NIEUWE voor oorèm StMió' De Engelschen in Pretoria. So. 1508. Zaterdag 9 Juni 1900. 25ste Jaargang. 1)e Verloren Zoon. ~~B IT iU A ff 1), Afzonderlijke nummers. «0.03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. B U H B A XT Bt. Janstraat Haarlem. Van 16 regels 50 Cent Elke regel meer7l/i Groots letters worden berekend naar plaatsruimtes Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Red ac t e nr-D i t ge v e r, W. KüPPERS. Het feit is beslist. De Engelschen zijn Pretoria, de hoofdstad van de Transvaal binnengetrokken. Al heeft het een half jaar langer geduurd, dan zjj oorspronkelijk ge meend hadden, al heeft het heel wat op offeringen, geldelijke vooral gekost, ofschoon de verloren mensclienlevens ook niet gering in getal zijn, toch heeft Engeland getriom feerd, toch hebben de Boeren den ongel jj- ken sti'jjd niet kunnen bestaan, toch heeft de laatste periode van den oorlog, als het de laatste is, veel gehad van eene militaire wandeling, daar de Boeren weinig of niet vochten en zich voortdurend terugtrokken. Waarom? Waarschijnlijk omdat zjj za- geu, dat vechten nutteloos bloedvergieten zoude blijken te zjjn, dat tegen eene overmacht van tien en meer tegen één, tegen een leger, dat hen aan alle kanten kon omsingelen, tegen een aantal kanon oen, groot genoeg om hen als in een kring van vuur in te sluiten, elke tegenstand ho peloos was. Zullen de boeren den strjjd nog langer voortzetten, hem veranderende in eene gue rilla, die misschien nog maanden kan ^uren en aan Engeland nog V6el leed en *®el nadeel kan berokkenen Ot bestaat er werkelijk onder het jongere geslacht der transvalers en Oranje-Vrjjstaters veel min der geestdrift en veel minder volharding dan bp de ouleren, die liever alles, alles willen opofferen, dan hun vrijheid verlie- zen 00 hunne onafhankelijkheid Zjjn de jongerendie misschien reeds meer nieuwerwetsche begrippen hebben opgedaan, spoediger over te halen het onder Enge- land's bestuur dan maar eens te probeeren on te profiteeren van de genietingen des vredes, al is die dan gekocht ten koste der onafhankelijkheid Of is er niets waar van de praatjes, welke daaromtrent wel oons de rondte doen in de couranten Wat daarvan zjj, zeker is het wel, dat de Engelschen geen vrede zullen sluiten, FEUILLETON. Vervolg) In den vroegen morgen van den 12 den September, nog voor de Zondagtzon het firma ment kleurdetrad Sobiesky en de voor- ?fcamste aanvoerders van het Christelijk leger ln «en op den Leopoldsberg gelegen, half in^e- "l0lte k»pel. ^«1 Kapucijnen Marco d'Aviano, door Paus toEocenz XI'gezonden, om het Christelijke '«ger den tegen te brengen, las de H. Mis ea Sobiesky diende aan het altaar- De Ko- amg naderde tot de H. Tafel, en bad met sac dacht. v ^ot Christenleger had de bcogte van den Aahlembarg en Leopoldsberg in bezit genomen. Van deze hoogte zagen de medestrijders van Sobiesby do Ma(1 en het geheele Turksche kamp. In de belegerde stad had men reeds den vorigen avond, nog voor de nacht geheel aanbrak, de beweging Tan het leger gezien, toen hadden ook de vuurpnlen de asnkomst van den Polen koning verkondigd. Die dui- fcerde vuurpijlen vail het leger, schenen even- veel stralen van vreugde en hoop te zjjn voor de belegerden, want dit was het signaal dat de verlossing nabij was. Allen omarmden elkan der in Weenen, alle kerken der stad liepen vol, en overal weerklonken lofgezangen.' Het was geen gemakkelijk werk voor Sobiesky, geen onderhandelingen zullen aanknoopen met de Transvaalscbe Regeering, maar een voudig de Transvaal zullen aunexeeren ge- ljjk zij den Oranje-Vrjjstaat hebben ge annexeerd en dan de Wet zullen voorschrij ven, zooaU het hun belieft. En niemand zal zich daartegen verzetten. Al de pro testen van den Bond van Afrikaanders zul len daaraan geen jota veranderen. S a 1 i s- bury en Chamberlain hebben het aldus besloten en de Europeesche Mogend heden en Amerika laten het rustig toe. De Engelscbe bladen drjjven een beetje den spot met het opnieuw opflikkeren der Rus sische anti-pathiëo. Drie dingen zjjn uit dezen ellendigen oorlog, den meest onrechtvaardigen, den schandelijksten zeker dezer eeuw,een schand vlek voor de beschaafde negentiende eeuw, ten duidelijkste gebleken. 1. De macht van Engeland is zoo groot, dat het door kan zetten, wat het beslist wil en die groote macht ligt inzjjnenon- metelijken nationalen rjjkdom. 2. Al de Staten van Europa hebben het niet durven wagen aan Engeland een ge biedend «halt!» toe te roepen. Dat zij het niet zouden hebben willen doen, als zjj maar durfden, is by na niet aan te nemen. Iedereen ziet iD, dat de macht van En geland veel te overwegend is. Maar het is zeer waarschijnlijkdat de invloed der groote geldmannen niet gering is op de wilwillende en toegevende houding in dezen oorlog tegenover Engeland aangenomen. 8. Dat met al de liberale instellingen, welke in het laatste vierde gedeelte dezer eeuw zijn ingevoerd, het volk al een heel klein beetje in te brengen heeft, &ls het er op aankomt. Kiezen mogen zjj, stem briefjes krijgen ze spoedig bijna evenveel als belastingbriefjes; schrijven mogen ze couranten volredevoeringen mo gen ze houden, zooveel zij willen, maar als het er op aan komt, heeft het volk al weinig of niets in te brengen. De Regee- ringen gaan hun gang en de Vorsten ook. op de met bosschen begroeide hoogten zjjn leger in skgorde te stelien. Hij vertrouwde het bevel over den rechtervleugel toe aan den Poohchen commandant Jablonowsky en den linkervleugel aan den Hertog van Lotharingen, hjj zelf stelde zich in het midden op. Jablonowsky was op de heuvelklingen gepos teerd, waarvan bij den geheelen westelijken kant met een moorddadig vuur kon bestrijken, maar het punt, van waar het vuur der kanonnen het moorddadigst woedde, was de door den Her tog ven Lotharingen bezetten Leopoldsberg. Van hier uit bestreek hjj den geheelen oosteljjken vleugel der Turken en verspreidde daar dood en verderf. Sobiesky had bet middelpunt der stad voor het front en bestreek het gedeelte vau het Turksche leger, dat op de noordzjjda van Weenen lag, zoodat de Osmanen van drie kanteu beschoten werden. Trots de vreeseljjke kanonnade, welke de Turken niet konden be antwoorde:', want de stelling van het Christe lijke leger was boven hun kamp gelegen, verde digden de ongeloovigen met heldenmoed en dapperheid den weg van Nussdoif en Heiligen- stadt. Sobi-sky zag plotseling lange rijen van ka- mselen zich uit het kamp in de richting op Saab verwjjderen, bjj vreesde dat de Groot Vizier don slag afbrak, en beval den aanval met het blanke wapen in de hand. Met den- Ko ning voorop stortte zich alles als een wilde stroom van den berg op den vijand, de Polen bestormden, den dood verachtend, op Dombach aan, de keurvorst van Saksen met zjjn troepen en de Beieren vielen de Turken bij Nussdorfin Wat heeft al de sympathie der volkeren den Transvalers gebaat De vorsten hebben gezegd«wjj komen niet tusschenbaide,» en daarby is het gebleven. Men zou haast beginnen te geloovec, dat in de duistere middeneeuwen het volk meer had in te breDgen dan tegenwoordig. De Vlamingen voerden oorlog met Engeland tegen hun SuzereiD, toen dit voor hun be staan en handel voordeeliger was, en geld, de ziel van den oorlog, gaf het volk, niet op vertoon van een belastingbiljet, msar als de vorst er heel vriendeljjk om vroeg en er voorrechten en vrijheden voor in de plaats gaf. En dan zou men er nog welhaast wil len bijvoegen 4' Het begint in Europa heel veel op zoo'n soort familieregeering te ljjken. Wil helm 'doet niets tegen Engeland, zoolang Grootmoedertje leeft en Alexander schijnt ook al door zoo'n familielid be werkt te zjjn. Die arme Transvalers en Oranje-Vrij- staters echter hebben geen neefjes en nichtjes onder de gekroonde hoofden van Europa, al heet ook Krüger overal «oom Paul China. De toestand in het Eemelsche Rjjk wordt er niet beter op. Ten spijt van de Chineesche Regeering rukken Europeesche troepen het laud in. Rusland treedt daar by op den voorgrond om van de gelegen heid te profiteeren nu Engeland zijn handen vol heeft in Zuid-Afrika. Dit op treden moet Japan niet naar den zin zijn, terwijl Amerika schijnbaar niet wil mee doen om China zijn grondgebied te ver brokkelen. Er wordt beweerd dat er een geheim verbond bestaat tusschen de Chineesche Regeering en de oproerlingen (Bok-ers) in het plegen van gruweldaden tegen de Euro peanen in China gevestigd. De Boksers beginnen leeljjk te doen. Te de flink. Het gesabel was vreeseljjk, maar de Polen konden de dichte drommen der Turken niet terugwerpen, altjjd door kwamen zjj aange stormd, altjjd door moesten zjj terug. Daar maakte zich de schrik van hen meester, een nhlanrtiregiment ging op de vlucht, en nam alles met zich mee; de slag had een ongeluk kige wending kunnen nemen, als de Lotharin- ger zich na niet met alle macht op de groote Dö'rlinger Batterjj had geworpen en dezelve had veroverd. Deze verovering gaf den Polen lucht. Sobiesky, die steeds in de eerste rjjen had gevochten en met eigen hand een vaan had veroverd, bracht zjjn scharen tot staan, voerde ze nogmaals tegen den vjjand aan en dreef hen terug. De Turken hadden zich zoo zeker van de overwimring gewaand, dat zjj van de loopgravea rustig de stad met de kanonnen beschoten, terwjjl hun kameraden met het bevrjjdingsleger kampten. Hu echter bestormden da Oostenrijkers onder bevel van den markgraaf van Baden tot aan de Schottenbastei de Torken. Graaf Rudiger van Starhemberg maakte een uitval tegen de loopgraven, en met ontzetting zagen de Turken dat alles verloren was. Tevergeefs woedde de Groot Vizier bjj St. Ulrich en liet de vluchtenden met kanonsen beschieten, om ze weer terug te drjjven in het gevecht, de verwarring was vreeseljjkvan alle kanten aangevallen hield alle discipline in de menigte op, de stroom dor vluchtenden nam alles met zich mee en spoedig was het kamp ver loten in dichte drommen vluchtten de Turken voor de aun vervolgende Keizerljjke dragonders Tientsin hebben de katholieke christenen slag geleverd met de oproerlingen, drie Boksers gedood en negen kanonnen ver overd. Langs de spoorlijn naar Peking zjjn de hutten en de dorpen van de spoor- werkers in brand gestoken. De telegraaf palen zjju omgehakt en de ljjn is vooreen groot deel vernield. De toestand wordt voortdurend ernstiger. De vreemde gezanten houden telkens bjj- eenkomsten. Er is een keizer! jjk edict ver schenen, waariu de keizerlijke troepen be rispt worden wegens hun lafheid, en den opperbevelhebber Joengloe en den onderkoning van Tsji li last wordt gege ven de beweging van de Boksers onver wijld te onderdrukken. De Japansche gezant heeft in krachtige termen geprotesteerd tegen het aanbod van den Russischen gezant om troepen te zen den, hetgeen ook werkeljjk gedaan is, of schoon de Chineesche regeering het loo chent. Peking is vol vluchtelingen. De Ge zanten en de voornaamste Chineezen zen den hun gezinnen weg. De schade door de Boksers aan de spoor wegen veroorzaakt wordt op één millioen pond geschat. Een paar Russische ingenieurs heeten te Port-Arthur vermoord te zjjn. België. De abbé D a e n s schjjnt nog maar niet tot rust te kannen komen. Hjj heeft een blad opgericht, dat een cent per nummer kost om de katholieken van de richting Woeste te bestrijden. Deze gevierde katholieke Staatsman schijnt den verdwaalden priester leelyk dwars te zitten. Omtrent het gebruik maken van de Fransche taal in de Belgische Kamer van afgevaardigden, heeft de heer Jan van R jj s w jj c k het volgende gezegd Altjjd Vlaamsch te spreken zou onmogeljjk zjjn. Ik weet wel dat het een eisch van de fla minganten is, trouwens een billjjke eisch, want waarom zouden we in ons parlement onze taal niet spreken? Maar ik stel mjj voor dat de kiezers ons niet alleen naar de Kamer hebben gezonden om redevoe ringen te houden; wjj moeten vooral goed practisch werk verrichten. Als we nu alleen Vlaamsch spreken, verstaat de helft van de afgevaardigden ons niet, en dat zal de en Poolaehe uhlanen over den Weenerweg naar Raab. Achter Starhemberg drong Bisschop Ko- lonitz in het kamp der Turken met vrjjwil- ligers om de gevangen vrouwen en knapen te bevrjjden. Het aanbreken van den nacht maakte eerat aan de vervolging een eindein een dag werd Weenen bevrjjd, het kolossale leger der Tur ken vernietigd. De buit der overwinnaars waa niet te schatten. Terwijl de Lotharinger den Graaf Frans Karei Anersperg met de zegebood- schap naar den Keizer zond, deelden de aan voerders de onmetelijke buit, 370 kanonnen be richt Hesse, 5000 zwaar beladen kameelen, de groote roode vaan van den Groot Vizier (de groene vaan, de heilige was gered) vele paar denstaarten en standaarden, 1500 tenten, waarin nog de spjjzen op tafel stonden, en het brood in den oven was, vielen in de handen der overwinnaars. De Koning van Polen behield de tent van Kara Mustapha, waarin hjj den nacht na den strjjd sliep, daarbjj een schat aan baar geld ter waarde van fl. 2.000000 en bjj de 600 zakken met piastars en Mustaphas van goud en edelsteenen, prachtige wapenen, zjjn kost baar versierd rjjpaard en zjjn geheime kansela rij, welke nog de correspondentie der Hon- gaarsche oproerlingen bevatte. [{Wordt vervolgd.) ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40 Voor het baitenland 2,80 PBIJS DSB ADVBBTBBTTIBW. A GUTS MA 3JOH AGITATE 91

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1