No. 4524 25ste Jaargang. WagBlaó voor <3Zooró- en Suió-fJCollanó. Gouden feest der St. Vin c entius-vere eniging. lT"'e Het Noodlot, abonnementsprijs. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem f 1,10 1,40 2,80 0,03 IÉSP Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Redacteu r-ü i t g e v e r, W. KÜPPERS. TlrMAlN HENDRiT. AG1TE MA NON AGITATE PRTJS DER ADV ER TEN TIEN Van 1—6 regels50. Cents. Elke regel meer71/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangbe^ G. L. DAUBE <$f Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre. Wegens den feestdag der BH. APOSTELEN PETRUS EN PAUL US verschijnt de NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT morgen niet. Dinsdag-avond had in de groote zaal der 80C. Vereeniging», met tegenwoordig heid van Z. D. H. Mgr. C. J. M. B o t- t e m a n n e,de plechtige vergadering plaats ter viering van het Gouden Peest der St. Vincentius-vereeniging. Wy vermeldden hierover reeds in 't kort in ons vorig nummer toen plaatsruimte geen uitvoeriger verslag toeliet. Voor het podium, waarop Hoofdbestuur en Bestaren van de Conferenties zouden plaats nemen was eene kwistige groen en bloemversieiing aangebracht, in 't mid den waarvan de beeltenis van den groo- ten Weldoener der menschheid. De zangers, gevormd uit heeren leden der zangkoren van de parochiale kerken dezer stadonder leiding van den heer P. J. v a n K e s s e 1, stonden op de gaan- dery achter in de zaal. De heeren C. B., en C. Phlippeau, werkten als solis ten mee. Onder de eerw. Geestelijkheid der stad merkten wjj op de hoogeerw. heer Mgr. A. J. C a 11 i e r, vicaris-generaal van het Bisdom enTo.A.Bosma n, plebaan der kathedrale kerk eSt. Bavo Heeren Ceremoniemeesters zorgden met de Feestcommissie voor eene uitmuntende regeling van de faeetvergadering. Bjj het binnenkomen van Z. D. H. den Bisschop zette het Zangkoor 't Ecce Sa- cerdos» van Fr. Koenen in. Alle aanwezigen en de zaal was eivol stonden op toen Z. D. H. de Bisschop de middenrei passeerde en zich naar de lange groene tafel op het podium begaf, vergezeld van heeren leden van den Hoofd- raad, het Hoofdbestuur en Besturen der Conferenties, de hoogeerw. heeren Mgr. M. J. A. Lans, president van het Seminarie te Warmond door wien de feestrede zou worden uitgesproken Mgr. A. J. Cal lier, vicaris-generaal en de Secre tarissen van het Bisdom. De vergadering werd geopend door den pres'dent van het Hoofdbestuur, den heer J. A. M. L a n s, met een woord gericht tot den Bisschop Z. D. H. dankend in de voornaamste plaats voor den daadwerke- 1 ijken steun steeds der Vineentius-Ver- eeniging betoond. FEUILLETON. 8 Vervolg.) De luitenant wjjkt een schrede terug, Een moordroept hjj uit, verstikt Een moordklonk het nu van Abels lippen. Tbérèse vangt dien dubbelen uitroep op, zjj komt nit haar verdooving tot het bswustzjjn terug, springt op en vraagt met holle bevec- d0—ÖMooidl Moord! Wie wide dat! De dokter g'ÜP1 haar hsad en zegt mee- ladendi j Wees sterk, freule, de waarheid kan u toch niet verborgen gehouden worder1da»rom is het beter dat gï het "eeee ^e thans °P eens verneemt, dan later gaandeweg. Ja, uw "me grootpapa werd vermoord, door mwdadige handen verstikt. Om Godswil, roept hg uit »ls hjj Théièse tiet vrsnkelen, kom toU»Re, i'etile, aoh, hst vardriei brr-:-- *«ar het hart. fcii houdt haar in «$n armen,.haar hoofd *AU k.'Vr— - - baar 'gen staren strak en lippei. irillen krampachtig, haar norst swoegt hevig, hoorbaar, beide ban den eiic teven hst h*rl gedrukt. vermoord 1 stamelt «5 met de i Mooiste inspanning. Abal wendt zijn gei* hiet vancien.- kan Uwe tegenwoordigheid zeide de heer Lans, is ean nieuw bewijs van uw sym pathie. De geestelijke en stoffelijke be langen vonden by U de hoogste bescher- miug en vergun mij U als eere-voorzit- ter, namens de besturen van kerkelijke en liefdadige instellingen, de betuiging onzer kinderlijke liefde te geveD. Spreker herdacht den stichter, H e n r. v. d. Yoort en allen die gedurende 50 jaren de armen met zooveel liefde waren voorgegaan, dank brengende aan de gees telijkheid voor de banden van vriendschap en liefde die de Yincentianen met hen verbindt en hoopte dat die verstandhou ding aldus mocht blyven. By de herdenking aan de vriendschap van alle katholieken voor de Vincentius- vereeniging kon het niet anders, zeide Spr., of we moesten dank in feest bren gen maar ook voor de armen. Hun wel zijn is ons geluk en door de milddadig heid waren wy op den dag van ons feest in staat aan 1200 armen huisgezinnen eene extra-bedeeling te geven, we leefden mefci hen eenige dagen in afzondering] en na derden met hen de H. Tafel. Er rust nog een plicht op ons, het is u een verslag over de vijftig jaren te doen kennen, dat onze secretarisde heer W. H, G e u r t s, wel zal willen uitbrengen. Zooals wy reeds gisteren zeiden, ver diende dit Verslag eene meer uitvoeriger vermelding omdat het in een niet tegrooten omvang een bijzonder helderen blik over al de werkzaamheden geeft door de Vin centius-vereeniging verricht. De heer G e u r t s verdient daarvoor van Vincentianen en van weldoeners zeker by- zonderen dank en rechtmatigen lof. Wy ontleenen uit het Verslag het on derstaande, dat volgenderwyze aanvangt Op den dag der feesteljjke herdenking van het 50-j irig bestaan der Haarlemscbe St. Vin- centiui-vereeniging, voegt het een blik terug te werpen op de vele jaren van arbeid op het ruime veld der liefdadigheid doorleefd, en, zjj het dan ook met bescheidenheid, eene dank bare herinnering op te wekken voor hat vele goede, dat in die halve eeuw tjjds door de opofl' rende liefde en toewjjding onzer leden verricht werd, doch alvorens daarvan een be knopt overzicht gegeven wordt, zjj den Gever aller goede gaven, den goeden God den dank ouzer harten gebracht, door wien het alleen mogeljjk was, vruchtbaarheid te verkrijgen op een arbeid, die, hoe grootsch en schoon, niet zelden met ondankbaarheid werd beloond dank ook aan onze weldoeners, wier giften en gaven de Vereemging in Btaat stelde, haar werk van liefde uit te voereD, en uitbreiding daaraan te geven, en zoo op dezen plechtigen avond de gesohiedenis der Vereeniging en hare lief- De luitenant staat als verplet, roerloos als een steenen beeld. En Annaf Haar donkere oogen rusten mat een som bere uitdrukking op den officier, haar tanden zijn vast op elkaar geklemd als vreest zjj de ongehoorde verdenking uit te spreken, die er in dit oogenblik hjj baar opkomt. Tke ere ligt half bewusteloos in de armen van den d°k»er. Hij drasgt haar, meer dan hij haar geleidt, de kamer uit. Op den drem- pel ziet zjj ons, haar oogen zoeken den doode ea dwalen dan naar den luitenant. Vloek v'°e'c den moordenaar Vreeeeljjk dof, afgebroken, stamelend klinkt dit uit haar als dichtgeschroefde keel. De luitenant beeft eensklaps en zjjn hoofd zinkt nog dieper op zjjn borst als had deze vloek hem getroffenals gevoelde hjj zich ichuldig. Alleen Anna bemerkt het, een blik van doode- ljjken haat treft den officier uit haar oogen en ook zjj mompelt: Vloek 1 Zjj "snelt haar meesteres na, die «foor den dokter in up aangrenzende s.amer op de sofa is neergelegd. Tfaérèie zit c.r.nr aan de wanhoop ten prooi, haar groote, traanlooze oogen staren -ielloos voor baar uit. Als Anna binnenkomt zegt de dokter tegen haar Ik weet niet wat ik doen zal, de freule is vertwijfeld, zjj kan die groote «mart met verdragen- Gjj zjjt meer h-mr vriendin dan dewerken tot dankbare feeetvreugde stemt moge ook in uwe harten het gevoel opwellen, dat niet alleen tot dealneming in ons feest aanspoort, maar ook den Geest der werkdadige liefde oproept, die ons in de toekomst mat zijn onmisbaren steun ter zjjde zal staan. Het was den 5n. Jan. 1850, dat zich een zestal Heeren in St. Jacobs Godshuis vereenig- de tot, het stichten eener afdeeliog van St Vincentius-vereeniginghunne namen mogen hier varmeid worden als die van hen, welke liefde en toewjjding genoeg hadden, om een werk op te zetten, waarvan de beteekenis eerst in volgende jaren bljjken zou. Het waren de heeren v. d. V o o r t, Eisen- s o h n, mr. van Meeuwen, Kanshui zen, Stooters en Vermeulen. Haarlem's patroon kozen zjj als den hunne; en stelden de afdeeling onder bescherming van den Heiligen Btvo. Den 251 Maart daaropvolgende, werd de vereeniging bjj den algemeenen Raad te Parjji iogeljjfd en verkreeg zij de erkenning volgsns de Nederlandsche Wetgeving, om als rechtsper soon te kunnen optreden. Het zaadje van den liefdeboom was uit ge- st. ooid, en de tjjding daarvan, werd met vreugde ontvangen. Den 9a Mei van hetzelfde jaar, had door den eerw. pater Sprengers, pastoor der St. Autonins-paroshie, de plechtige inzegening plaats van het gebouw in de Zoatestrast, door de jeugdige Vereeniging op rentelooze aandeelen van de Stedeljjke regeering gekochteen ge bouw, dat ons om de zoovele, daaraan verbon- daD herinneringen, lief is geworden, en als het Vincentiuihuis in onze stad algemeen bekend is. Den 131 van dezelfde maand, geschiedde de installatie door den heer A. H. Hafken- scheid, president van den Bjjzonderen Raad te Amsterdam. Allengs sloten zich meerdere leden bjj de Conferentie aan en bleek het arbeidsveld der naastenliefde weldra breed en uitgestrekteen ongeoorloofde samenleving door een huweljjk te doen ophouden was de eerste vrucht van dan liefdeboom. De verdiensteljjke Rapporteur voor de Vin- cenfiuE-vereeniging, de heer G e u r t s, zeide in zijn Verslag voorts, dat eene werkinrichting on der den naam van //Koehaarspinnerjj// in het leven werd geroepen, en ofschoon schjjnbaar af wijkende van het doel, werd dit toch niet uit het oog verloren; 48 gezinnen werden bezocht, 230 personen ondersteund met bons voor grut terswaren, brood, brandstoffen en menige huis huur betaald. Zonder steun kon de Conferentie evenwel niet bestaan en de giften stroomden, na eene meer de bekendheid, in ruime mate op het altaar der liefdadigheid. Ij 1854 werd eene Spijskokerjj opgericht en in 1863 onderging deze eene bclangrjjke uit breiding- De loterijenvan om niet bjjeen gebrachte voorwerpen, stjjfden mede de kas. Gevoelige verliezen leed de Conferentie, be- haar dienstbode, spreek gjj haar troost in A.nna knikte, nam plaats naast Théièse en kuste haar handen. Haar stomme, teedere deelname was voor Thé è'9 Goos "V^er dan de innigste woordm hsdden kunnen zgn. Da dokter keert naar de sterfkamer terug. Hjj wendt Mch toj den luitenant, die, als ontwa8^'6 U1t een droom, met de vlakke hand over het Voorhoofd strijkt en vermoeid voor zicb uit staart Mijnhoor, cr moet terstond mededeeling gedaan worden van den moord aan den rech ter van i.nïlIU®tie. Ik moet hier blyven, de freule bevindt zich ia een zorgwekkenden toe- stand en kan °ogenblik mjju hulp noodig bebben. Wilt gg voor de aangifte zorgen r Tot uw dienst, dokter, stottert de luite nant, ik zal terstond doen. Hjj neemt zgo pet, die hjj naast de pendule op den scnoorsteen heeft gelegd en dekt zich bet hoofd. Vervolgens schuift hjj den grendel van de deur, die op de gang uitkomt en verwgdert zich. De oude Abel grendelt de deur wener. W jj zullen de kamer verlaten, Abel, zegt de dokter, terwjjl hjj het beddeleken over het aangezicht van het ljjk legt. Er mogen hisr geen veranderingen gemaakt worden, voordat de justitie er is. Zij gaan in de kamer waar Théièje en Anna zjjn. De dokter nam deu grjjsen bediende mee naar een hoek. Laten wjj zacht spreken, opdat niemand j etuurders en oprichters, door den dood van Z. D. H. Mgr. Van Vree. Nieuwe takken als evenzoo veel bewjjzen van kracht en bloei, werden inmiddels aan den liefdeboom zichtbaar. Bibliotheek en kleeding- magazjjn werden opgericht. De St. Aloy3ius-vereeniging, meer bekend onder den naam van „kleine conferentie," ont- s'ond in 1864. Kent ge de leden dier „kleine conferentie// vroeg de heer G e u r t s. Het zjjn die kleine joDgensdie wekeljjks met een butji aan uwe woningen komen, die zich door geen slecht weêr, noch minder door een znur gezicht uwer dienstbode laten afschrik ken, die n met een beliefd, brutaal gezicht het butje voorhouden en niet heengaan zonder een off rijs van u ontvangen te hebben. Wat zjj zoo spelende inzamelen is eeue niet te versmaden stjjviog onzer inkomsten 1 Die lieve jeugd zjj dankbaar in dit verslag herdacht. Wjj zjjn gekomen aan het jaar 1866. Overal waarde de cholera, met al hare ver schrikkingen in de stad rond het was een jaar des doods, maar ook een jaar, waarin de Geest dar St. VincanHus-vereemging tot een nieuw levin werd opgewekt. Hoe sneller de slagen neerkwamen des te vuriger openbaarde zich bjj de Broeders van St. Vincentius, hun opofferende liefde. Als een weldoende Engel gingen zjj in de gezinnen en brachten daar uit de Spjjskokerjj versterkend en krachtig voedsel, stortten den balsem van troost en bemoediging in de zwaar beproefde harten, hielpen de Ijjdenden, en waren in meer dan één gezin, de gelukkige getuigen, hoe het gezicht van den naderenden dood, een niauw leven voor de ziel ontwaken deed wat toen, in die dagen van angst en ontzetting, door de Vereeniging werd verricht, oogstte niet alleen lof en dank van het Stedelijk Bestuur en van de inwoners onzer stad, maar zal ook in de Geschiedenis der Vereeniging bljjven voortleven, als een heerljjk getuigenis van de kracht, die in haar was, van de Liefde, die dat al vermocht 1 De jiren 1887, '68 en '69, zeide de heer G e n r t s, leverde geene bijzondere voorvallen voor onze Geschiedenis op. Het ledental klom tot 29 personen, de be zoeken strekten zich in den zomertjjd uit tot 20 a SO gezinnen, en in den winter van 70 tot 120. In 1870 kwam de stichting der Parochiale Scholen tot stand en door de oprichting van het liefdewerk: //Beschermsohap der Scho lieren// tracht de Vereeniging het kath. onderwjjs in de gezinnen te bevorderen en werden de schoolgelden van minvermogenden, voldaan. Een der minst bekende liefdewerken is die van de besteding der kinderen. Er werden er geplaatst te Oegstgeest, Heibloem en Manster in Westfalen. In 1875 was het zilveren jubeljaar der Ver eeniging gekomen. Da Rapporteur G e u r t s herdacht dit feest en ons hoort, begint bjj. Zag mjj eens open en eerlykwien houdt gij voor den moordenaar f Onderzoekend rusten «gn heldere oogen op AtÜi' Ik had een verdeeking, die mjj al8 een bliksemstraal door het hoofd schoot, mompelt deze, maar ik erkende terstond, dat ik mjj be droog, dat mjjn persoonljjke afkeer tegen den betrokken persoon alleen dat vermoeden bjj mg had opgewekt. Op wien was dat vermoeden gevestigd vraagt de dokter in spanning. i?kjÏCm ^aar het Befst over zwjjgen, ant woordt de oude, maar ik weet dat gjj ee° goed vriend des huizes zjjt, en daarom dur ik wel te spreken. Gjj zult het ook aan "1.eJ mand vertellen, dat ik in het eer.te oogenbliX ja, op sommige punten Jrkwi„ter etenloos. Ik weezijn oom, de geheimraad, lijd niet. meer van fiem weten-Uw verdenking, Abel, ljjkt niet ongegrond te sgn als ik mg nu herinner, hoe de luitenant er uit zag zjjn gelaat was doodsbleek, zjjn blik onzeker dan. Ga niet voort, dokter, valt Abel hem in de rede. Gjj vergist u, eooais ik mjj vergiste. Had ik maar gezwegen. Met dnizeud. eeden wil ik het bezwerendat hjj het niet w&s. Neen, bjj God, hjj was het niet. toefde eene wjjle bjj de herinneringen et&an. In 1876 bleek, door den steeds hooger en hoogeren wasdom van den liefdeboom, eene splitsing der Vereeniging noodzakeljjk. Het was eene meer op den voorgrond tredende be hoefte om eene conferentie te hebben in eigen Parochie, opdat voor de armen meer nog zou kunnen worden gedaan naarmate men hun be hoefte intiemer kende. In een plechtige ver gadering weiden door den toenmaligen Presi dent van den Hoofdraad, den heer Lux, de drie afdeelingen der Vereeniging geïnstalleerd en onder het Bastuur van den Bjjzonderen Raad gesteld. Door het bouwen der nienwe Kathedraal bleek eene nieuwe parochie noodig en deze kwam tot stand op 24 Juli 1898. Met deze Conferentie van St. Bavo telt de Vereeniging nn vier afdeelingen en bedroeg het aantal leden op den In Jan. Tan ditjnbeljiar S5. Zjj bezoeken 's zomers 91, 's winteil 181 gezinnen. Een zware slag trof de Vereeniging ander maal door het overljjden van Mgr. G. P. W i 1- ra e r in zjjn opvolger Mgr. P. M. S n i c k e r s vond de VereanigÏDg weer een krachtigen steun en toen deze Haarlemscli zetel met dien van het Aartsbisdom verwisselde, vonden wjj op nieuw een welwill enden stenn bjj n, Monseig neur, zeide de heer G e u r t s, zich tot'Z.D. H. den Bisschop wendende. Het jaar 1881 heette het jaar der patrona ten bjj uitnemendheid. De St. Vincentius-vereeniging «telde zioh van nu af meer met den arbeidenden stsnd in betrek king en richtte het Liefdewerk der St. Josephs Ambachteleerlingen op. De eerste bjjeenkomst werd den 4 Mei van hetzelfde jaar met een 70-tal gehouden. Als leden werden bjj voorkeur asngenomen jongens uit de bezochte gezinnen door de Vereeniging, later werd de toetreding ook voor anderen opengesteld. Niet lang na de oplichting, bleek he', dat eene Teekensohtol eene eerste vereiechte was. Zjj kwam tot stand en van at het begin tot op den huidigen dag, worden de lessen in hand- en bouwkundig teekenen, onder leiding van bekwame onder- wjjzers, geregeld door een 60-'.al leerlingen be zocht en dat dit ^onderwijs bjj velen vrucht heeft gedragen, mogen de oud-leerlingen ge tuigen, die zich als beeldhouwer, schilder meubelmaker en graveur een flink bestaan heb ben verzekerd. De Spaarbank aan het liefde^ werk verbonden, werkt met succes. Dö groote uitbreiding, die het Liefdewerk onderging, maakte ook hier eene splitsing nood zakeljjk en zoo ontstond in Aug. 1894 de BC- Josephs Gezellen vereeniging hare ledeo zji'n zijdie de Ambachtsleerlingenvereenigin8 °P 17 juigen leeftijd verlaten. Evenals deze maken ook de Gezellen van Teekenschool en Spaarbank gebruik. Niet één Liefdewerk is der Vereeniging al- zoo, in haar «O-jarig bestaan vreemd gebleven, besloot de heer G e u r t s, omdat zjj het ge- heele leven van den armeals ware mede leeft. Wjj zien haat reeds bjj de doopvont »»nde De dokter laat in gepeins het hoofd Abel blijft eenigen tjjd staan eni A kend voor zich uit, totdat zjjng®' tlkt P een zeldzame ontroeriag teeken de vingers van zjjn rechterhand tegen gn be. zweet voorhoofd. (eratond aan dacht, finis- r8a;t ken den waren moordenaar, tert hjj. Do e 'r(ujgen> Want ik heb hem ge- ik kan hem zien. yyje f Wie T vraagt de dokter snel en in de grootste opgewondenheid. Abel schudt echter het grjjze hoofd. Den naam noem ik thans niet, de rechter van instructie moet dien het eerst vernemen. Hem wil ik alles zeggen, maar laat mjj thans' zwjjgen, hier konden de wanden oorea hebben. Zjjn blik dwaalt naar Anna, die merkbaar met gespannen aandacht naar het flai&terend® gesprek luistertwaarvan zjj evenwel alecht* onsamenhangende woorden kan opvangen. De blik van Abel was zoo zonderling. t0° vjj&ndig, zoo had zjj den ouden man nc£ n0°it gezien. Bjj dien blik maakt zich plof«Jing een onveiklaarbare angst van haar nu«,l#r-a'» zou haar het dierbaarste ter wereld "orden, als zweefde zjj zelf in een groot, c-jg onbekend gevaar. Zjj wjjdt haar zorgen tjjd half bewusteloose wat ar voorvalt, nie schenkt. weder al ie*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1900 | | pagina 1