NIEUWE
wagèlaó voor cfëooró- en SZuió-éCollanö.
De Fransche Arbeidswet.
No. 4573
Dinsdag 28 Augustus 1900
25ste Jaargang.
Het Noodlot.
BUIT E N f71 N D,
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p, 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBBAÜ: St. Janstraat Haarlem:
Van 16 regels i
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
50 Cent
77.
Redaoteur-Ditgever, W. KAPPERS.
De nieuwe wet ter bescherming van de
arbeiders is den lsten April 1.1. in Frankrijk
openbaar gemaakt. De hoofdbeteekenis van
deze wet is hierin gelegen, dat zjj voor de
zoogenaamde gemengde bedrijven, waarin
jeugdige personen, mannen en vrouwen te
zamen werken, allereerst den elfurigen ma
ximum-werkdag vaststelt, die trapsgewijze
binnen de volgende twee jaren op 101/, en
vervolgens wederom na verloop van twee
jaren op 10 uren zal gebracht wordeD. Zoo
als de nieuwe minister van handel, M i 1-
1 e r a n d meedeelde zullen alsdanvan
1 April 1904 af, 82 percent van de Fran
sche arbeiders den wettelijk bepaalden tien
uren-dag genietenen daarmede zal de
Fransche wetgeving ter bescherming van
de arbeiders met één sprong de aloude an
dere Europeesche landen voorbijstreven
hetgeen echter slechts zeer voorwaardelijk
juist is.
In Frankrijk heeft een wet uit den jare
1848 voor de volwassen arbeiders in fa
brieken weliswaar bepaald, dat de «effec
tieve» arbeidstijd 12 uren niet mag te bo
ven gaanechter waren een menigte uit
zonderingen toegelaten, en buitendien werd
er niet voor gezorgd, dat de bepalingen ook
opgevolgd werdeD. Volgens de fabrieks-
wet van 1892 mocht de maximum werk
tijd van jongelieden van 12 tot 16 jaar
tien uren, voor jongelieden van 16 tot 18
jaar en voor de vrouwen elf uren bedra
gen. Maar wi)l de volwassenen in die be
drijven, waarin tegeljjk jongelieden en vrou
wen werkzaam waren, 12 nren mochten
werken, zoo bleef deze bepaling een doode
letterook was de controle heel moeilijk.
De splitsing van het arbeiderspersoneel in
drie categoriën vormt bovendien het voor
naamste voorwerp van de moeilijkheden
der ondernemers.
In Engeland is de tien-uren-dag, welke
bp de werf-industrie voor jongelieden en
vrouwen geldt, ook wel aan de mannen
F E ILLS TON.
67
Vervolg.)
Verheugd komt hjj den advocaat tegemoet en
drukt hem de hand.
Ik dank u, dat gjj roo spoedig gekomen
zjjt, mjjn beate advocaat.
O 1 ik bevind mjj in een allermoeielijkste om
standigheid. Rsad, help mjj als een vriend. Gjj
zjjt mjjn leermeester in de rechtswetenschappen
geweest en ik heb u altijd vereerd als een ver
dediger der onschuld.
Hij wjjst den advocaat een tantenil en neemt
tegenover hem plaats.
Uwe Koninkljjke Hoogheid maakt mjj
beschroomd, zegt de advocaat getroffen.
Nu geen misplaatste bescheidenheid. Wasrt
gjj een vleiende, intrigeerende hoveling, dan
zoudt gjj reeds lang minister geweest zijn, maar
dan waart gjj niet mjjn vriend. Ik waardter bo
ven alles u edel, manneljjk karakter en daarom
schenk ik u mjjn volle vertrouwen. Herinner
u dat ik uw nog niet lang geleden mijn hart voor
n uitstortte alsof gjj mjjn vader waart.
Zjjn stem klinkt vol hoogachting en vriend
schap, hjj spreekt op dit oogenblik niet als de
toekomstige vorst tot een onderdaan, m»ar als
de leerling tot zjjn meester.
De advocaat knikt toestemmend.
Uwe Koninkljjke Hoogheid deelde mjj in
vertrouwen mede, dat gjj aan gravin Orphea
ten goede gekomenmaar in Frankrijk
is het niet gelukt, om hetzelfde resultaat,
nameljjk de gelijkheid van werktijd op den
grondslag van een korteren arbeidsdag, te
verkrijgen. De ondernemers geraakten in
tegendeel in de meeste gevallen tot door
drijving van gelijken werktijd (12 uren voor
de mannen) ten nadeele van de zoogenaam
de beschermde werkende vrouwen en kin
deren.
In de Kamer der Afgevaardigden is de
nieuwe wet scherp aangevallen geworden
van socialistische zijde, voornamelijk door
den afgevaardigde V a i 11 a n t. Deze wees
bijzonder hierop dat de maximum werktijd
der kinderen van 12 tot 16 jaar in fabrie
ken, volgens de nieuwe wet nog elf uren
zou bedragen, terwijl die werktjjd tot dus
ver, volgens de wet van 1892, slechts tien
uren bedroeg en hij kenschetste deze ver
lenging van weiktijd als «menschenmoor-
dend» en als eene «sociale misdaad».
Daartegenover betoogde de leider van
de onafhankelijke socialisten, J a u r s, die
den minister Millerand getrouw ter
staat, in het orgaan der socialistische Ka-
mergroep, <la petite Rtipublijue*, dat on
getwijfeld thans in bedrjjven, waar kinde
ren en vrouwen naast mannen werkzaam zjjn,
de werktjjd der mannen van twaaif op elf
uur gebracht is, de werktjjd van kinderen
en vrouwen echter van tien op elf uur is
gebracht. Maar dit, zoo vervolgt hp, schijnt
slechts eene verergering want al zouden de
jongelieden tegenwoordig inderdaad 12 uren
en nog langer werkzaam zjjn, toch ver
liest dit punt zeer aan beteekenisdes te
meer omdat na verloop van vier jaren de
werktjjd op tien uur zal gebracht zjjn voor
alle in gemengde bedrjjven werkzame ar
beiders en arbeidsters. Millerand ant
woordde aan V a i 11 a n t in de Kamer der
Afgevaardigdendat hjj de politiek der
voorschriften tegenover de politiek der wer
kelijkheid plaatste
De socialistische pers in Frankijjk noemt
den tien-urigen arbeidsdag niet enkel eene
Von Brennenberg uw hart geschonken had ea
er aan dacht haar tot uw gemalin te verheffen.
Gjj hebt daaromtrent mijn raad gevraagd.
En openhartig, zooals uw karakter is, riedt
gq mjj aan, dat voornemen op te geven, gaat
de kroonprins met klimmende aandoening voort.
Gjj weest mjj op mjjn plicht als toekomstig re
geerder van dit land. Bjj de keuze mjjner echt-
genoote mocht mjjn hart niet den boventoon
voeren. Ik moest leeren mij te ontzeggen en
mjjn geluk te zoeken in het volbrengen van mjjn
hocge roeping. Zjjoe Majesteit, mijn geëerbie
digde vader, was reeds sedert zoolang verstooid
op mjj, dat ik een door de politiek mjj toege
dachte keizerljjke prinses versmaadde, hoe ver
toornd zou Zijne Majesteit dan wel niet zjjn,
wanneer ik hem zjjn toestemming verzocht tot
het huweljjk met de gravin. Nooit zou zjjoe
Majesteit mjj die toestemming geven, men zou
mjj een tjjdlang van het hof verwjjderen, mjj
op reis zenden, opdat ik zou leeren vergeten.
Gjj ziet dat uw woorden in mjjn geheugen
staan gegrift, mear voordat ik uw raad won,
had ik ditzelfde reeds tot mjjzelven gezegd. Moest
ik dan het toeval, voor een troon geboren te
zjjn, met mjjn levensgeluk betalen Veef liever
zou ik dan voor immer afstand doen van de
kroon. De armste kan vrjj de keuze van zjjn
hart volgen en het meisje dat hij lief heeft tot
zjjn vrouw maken en den vorst zou dat ver
boden zjjn, den hoogsten waardigheidsbekleeder
van het rjjk, die door allen wordt gehuldigd en
gevleid Een vooroordeel, mjjn beste advocaat,
dat ik te niet wil doen. Een edele vrouw uit
het volk is in negentig gevallen van de hon-
«verschansing van de Republiek,» maar
ook een «voorbereiding tot den acht-uren-
dag.» Allereerst, zoo verkondigt zij verder,
moet in het Parlement en in het geheele
land eene krachtige beweging op 't getouw
worden gezet, opdat de tien uren-dag niet
enkel in de gemengde bedrjjven (daar, waar
mannenvrouwen en kinderen werken),
maar spoedig algemeen worde ingevoerd.
Mettertjjd zal dan zeker de aeht-uren-dag
bereikt worden.
Of echter, wanneer deze sinds laDg be
geerde wensch in vervulling gaan zal, de
tevredenheid in de gemoederen der heet
hoofden zal terugkeeren, dit blijft nog eene
twijfelachtige quaestie. Ons bedunkens, zul
len er dan wel weer andere eiselmn wor-
den gesteld.
Duitschland.
Te Saarbrucken is een schipper die 40.000
mark had gewonnen in een loterjj daar
door tot den bedelstaf gebracht. Hoe kwam
dat, zal men vragen Wel, hjj stuurde zjjn
lot in een gewone enveloppe met gewonen
postzegel naar de Münchener Bankdie
zou uitbetalen.
Toen hij geen bericht ontving, vroeg bij
daarna, of zjju brief niet aangekomen was,
en hjj hoorde, dat men deze niet ontvan
gen had. Nu begon de schipper een pro
ces, dat zooveel kostte, dat hij huis enhof,
zelfs zjjn schip verkoopen moest. Daarbjj
verloor hjj het proces en dus de winst. Nu
moet de «gelukkige» winner, nadat bjj van
een langdurige ziekte genezen is, weer als
daglooner gaan werken, om in het onder
houd van zich, zjjue vrouw en zjjn vijf kin
deren te voorzien.
Engeland.
In de kolenmjjndistricten loopen reeds
20.000 mijnwerkers rond zonder werk, dit
getal wordt dageljjks grooter en zal bin
nen 14 dag8n tot 40.000 zijn vermeerderd.
De spoorwegen hebben gebrek aan steen
kolen. Het goederenvervoer staat geheel
stil. Aan de drukke stations is 't een ont-
zaggeljjke chaos. De kans bestaat, dat de
beambten van de Barry en Rhymney spoor-
derd meer waardig do vorsteljjke diadeem te
dragen dan een prinses, die in den glans van
den troon is geboren. Gjj schudt het hoofd,
mijn vriend? Ach, gjj moest onze prinsessen
kennen zooals ik haar ken en gjj zoudt het met
mjj eens zjjn. Het is mjj onmogeljjk, de gedachte
aan mjjn Orphea uit mjjn hart te verbannen.
Als een heilige is r.jj verheven boven alle prin
sessen, die ik eens de blanke hand gekust heb.
Zjjn oogen staren dweepziek voor zich uiten
een blos kleurt zjjn wangen.
Koninkljjke Hoogheid, de liefde spreekt
uit al uw woorden, zegt de advocaat verschrikt.
Wanneer gjj ooit zulke denkbeelden in de hof
kringen uitet
Dan zou het geheele gezelschap mjj krank
zinnig verklaren, voltooit de kroonprins, en toch
zjj a zulke overtuigingen geen zeldzaamheden bjj
vorsteljjke personen. Hebben wjj daarom niet
voorbeelden in overvloed? Waarom zou ik de
uitspraak van mjjn hart niet mogen volgen Is
Orphea niet mjjner waardig? Is het haar schuld
misschien, dat haar overleden vader slechts graaf
en geen koning was
Hjj zwjjgt en ziet Von Vahlendorff zoo strak
aan. als wilde hjj in zjjn oogen lezen wat erin
zjjn hart omgaat.
Uwo Koninkljjke Hoogheid vergunne mjj
een vergeljjkicg, antwoordt deze. Nemen wjj
eens aan dat de gravin een koninkljjke prinses
was en gjj slechts een graaf, zoudt gjj het dan
wagen de oogen tot haar op te slaan en haar
hand te vragen
Ongetwjjfeld 1 roept de kroonprins vol
geestdrift uit. Zjj zou het verheven doel van al
wegen, korte lijntjes, die bestaan door de
Taff Vale, ook het werk neerleggen. Men
heeft wel getracht, de stakenden door an
deren te vervangen, maar tot nu toe is
men daarin nog niet geslaagd ondanks de
hooge belooningen .door de maatschappij
uitgeloofd. Eerstdaags komen er echter
manschappen uit ManchesterGlasgow,
New-Castle, Belfast en Hull.
Amerika.
Volgens de Daily Mail heeft een Austra
lisch journalistde heer DonaldMur-
ray uitvindingen gedaan van belang.
Hg heelt een typewriter uitgevonden die
op een afstand werkt van honderd mjj-
len en dat met een snelheid van meer dan
honderd woorden in de minuut. Zelfs hoopt
hg spoedig, door wat de telegraaf technici
het quadruplex-systeem noemen het tot
vier honderd woorden in dien tjjd te bren
gen.
De heer Murray heeft, als zoo menig
ander uitvinder, jarenlang geduldig inzgn
vrjjen tgd aan zjjn denkbeeld gewerkt en
toen hg meende iets bruikbaars gemaakt
te hebben is hg naar net land gegaan,
waar men altjjd gereed is de hand te leg
gen op dingen, die meer spoed en vooruit
gang beloven.
Murray vestigde zich te New-York
maar bezoekt nu Engeland.
Volgens M u r r a y's uitvinding wordt een
verhaal ot berichtdat overgezonden en
met den typewriter geschreven moet wor
den met een perforator, in teekens als die
van het Morse-alpbabet, op een smallen
papierband geschreven. Dit verhaal in pun
ten en strepen wordt nu langs de elec-
triscbe telegraaflijn naar het Btation van
ontvangst overgebracht, waar het op een
tweeden band wordt uitgeslagen, en van
dien band wordt het door een automati-
schen typewriter in gewoon lettertype ge
noteerd.
De «Postal Telegraph Company» van de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika, die
verbonden is met de «Commercial Cable
Company» heeft alle rechten van den uit
vinder gekocht en de bovenvermelde snel
heid is menigmaal verkregen langs tele
graafdraden over een lengte van 388 mjjlen
tu8schen New-York en Albany, terwjjl
over de Ijjn New-York naar Chicago over
1000 mjjlen een snelheid van 103 woor
den werd bereikt.
mjjn streven zjjn. De liefde, die rekening houdt
met rang en stand, is de ware liefde niet. Het
geluk moet van den hemel worden weggehaald
en wanneer de liefde geen vleugels heeft, kan
zjj het nooit bereiken. Voor God, de liefde en
den dood zjjn alle menschen geljjk.
Gjj dweept, prins, antwoordt Von Vahlen-
dotff', die onwillekeurig moet glimlachen om het
vuur, waarmede Karl zjjne liefde verdedigt.
De liefde is slechts een zalig droombeeld
en het leven legt ons ernstiger verplichtingen op.
Ach, mocht ik dan eenwig droomen en
nimmer ontwaken, zegt de kroonprins op dweep
zieken toon, maar gjj hebt geljjk, het leven is
ernstig en het son zelfs somber zjjn wanneer de
liefde het niet ophelderdedat heb ik in den
laatsten tjjd duideljjk genoeg ondervonden. Een
hart zonder liefde is gsljjk aan een levenloos
werktuig, wsnt alleen de liefde schept grootse! e
denkbeelden, wekt ons op tot edele daden en
bezielt ons met heldenmoed en een koning heeft
zulk een scheppingskracht, zulk een opwekking,
zulk eene bezieling noodig, meer nog dan een
gewoon menseh, wil hjj een vader voor zjjn volk
zjjn. Wie kan een volk gelukkig maken zonder
zelf gelukkig te zjjn Dat heb ik nog nooit zoo
diep beseft als thans. Orphea is de goede fee
mjjns levens en wanneer ik eenmaal een goed
vorst wordt, dan zal mjjn volk dat aan haar te
danken hebben. Zoo gelukkig als ik ben zou ik
alle mensehen willen miken.
Er wellen tranen in zjjn helder blauwe oogen
op.
(Wordt vervolgd,)
a
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
PRIJS DHR ADVERTENTIES
AQ-ITE 3£A NOW AGITATE.
