van Beieren. De
gezanten der Mogendheden en gevolmach
tigde ministers waren tegenwoordig. De
ontvangst was plechtig. Koning L|e op old
en hanne Koninkljjke hoogheden waren
in groot uniform.
Het huwelijk zal einde Juli in Beieren
plaats hebben. Daarna zullen te Brussel
groote feesteu worden gegeven.
Prins Al b e rt is vergezeld van den Graaf
van Vlaanderen naar Possenhofen in Beieren
de verblijfplaats van zjjn bruid vertrokken.
De Gravin van Vlaanderen vertrok naar
hare moeder prinses Von Hohenzol-
lern Sigmaringen om de zieke Vor
stin persoonlijk de verloving van haar
kleinzoon bekend te maken.
Duitsohland.
Onder bet garnizoen te Berljjn hebben
zich bg een der bataljons van het Keizer
Alexander-Regiment verdachte ziektever
schijnselen voorgedaan. Bg 71 man ver
toonden zich brakingen en hoofdpijn. Een
streng onderzoek is ingesteld.
China.
Bij het oproer der Boxers in China is
de Engelsche zendeling Robinson met
vijf inlandscbe christenen vermoord, en werd
de heer N o r m a n, tot dezelfde zending
behoorend, op twee mjjlen af&tands van
Yeng Ching gevangen genomen.
Eene afdeeling kozakken, uit Tientsin
vertrokken om de vermiste Christen-vluch-
telingen op te sporen, geraakt» met de
Boxers of dwepers in scherp gevecht en
veroorloofd hebben een woord der liefde tot mjj
te spreken, als ik niet alle andere gedachten
had verbannen, en gevoeld had, dat gjj mjj
dierbaar waart.»
De greep de handen van Aloisia, nu kon hjj
niet meer twjjfelen en na was ook gauw het
mis verstand opgehelderd. De Pool schilderde
Aloisia hoe zjjn gesprek met Max hem in de
overtuiging had gesterkt, dat Max de liefde tot
de Prinses beschouwde als een ongeluk, die
hem verhinderde, Aloisia met geheel ejjn hart
toe te behooren, als moest hjj eerst daarvan ge*
nezen zijn, eer hjj haar de hand reikteook
duidde hjj aan, dat M*x toch zeker van zjjn
(des Polen) neiging tot Aloisia had gehoord of
geraden moest hebben, dat hjj daardoor haar
een vrjjer onttrok. Hjj besloot zjjn bemerking,
met de verklaring, dat Max zelf aan hem had
verteld, dat haar vader ervan onderrioht was.
Het bloed steeg Aloisia in het gezicht.
»0, wat een bitter onrecht dost gjj hem aan,
wat miskent gjj hem I Hem was steeds mjjn
liefde heilig, al scheen zjj ook hopeloos. Mjjn
vader is er de schuld van dat de verhouding
van ons tot elkander pjjnljjk werd.
//In zjjne liefde tot mjj en zjjne welwillend
heid voor Max bood hjj ten laatste mjjne hand
aan, eer hjj naar Konetantinopel ging. Ik geloof,
dat ik mjj niet vergis, als ik vermoed, dat vorst
Liechtenstein daarvan de oorzaak is geweest.
Ik heb toen bitter geweend, want mjjne vriend:
schap voor Max was nn ontheiligd.»
{Wordt vervolgd.)
lllLEISflEfimtl.
ABOHNHMBNTSPHIJS
Per 8 maanden voor Haarlem ƒ1,10
