NIEUWE
H)ag6laè voor cftooró- en
Amsterdamsche Brieven.
«o. 4560
Zaterdag 11 Augustus 19ÖG
25ste Jaargang.
Het Noodlot,
BUITENLAND.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers, t <0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
B U B B A USt. Janstraat Haarlem:
Van 1—6 regels 50 Cent
Elke regel meer71/,
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
8 Augustus 1900.
Zy, die de laatste artikelen van den
<Middenstander» en van de redactie in de
*Morgenpost» over de kwestie van den
werkmans-candidaat hebben gelezen, zullen
wal gezien hebben, dat er tot nog toe wei
nig blpk van inschikkelijkheid wordt ge
geven en dat er tot nog toe van eene min-
aeljjke schikking of overeenkomst weinig
Bprake is. Integendeel, de stryd heeft een
zeer onaangenaam, peisoonljjk karakter ge
kregen, sedert de naam van den Heer
Passtoors er in gemengd werd. En
dat dit moest gebeuren, lag voor de hand,
want, wanneer te Amsterdam sprake is van
een werkmans-candidaat, wordt onwille
keurig aan hem gedacht. Dat maakt het
kalm bespreken der kwestie nog veel moei-
lpkeromdat allicht persoonlijke Bjm-
pathiën of antipathiën mede in het spel
komen. Dat is jammer genoeg, maar by
ons, arme menschen, die nu eenmaal geen
engelen zyn, niet te vermijden. Ook by de
candidaat-stelling en by de verkiezing moet
Wel degelyk met die sympathiën en auti-
pathiën rekening gehouden worden, daar
zy de kans van slagen zeer kunnen ver
meerderen of verminderen.
Nu zal men my wellicht gaan verwijten
dat ik maar steeds die kans van slagen
°P den voorgrond dring en my al weinig
om de meerdere of miudere geschiktheid
on bekwaamheid scbjjn te bekommeren.
Laat ik eens eerlyk zeggen, hoe ik daar
over denk.
Om in de Tweede Kamer een man van
beteekenis te zyn, om daar invloed te ver-
krygen, op den voorgrond te treden, moet
men of in de maatschappij een invloedrijke
positie bekleeden, of daar met buitenge
wone gaven van welsprekendheid, door laDg
niet alledaagsche kennis, scherpzinnigheid
of bekwaamheid uitmunten.Eene dergelijke
positie is slechts aan enkelen beschoren.
Men kan echter ook een goed lid der
Tweede Kamer zyn, zonder deze buitenge
wone talenten. Een onafhankelijke positie,
eene degelyke algemeene ontwikkeling, een
verstand en een helder oordeel zyn vaak
in een kamerlid hooger te schatten dan
buitengewoon schitterende talenten wanneer
deze niet- gepaard gaan met genoegzame
Zelfbeheersching en erkenning van de mo-
gelykheid van eigen dwaling of van beter
FEU 1LLBT ON.
Vervolg.)
Wjj weten dat deze som op een raadselach
tige wjjze verloren ging.
De eerste maal dat Uhlenhorst zijn zoon als
man zag, nadat hjj hem zlechts een enkele maal
als zuigeling in de armen had gedrukt, was op
de bank der beaohuldigden.
Na vele, vele jaren wreekte zich de oude
'cbuld van zijn vaderharthjj had over zjjn
6igen zoon het doodvonnis moeten uitspreken.
Het was een vreeseljjke vergelding, een zware
'tref voor hem. Gods raadsbesluiten zjjn ondoor-
Kmndeljjk.
Zeker had hjj de behandeling van deze recht
zak aan een collega kunnen overdragen, maar
||8t was alsof een geheimzinnige onweerstaan
bare macht hem daarvan terughieldhjj zag
•herin een beschikking der Voorzienigheid.
Had hjj nu hiermede zjjn schuld verzoend
Neen.
Hjj had een nieuwe, veel zwaardere schuld
°P zich geladen.
Gretchen zou tot vertwijfeling vervallen, wan-
üe®r zjj vernam dat bjj het waz, die over haar
'°on het vonnis had geveld.
Sen vooi gevoel zegt hem
Sjj tal komen en het leven van Ludwig van
vorderen.
'tij siddert voor dat wederzien.
iuzicht by andereo. Dan worden vaak als
volksvertegenwoordigers aanbevolen en ge
kozen, mannen, die zich als specialiteiten
in het eene of andere vak een naam ver
worven hebben, en specialiteiten, dat
is het mode-artikel onzer dagen. Men heeft
specialiteiten vóór en in alles speciali
teiten worden steeds geraadpleegdde
specialiteiten zullen het wel weten, want
zy zyn specialiteitenen weewie
zich tegen hunne uitspraken, ik had haast
gezegd, godsspraken, verzet.
Meen nu niet, dat ik niet op heb met
specialiteiten. Waarachtig wel. Heel veel
zelfs. Ik raadpleeg hen dikwijls, persoonlyk
en in hunne boeken. Maar men vergete
nooit, dat zy specialiteiten zyn, die, door
kneed in hun vak, daarvan al de groot
heid, al de schoonheid, al de belangrijk
heid kennen, die dat vak liefhebben boven
alle andere vakken, daaraan een hooge
zeer hoogesoms de hoogste waarde toe
kennen en vaak falen, wanneer zy de be
trekkelijke waarde daarvan moeten beoor-
deelen in verhouding tot andere vakken,
die er mede in verband staan.
Een werkmans-candidaat zou natuurlijk
een specialiteit moeten zyn in arbeiders-
kwestiën. Daarvan zoude hij geheel en al
op de hoogte moeten zyn. Hij moet er zich
in gewerkt hebban, met den toestand der
arbeiders moet hy volkömen op de hoogte
zyn, niet in Amsterdam alleen, maar in ons
geheele land, en wellicht daarbuiten. Nu
loopt hy groot gevaar alles door den bril
te zien, waarmede hjj voortdurend die ar
beiders-toestanden bekijkt. Hy heeft zyn
vak lief gekregen, de arbeider en het heil
van den arbeider is alles voor hem. Wan
neer het den arbeider maar goed gaat, dan
is alles in orde. Hij strijdt om aan de wen-
scben, aan de verlangens, aan de eischen
der arbeiders te gemoet te komeD en kan
allicht vergeten, dat daar naast, soms daar
tegenover wenschen en verlangens en eischen
staan, vau andere klassen der maatschappij,
welker bevrediging ook met luide stemmen
gevraagd worden. Iedere specialiteit toch
is geneigd om het noodzakelijke verlaud
van alle onderdeelen, de harmonie over het
hoofd te zien.
En dusgy zyt tégen een werkmans-
candidaat V Hola, mijn vriend, zóó ver zijn
wy nog op dit oogenblik niet. De conclu
sie Ja, als wy als volksvertegenwoor
digers allen mannen konden vindendie
Bjj dit alles voegt zich een vreeseljjke twjjfel
aan de schnld van zjjn zoon.
Hjj zou wel luid willen jammeren van smart
en wanhoop.
Is hjj onschuldig, mompelt hjj, dan wil
ik hem ook zjjn eerljjken naam teruggeven, den
naam van zjjn vader, waarop hjj aanspraak heeft.
Ik wil alles weerom goed maten, en na
een korte pauze voegt hjj er aarzelend bjjWan
neer zjj dat nog wil.
Uur na uur verloopt, de arme man bemerkt
het niet.
Hjj springt verschrikt op wanneer zjjn bediende
met de lamp binnenkomt en wenkt ongeduldig
met de hand.
Geen licht, weg daarmee
De bediende verwjjdeit zich weder met de
lamp.
Nacht moet het zjjn, om mjj heen zoowel
als in mjj.
Anna wordt terstond uit de gevangenis ont
slagen.
Aan vertwijfeling ten prooi doolt zjj rusteloos
door de straten.
Zjj verlaat de stad, loopt laDgs een rivier,
zoekt een eenzame plek op.
Zij weent ontroostbaar.
Een nevel hangt over het water, zjj meent
lokkende stemmen te hooren, die uit de diepte
opstjjgen.
Kom, kom.
Zjj bljjft aan den oever staan, tuurt in het
water, luistert.
Het aime kind, zij beeft terug voor een
boven alle standen en partyen stonden, die
alles met onbevangen blik en helder oog
konden beschouwen en over de verschillende
zaken een e'gen oordeel konden vormen
als wy geene specialiteiten noodig hadden
En toch kannen wy het in de Tweede
Kamer zonder specialiteiten niet stellen. Zy
hebben trouwens hunne goede zijde en zyn
de aangewezen personen om over hun be
paald vak inlichtingen en ophelderingen te
geven. Het gevaar ligt in te groote een
zijdigheid. Maar gewoonlyk vinden zij wel
mannen nasst zich die in dat gebrek te
gemoet komenindien zy maar luisteren
willen en niet op hun stokpaardjes door
draven.
Zoude het nu zoo gevaarlyk zyn, indien
een katholiek werkman, als specialiteit in
arbeiders-vraagstukken in de Tweede Ka
mer zat Eene groote voldoening zoude
het zeker zyn voor de arbeiders, die thans
een zoo belangrijk deel der Kiezers uitma
ken en gevaarlyk zoude zyn lidmaatschap
voor de Katholieke party niet zyn, indien
by verstandig het oor wilde leenen aan de
raadgevingen zijner meer wetenschappelijk
gevormde mede-kamerleden. Ook zou
een degelyk ontwikkeld katholiek werk
man wel in staat zyn de vaak holle en op
gezweepte frasen van andere werklieden
kamerleden met kalmte te wederleggen, al
is hij misschien ook niet genoeg gevormd
en onderlegd om by wetsvoordrachten den
juisten vorm aan te wijzen en de geheele
portee van het eene of andere artikel da
delijk te doorzien. Daardoor zoude het wel
eens kunnen gebeurendat hy niet dat
praesteerde, wat de arbeiders-party van haar
candidiat had verwacht en een gedeelte
van zyn prestige inboeten. In dat opzicht
zoude hy vry wel gelyk staan met menig
ander kamerlid, die ook niet geeft, wat men
verwacht had en de arbeiders-party zonde
dau tevreden moeten zyn met het mindere
waar haar het meerdere onthouden wordt.
Of zy dat echter zoo goed zoude kunnen,
als de kiezers .der meer gegoede standen
die aan dergelijke ontgoochelingen langer
gewoon zyn, dat meen ik van de jeugdige
arbeiders party te mogen betwijfelen.
In de Tweede Kamer zyn degelyk ont
wikkelde mannen noodig, ook met liefde
in het hart voor den werkman. Edoch,
waDneer twee personen hetzelfde zeggen,
is het nog altyd niet hetzelfde en voor ar-
beidersooren zoude het veel welluidender
zalfmoord, zjj dacht aan God en de eeuwigheid
In het vochtige gras zinkt zjj neer.
Haar geest wordt door een bedwelmenden
nevel bevangen.
Op eens is het haar, als atjjgt er uit het wa
ter een witte gedaante op, een engel met blin
kend gelaat, die over haar heenzweeft en haar
toefluistert
Ga, red uw Ludwig, zoek den moordenaar,
gjj zult hem vinden.
Zjj opent wjjd de oogen, de verschjjning is
verdwenen, zjj heeft slechts gedroomd, toch
meent zjj, dat God zelf haar dien engel heeft
gezonden, toch voelt zjj zich wonderbaarljjk ge
troost.
De ster van hoop is aan den duisteren hemel
van haar leven opgegaan.
Zjj droogt haar tranen, staat op en keert naar
de stad terug.
Wat nu echter f
Waar zal zjj een ouderkomen vinden?
Het schrikt haar af een logement op te zoeken.
Haar raam was op ieders mond geweest,
zij werd in eenen adem genoemd met Ludwig
Stein, den moordenaar. Dat zjj, een meisje,al
leen kwam, moest reeds nieuwsgierigheid op
wekken en wanneer men dan haar naam hoorde....
neen neen, dan wilde zjj liever in een burger
woning onderkomen zoeken.
Zq ziet een klein, armoedig huis, waar een
slaapkamer te huur staat.
Die menschen zullen mjj niet kennen, mom
pelt zjj, zjj lezen geen couranten en bekommeren
zich niet om het leed van anderen, zjj zullen
genoeg aan dat van henzelf hebben.
klinken, wanneer één der hunnen het in de
Kamer zeide.
Dus het baat niet, het schaadt niet Er
is veel vóór, er is wat tégen, noodzakelijk
volstrekt niet en niet geheel te verwerpen.
En na den cirkel rondgeloopen te heb
ben, kom ik op mijn eerste gezegde terug
Welke candidatuur heeft de meeste kans
van slagen
Laat men toch deze vraag van beide
zijden kalm en ernstig overwegen en laat
men in den goeden geest van samenwer-
king zyn best doen om het eens te worden.
Helaas, er is door eigen schuld, door twee
dracht reeds zoo ontzettend veel bedorven,
dat het werkelijk meer dan tyd geworden
is om aan de tweespalt een einde te ma
ken en vooral geen nieuwe brandstof voor
het vuur der oneenigheid aan te dragen.
Laat toch deze kwestie, die met een kalm
ook op den keper beschouwd, toch slechts
van een ondergeschikt, zy het dan ook,
van een groot ondergeschikt belang is,
niet tot groote schade strekken voor de
hoogst belangrijke, de allesbeheerschende
noodzakelykheid«Eendrachtige samenwer
king van alle Katholieken by de verkie
zingen van het jaar 1901.»
Italië.
Een leger van kleermakers en naaisters
werkt in het kasteel 'te Monza aan de
rouwkleederen van koningin Msrgare-
t h a en de Prinsessen. De Koningin heeft
haar leedwezen betuigd nu dag en nacht
gewerkt moet worden om gereed te komen.
Behalve de Koningin zyn ten Hove aan
wezig, koningin M a r i a-P i a van Portugal
die zeer gedrukt is onder de ramp haar
broeder overkomen. Prinses Clotilde
brengt den dag biddend door by het doods
bed. Kalmer en sterker toont zich prinses
L a e t i t i a, zy geeft bevelen, opent de tele
grammen en ontvangt de bezoekers.
De jonge koningin H e 1 e n a is zeer neer
slachtig. De Hertogin van Genua, schoon
moeder van den vermoorden Koning, is door
verdriet ziek geworden. De Hertogin van
Aosta en de hertogin Isabella van Ge
nua zyn zeer kalm.
Men verzekert dal de anarchist Lane
of L a u n a geheeten door het Ameribaansch
complot is aangewezen om koningin Mar-
g a r e t h a van Italië te vermoorden.
Zjj schelt aan.
Een oude vrouw dcet open.
Anna zegt wat zjj begeert en de onde vronw
is bereid, haar het kamertje te verhuren.
Een week betaalt zjj vooruit.
Op haar kamer gekomen, valt zjj op een
stoel neer en verzinkt in droef gepeins.
Spoedig wordt zjj daaruit opgesohrikt door
een ontzettend rumoer aan de straatdeur, waar
luid gescheld wordt en een vloekende mannestem
zich hooren doet.
De oude vrouw gaat de deur openen.
Zoo, znlt gjj eindeljjk eens thuis komen,
hoort Anna haar zeggen.
Hel en duivel t antwoordt de schorre stem
van den man.
Een bejaard man met een raw voorkomen,
strompelt naar binnen. Hjj is merkbaar be
schonken.
Een hevige afkeer grjjpt Anna aan, moet sjj
met znlke menschen onder één dak leven?
Eeeds komt het voornemen bjj haar op, heen
te gaan, toen de besohonkene haar kamer bin
nen waggelt.
Wie is dat vraagt hjj.
Deze juffrouw heeft onze kamer gehunrd.
Hoe heet zjj
Hoe heet u vraagt de oude vrouw, die
zich tot dusverre alleen om de kamerhuur heeft
bekommerd.
Anna Dï/ing, antwoordt het meisje met
bevende stem.
Wordt vervolgd.)
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
AGITE MA JÏOM AGITAÏE
PBIJ3 DSH ADVBHTBJNTIBN,
44
