NIEUWE
Wag6laó voor
on Stuió-éCollanó.
Een Protest.
No. 4588.
Vrijdag 14 September 190Ö.
25ste Jaargang.
Het Noodlot.
BUITENLAND.
Van 1—6 regels i 2 i &0 fla^
Elke regel meer77.
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte|
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie ft Contant
Redacteur-Uitge ver, W. KAPPERS.
Over de allerschandelijkste behandeling
die het Engelsch gouvernement zich ver
oorlooft tegenover hen die in de Zuid-
Afrikaansche Republieken het goed recht
willen gehandhaafd zien van Transvaal en
Oranje-Vrjjstaat, zelfs tegenover hen die
een onzjjdige houding hadden aangenomen
maar zich niet willen aansluiten bp de
Britten, hebben 95 Nederlanders, 23 Duit-
schers, 10 Amerikanen en 46 ItalianeD,
onderstaand protest geteekend
<Ondergeteekenden, onderdanen san ver
schillende natiën, door het Engelsche gou
vernement als ongewenschte personen uit
de Transvaal verwjjderd, doen bjj dezen
hun protest hooren tegen de behandeling
die zjj op hun reis, zoowel te land als op
zee, hebben ondervonden.
Punt I. Velen zjjn, zonder eenige waar
schuwing, met achterlating van al wat zjj
bezaten, waaronder eenigen die niet eens
afscheid konden nemen van vrouw en kin
deren, opgelicht en als de grootste misda
digers weggezonden.
Punt II, De reis per spoor van Preto
ria naar East-London had bjjna zonder uit
zondering plaats in open waggons of vee
wagens en daarin was nog niet eens altjjd
voldoende ruimte. O. a. zaten in één wag
gon 18 vrouwen met 42 kinderen. Alle
reizigers waren blootgesteld aan de vinnige
koude des nachts en sommigen hebben daar-
bjj hevige regens gehad zonder eenige be
schutting daartegen te ontvangen. De spoor-
reis duurde gemiddeld 4 a 5 dagen en daar
het Engelsche gouvernement geen voedsel
verstrekte, wilden eenige reizigers aan het
station te Bloemfontein wat levensmiddelen
koopen, maar zjj werden door de militaire
autoriteit teruggejaagd, met de bedreiging
dat ieder, die den trein verliet, aanstonds
zou worden neergeschoten. Deze bedreiging
werd gedaan in het Engelsch, zoodat de
meeBten het niet verstonden. Te East-Lou-
don aangekomen, werd geen van ons de
feuilleton.
72
Vervolg.)
Ludwig Stein is onschuldig, verklaart hjj
ten «lotte, daardoor heb ik een onweerlegbaar
bewjjs, maar eon bewjjs dat ona voor het oogen-
blik niet» baat, want het mag niet bekend ge
maakt worden. Waarom P Vraag daar niet naar,
want ik moet er over zwjjgen, ik ben doormijn
eerewoord gebonden, evenals Ludwig Stein door
het sjjne. Wanneer hjj zijn eerewoord gebroken
bad, dan zou hij het bewjjs voor zjjn onschuld
hebben kunnen leveren, doch de trouwe borat
deed het niet, eer liet hjj zich ter dood verocr-
deelen. Hjj ia een held. De omatandigheid dat
het juist zjjn vader moeat zjjn, die het dood-
vonnia over hem velde, maakt zjjn toeatand nog
des te tragischer. Vader en zoon zjjn uit het
zelfde hout gesneden, de eeiate neemt nu de
schuld vrjjwillig op zich, om a^n den tweede
eer en vrjjheid terng te geven. Slechte een edel,
grootaoh karakter, kon zulk een offer brengen.
In zjjn vertwijfeling klaagde Uhlenhorst zichze.f
aan, maar in zjjn geestverwarring verzuimde bjj
deze zelfbeschuldiging te bevestigen en verried
mjj op die wjjze zjjne bedoelinggij begrjjpt
nu waarom hjj niet sterven mag.
De dokter knikt toestemmend.
Ik zal dag en nacht niet van zjjn sponde
wjjken, hem verplegen alsof hjj mjjn vader was.
Er bestaan nog edele, fiere karakters, Ludwig
gelegenheid gegeven iets in te koopen voor
de groote zeereis, welke wjj tegemoetgingen.
Punt III. Omtrent de behandeling aan
boord van het transportschip Manhattan
No. 81 het volgendeYoor vrouwen en
kinderen was in 't geheel geen slaapplaats
zoodat de kapitein in der haast voor een
beperkt aantal gelegenheid moest maken,
terwijl de overige, benevens bijna alle man
nen eene plaats moesten zoeken in de paar
denstallen.
De gelegenheid tot reiniging was zeer
gebrekkig. Zeep is er nooit verstrekt. On
geveer 5 liter heet water moest dienen
voor het wasschen dar borden, lepels, vor
ken, en kroezen van omtrent 300 man.
leder passagier had dit voor zich zelf te
doen en moest voor het afdrogen zich
bedienen van vaatdoeken, die smeriger wa
ren dan een dweil.
Een hok, dat moest dienen als privaat,
was in zulk een walgelijken toestand dat
men bang was er gebruik vau te maken.
De bereiding van den kost liet alles te
wenschen over. Koffie, thee en soep wer
den verstrekt in emmers, welke men des
morgens zag gebruiken om den vloer te
wasschen. De andere kost werd opgediend
in ijzeren bakken, die vroeger voor de mi
litairen als spuwbakken gediend hadden.
Het voedsel was van dien aard, dat men
de gansche reis hoofdzakelijk op brood
moest leven. Zelfs gegronde klachten wer
den niet aangehoord.
Op Zondag 26 Augustus was het vleesch
in zoo'n staat van ontbinding, dat men op
50 meter afstand den stank niet verdragen
kon. Eerst na hevig protest der passagiers
werd het vleesch, dat reeds in de soepke
tels was, over boord geworpen. De opper
hofmeester had de onbeschaamdheid een der
aanwezigen toe te voegen«If I put it on
the table, you shall eat it,» d.w.z.Als ik
bet op tafel zet, moeten jullie het eten.
De geneeskundige behandeling was be
droevend. Zij was toevertrouwd aan don
heer Adams, voorheen geneesheer te
Stein en zjjn vader hebben dat bewezen, n>a;r
wat nu P Zult gij openlijk uw overtuiging van
de onschuld van Uhlenhorst, uitspreken P
Neen, ik wil de zelfopoffering van den
vader niet verjjdelen. Ludwig Stein werd on
schuldig veroordeeld, ik heb hem terstond na
de zelfbeschuldiging van zjjn vader uitde hech
tenis ontslagen, maar zou hem weder gevangen
mceten zetten, wanneer ik bewees, dat die zelf
beschuldiging een verdichtsel was. De wereld
moet Uhlenhorst voor den schuldige houden,
zoolang tot de ware moordenaar ontdekt is.
Wat ik u heb toevertrouwd, dokter, moet op uw
eerewcord tusschen ons blqven.
De jus'itie-artB drukt hem diep getroffen de
hand.
Ik zal zwjjgen, mijnheer de rechter van
instructie.
Ik moest het u wel meedeelen gaat Dor-
ner voort, anders zoudt gjj met afschuw ver
vuld zjjn geweest wegens den moordenaar, die
zijn eigen zoon ter dood veroordeelde, wegens
een misdaad die hjj zelf gepleegd heeft. Ludwig
Stein en zjjn moeder beseffen nog niet, welk
een offer Uhlenhorst hun gebracht heeft, zjj
houden hem voor schuldig, msar ondanks dat
willen zjj hem vergiffenis schenken, zjj denken
even grootmoedig als hjj. Een afgrond ligt er
tusschen hen en hem, maar de liefde heeft daar
een brug over geslagen. Deze drie menschen zjjn
elkander waardig, er moet dus een verzoening
tusschen hen bewerkstelligd worden. Wanneer
denkt gjj dat Ludwig Stein en zjjn moeder hem
bezoeken mogen
Yoorloopig niet, mjjnheer de rechter van
Randfontein, wieus antipathie tegen de
uitl anders zoo sterk was, dat hp die niet
eens verzwpgen kon bij de uitoefening zij
ner praktijk. Aan eene vrouw, die haar
zieke kind bij hem bracht, voegde hjj toe:
«Nu ja, het komt er niet op aan, of er
van die Hollanders eenige kinderen ster
ven, van de Engelscben zijn er ook genoeg
gestorven.» De heeren MansveltenDe
Korte durfden dan ook hun kinderen,
die ODgesteld waren geworden, niet aan
zjjn zorgen toevertrouwen.
Zieken kregen in den regel hetzelfde
voedsel als gezonden en verzochten ze wat
anders, dan moesten ze, tegen peperdure
betaling, zich dat zelf maar zien te ver
schaffen. Gelukkig, dat er eenige dames
aan boord waren, die zich veel zorg ga
ven voor onderscheiden patiënten, en daar
onder noemen we in 't bijzonder met dank
baarheid pleegzuster v. D i s s e 1 en mevr.
Rozeboom.
Gedurende veertien dagen zjjn we bewaakt
geworden door een honderd soldaten van
het geringste allooi dat Engeland kon op
leveren.
Hunne onzindelijkheid ging zoover, dat
zjj vol ongedierte zaten. Vaak zag men
hen, in hetzelfde appartement waar wjj
aten, aan de tafels, moedernaakt, bezig
zich daarvan te ontdoen, door ze van han
kleeren af te schudden op den vloer. Ge
lukkig zjju wjj bi) aankomst te Simonsstad
van dat gezelschap bevrjjd geworden en
kregen wij een veertigtal andere daarvoor
in de plaats, die in eene betere conditie
verkeerden, en die zich tegenover de pas
sagiers zeer net hebben gedragen.
Om de waarheid recht de doen, moeten
we vermelden, dat er na Madeira eenige
verbetering is gekomen in de voeding. Toen
het den kapitein en den bevelvoerenden
officier der soldaten duidelpk werd gemaakt,
dat, als er geene verandering kwam, het
ergste was te vreezen en dat hetgeen uit
dezen toestand mocht geboren worden ge
heel voor hunne verantwoording bleef,
instructie, beslist de geneeskundige. Gedurende
den eersten tijd heeft de ongelukkige grjjsaard
een onbeperkte rust noodig, wjj moeten elke
aandoening trachten te vermjjden. Er moet nog
minstens een week verloopeD, dan misschien.
Goed, ik zal Stein en zjjn moeder daar
van kennis geven. Wees zoo goed hun dageljjks
bericht omtrent den toestand van den ljjder te
zenden.
De dokter belooft dit.
Daarop gsat de rechter van instructie, alleen
om aan den vorm te voldoen, over tot een
huiszoeking, waarbij twee van zjjn ondergeschik
ten, die hij heeft meegebracht, hem behulpzaam
zjjn.
Er werdt niets gevonden dat eenige waar
schijnlijkheid aan de zelfbeschuldiging schonk.
Wanneer Uhlenhorst inderdaad de moordenaar
was geweest, dan zou hjj toch in geen geval
verzuimd hebben te zeggen, waar hjj de reus
achtige som geborgen had. Het vinden daarvan
zou een duideljjk bewijs voor zjjn schuld zjjn
geweest.
De rechter van instructie beveelt, dat het
huis van Uhlenhorst door politie moet worden
bewaakt. Twee geheime agenten zullen voor
het huis op wacht staan en om de twee uren
worden afgelost. Hjj vreest dat er bjj het ver
nemen van de onvoorziene gebeurtenis een op
loop voor het huis zal ontstaan, dientengevolge
ontvangen de beambten strenge orders, ieder
die staan bljjft, te bevelen door te loopen en
bjj weigering in arrest te nemen.
Dit bevel zou spoedig onuitvoerbaar bljjken;
Den volgenden dag wordt het bekend dat
werd op genoemd eiland eenig slachtvee
ingekocht. Nadat men evenwel gedurende
o weken half honger had geleden, kon
een zevental dagen van tamelpk goed voed
sel de geledene ellende niet herstellen en
ook niet doen vergeten.
Onnoodig is het te zeggen, dat de be
handeling, die wjj gedurende onze reis heb
ben ondervonden, een nadeeligen invloed
heelt gehad op veler gezondheid, zoo zelfs,
dat er dagen zjjn geweest, waarop meer
dan de helft der passagiers zich onwel ge
voelde, en wjj zenden ons protest de we
reld in om te doen zienhoe het humane
Engeland, dat den oorlog in Zuid-Afrika
is begonnen om de verdrukten te bescher
men, hier heeft getoond, hoe het zjjne be
schaving tegenover onderdanen van andere
Mogendheden opvat.»
Een geljjkluidend protest verschjjnt in
de Dnitsche, Italiaangche en Amerikaan-
sche bladen.
Servië.
Het Servische Staatsblad kondigt een
besluit af waarbjj de gewezen Koning M i-
1 a n en koningin Nathalie, ouders van
koning Alexander,plichtig verklaard
worden aan landverraad!
De Koning heeft een bevel uitgevaar
digd om zjjn ouders te beletten in Servië
te komen, en indien zjj dit verbod willen
overtreden, hen gevangen te nemen.
Duitschland.
De Berl. Neueste Nachrichten wjjst er
op, dat het Dnitsche Ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken zich de belangen van
de Duitschers, waarvan de eigendomsrech
ten bjj de uitzetting uit Transvaal door de En-
gelschen geschonden zjjn, krachtig zal aan
trekken. Deze zaak maaktjreeds bjj het Mi
nisterie van Bnitenlandsche zaken te Ber
lijn eene diplomatieke onderhandeling uit
met Engeland.
Engeland hetft een daad van willekeur
gepleegd in strijd met de algemeen gel
dende beginselen van de onaantastbaarheid
Uhlenhorst de moordenaar is van den geheim
raad Von Bosse en om zichzelf itraffeloosheid
te verzekeren, zjjn eigen, omchuldigen zoon ter
dood veroordeeld heeft en een storm van ver
ontwaardiging gaat door de geheele stad.
Van alle zjjden stroomen hondarden toe naar
het huis van Uhlenhorst, men schoolt samen,
joelt en tiert en dreigt den moordenaar te lyn
chen. Met vloeken en verwenschingen wordt
den naam van Uhlenhorst uitgesproken en daar-
tusschen verneemt men kreten van toejuiching
van Ludwig Stein.
De twee geheime politiebeambten trachten
eeret goedschiks de menigte tot uiteengaan te
bewegen en als dat niet baat vuren zjj hun
revolvers in de lacht af.
Dat veroorzaakt onder de samenscholing een
duizendstemmig gebrul van woede en zjj die
vooraan staan, dringen met gebalde vnisten op
de geheime politiebeambten in, doch worden
voorloopig nog met de revolvers door hen in
bedwang gehouden.
Zjj hadden het echter met lang kunnen vol
houden, wanneer niet terstond daarop de in
specteur vau politie Pilt met vjjf-en-twintig be
reden gendarmes op het terrein versohenen
was.
Met een woedend geschreeuw, waaronder
zich eenige angstkreten mengen, worden sjj be
groet. Velen vluchten reeds, alleen bjj het sien
van de blinkende helmen.
{Wordt vervolgd,)
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p,
Voor het buitenland l s
Afzonderlijke nummers.
Dit blad verschjjnt
Hogelijk»} behalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem;
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVSRTBWTIHN.