NIEUWE
Wag6laó voor cföooró' on Suió-tJCollanó.
Het vierde gebod.
Mo, 4583,
Zaterdag 8 September 1900
25ste Jaarguug.
Het Noodlot.
BUIT E N BAN D.
Per B maanden roor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers,
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEIU: St. Janstraat Haarlems
/1.10
<1,40
<2,80
0.08
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte)
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
<Gjj zult vader en moeder eeren, op
dat gij lang moogt leven en het u welga
op aarde.»
Deze woorden heeft God met zijn andere
geboden, onder donder en bliksem laten af
kondigen. Hg wilde het niet alleen aan de
kinderen overlaten, of zjj hun ouders wil
len achten en beminnen of wel nietneen,
maar Hg zelf heeft het tot zijn gebod ge
maal t en het nadrukkelijk bevolen.
Eu zoo vinden we dit gebod bij de Is
raëlieten, ja we lezen zelfs hoe sommige
kinderen, die hun ouders hebben gemin
acht, met den dood werden bestraft. We
zien eindelgk den Godmensch zelf, dit ge
bod op de meest nauwgezette wjjze ver
vullen tegenover zjjn Moeder en tegenover
zjjn Voedstervader. En zooals God het vier
de gebod heeft gegeven, zoo werd het on
derhouden eeuw aan eeuw.
Tegenwoordig is het helaas anders ge
worden. De alles met zich meevoerende,
auti-christeljjke tijdgeest heeft zich ook
tegen dit gebod verzet, wèl wetend dat
een kind, een jongeling, die aan zjjn ou
ders de gehoorzaamheid en kinderlijke lief
de weigert, ook tegenover andere oversten
met oproerigheid zich gedraagt. Wat won
der dan, wanneer men in de nieuwsbladen
leest van mishandeling der ouders door
hun eigen kinderen, ja, zelfs van vader
en moedermoord
Vragen wjj ephter ons zeiven af, wairr-
uit dergeljjke vreeseljjke wandaden ont
spruiten dau moeten wg openljjk beken
nen dat het opvoedingssysteem van den
Staat, hetwelk van God er godsdienst niets
weten wil, hiervan de grootste schuld draagt.
Men kan hieromtrent redeljjkerwjjze niet
komen aandiagen met de frase, dat een
kiud met meer slechte eigenschappen wordt
geboren. Dit is voletrekt onwaar. «Elk kind
wordt goed geboren, het slechte sluipt er
later in,» zegt zeker dichter. En zóó is het
ook wanneer we hedendaags iadeloos staan
FEUILLETON.
07
Vervolg.)
Door zjjn eigra vader ter dood veroordeeld
Deze gedachte doorboort hem het hart als
een vergiftigde pjjl cu brengt hem in een toe
stand, die aan waarzin grenst.
Lu zjjn duldelooze smart zou bjj het wel luid
willen uitschreeuwen, maar zjjn stem vei stikt
hem ia de keel en verliest zich in een dof
kreunen.
Hjj leunt met het hoofd tegen den kaler,
vochtige,n w«Dd.
Krampachtige stuiptrekkingen gaan door sjja
geheele lichaam, maar geen kreet kooit meer
over zjjn wiita lippeD, geen traan ontrolt meer
zjjo brandenden, diep in hun kassen terugge
zonken oogen.
De smart, die Ljj thars ondervindt, 13 bjjna
niet door menscheljjke krachten te dragen.
Dat deze onvoorbereide onthulling zulk een
d'epeu indruk op zjjn onbuigzaam karakter zou
n aken, dat de krachtige, fiere man daar thans
als een riet gebroken in elkaar zou storten, had
geen van beide rtchterljjke ambtenaren verwacht.
Badeloos staan zij daar, zonder woorden te
vindeD, die den ongelukkige eenigen troost
kunnen schenken.
Tegenover die onbegrensde smart staaD zjj
verstomd, hce ook huu hart van medeljjden
bloedt;
voor zulke wandaden, dan is op de eerste
plaats de school zonder God daarvan de schuld
Wanneer het kind in de school niets over
God hoort, of wanneer zelfs tot het kind
gezegd wordt dat er geen God bestaat, dat
de natuar God iswanneer vervolgens tot
het kind wordt gezegd, dat er geen gebo
den van God bestaan eerst dan be
treedt het kind den weg des kwaads. Aan
vankelijk misschien schuchter, maar lang
zaam en zeker toch schrijdt het kind voor
waarts op den weg des verderfs, totdat het
len laatste er niet meer voor terugdeinst
o n zelfs op te staan tegen degenen die
hem het leven geschonken en dag aan dag
verzorgd en gekoesterd hebben.
Het tweede grootste onheil \oor de kin
deren en de jeugd is tegenwoordig de lec
tuur. De jeugd is nu eenmaal snoepzuch
tig en bjj voorkeur wil zjj snoepen van ver
boden vruchten, d. w. z. van lectuur, die
vergiftig is.
Daarom moeten de ouders een waakzaam
oog houden en elk boek, elk geschrift, dat
niet volkomen rein en zuiver is, verwijde
ren buiten het bereik van het kind. Dul
den de ouders absoluut niet, dat hun kin
deren gevaarljjke lectuur lezen, dan zjjn ze
verzekerddat hun kinderen deugdeljjke
menschen zullen worden menschen, die zich
niet alleen dankbaar zullen betoonen tegen
over hen, maar juist ook voor han nako
melingen deugdeljjk zullen weten te zorgen.
Maar het gaat er tegenwoordig geheel an
der aan toe. Men laat ze binnenkomen in de
huiskamer de z. g. neutrale bladen die de
jeugd neutraliseeren in godsd ienst en plicht
vervulling. Een katholiek blad, dat op plich
ten wjjst, wordt in veel huisgezinnen bui
ten de deur gehouden en helaasmet de
treuiigste gevolgen voor later.
De kinderen lezen en zuigen langzaam
maar zeker een neutraliteitsbegrip in, dat
hen onverschillig maakt tegenover huD gods
dienst en niet minder tegenover het ouder
lijke gezag. Bewijzen zjjn rondom ons te
overvloedig, dan dat wg ons beweren met
De advocaat Von Vahlendorff buigt ziek tot
hem voorover en grjjpt zjja hand.
Mjjn arme vriend.
Stein vermant zich een weinig, hjj heft het
hoofd op, ziet hem met een onbeBchrjjfeljjk roe
renden blik aan en fluistert dan nauw hoor
baar
Heb medeljjden, laat mjj alleen.
Moet uw moeder hier komen, Stein
Mjjn moeder Ja. Laat haar komen.
Weder leunt hij met het voorhoofd tegen den
muur en vouwt de handen, maar van den hemel
smeekt hjj geen troost af, slechts een vertwijfe
lende vraag doolt hem door de gedachten
O Godwaarom ben ik dan geboren
De beide heeren verlaten stil de cel, zwjj-
gend gaan zjj door de gang, die de gemeen
schap onderhoudt tusscken de preventieve ge
vangenis en het paleis van justitie.
Daar gekomen zegt de advocaat tegen zjjn
metgezel
ik ga zjjn moeder halen.
De rechter van instructie knikt met het hoofd
en drukt hem die^ geroerd de hand.
Bij het betreden van zjjn kabinet, wacht rech
ter Dorner een schrikwekkende tjjding.
Op zjjn schrijftafel vindt hj een brief, die
door Frits, den kamerdienaar van den president
Von Uhlerhorst een kwartier geleden is ge
bracht.
Aan het adres, voorzien van het opschrift
«Dringend// herkent hjj de hard van den jus-
titiedokter Gilbert.
Hjj breekt het vrjj groote couvert open waar
voorbeelden behoeven te staven. Vragen wg
slechts aan menig ongelukkig geworden
huisgezin, welke bladen er gelezen worden.
Men lette er dus in het huisgezin op,
dat het vierde gebod getrouw worde opge
volgd en in beoefening gebracht, en men
zal vreugde aan zjjn kinderen beleven.
Italië.
Twee Amerikaansche studenten van de
hoogeschool van Erchstadt, die naar Rome
gekomen waren om een Katholiek Congres
bjj te wonen en Maandag de catacomben
der H. Domitilla bezochten, zjjn verdwenen.
Alle opzoekingen om hen terug te vinden,
zjjn vruchteloos gebleven.
België.
Tjjdens de manoeuvres hebben de paters
Benedictijnen van de abdjj van Maredsous
aan vjjfhonderd militairen nachtverblijf ver
strekt. Dag en nacht door kookten de pa
ters voor hun gasten. Biefstuk kregen de
soldaten bjj hun koffie.
Het gedrag der militairen in het kloos
ter was voorbeeldig en bjj hun vertrek dank
ten zg de paters recht hartelijk voor 't
goed onthaaldat zjj in de abdij genoten
hadden. De Abt weuschte hun een tot weer
ziens toe.
Duitschland.
Het Katholieke Con gres dat te Bonn onder
voorzitterschap van graaf P r a s c h m a, ge
houden werdhad ten doelbevestiging
van ons geloof, betuiging der liefde van
Duitsehlands Katholieken voor het vader
land en bekrachtiging der eenheid onder
ling. Als secretaris van het Congres fun
geerde Baron Schönberg.
Een genomen resolutie in zake de Ro-
meinsche-quaestie werd met. daverende ap
plaus begroet omdat de tjjdeljjke macht
de eeuigste waarborg is van de vrjjbeid
van den Paus en dat daarom de Katholie
ken, opeuljjk, de stem moeten verheffen
voor den H. Stoel en voor zjjn recht.
Sprekende over het Drieverbond voor
het behoud van den wereldvrede, zeide graat
Praschma: <Wjj, Katholieken, hebben
ook een Drieverbond gesloten om den bin-
in hjj, benevens een schrjjven van dokter Gil
bert, een tweeden, door Uhlenhorst aan hem
geadresseerden brief vindt.
De geneesheer schrijft
«Mjjaheer de rechter van instructie
De president Von Uhlenhorst heeft een
poging tot zelfmoord gedaan, door zich een
kogel in de borst te j"gen. Hjj leeft nog,
maar is bewusteloos. Het hart is ongedeerd
gebleven, de kogel trof een rib en droog van
ter zjjde in de longen, waaruit ik hem ter
stond heb kunnen verwjjderen. Hoewel het
bloedverlies niet balangrjjk is, verkeert zjjn
leven toch in gevaar.
Wat den ongelukkigen man naar den re
volver deed grjjpeu?
Ik weet het niet en heb er ook geen ver
moeden vaa, maar mogeljjk zal de hierbjj go-
voegde brief, dien men op zjjn tafel vond
en die aan uw adres is, daaromtrent nader
inlichtingen geven.
Ik ben er geheel door ontsteld. Wie zou
zoo iets van Uhlenhorst verwacht hebben?
Dr. Gilbert, justitiearls//.
Deze regels zjjn merkbaar in groots ontroe-
riog haastig neergeschreven 1
Het papiar ontvalt aan de bevende hand
van Dornerzulk eer tjjdiag had hjj niet ver
wacht.
Uhlenhorst een zelfmoordenaar
De aanleiding ligt voor hem volstrekt niet
in het duister, de oude man heeft, doc>r gewe
tenswroeging gekweld, de schande niet willen
'beleven, die over hem, als meedoogenloos rech-
nenlandschen vrede te waarborgen, n. 1.
het verbond van de waarheid, de vrjjheid,
en het recht
De Keizer heeft de benoeming van
den heer Brinckmann, burgemeester
van Koningsberg, tot tweeden burgemeester
van Berljjn voor den wettigen tjjd van
twaalf jaar goedgekeurd.
Uit het betalen der schadevergoeding
door Engeland aan de Oost-Afrika-Linie
en andere maatschappijen die schade hebben
geleden als gevolg van den oorlog in Zuid-
Afrika, is gebleken, dat de belangen der
Duitschers in alle oorden der wereld door
de Regeering te Berljjn met gver wor
den bevorderd, en zelfs in gevallen, die
verwikkelingen van ernstigen aard kunnen
ten gevolge hebben, met kracht worden
verdedigd.
Engeland.
De Daily News deelt aan het Engelsche
volk mede, dat president Kruger van
Transvaal spoedig zjjn land zal verlaten,
In de nabjjheid vau Lorenzo Marques wor
den reeds twee sleepbootjes gereed gehou
den, om den President naar een stoomschip
over te brengen.
Om aan dit leugenbericht een schjjn van
waarheid te geven voegt het blad er nog
aan toe, dat een-en-dertig kisten met goud
toebehoorende aan de Transvaalsche Regee
ring te LoremjoMarques zjjn aangekomen.
In de Westminstsr Gazette van giste,
ren staat een beteekenisvolle carricat tur-
teekening. John B u 11 zit aan een koffie
huistafeltje met alle teekenen van haarpjjn.
Het onderschrift luidt: Eenige maanden
geleden bedronk het geheele land zich
aan des heeren Chamberlain's nieu
wen wjjn, de <Imperial brand»; thans vraagt
ieder om soda-water.
Inderdaad, zoo nu 6n dan hoort men de
kurken van de fieschjes knallen. De motie,
aangenomen door het congres van de Trade
Union, is een verfrisschende dronk, die,
naar te hopen is, bjj velen den lust zal
opwekken om er ook van te genieten.
Te Londen zjjn 170 Italianen en Rus
sen uit Transvaal aangekomen. Zjj waren
werkzaam in de buskruitfabriek te Johan
nesburg. Toen zjj weigerden voor de En-
gelschen ammunitie te vervaardigen, heeft
lord Roberts hen het land uitgezet.
De Russen vragen met aandrang om
schadevergoeding.
ter over zjjn eigen, onschuldigen zoon, moet
komen.
Dit kan ook slechts de brief van den be-
klagenswaardigen grijsaard behelzen, meer niet:
Weioig vermoedt de rechter van instruc'ie even
wel, welke vreeseljjke mededeeling deze brief
nog bovendien behelst.
Hjj verscheurt den omslag, haalt den brief
er langzaam uit, vouwt hem open en begiat
te lezen.
Eensklaps evenwel begint hjj onder hetlesen
over al zjjn leden te beven, zjjn oogen puilen
uit hun kassen, het klamme zweet komt op sjjn
voorhoofd en hjj ziet de letters nog sleohts door
een nevel.
Groote God, welk een mededeeling, het is
niet te gelooven en toch slaat het er, rood en
duideljjk, met het hem zoo welbekende hand
schrift van Uhlenhorst.
Zooiets neen eer had Dorner
aan het unr van zjjn dood gedacht.
Hjj leunt in zjjn fanteuil achterover en mom
pelt eenige onsamenhangende woorden.
Een eigenaardig gevoel overvalt hem, sjjn
bloed gloeit als vuur tot zelfs in zjjn vinger
toppen, zjjn zenuwen spannen als dreigen sjj te
springen.
Het blad papii r brandt hem tussehen de vin
gers, hjj werpt het van tieh at, alsof het ver
giftige d>.mpen uitwasemt.
Zjjn klerk komt binnen en dient hem den
advocaat Von Vahlendorff met een dame aan.
Wordt vervolgd,)
V
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NOW AGITATE
PBIJS DER ADVERTENTIES,
