No. 4525
Maandag 2 Juli 1900.
25ste Jaargan
voor
cföooró
II
Suuió'éCollanó.
agite ma non agitate
De sociaal-democraten
en de Eerste Kamer.
Ieg7 ,S«.' d*"°P'il b£"
Het Noodlot,
BUITENLAND.
abonnementsprijs.
PRT.TS DER ADVERTENTIEN.
feuilleton.
crSiX^S, d' de
frankrijk.
Rusland.
Oostenrijk-Hongarije.
Amerika.
België.
Hbagêlaó
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
UNI3END
Van 1—6 regels5°éCents.
Elke regel meer71/*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangire,
G. L. DAB BE S,- Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31&ts Faubourg Montmartre
Het tegenwoordig Ministerie schijnt Diet
ten grave te willen daleD, alvorens aan
ons land eene sociale wet te hebben na
gelaten. Politieke weerprofeten beweren,
dat de algemeene verkiezingen in het vol
gend jaar den dood van het tegenwoordig
Kabinet ten gevolge zullen hebben en de
Regeering, die de waarschijnlijkheid dier
voorspelling misschien niet al te sterk
durft te betwijfelen, heeft zich gehaast om
toch haar bjjnaam van Kabinet van sociale
hervormingen lot waarheid te maken.
De Ongevallenwet heeft echter de ge
nade van onze Eerste Kamer niet mogen
verwerven, en opdat men nu niet zal
kunnen beweren, dat het Kabimt zoo
goed als niets op sociaal terrein heeft
tot stand gebracht, heett het zich gehaast
eene verbeterde editie bij deStaten-Gene-
raal aanhangig te maken. Over dit her
ziene ontwerp zullen wjj weinig zeggen.
In hoofdzaak is de wet ongewijzigd en
heeft de Regeering zich beijverd om eenigs-
zins tegemoet te komen aan de wenschen
der groote industrieelen.
Maar de Eerste Kamer heeft over haar
stoute daad heel wat moeten hooren. Zjj
heeft het nu voor goed verbruid bjj een
ieder, die de zoogenaamde vooruitstrevende
beginselen is toegedaan en meer dan een
heeft openljjk verklaard het nuttig en noo-
dig te rekenen, dat dit Staatscollege voor
goed werd opgedoekt.
Vooral de sociaal-democratische pers
was sterk in het vinden van «kernachtige»
nitdrukkiDgen voor een Staatslichaam, dat
zich niet wilde leenen tot het bevorderen
van de meest radicale oogmerken en dat
gehoond heeft niet te zullen wjjken voor
straatrumoer.
Wjj nemen het hier niet voor de Eerste
Kamer op. De leden zjjn gewis voldoende
in staat om zeiven hun standpunt tegen
over een of ander maatschappelijk vraag
stuk uiteen te zetten en te verdedigen. Maar
waartegen wjj wel onze stem zouden wil
len verheffen, is het belachelijk en ver
dacht maken van mannen, die waardig
geacht zjjn om in dit deel onzer Verte
genwoordiging eene plaats te verkrjjgen.
Het gaat toch niet aan om ter zake
van de verwerping van een wetsontwerp
zonder meer de nutteloosheid en overbo
digheid van de Eerste Kamer te decre-
teeren. Zulks noemen wjj de grootste
dwaasheid, omdat de leden niet anders
hebben gedaan dan gebruik te maken van
hun recht om eene wet, die zjj niet
in 's land belang achtten, te verwerpen.
Wij willen daartegenover de vraag stel-
leD, hoe de vooruitstrevenden die Kamer
wel zouden genoemd hebben, wanneer haar
leden hun stem aan eene wet hadden ge
geven die zij afkeurden doch uit vrees
voor de openbare meening niet durfden
verwerpen. Wij zijn er zeker van dat de
radicalen en sociaal-democraten die op
recht voor hun meening uitkomen, een der
gelijke houding terecht zouden hebben ver
afschuwd. Welnu, laat men dan ook thans
geen verwjjten richten tot het Staatscol
lege, dat getoond heeft ook den moed van
zijn overtuiging te bezitten.
In onzen tijd van transigeeren noemen
wjj het veeleer een bewijs van onafhanke
lijkheid en van karaktervastheid, wanneer
men de meening van het groote publiek
durft te trotseeren indien men de over
tuiging bezit op het juiste standpunt te
staan. Men kan het natuurljjk niet eens
zijn met dit standpunt en het zelfs ver
derfelijk achten, maar dit wettigt volstrekt
niet de bewering, dat degeeD, die het in
nam, van dsn aardbodem moest verdwjjaen.
En toch schrijft het sociaal-democra
tische Kamerlid Schaper, dat na de
daad der Eerste Kamer voor het vereenigde
arbeidende volk niets anders overblijft daD
met kracht te ageeren tegen de instelling
of samenstelling van de Eerste Kamer.
«Nu dit plutocratisch college aldus gaat
de heer S, voort getoond heeft de ver
werping van een noodzakelijk en goed wets
ontwerp aan te durvenzal voortaan elk
in de Tweede Kamer behaald succès in de
waagschaal gesteld zjjn. Alle arbeid in het
direct door het volk gekozen lichaam zal
vruchteloos kunnen zjjn, zoolang een an
der college als remtoestel alles ongedaan
zal kunnen maken. Dat kunnen de arbei
ders niet op zich laten zitten. De groote
sociaal politieke leuze dient nu dus te wor
den Grondwetsherziening om te komen
tot algemeen kiesrecht en afschaffing (sub
sidiair hervorming) der Eerste Kamer.
Mocht dit punt I van het strjjaprogram der
sociaal-democratische partij voor hetoogen-
blik niet geheel bereikbaar zijn, dan dient
de Eerste Kamer hoogstens te zjjn een
«Raad der Ouden» of zoo iets, die niet is
gekozen uit en door de geldzak-lui bjj uit
nemendheid.»
Men zal ons toestemmendat dit her
vormingsprogram der sociaal-democraten
al zeer sober is toegelicht. Nu de Eerste
Kamer eene wet heeft verworpen, die de
sociaal-democraten goedkeurden, moet zij
haar driestheid met den dood bekoo-
pen. De logica dezer redeneeriDg ontsnapt
ons geheel en zal wel niemand duidelijk
9
Vervolg.)
Tevergeefs bidt en bezweert de dokter den
„rijzen bediende, hem den naam van den moor
denaar te noemen, Abel heeft tot antwoord
slechts een afwjjzend hoofdschudden.
Het palei» van jnatitie bevindt zich in de
buurt V*n de Diplomaten straat, op het Bronnen-
nlein tegenover bet »Grjjze slot» en de uit-
drare'rii van Samuel Cohn, waarin de moorde
naar van den gfÜien geheimraad Von Bosse
verdwenen i».yon Dahlen laat zich bij den
Luitenan Dorner aandienen, die
rechter van
hem ook terstond JJ beggaafd iurist> vooralin
daden weet te ontwarren en voor wiens seherp-
ziunigheid de vermetelste en rn de mrsdaad
vergrijsde boosdoener sidder
Fii is in den bloei z,jner jaren. Een volle
We baard omlijst zjjn scberpgeteekend ge
laat met sehrandere oogen en een peinzend
,0Evenlfs door zjjn geest,
ttenschen ook door rSn hooge, »Utige gestal^
Tusschen den luitenant en hem bestaat een
nauwe vriendschapsband, hij honui
alsof hjj zjjn oudere broeder was.
wezen, die niet door de sociaal-democra
tische beginselen geheel van streek is ge
bracht.
Wy kuunen ons voorstellen, dat men het
nut van een of ander Staatslichaam ont
kent. Zelfs gaan wij in verschillend op
zicht accoord met de meening, dat aan
de Eerste Kamer andere rechten en plich
ten behoorden te worden toegekend. Het
is o. a. zeer waarschijnlijk dat de Onge
vallenwet niet door de Eerste Kamer zou
zjjn verworpen, wanneer zjj het recht van
amendement had bezeten. Maar gaat het
nu aan in deze verwerping een motief voor
haar afschaffing te vinden Immers neen.
Met evenveel recht zou men in de aan
neming van een aan de sociaal-democra
ten ongevallige wet een voorwendsel tot
haar verdwijning kunnen zoeken.
Het pleit niet voor de degelijkheid hun
ner beginselen en hunner motieven, dat
sociaal-democraten de toevlucht moeten
nemen tot scheldwoorden als «geldzak
vertegenwoordiging» .Over een enkel woord
willen wij niet redetwisten, maar steeds
hoort men door de sociaal-democraten over
de Eerste Kamer spreken als van een plu
tocratisch college. Dit teekent het karakter
van hun standpunt. Zij beschouwen de
Eerste Kamer als te bestaan uit hun grootste
vjjanden, de mannen van het kapitaal, die
de arbaiders trachten te exploiteeren te
hunnen bate. Die voorstelling is echter
geheel valsch, omdat de gehate kapita
listen voor het groote meerendeel hun be
zit ten meesten nutte van de geheele sa
menleving aanwenden.
Uit die valsche voorstelling volgt het
geheel verkeerde standpunt, dat de Eerste
Kamer in onze dagen geen reden van be
staan meer zou hebben. Wij meenen ech
ter het tegendeel, omdat meer dan ooit eeD
waarborg behoort te bestaan tegen moge-
ljjke uitspattingen van de sociaal-demo
cratie, die, de meerderheid bezittende in
de Tweede Kamer, door de Eerste Kamer
zou worden beteugeld.
Hoe meer dus de sociaal-democraten
tegen de Eerste Kamer optreden, des te
meer zjj men op zijn hoede, want met de
opheffiug van dat Staatslichaam zou weder
een belangrijke overwinn'ng zjjn behaald
door de party, die de gevaarlijkste vjjpnd
js voor het behoud onzer Staatsinstellingen
en de waarachtige vrjjheid van ons volk.
Hij iz met een zuster van Paul verloofd ge
weest maar de dood heeft hem de beminde nit
de armen gerukt en sedert draagt bjj nog steeds
rouw over ha&r en is haar nagedachtenis trouw
gebleven. Van Paul houdt hjj des te meer,
omdat deze dezelfde oogen, deozelfden trek
om den mond heeft als de afgestorvene.
De luitenant voelt in de voogcljjachtige vriend
schap van den rechterleken ambtenaar een
steun, dien hjj niet gaarne zou ontbenn.
In den afgeloopen nacht waren beiden in
gezelschap geweest.
De rechter van instructie heeft voor den
officier, die «cb me®rmalen in geldgebrek be
vond, steeds een epen beurs.
Aan hem is EftU' 7on Dahlen de tienduizend
thaler schuldig, waar Ljj met zjjn nicht Thé. èse
over gesproken heeft
Het is een eereschuld, die heden vervalt.
De rechter van instructie heet zjjn vriend
vrooljjk welkom en drukt hem de hand.
Hoe ga»4 *"4* beste vriend Goed uitge
slapen Het was een vroolijke nacht. Ik geloof
dat de champy nof ln het hoofd spookt,
want ik voel ine zoo oéneveld, ben totaal af
gemat, heb niet uitgeslapen en moet nu het
stof van allerlei akten inadem^, terwjjl de
gouden lentezon, zoo verleide!jjk lacht en lokt
/rNaar bniten, in de vrjje lacht, s Maar gjj
ziet er ook vermoeid uit, mjjn vriend.
Hjj tiet hem wat scherper aan.
Qjj schijnt geheet teneergedrukt, waarom,
als ik viegen mag besluit hjj op half schert
sendenhal-' «rn.tigen t00D- U de btm"
weer schraal
Aan den Franschen Minister van Marine
j8 met het oog op de kosten voor de vloot
in China, een buitengewoon crediet toe
gestaan van S.053.000 franks. Er zullen
Met deze woorden werpt hjj zjjn vriend een
vragende0 blik toe.
De luitenant, die op een stoel is neerge
vallen. schudt ontkennend het hoofd Een zwa
re zucht komt over zjjo lippen.
mijn verleden thans gebro
ken, Kgt h? op doffen toon, ik wil een an
der mensch worden, ik wil, dat zweer ik u.
Deze nacht is beslissend voor mjj geweest. Ter
wijl wjj vrooljjk onder den champy zaten, werd
mjjn oom, de geheimraad Von Bosse, vermoord.
Deze laatste woorden spreekt hjj met stem
verheffing uit.
De rechter Van instructie meent hem met
goed verstaan te hebben.
J «moord? herhaalt hjj snel.
Ja, bevestigt de luitenant bevend. U 1 ik
kan het met vergeten, dat mjjn oom den geest
gaf onder de handen van een sluipmoordenaar
terwjjl ik O 1 ik zou van schaamte kun-
nen weenen.
Hij bedekt het gelaat met beide handen.
De rechter van instructie wordt eensklaps tle
strenge overheidspersoon. Zoo diep neerslach-
tig heeft hjj zjjn vriend nog nooit gezien.
Vertel mjj alles.
De luitenant gehoorzaamt,
j Met klimmende spanning hoort de rechter
f van instructie hem aan.
Wie kan de moordenuai' zjjn vraagt bjj,
j als hjj alles vernomen heeft. Hebt gjj een ver-
j dentine
Niet de geringste, verklaart de luitenant,
i Mjjn oom was algemeen bemind, bjj had geen
vjjanden.
drie kruisers met troepen en een verplaats
baar hospitaal naar de Chineesche wateren
gezonden worden.
De afgevaardigde Faure interpelleerde
in de Kamer over het ontslagnemen van
den Chef van den generalen staf, generaal
D e 1 a n n e, die heenging wegens benoe
mingen in het leger van vrienden der re
geering. De Minister van Oorlog antwoord
de dat de militaire functiën niet ter
beschikking zjjn van hen die ze bezitten,
maar dat deze ter beschikking zijn van
den Minister. De motie ingediend door
D u b i e f goedkeurende de verklaring van
den Minister werd met 306 tegen 220
stemmen aangenomen.
Graaf L a n s d o r f f is met de werkzaam
heden van den overleden Minister van Bni-
tenlandsche Zaken belast, maar komt vol
gens de meening van welingelichte personen
voor een benoeming van Russisch minis
ter voor het Buitenland niet in aanmer
king. Genoemd worden o.a, de gezant te
Konstantinopel Sinowieff, en Reli-
d o f f, gezant te Rome. De eerste is een
voortreffelijk kenner van de Oostersche
politiek. Wanneer Relidoff benoemd
wordt, zal dit den Engelschen niet zeer
aangenaam zjjn, in verband met zjjn op
treden indertjjd te Konstantinopel.
Aan het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken te St. Petersburg is bericht ontvan
gen, dat de Gezanten der Mogendheden
te Peking op alle mogeljjke wjjze door
de Chineesche regeering worden beschermd.
Engeland.
Een Reuter-telegram, te Londen ont
vangen, bericht, dat de Europeesche ge
zanten te Peking op den 19n Juni hun
paspoorten hebben ontvangen.
De Khedive van Egypte heeft koningin
Victoria te Windsor bezocht en werd
met koninklijke eerbewijzen ontvangen.
De gemeenteraad te Weenen gaf dezer
dagen zija ontevredenheid te kennen over
het leggen van een krans door de Weener-
zangers op het graf van Heine. Onmiddel
lijk vereenigden zich de Israëlieten en de
liberalen, die Dr. L u e g e r, burgemeester
van Weenen en den Raad vyandig gezind
zijn en hem anti-semitisch noemen, tot een
comité, dat nu een inschrjjving heeft ge
opend om met de noodige plechtigheid een
z. g. protest-krans op H e i n e 's graf neer
te kunnen leggen.
In.het morganatisch huwelijk, dat de
Oostenryksche Kroonprinsaartshertog
Frans Ferdinand van Este met
de Boheemsche gravin SophieChotck,
zal aangaan met al de bezwaren daaraan
verbon deD, is vastgesteld en bepaald, dat
de bijzondere rechten die een der partyen
krachtens stand bezit, niet op den ander
noch op de kinderen overgaan.
De Negers in de Vereenigde 'a,en
zullen by de a. s. presidents-verkiezing
Dat befeekeut niets, meent de rechter
van instructie. Het moet een moord wegens
diefstal «5"- Hoe kwam de, moofdenaar in
huis Hebt gjj sporen van inbraak gevonden
Daarnaar heeft, zoover ik weet, niemand
gezocht. De verslagenheid, over de gruweldaad
was zoo groot, dat niemand daaraan dacht.
De rechter van instructie knikt, hjj begrjjpt
dat.
Ik zal terstond een onderzoek instellen,
zegt hjj. Ik zal de noodige maatregelen nemen.
Hjj schelt.
Een gerechtsdienaar veischjjnt.
Verzoek den heeren assessor
dokter Gilbert terstond hier te k0®e
volgens gelast gjj den inspect®"1- va P
Pilt, da^hj, zich met drie politieagenten ge
reed houdt mjj te vergezellen.
Tot uw orders,
De dienaar verwgr^.
iastrnciie .Ut k«m in dn
TljJ— Daarvan nu geen woord. Die zaak re
gelen wjj later wel.
De luitenant herademt.
Ik dank u, antwoordt hjj. Ik had vnndaag
toch niet kunnen betalen. Was die moord niet
voorgevallen, dan
Ik begrjjp het, gjj verwachtet het geld
van uw oom, maar de moordbnaar haalde u
een streep door de rekening. Ik ktn wel wat
wachten, want ik heb het geld toch vooreerst
een hunner candidaat stellen tegenover
McKin ley, die moet aftreden, enBiyan
den candidaat der democraten. Zjj zullen
alle Zwarten uitnoodigen te willen stem
men op den Neger-candidaat.
Men verwacht niet alleen een feilen vet-
kiezingstrijd maar ook bloedige gevechten
tusschen blanken en zwartendaar de
blanken, ondanks zij de Negers emanci-
peeren, dezen nog steeds haat toedragen.
De burgers van San Francisco in Con
gres vereenigd geweest, hebben de vol
gende resolutie naar de Regeering te Was
hington gezonden
„Wjj burgers van San Francisco, hier verga
derd, wenden ons bjj deze tot het Congres der
Vereenigde Staten. Wjj verzoeken het met aan
drang, zjjne verplichtingen jegens het volken
recht te vervullen en in dezen onzaligen oor
log tusschenkeide te treden, opdat de onaf
hankelijkheid der beide Republieken bewaard
bljj ve en er een eind kome aan het Britsche
stelsel van r oof en plundering, dat door Cham
berlain zelf in 188] als een nationale mis
daad werd uitgekreten en dat, zoo het voort
gezet wordt, uitloopen moet op den ondergang
der edelste beginselen van volksvrjjheid.v.
Te Brussel zullen groote leesten wor
den gegeven op den 20sten Juli e. k., den
dag waarop de eerste steen zal worden
gelegd bij de werkzaamheden om de hoofd
stad van België door een kanaal met de
Schelde te verbinden. De steen zal gelegd
worden voor een groot zeestation.
Koning Leopold zal het feest bij
wonen.
DuitscMand.
De toestand van koniDg Albert van
Saksen is zeer zorgwekkend. De grjjze
monarch is 72 jaren oud, lijdende aan
blaaskanker en neemt in het oogloopend in
krachten af, zoodat een spoedig einds wordt
verwacht. De doctoren en de hoogwaar
digheidsbekleders hebben langdurig ge
confereerd.
De Voss. Zeitung deelt mede, dat de
minister van openbare werken Vo n T h i e-
1 e n zjjn ontslag neemt, men knoopt
hieraan vast de Ryn-Elbe kanaal en werk-
stakers-quaestie te Berljjn. De oorzaak van
het ontslag nemen moet feitelyk gelegen
zjjn in dat Von T h i e 1 e n oud en zie-
keljjk is.
In den Duitschen Rijksdag is de
quaestie aan de orde der Westfaalsche
pelgrims naar Kevelaar die in goederen
wagens werden vervoerd.
De Germania is zeer benieuwd
dit jaar de pelgrims in goederen,va8ens
zallen vervoerd worden. Er bestaat n een
dienstorder voor 1896 volgens welke de
extratreinen voor pelgrims in a gemeen
zullen zjjn samengesteld uit goederen
wagens. i j
Terecht zjjn de pelgrims daarover ver
ontwaardigd. Als er extra-treinen voor
tnrnfeesten of schuttersfeesten beschikbaar
worden gesteld dan denkt men er niet aan
om daarvoor goederenwagens te nemen.
Voor de pelgrims echter schjjnen die goe
genoeg te ejjn.
niet noodig. Spreken eJognefblÏÏte'de
justitiedokter8Gilbert,' beide teeren zïn den
luitenant 'fd» ^f^tructie deelt hen moe,
De rechter Von Bosse in den afgeloo-
r6rht vermoord is geworden.
Pe°JD*L verschrikt, verbaasd, ontsteld.
p'o vriendeljjken ouden heer hebben zjj
steeds de hoogste achting toegedragen.
Weest bjj het onderzoek tegenwoordig
rojjne heeren, zegt de rechter van instructie.
Wjj zullen ons terstond naar de plaats der
misdaad begeven.
Zjj verwjjderen zich.
In de benedenverdieping van het paleis vsn
justitie is een politiebureau. Daar treedt de
rechter van instructie binnen.
Inspecteur van politie Pilt Wacht he® reeds
met drie politieagenten.
De rechter van instructia deelt de" inspec
teur zijn bevelen mee en besluit ®et de woor
den
Neem een rijtuig voor dn nw mannen,
mijnheer de inspecteur.
Hjj gaat weer naar buiten Waar de enden
heeren op hem staan te wachten en stapt nmt
hen in een rjjtuig, dat intuuchen gehaald
Zjj rjjden naar de Diplomatenstrsat i
door den ouden Abel worden oDtnogn
x £6Z0> .-.
In de gang worden age
(JVordi vervolgd.)