NIEUWE
fDagBlaó voor <offiooró~ on SLuii-CCollani.
De arbeidersbeweging.
So. 4518
Vrijdag 22 Juni 1900
25ste Jaargang.
Het Noodlot.
B IT E A L A N 1).
Afzonderlijke nummerst
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
/1,10
«1,40
«2,80
«0.08
Van 1—6 regels SO Gem
Elke regel meer7'/i
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Dat de Katholieken geen belangstellen
in de arbeidersbeweging en dat zjj, in plaats
van de arbeiders-beweging te steunen, die
tegenwerken deze valsche beschuldiging
is hun reeds menigwerf naar het hoofd
geslingerd van sociaal-democratische zijde.
En of al de Katholieken met klem van re
denen tegen deze valsche aantijgingen op
komen, het mag niet baten telkens wor
den dezelfde valsche beschuldigingen her-
haa'd, telkens hetzelfde brouwsel van re
deneeringen opgewarmd en opgekookt, om
het dan andermaal den volke voor te zet
ten en aan te bieden.
Wanneer er bpv. van katholieke zijde
gewezen wordt op die lange reeks van cor
poraties die met geen ander doel in het
leven geroepen zpn dan om het belang van
den werkman te behartigen dan zpn de
socialisten onverwijld gereed om te ant
woorden Ja maar, die corporaties zpn in
het leven geroepon, niet zoozeer tot steun
en hulp voor den werkman als wel om
den werkman binnen de grenzen te hou
den van hetgeen de katholieke geestelijk
heid den werkman gnnt en niet gunt't
is altemaal het régime van den leiband
Wat valt er tegen soortgelijke redenee
ringen te zeggen Al heel weinigwant
waar de ontkenning het uitgangspunt der
redeneering is, waar tegenover het ja altoos
door geantwoord wordt met neendaar houdt
feitelijk alle redeneering op. De socialis
ten willen zich de moeite niet getroosten
om eens bij een ander een kjjkje te nemen
en eens te vragen, of alles, wat hunne voor
gangers of «leiders» believen uit te spre
ken als onweerlegbare waarhedeninder
daad ook waar is. Wilden zjj zich die moeite
veroorloven, voorwaar geheel andere denk
beelden zouden zjj over de houding van de
katholieken in zake de arbeidersbeweging
verkrijgen.
Deze houding van de Katholieken in
zake de arbeidersbeweging kan gemak ke-
FEUILLETON.
2
Vervolg.)
Hjj neemt de chambercloak van den s'oel,
zacht ruitcht de zjj de, ale hjj het icleedingstuk
opvouwt ale een kuseen. O&arop buigt hjj zich
over den grjjzen elaper.
Deze vermoedt niete, glimlacht in zijn droom,
Plotseling drukt hjj hem het kueeen op het
gezicht, vast, aldoor veeter.
Een gesmoorde zucht, een zacht gereutel, do
grjjsaard tracht zich op te richten, al zjjn leden
trillen, maar de dekens belemmeren zjjn bewe
gingen en thans werpt de moordenaar zich met
de volle zwaarte van zjjn lichaam op het onge
lukkige slachtoffer. De grijsaard is weerloos aan
de onbarmhartige handen van den misdadiger
overgeleverd, hjj strjjdt met den dood door ver
dikking, hjj steunt, reutelt, sl zachter wordt
het, thans grjjpt de dood hem om het hart,
nog een minuut en hjj is stil geworden, zeer
stil, doodstil.
De moordenaar heeft in koortsachtige span
ning het sterven van den ouden man meegevoeld,
zjjn benauwdheid meegeleden, thans is het voor
bij en hjj herademt.
Hjj laat zich van het bed gljjden. Koud zweet
bedekt zjjn voorhoofd.
Hjj neemt de tot kussen opgerolde chambereloak
van zjjn slachtoffer weg .ontvouwt het kleedingstuk
weer tn hangt het als zooeven over den stoel.
ljjk worden verklaard door het antwoord
op de twee volgende vragen le Wat wil
len de Katholieken in zake de arbeiders
beweging 2o IJoe willen zij
De Katholieken bezitten op sociologisch
terrein eene vaste wet in de wereldberoemde
Encycliek van Paus Leo XIII over het
Arbeiders-vraagstuk, de Encycliek Rerum
Novarum. In deze roemrpke Encycliek vindt
de katholiek alles, wat hij verlangen kan
op sociologisch gebied. Hier vindt hij een
leiddraad voor zijn eigen handelingen hier
vindt hjj de lijnen van rechten en van plich
ten ten duidelijkste afgeteekend.
.Hetgeen de socialisten willen omtrent
het loon en den duur van den arbeid, om
trent de wering van vrouwen- en kinderen-
arbeid op fabrieken en in werkplaatsen,
omtrent Zondagsrust en nachtelijken arbeid,
dat alles behoeft den katholiek allerminst
tegeD de borst te stuiten, omdat de socia
listen zich daarop geworpen hebben als de
eenige redders van den werkmansstand, die
onder den loodzwaren last van steeds toe
nemende maatschappelijke zorgen dreigt in
een te zinken. Neen, dit is de zuivere waar
heid niet. Het komt er maar opaan, welke
de opvatting is. En hieromtrent moeten wjj'
deze distinctie maken bjj de socialisten is
die opvatting louter materieel of stoffelijk,
terwjjl bjj de katholieken op de allereerste
plaats geldt de groote vraag van het zedeljjk
belang.
Hiervandaan het groote verschiHn mee
ning tusschen de katholieken en de socia
listen. De socialisten meenen, dat de wer-
i
kelijk bestaande grieven van den werken
den stand alleen kunnen uit den weg ge
ruimd worden door geweldzjj trachten
hun doel te bereiken, door het zaaien van
twisten tweedracht, door voortdurend een
vlammenden haat aan te wakkeren tus
schen patroon en werkman.
Maar de beste hulpmiddelen voor den
werkman zjju vakorganisatie, samenwer
king met de positief christelijke partjjen,
onder voorwaarde dat de katholieke werk-
lijj beschouwi den vermoorde. Het gelaat
heeft een blauwachtigen tiut aangenomen, de
aderen aan de slapen zjju als blauwe striemen
opgezwollen, de lippen zjjn half geopend en be
dekt mat schuim, de eveneens blauwe, opgeiwol-
len tong komt half te voorschjjn. De oogen zjjn
wjjd geopend, strak, verglaasd. Het afschuwwek
kend beeld des doods.
Op den moordenaar maakt het geen indruk,
hjj is er zelf verbaasd over, dat hjj zich thans
zoo kalm te moede voelt. Doch het is, zooals
van zelf spreekt, slechts een badriegeljjke toe
stand, een voorbijgaand verslappen der zennwen
na de vreeseljjke, angstige, moorddadige span
ning.
Hij vond een zachten dood, mompelt hjj
voor zich heen, maar terstond daarop overvalt
hem een huivering.
Hjj denkt
Zal uw dood ook zoo zacht zjjn F
Bjj deze ontzettende vraag grjjpt hjj onwille
keurig naar zjjn hals, trekt zjjn kraag los, voelt
een eigenaardige, echerpe, brandende pjjn, als
ging hem een heete stroom over het lichaam,
terwjjl zjjn bart angstig bonst.
Een doffe, half verstikte kreet komt over
tjjn droge lippen, hjj ademt zwaar. Hjj ziet de
waterkaraft, het halfvolle glas.
De grjjsaard ledigde het zoover, alvorens hij
zich te slapen legde, thans neemt zjjn moorde
naar het. Hjj ligt zjjn masker even op, drinkt
het uit.
Dat zon hem noodlottig worden. Hjj voelt
zich verkwikt, meent alle ontroering overwon
nen te hebben. Hjj heeft eerst het vreeseljjkste
man zjjn katholieke beginselen kunne
handhaven. Wat de hulp van den Staat
betreft, in sommige gevallen kan deze ge-
wenscht zijn, maar volstrekt niet in alles
en overal en te allen tijde. De drankbe
strijding is een zedelijk middelwaarvan
de financieele voordeelen misschien wel op
wegen tegen de helft van de sociale noo-
den onzer dagen.
Wat werkstakingen aangaat, deze kun
nen somtijds noodig zijn, maar alleen als
uiterst middel voor een belangrjjke recht
vaardige zaak, die langs den weg van min
nelijke schikking niet kan opgelost worden
en dan nog maar alleen, wanneer er vol
doende kans van slagen is.
En dan ten slottedit alles willen de
Katholieken onder de leiding van de gees
telijke overheid. Niet uit eigen beweging
gaan zjj aan den arbeidneen, zjj raad
plegen hieromtrent mannen, dis voor het
zedelijk welzijn van de Maatschappij met
alle mogeljjke kracht arbeiden, en daarbij
het stoffeljk welzjjn niet uit het oog ver
liezen.
En ziedaar vooral, waarom de socialis
ten de valsche beschuldiging, als zouden de
katholieken geen belang stellen in de ar
beidersbeweging, zoo gaarne en bp voor
keur onder het volk slingeren. De mannen,
die onvermoeid strijden voor de handha
ving vau het zedelijk welzijn, zjjn den so
cialisten een doorn in de oogen. Alle mid
delen worden nu aangewend om den haat
tegen die mannen te koelende meest
schaamtelooze stellingen omtrent maat
schappij, orde, zedelijkheid en recht wor
den verkondigd en wanneer dan van katho
lieke zjjde daartegen wordt geprotesteerd,
dan luidt het tegen-antwoord aanstonds
Ziet ge wel, zjj meenen er niets van om
het geluk van den werkman te bevorderen.
België.
Er is bekend gemaaktdat België op
31 December 1899 6.754.532 inwoners
gedeelte van zijc daad volbracht, thans moet
nog het tweede uitgevoerd worden, dat niet
minder gevaarljjk is.
Hjj grjjpt ouder het kussen, waarop het hoofd
van den doode rust. Als hjj de hand terughaalt,
heeft hjj daarin drie sleutels aan een ring. Hjj
herkent beu, zjj zijn van de brandkast.
Dit alles bewijst, dat bij met de gewoonten van
zjjn slachtoffer en van het huis volkomen be
kend is. Hjj schuift den grendel weg die de
deur naar het nevenvertrek afsluit en opent deze
onhoorbaar.
Hjj treedt de zjjkamer binnen.
Hier zjjn de venstergordjjnen eveneens geslo
ten. Het is donker, alleen van de lamp in de
slaapkamer dringt een flauw schjjrsel in dit
vertrek door, dat juist op de bruin gelakte,
glanzend gepoetste brandkast valt.
De moordenaar gaat recht op dit meubelstuk
af; zjjn hand beeft, als hjj den sleutel in het
slot steekt.
Hjj kent de mechaniek van het slot zeer
nauwkeurig, weet hoe hjj den sleutel moet
draaien en trekt de deur open, die niet het minste
geluid voortbrengt.
In de vakjes liggen, in bundeltjes gepakt,
allerlei papieren van waarde, pakjes banknoten,
verzegelde rollen, goudstukken.
Meer dau een millioen, mompelt hjj tus
schen de tanden.
Op eens voelt hjj zich beklemd, moede, zjjn
beenen worden krachtelooszjjn knieën knik
ken. Het is hem als werd hjj eensklaps door
slaperigheid overvallen, maar hjj strjjdt met
kracht tegen die opwelling van zwakte.
telde. Antwerpen is met 282.018 inwoners
de volkrijkste stad.Brnssel volgt met 210.065.
Met de voorsteden telt de hoofdstad echter
570.844 inwoners.
Rusland.
De Russische Regeering heeft naar aan
leiding van de gevechten om de forten bjj
Takoe bericht gekregen door middel van
den generalen staf der marine, dat den
17en de forten bp Takoe waren genomen
na een nachtelpk gevecht van zeven uren.
De verliezen bedroegen aan Russische zjjde:
één luitenant gedood, één doodeljjk één
zwaar en één licht gewond benevens 16
man gedood en 67 gewond.
De kanonneerboot Giljak werd ernstig
beschadigd.
Engeland.
De heer William MacCormac,
bp den veld-hospitaaldienst in Zuid-Afrika
werkzaam geweesten nu in Engeland
teruggekeerd, heeft op een hem aangebo
den diner de volgende cjjfers medegedeeld:
Tot aan Juni waren in Znid-Afrika 475
officieren van het «Royal Army Medical
Corps». Bovendien waren er 380 burger-
geneesheeren, dus in 't geheel 855 dokto
ren. Er waren niet minder dan 666 ver
pleegsters en 5686 verplegers. De toewjj-
ding van de verpleegsters was zeer groot,
maar op 't slagveld konden zjj niet doen,
wat de verplegers deden. Hjj hoopte, dat
de dag ver moge bljjven, waarop vrou
wen weder genoodzaakt zullen zjjn de ge
varen van den oorlog onder de oogen te
zien. Er waren 27 veld-hospitalen, bevat
tende ieder 100 bedden. Er waren verder
hospitalen met 500 en 540 bedden, in 't
geheel 20.000 bedden. In den laatsten
tijd is dit aantal nog vermeerderd. Voorts
waren er tien hospitaalschepen met 150
tot 250 bedden. Ten opzichte van de ge
wonden in den oorlog, vertelde hp, dat
er 840 officieren waren verpleegd en 10.500
soldaten. Van de eersten stierven er 7,
van de laatsten 5 pCt. gemiddeld.
Deze betrekkei jjk kleine percentage was,
volgens hemniet zoo zeer toe te sehrjj-
ven van het klimaat als wel aan het feit,
dat de wonden, bjjna zonder uitzondering,
veroorzaakt werden door kleine projectielen.
In het Lagerhuis las de onder-minister
St. J o h n B r o d r i c k het volgende tele
gram van den Britschen consul te Tient
sin van 18 Juni voor
Hjj neemt de papieren van waarde, de bankno
ten en de goudstukken uit de kast en doet
alles verdwjjnen in de diepe zakken van zjjn
mantel.
Een zakje met zilvergeld weegt hjj op de
hand, maar legt het weer neer, het is te zwaar.
Het laatst neemt hjj het kasboek meedaarin
zjjn effecten en de nummers van de bankbiljet
ten genoteerd.
Hjj duwt de deur dichtzacht knapt het
slot. Na gaat hjj terag naar de slaapkamer, zjjn
gang is vermoeid, slepend. Hjj grendelt de
deur achter zich.
Hjj kan zjjn oogen niet langer openhouden, sjj
worden door den nevel verduisterd, zjjn oogleden
zjja loodzwaar, zjjn gedachten verward, koorts
achtige angst overvalt hem, hjj struikelt eenige
schreden vooruit, zjjn handen zoeken tevergeefs
naar een stenDpunt, hjj zinkt op het tapjjt in
een en stamelt
VerloreD.
Daar ligt hjj, lang uitgestrekt op den vloer,
als een doode, voor het bed, waarin zjjn slacht
offer rust.
Gods hand heeft den gewetenloozen moorde
naar daar nedergeworpen.
Uren gaan voorbjj, de morgen breekt aan,
niets verbreekt de stilte dan het eentonig getik
der pendule.
{Wordt vervolgd.)
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DBR ADVERTSNTIBN.
