NIEUWE
ïïagGlaó voor tfflooró- en Suió-éCollanè.
2
Een Koningsmoord.
No, 4553
Yrijdag 3 Augustus 1900
25ste Jaargang,
Het Noodlot,
BÜ1TEALAN1).
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p, 1,40
Voor het buitenland i 2,80
Afzonderlijke nummers0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUEE1USt. Janstraat Haarlem:
AGiTE MA NOB AGITATE
PRIJS DSR ADVBRTBïïTIEIT
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer71/*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte|
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Red a c t e ur-tJ i t g e v e r, W. KOPPERS.
Zoo'n gruwelstuk heeft Zondag weder te
Monzain Italië plaats gehad. En waaraan
zjjn zulke daden te wjjten die meer dan ooit
in onze dagen op de meest koelbloedige
manier worden gepleegd Wjj aarzelen niet
te verklaren, dat de zedeloosheid en het
zedebedert van onzen tjjd, het z. g. on-
zjjdig of liever anti-christeljjk onderwjjs en
de ondermijning van alle gezag den vorsten
moord in de hand werken en dweepzuch
tige geesten vormen die zich door de dwaal-
leeringen van het socialisme of het anar
chisme laten misleiden. Gemis aan eer
bied voor het gezag kweekt booswichten.
Gemis aan handhaving van het recht kweekt
recruten voor het leger der ontevredenen.
Aan laster en leugentaal leenen de ge-
makzuchtigen die het vette der aarde be
zitten het oor, zij zjjn schuldig, dat 't
menschdom bedorven wordt. Dat moddert
al door, maar in de clubs der ontevrede
nen wordt de toestand besproken en van
daar uit wordt het woord der wrake in
daden omgezet.
Wjj zullen niet verder uitwjjden over het
ontstaan der hedendaagsche moorden, over
de afschuwelijkheid der misdaad, de ti
ding alleen van den moord die te Monza
is gepleegd, vervult reeds alle rechtzinnige
gemoederen met gevoelens van verontwaar
diging en afschuw. Onze eeuw wordt ge
noemd de eeuw van licht en beschaving,
maar is zjj niet juist de eeuw die zich doet
kennen door de meeste koningsmoorden,
de gruweljjkste aanslagen tegen 't leven
en den eigendom en van de onrechtvaar
digste en bloedigste oorlogen
In het particulier leven niet alleen, maar
ook in de onderlinge betrekkingen tusschen
de volken, is het rechtsgevoel uitgedoofd
of in alle gevallen grootendeels verzwakt.
De Staat bant God en godsdienst uit het
openbaar leven, zedeleer en zedelijkheid
berusten dan ook enkel nog op de vrees
voor tjjdelgke straffen. Het woord Gods
FEU1LLBT ON.
Vervolg.)
Wie is die getuige
Mjjaheer de rechter van instructie Dorner
self.
Het noemen van dien naam verrast ieder.
De rechter van instructie staat op en ver
klaart
Edelachtbare, het is waar wat de beklaag
de beweert.
Luitenant Paul Von Dahlen was mjj tiendui
zend thaler schuldig, het was een eereschuld,
maar die thans is afgedaan.
Werd die som op den vervaldag betaald,
mjjnheer de rechter van instrnetie f vraagt de
president.
N?en, acht dagen later?
En wanneer was de vervaldag
De dag na den moord op den geheim
raad Yon Bosse. Toen de luitenant bij mij de
misdaad kwam aangeven, deelde hjj mjj tegelij
kertijd mede, dat hjj gehoopt had die som van
den geheimraad te krjjgen en lk bood hem een
uitstel aan, alvorens hjj mij dsar om vragen kon.
D't antwoord verwekt groot opzien.
Stcin roept met lnider stem
Wanneer de luitenant niet kan bewijzen
dit hjj het geld ter betaling van die eereschuld
op eerljjke wjjza heeft verkregen, dan beweer
ik, dat bet van den diefstal afkomstig is.
I
wordt nog in de kerk verkondigd, maar
buiten de kerkhoe gaat het er daar aan
toe Er is geen recht meer te vinden zoo
dra 't goud zjjn rol speelt. Geen wonder
dan ook, dat de heiligste rechten van den
Stedehouler van Christus door de vorsten
met voeten worden getreden en in plechtige
vergaderingen van Staatslieden miskend.
Men zoekt zjjn genot op aarde, men
zoekt tjjdeljjk gewin. Godsdienst is voor
de meesten een bjjzaak. Bijna overal zjjn
immers de scholen zonder God en de school
meesters zonder geloof aan 't werk. Er
worden geslachten voortgebracht die aan
God en aan een leven na dit leven, aan een
onsterfelijke ziel niet gelooven. Dezulken
zoeken nog meer dan de gemakzuchtigen
het genot der aarde, en wanneer zjj dit
niet vinden, worden zjj natuurlijk door ver
bittering en wanhoop aangegrepen en wor
den rijp voor de snoodste misdaden. Voegt
daarbjj de revolutionnaire leeringen, die
openljjk verspreid worden en die, of zjj van
socialisten, nihilisten,of anarchisten komen,
ov eral tot doel hebben alles omver te wer
pen en daartoe, eerst en vooral, alle ge
zag te vernietigen.
Is het dan te verwonderen, dat men in
de laatste jaren zooveel vorsten en hoog
geplaatste personen heeft zien vermoorden,
zulke afschuweljjke aanslagen heeft zien
plegen, zooveel plunderingen en brand
stichtingen heeft zien gebeuren
Zeker is 't! Waar het volk zjjn godsdienst
wordt ontnomen, waar de vorsten en macht
hebbers de rechten van den mensch durven
verkrachten, daar wint het brutaal geweld
ook in kracht en macht.
Geen berouw isbjj Angeio Bressi
te bespeuren, integendeel, hjj zegt«Ik ben
uit Amerika gekomen, waar ik zjjdewever
was, om Umberto te dooden.»
«Ik heb den Koning van Italië ver
moord, gaf hjj aan een journalist ten ant
woord uit beginsel als anarchist, anders
niet.»
Deze woorden sprak de moordenaar iig-
Ellendige lasteraar 1 roept de luitenant
woedend uit.
Kalmte, luitenant, beveelt de president
gestreng.
Edelachtbare, klinkt het van de bleeke
lippen van Paul Von Dahlen, ik moest wel
geen eergevoel hebben, wanneer ik bjj zooveel
spitsvondige aantijgingen kalm kon bljjven. De
giftige tong van den beklaagde heeft mjj en mjjn
verloofde overladen met een smaad zoo schande
lijk, zoo onteerend als maar bedacht kan wor
den. Wanneer ik zwaar leefde, niet toekwam
met het geld dat men mjj gaf, lichtzinnig ge
noeg was om met mjjn schatrjjke kameraden
van de garde op gelijken voet te willen staan,
en dientengevolge genoodzaakt werd schulden
te maken, dan gaat dat hem, den moordenaar,
toch niet aaD. Ik heb mijn eereschuld tot op
den laatsten pfennig betaald, de tienduizend
thaler, welke ik aan mjjnheer Dorner verschul
digd was, was mijn laatste schuld. Hoe ik aan
dat geld kwam Daarop zou ik met gekrenkten
trots knnnen antwoorden, dat het niemand aan
gaat, maar ik wil het zeggenMijnheer de
markies Marinelli was zoo goed mü die som te
leenen.
Dat is zoo, zegt de genoemde, die van
de getuigenbank opstaat en een paar schreden
naar voren doet. Toen ik van freule Von Bosse
vernam, dat de luitenant haar verloofde was,
zocht ik hem op om hem geluk te wenschen en
tevens mijn kas te zijner beschikking te stellen.
Ik deelde hem mede, dat ik als voogd van freule
Von Bosse het mijn plicht rekende, hem in
geval van nood te hulp komen. Hij verzocht mjj
geDde op een bank in de karabinierskazerne
te Monza, vreeseljjk toegetakeld door het
volk, dat zich na het plegen van de af
schuwwekkende daad op den 32-jarigen
booswicht had geworpen om hem te doo-
den.
Wjj herhalen, dat de gruweldaden van
onzen tijd te wjjten zjjn aan de misken
ning van het recht, aan de goddeloosheid
en het zedebederf van onzen tjjd.
Wanneer zullen de machthebbers gaan
inzien en begrijpen, dat redding van het
gezag en van geheel de samenleving ge
legen is in den rechtzinnigen terugkeer
tot den godsdienst, niet alleen in het bjj-
zonder, maar ook in het openbaar leven?
België.
In de Messager de Bruxelles komt een
artikel voor van den bekenden abbé D a e n s
waarin hjj ter gelegenheid van het huwelyk
van prins Albert, kwjjtschelding ver
zocht van straf voor den dynamietard M o i-
n e a u en van alle andere socialisten en
anarchisten die veroordeeld zjjn wegens
aanrandingen tegea personen en aanslagen
op d6 vrjjheid van den arbeid.
Door een anarchist kan geen brutaler
artikel wordeu geschreven en dat nog
wel op een oogenblik, dat het Ijjk van
Koning Umberto van Italië, gevallen
door de hand van een anarchist, nog niet
koud is. Men moet maar durven.
Prins Albert zal den Koning der
Belgen bjj de begrafenis van koning U m-
b e r t o vertegenwoordigen.
Frankrijk.
Naar aanleiding van de verwikkelingen
in het verre Oosten doet zich een grappig
geval voor onder de Cbineezen op de Pa-
rjjsche Tentoonstelling.
Een der zonen van het Hemelsche rjjk
heeft een breede strook papier op zjjn uit
stalling aangebracht, waarop geschilderd
staatLeve Frankrjjk, leve EuropaLi.
In een mengelmoes van FranschenEogelsch
vertelt hjj u voorts dat hjj geen Bokser
is en dat hjj een afschuw heeft van den
oorlog. Hjj is ook niet uit Peking maar
om tienduizend thaler en ontving den volgenden
dag deze som van mjj. De verloofde van de
kleindochter van mjjn onden vriend kon ik niet
in verlegenheid laten.
Hiermede is de zaak opgehelderd en kan
nen de heeren op de getuigenbank plaats ne
men, zegt de president.
Zjj gehoorzamen.
Stein staat daar als een steenen beeld.
Wat hebt gjj daarop nog te zeggen, be
klaagde
Deze vraag doet den ongelukkige herleven.
Ik geef mjjn zaak nog niet verloren, edel
achtbare, verklaart hjj. De luitenant is toch
de moordenaar en freule Von Bosse zjjn mede
plichtige. Ook al bewjjst hjj, dat hjj de tien
duizend thaler van den markies Msrinelli heeft
ontvangen, wie staat er dan nog voor in, dat
zjj toch niet van het gestolen kapitaal afkom
stig zjjn
De markies kan bjj de misdaad betrokken
zjjn en den buit verborgen hebben.
Op deze woorden volgt een spottend lachen
van den markies.
Stilte, gebiedt de president. Beklaagde,
ik kan n niet langer toestaan de eene lastering
op de andere te stapelen. Een algemeen geaoht
man, een eerbiedwaardige grjjsaard mjjnheer
den markies zoo vreeseljjk verdacht te maken,
dat put mjjn geduld uit. Ik verzoek n thans
stipt bjj de zaak te bljjven, anders ontaeem ik
n onverbidaeljjk het woord. Geef nu einde
lek eens de ware gronden op, waar uw verdacht
making tegen den luitenant en freule Von Bosse
op berusten. Al weet ik ook van te voren, dat
uit Sjanghai, en, op den winkel van zjjn
concurrent wjj zend, zegt hjj«die uit Pe
king, die Bokser, hem staart afsnjjden.»
Duitschland.
Toen keizer Wilhelm den moord van
koning Umberto van Italië vernam,sprong
hjj diep ontsteld en driftig van zjjn stoel
op en riep uit«'t Is mjjn beste vriend,
dien ik verlies.» De Keizer heeft te ken
nen gegeven persoonljjk de begrafenis te
gaan bjjwonen.
In Duitsehe bladen is sprake van de
aanstaande verloving tusschen een zoon van
den regent van Brunswjjk,prins A 1 b r e c h t
van Pruisen, dus een kleinzoon van wjjlen
prinses M a r i a n n e der Nederlanden, met
de 17-jarige dochter van den Hertog van
Cumberland, die als afstammeling der vroe
gere koningen van Hanover aanspraak
maakt op de kroon in Brunswjjk.
Italië.
Naar wjj uit Rome vernemen, zal, zoo
dra koning Victor Emmanuel III
den eed op de grondwet heeft afgelegd,
door het Vaticaan een protest worden uit
gevaardigd tegen de bezetting van Rome
door den Italiaanschen Staat.
Men maakt zich in de regeeringskrin-
gen zeer ongernst. Er zjjn zeer belangrijke
militaire maatregelen genomen, want men
vreest dat er een poging zal gedaan wor
den om een omwenteling in het leven te
roepen door revolutionnaire partyen, die
druk aan het werk zjjn.
Over de laatste oogenblikken van koning
Umberto vernemen wjj, dat de moor
denaar den vorst goed opnam en terwjjl
het«Leve de Koning» werd gespeeld en
U mberto nog in zjjn rjjtnig stond om
het volk te groeten, naderde de moorde
naar en schoot zijn revolver af. De eerste
kogel is tusschen de vierde en vijfde rib
gedrongen en heeft het hart geraakt; de
tweede trof het linker sleutelbeen de derde
kogel drong tusschen de derde en vierde
rib door tot aan den oksel.
Doodeljjk gekwetst viel de Koning ach
terover in zjjn rjjtuig neer en bracht de
hand aan zjjn borst. Zjjn aide-de-camp
ondersteunde hem.
Op de eerste vraag, die Z. M. gesteld
werd, antwoordde hjj met een ontmoedi
gend teeken met het hoofd, dat scheen te
gjj geen gronden tot die verdenking bebt, daar
om moet ik u toch aanhooren. Spreek, maar
geen afwijkingen meer, beklaagde, daar dring
ik met nadruk op aan.
De verdenking, die ik tegen mjjnheer den
markies uitsprak, kwam [onwillekeurig bjj mjj
op,'ik weet niet hoe, herneemt Stein. De toe
stand, waarin ik verkeer, kan mij verontschul
digen, dat ik mjjn gedachten niet op een goud
schaal leg, alvorens ze uit te spreken. Ik strjjd
voor mjjn leven, voor mjjn onschuld en die
mjjner arme Anna. Waarschjjnljjkheidsgronden,
dat de luitenant in gemeenschap met freule Yon
Bosse de misdaad pleegde, waarvan wjj beschul
digd worden, heb ik genoeg. Luistert slechts.
De luitenant doet aanzoek naar frenle Thérèse
Yon Bosse, zjj wjjst hem af. Waarom Omdat
haar grootvader niets meer van den lichtzinni-
gen jongen man wil hooren. Toch bemint zjj
hem, zjj bemint hem ofaohoon zjj weet, dat hjj
aan alle meisjes het hoi maakt, dat hjj zelfs
haar kamenier, mijn Anna, met zjjn galantcriën
lastig viel. Had sjj dus het aanzoek van den
luitenant aangenomen, dan zou zjj twist gekre
gen hebben met haar grootvader, die haar wel
licht onterfd zou hebben. Alleen uit vrees daar
voor heeft zjj hem in schjjn afgewezen.
Zjj wil den luitenant echter toebehoo-
renzoolang haar grootvader leeftis daar
geen hoop op en hjj kan nog lang leven.
De luitenant verkeert als vroeger in het huis
van den geheimraad, zjj zien en spreken elkaar
bjjna dagelijks, de liefde, die zjj elkaar toedra
gen, wordt aldoor vuriger en ongeduldiger.
(Wordt vervolgd.)
URÜHS
OODRI9
ABONÏÏBMEIÏTS PRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
#iu» -•
87
