BUITENLAND.
BlJNJNEJNLAJNfD,
stelling echter, dat waar ik straks de con
ditie van den goudinkooper bespreek, ook
het vaste koersverliesje van circa een pro
cent, dat deze daartegenover steeds te lijden
heeft, buiten bespreking gelaten wordt.
Ik keer tot de hoofdzaak terug, tot den
rnil van het Engelsche gondgeld tegen
Nederlandsch zilvergeld. Wat, vraag ik,
is er op het oogenblik van dien ruil met
het botergeld van den boer gebeurd?
Te Londen werd hem, eene hoeveelheid
edel metaal, nml. 10 pond sterling (goud)
ter volle innerljjke waarde van f 120 uit
betaald daarvoor in de plaats, heeft hy
op het oogenblik, waarop hp het kassiers
kantoor in Friesland verlaat, een andere
hoeveelheid edel metaal (zilver) in zjjn zak
ter innerlpke waarde van slechts f 60. Dat
is een feit een feitdat niet weg te
redeneeren valt. Wanneer men dat feit in
het oog houdtkan het antwoord op de
gestelde vraag onmogelpk anders luiden
dan dat er ter gelegenheid van dien ruil
edel metaal ter waarde van f 60 uit zijn
bezit geraakt is. De kassier heeft er zich
natuurljjk niet mee verrjjkt, want hjj ver
dient aan die geheele transactie maar een
cent of wat. Toch had de boer vóór den
mil, voor eene waarde van ,1 60 meer edel
metaal in handen, dan na den ruil. Waar
is die hoeveelheid edel metaal dan geble
ven Wien valt zij in den schoot Wie
is de schadeljjdende partjj
Op al deze nadere vragen, moet ik in
dezen stand van mjjn betoog het antwoord
Bchnldig bljjven. Alleen kan ik nog zeg
gen, dat de boer de schadeljjdende partij
niet schijnt te zjjn; immers hjj kan zjjne
f 120 halfwaardig Nederlandsch zilvergeld,
het geheele land door, weer even goed in
betaling geven, als wanneer hjj Nederlandsch
goadgeld ontvangen had.
Om na te gaan of de schijn in dezen
ook werkelijkheid is, en tevens om het ant
woord, op de nadergestelde vragen te vin
den, diene een tweede voorbeeld.
Een Amsterdamsche graanimporteur koopt
buitenlands een partjjtje graan voor twaalf
honderd gulden. Hjj moet het te Londen
en dus met goadgeld betalen. Wel wilde
Engelschman ook met betaling in zilver
munt genoegen nemen, maar dan schat hjj
het Nederlandsche guldenstuk niet op de
denkbeeldige waarde, welke onze Eegee-
ring daaraan geliett toe te kennen doch
op zjjne innerljjke metaalwaarde. Hjj stelt
das den importeur voor de kens, om het
gekochte graan, of met 120 gouden tient
jes of met 2400 zilveren guldenstukken te
betalen. Daar het laatste hem natuurljjk
veel te duur uitkomen zou gaat hij het
door hem benoodigde goud op de open
markt koopenen komt dan o.a. ook bjj
onzen ouden bekende, den boterboer terecht,
om diens 10 pond Bterling te ruilen. Deze
heeft bjj dien ruil slechts een gering be
lang, daar hjj zjjn volwaardig goudgeld
overal op de wereldmarkt tegen kostenden
prjjs, en zelfs bjj den eersten goudsmid
den besten, tegen bjjna f 120 inruilen kan.
Als houder der goudmunt is hjj derhalve
zonder eenigen twjjfel, de sterkste partjj
en zal hjj dus niet anders dan met een
flinke winst zjjn goudgeld willen afstaan.
Hoe groot die winst zal zjjnhangt na
tuurljjk van vraag en aanbod af. Ge
middeld zal de vraag naar bnitenlandsch
goud, het aanbod daarvan niet overtreffen,
omdat het Nederlandsche volk, als éénheid
genomen, meer van het buitenland te vor
deren heeft, dan het er aan verschuldigd
is. Door deze omstandigheid wordt wel is
waar de volstrekte overmacht van de ge
lukkige houders van bnitenlandsche goud-
mant gebrokenmaar toch bljjft het feit
bestaan, daar de gezamenljjke houders daar
van veel minder belang hebben bjj de om
wisseling van hunne volwaardige goudmunt,
dan degenen, die slechts halfwaardig Ne
derlandsch zilvergeld in ruil daartegen kun
nen aanbieden.
Als vaststaande kan dus worden aange
nomen, dat de boterboer, onder de vrjje
werking van de wet van vraag en aanbod,
in elk geval belangrjjk meer dan f 120
voor zjjne tien pond sterling kan bedingen
en das ten slotte belangrjjk meer dan f 120
voor zjjn boter kan beuren.
Zóó zou het zjjn onder de vrije wer
king van de wet van vraag en aanbod
doch die vrjje werking wordt verbroken
doordien de Nederlandsche Bank met haar
overmachtigen schat van goudmuntden
loop van den vrjjen handel komt verstoren.
Zjj stelt haren goudschat, dien zjj aan de
binnenlandsche circulaire onttrekt, éénzij
dig ter beschikking van hen, die betalin
gen in het buitenland te doen hebben.
Zjj stelt haren goudschat voor betalin
gen naar het buitenland beschikbaar tegen
een prjjs, die met de waardeverhouding van
onzen zilveren gulden tot ons goudentientje
in overeenstemming is zjj breidt zoodoende
die kunstmatige en onjuiste verhouding ook
tot de buitenlandsche munt uit, zoo dat het
Engelsche pond sterling met twaalf Neder
landsche guldenstukken geljjk wordt gesteld.
Door haar overmachtig goudbezit over-
heerscht zjj onze goudmarkt en kan zjj dus
den prjjs van het Engelsche goudgeld er
zoo volkomen drukken, dat aan alle andere
houders van Engelsch goudgeld, die hel in
ruil tegen Nederlandsch geld aanbieden
niets anders overblijft, dan om met f 12, in
rail tegen hun Engelsch pond, naar huis te
gaan. Onze boterboer, kan dus, tengevolge
van dien druk, ook niet meer dan f 120
voor zjjne tien Engelsche ponden van onzen
graanimporteur bedingen.
Door deze praclpk der Nederlandsche
Bank wordt ons Muntwezen in stand ge
houden want was er b.v. voor een pond
sterling f 13 of f 14 te bedingen, dat zou
van zelf ook de houder van ons gouden
tientje het niet meer voor f 10 willen af
staan doch er elf of twaalf guldenstukken
voor eischen.
(Slot volgt.)
Leeuwarden. Ma. Julius Y krwek.
y
Duitschland.
Prins Albert van Saksen is Zondag
avond, op den terugweg van Pillniiz naar
het hoofdkwartier der manoeuvres Wol
kan, door het op hol slaan der paarden uit
het rjjtuig geslingerd, en overleed reeds na
tien minuten.
Prins Albert van Saksen was de on
gehuwde jongste zoon van Prins George
van Saksen en van wjjlen MarieAnna,
infante van Portugal. Hjj was geboren te
Dresden 25 Februari 1875 en bekleedde
den rang van kapitein in het la Saksische
Ulanen-regiment «KeizerF ranzJoseph
van Oostenrijk.» Zjjn vader, prins George,
is een jongere broeder van den kinderloozen
Koning Albert van Saksen.
Engeland.
In den te Balmoral gehouden Minister
raad heeft de Koningin een proclamatie
geteekend, waarbjj het tegenwoordige Par
lement den 25en September wordt ont
bonden. Op dien dag zal tevens het besluit
worden afgekondigd waarbjj het nieuwe
Parlement tegen 1 November wordt bjj-
eengeroepen.
Amerika.
Niet minder dan 70.000 mjjnwerkers
staken in district I zoo wordt uit Scran-
ton gemeld en te New York gepubliceerd.
De strijd in Zuid-Afrika.
President Kragei vaardigde eene procla
matie nit, waarin bij de annexatie-proclamatie
van lord Roberts van onwaarde verklaart.
Hij zegt, dat de Republieken niet veroverd zjjn
en weigeren zich aan het Engelsche gezag te
onderwerpen, daar de Mogendheden hare onaf
hankelijkheid hebben erkend.
De correspondent van de Cape Argus te De-
lagoabaai meldt, dat een aantal Boeren met hunne
vrouwen en kinderen te Lorengo Marques zjjn
aangekomen, waarbij zich ook mevrouw Kru-
g e r bevindt.
De Boeren zetten hun //guerilla// voort,
zü hebben de spoorwegbrug bij Kaapmuiden
(aan deu Delagoa-spoorweg) vernield. De Portu-
geesche spoorwegautoriteiten weigeren goederen
aan te nemen voor de verzending over de grenzen.
De Boeren vernielden verder de brug bjj
Krokodilpooit en staken 300 spoorwegwagens
in brand.
Het garnizoen vau Schweizerrenecke ten
Noordwesten van Bloemhof is sedert veertien
dagen door de Boeren omsingeld. Het garnizoen
is sterk verschanst en voldoende van levens
middelen voorzien. Uit Vrijburg vertrekt een
ontzetcolonne.
De strijd in China.
Rust en kalmte zijn in de omgeving van Pe
king nog verre. Een afdeeling Beugaalsche lan-
ciers dreef 2000 Boxers uiteen, die een aanval
deden op een compagnie Amerikaansche infan
terie bij Matoe op den weg van Peking naar
Tientsin. De lanciers maakten een charge op de
achterhoede van de Boxers en doodden er 200.
Wolff's bureau ontving nit Shangi be
richt, dat volgens eeu offieieele Duitsohe mede-
deeling nit Tientsin den 4 ien September Liang
door de Duitsche zee bataljons veroverd en ver
brand werd, waarbij 50b Boxers gedood werden.
Aan de Duitsche zijde vielen een doode en
5 gewonden.
Duitschland handhaaft zgn bezetting. De
nieuwe Duitsche gezant baron M n m m v o n
Scbwartzenstein, verklaarde in een on
derhond met S j e n g, dat Duitschland maat
regelen neemt om de bezetting onbepaald te
bandhaven, totdat een bevredigende oplossing
zal zijn verkregen.
Ten gevolge dtarvan seinde LiHungChang
aan Y o e n g-1 o e, dat deze zijn uiterste best
moest doen om den Keizer en de Keizerin te
bewegen naar Peking ierug te keeren.
Uit Sjanghai wordt van 16 dezer nog aan de
limes gemeld, dat L i-H u n g-C h a n g voor zijn
verirek langs telegraphischen weg een memorie
aan den Troon zond, waarin hg prins Toean,
K a n g y i en anderen in staat van beschuldi
ging stelt.
De gesprekken met den Duitschen gezant,
Mumm von Schwartzenstein, en met
den Amerikainschen commistaris R o c k h i 11
hebben hem de overtuiging geschonken, dat
het tot niets leiden zal eenige regeling te be
spreken, waarin de bestraffing van de Keizerin
en van haar raadgevers wordt uitgesloten.
Uit Peking verneemt de Times, dat de
Russische gezant G i e r s den 4?n aan zjjn ambU
genooten kennis gaf, dat hij V8n zijn regiering
bevel ontvangen had, Peking te verlaten, met
de Russisch-Chineesche bank, maar eerst over
eenigen tijd, hij zal echter niet te Peking over
winteren. Admiraal Alexejef bevindt zich
te Peking, waar hg slechts drie dagen bljjft,
dear de Rnssische troepen te Peking zullen
overwinteren.
De correspondent van de Times zegt dat bet
vertrek der Russische troepen, indien bet ge
volgd werd door een ontruiming van Peking
door alle andere troepen, noodlottig zou zgo,
maar dat bet op zichzelf een zegen is, want de
Russen zgn algemeen gevreesd en gehaat, en het
bewind van de Russen is onverdragelgk voor
vreemdelingen en Chinoezen beide. De wgk van
Peking door de Russen bezet, is geheel verlateD,
de winkels zgn er gesloten, op straat ziet men
niemand, wat treffend afsteekt bg de andere
stadswijken onder internationaal beheer, overal
elders zgn de winkels open en beeft de bevol
king baar bedrgf hervat. Vooral de Japansche
wgk onderscheidt zich hierin gunstig van de
Russische.
De gezanten van alle Mogendheden behalve
Duitschland, hebueD een bezoek ontvangen van
prins Tsjing; de Italiaansche gezant in de
//gewijde hal dtr voorvaderen//, welke de gezant
bewoont, ofschoon daar vroeger nooit een vreem
deling toegelaten is. Tsjing scbgnt den toe
stand nog niet te begrijpen, want hg verlangt
dat het Chineeeche bewind over Peking hersteld
zal worden, en denkt dat de Mogendheden ge
noegen zullen nemen met een schadeloosstelling,
Het verhoor van getuigen heeft aan bet licht
gebracht dat de Keizerin het plan bad gevormd
alle vreemdelingen te laten vermoorden wanneer
dezen voldaan hadden aan de nitno odiging der
Regeering om onder Chineesch geleide naar
Tientsin te gaan, Daarna vatte de Keizerin het
voornemen op, de gezanten in het Tsoeng-li-
jamen te lokken en te laten docden, en dat werd
enkel verhinderd door den voorbarigen moord
op baron Von Ketteler.
Het edict van 26 Juni, door de bondgenoo-
ten te Peking gevonden, en waarin prijzen waren
uitgeloofd voor de vreemdelingen die gevangen
genomen zouden worden, zegt ook dat de zen-
dingsposten te Peking verwoest sjjn, zoodat de
vreemdelingen daar nu geen schuilplaats meer
over hebben de opperbevelhebber bedreigt allen
met den dood die de vreemdelingen herbergen.
Deze proclamatie is op 's Keizers last overal te
Peking aangeplakt.
Een zonderling bericht stnurt de Times de
wereld in het blad verneemt nit Sjanghai dat
L i-H u n g-G hang met stille trom vertrok
ken is. S j e n g heeft geweigerd hem te ver
gezellen, ongesteldheid voorwendende. Alvorens
te vertrekken heeft L i getracht, 20.000 taels op
te nemen die hg betaald zou hebben voor tele
grammen naar Petersburg. L i heeft ook nog ge
seind aan de onderkoningen te Nankrag en
Woe-tsjang, dat hg hun namen maar geplaatst
bad op zgn laatste memorie aan den troon. Een
van de onderkoningen seinde terug dat bet goed
was, de andere keurde L i's handeling af.
De Koningin in de Residentie. HH. MM. de
Koningin en de Koningin-Moeder zjju heden
middag te 12 n 15 mio. van Soestdgk in Den
Haag aangekomen. De Vorstinnen reisden in bet
Koninklgk salonrgtuig van de Nederl. Centraal
Spoorweg-maatschappij en werden reeds op kor
ten afstand van het station met gejuich begroet
door de jeHgd van de hofjes, die op de spoor
baan uitzicht hebben. Op het perron, waarop
overigens geen publiek werd toegelaten, werden
H.H. M. M* bg aankomst begroet door den bur
gemeester, Baron VanHarinxma, den gene-
raal-majoor Van Pommeren, gouverneur
der residentie, en Baron Bentinck, stalmees
ter, met ieder van welke heeren beide Majesteiten
zich onderhielden.
De Koninginnen begaven zinh in open rjj
tuig naar het paleis en beantwoordden met de
gewone vriendeljjkheid de groeten van de menig
te aan weerszjjden van de straat geschaard.
Te half een bereikten Hare Majesteiten het
paleis, bartelgk toegejuicht door bonderden die
zich van de Heulstraat af tot ver voorbjj het
paleis geschaard hadden. De Vorstinnen werden
ontvangen door den hofmaarschalk baron Clif
ford. Boven het paleis werd onmiddelljjk na
aankomet, de Koninkljjlce stand ard gehtschen.
Hare Majesteiten vertoonden zich enkele oogen-
blikken aan het venster ter linkerzjjde van het
balkon.
Het Hof is voornemens tot het laatst van deze
maand, veimoedeljjk tot 28 September, in de
residentie te verblgven.
Het nieuwbenoemde lid der Tweede Kamer
voor Roermond, mr. B o 1 s i u s, heeft heden
morgen in handen van H. M de Koningin de
gevorderde eeden afgelegd.
Luit. Asselbergs. De le luit. van het O.-I. L.
C. J. Asselbergs, die als militair attaché
den oorlog in Znid-Atnka gedeeltelijk mede-
maakte en aldaar geruimen tjjd ernstig ziek lag,
is thans, na een voorspoedige reis, te 's-Graven
hage teruggekeerd.
Krugers's overtocht naar Nederland.
Hr. Ms pantserdekschip Gelderland, on
langs van Nederland naar Oost-Indië ver
trokken, onder bevel van den kapt. ter
zee baron Sweerts de LandasWij-
borgh, is aangewezen om eventueel den
President der Z. A. Rep. K r u g e r te
Lorengo Marques aan boord optenemen
en naar Nederland over te brengen.
Telegrafische bevelen zjjn tot dat einde
gezonden naar de plaatsen, alwaar deze
bodem thans verwacht kan worden,'n.l.
Perim of Aden.
De Directie van de Nederlandsche Zuid-Afrik.
Spoorweg-Maatschappjj verzekert hoegenaamd
geen berichten ontvangen te hebben betreffende
het overnemen van hare spoorwegen in Zuid-
Afnka door de Engelsche militaire autoriteit;
het zou trouwens onmogeljjk zjjn.
Toch spreken de telegrammen van eene //offi-
cieele» overname.
Heeft Engeland zich ook in dit geval weer
vergrepen aaB een andermans eigendom
Hilversum, 17 Sept. Alhier is in eene ver
gadering, belegd voor hen die gedurende de
laatste 10 jaren hebben bjjgedragen voor den
bouw van den toren der R. Kath. Kerk, ver
slag gegeven van hetgeen door hunne bjjdragen
en medewerking is tot stand gebracht en welke
herinneringswaardige bijzonderheden zich daarbjj
hadden voorgedaan. Aan het slot gaf de zeer-
eerw. heer pastoor Hofman den wensch te
kennen, dat, nn de bjjdragen voor het voltoo
ien van de kerk en den bouw van den toren
zjjn afgeloopen, eene andere belangrjjke zsak
mocht worden ter harte geaomen, nameljjk die
van het bjjzonder Katholiek onderwjjs voor jon
gens. Op zjjn verzoek heeft zich reeds eene com
missie gevormd, die bereid is als vereeniging
voor den schoolpenning in die richting werk
zaam te zgn, terwjjl de parochianen per circu
laire tot bjjdragen zgn uitgenoodigd.
Uit den Burgerlgken Stand van Bloemendaal.
BEVALLENE. Koopman-Meyer, z. L,
Huissteden-Bos, z.
OVERLEDENArie Iking, 16 ra.
Te MeerenbergMargieu van Wjjagasrden,
60 j. Bella Canes, 85 j. Neeltie Vonk,
63 j.
Uit den burgerlijken stand van Spaarndam.
BEVALLEN: A. M. van der Donk-Van Kes-
sel, d.
Venhuizen, (N.-H.), 17 September. Ook de
Raad dezer gemeente besloot subsidie te ver-
leenen voor een spoorweg GrootebroekHoorn,
waarin reeds het polderbestuur voorging. De
Raad stond f 15.000 toe.
Nieuw-Vennep, J7 September. Aan de al
hier gehouden wedstrjjden in ringrjjden en aleu-
teltrekken namen 25 heeren en 22 dames deel;
de prjjten behaalden F. Stroet, P. Duvel
en A. Buurman en de dames A Koning,
G. Raven en A. G jj z e n b e r g.
Bloemendaal, 17 September. Met 1 Octo
ber a. s., wanneer de winterdienst in werking
treedt, zal de Bloemendaalsche Tram-Omnibus-
Maalschappjj haar tarief verlagen. Een retour,
dat thans 30 cent kost, zal dan op 20 cents
worden gesteld.
Aalsmeer, 17 September. De Rjjks-tuinbouw
winter-enrsnssen alhier en te Beverwjjk zullen
1 October aanvangen.
Uit den burgerlijken stand van Haarlemmer
meer van 410 Sept.
ONDERTROUWDJ. P. van Opmeer en A.
Uitermark. H. Mrlman en W. Boere. H.
Vonhof en G. Zonneveld. J, Zoeteman en
A. Zonneveld.
GETROUWD: G. Visbeen en G. Verwoerdt.
BEVALLEN T. Vastenhout-Zoet, z. M.
N. Verhulst-Wjjntje, z. J. Vermey-Persoon, d.
M. Vaandering-De Vos, d. C. de Vlie-
ger-Egbere, z. 11. N. Jungerius-Van Delft, z.
W. Magchielse-Oldenburg, z. M. A. Doekes-
Los, d. G. Korsnize-Roodrand, d. M.
Granneman-Beers, d. J. Dol-Luchtenberg, z.
G. Gnldemeestei-Jansen, d. A. Snjjder-
Brasser, d. D. Husemeier-Post, d.
OVERLEDEN M. van der 81oot, 76 j.
M. G. van der Riet-Haffoer, 45 j T. J.
Duivenvoorden, 2 m. H. T. Jansen, 9 m.
Een orgaan van dr. Schaapman.
Verschenen is het eerste nnmmer van ChrO'
nica over Staatkunde in Letteren, onder redactie
van dr. 8 e h a e p m a n, die het noodig achtte,
voor zjjn persoonljjke meeningen een geheel per'
soonljjk orgaan in het leven te roepen;
«Ik heb, zegt dr. S., de ondervinding opgedaan,
dat men niet lan ortkomen aan het gevaar van
met het blad, waarin men van tijd tot tijd zijn
meening openbaart, vereenzelvigd te worden. Het
baat niet ot men daartegen door ondertee-
kening van zjjn stukken tracht te waken. Het
heelt geen nut uitdrukkelijk te verklaren, dat men
voor niets, maar voor niets dan hetgeen men als
persoonlijk gewaarmerkt heeft, verantwoordelijk
wil worden gesteld. Neen, men wordt aan zijn om
geving vastgehouden en het orgaan, dat u gastvrij
heid verleent, is uw orgaan.
«Zoo staat het geschapen. Ten onzent. Ook in
de katholieke en in de anti-revolutionaire pers.
«Is dit boos overleg Is dit gewild ongeloot in
het eerlijk woord van een eerljjk man Is het mis
schien de onmogelijkheid om aan de goede trouw
van een ander te gelooven waar men persoonlijk
steeds omhuld staat met het majestueuze «wij*
der nameloosheid Ik zou op geen van deze vragen
een bevestigend antwoord durven geven of willen
beproeven. Voor mjj, ik zie in het gewraakte ver
schijnsel op de allereerste plaats veel luchthartig*
en lichtvaardigheid. In deze zaken behoeft men het
immers zoo streng niet te nemen Voor de dag
bladpers mag het wel gelden; wat zoo zijn kan,
zal wel zoo zijn; wat wel zoo zijn zal, moet we'
zoo zijn, wat welzoo zijn moet is zoo. Men behoeft
den geheelen sorites r.iet eens af te passenhet
kon, dus het is dat is genoeg.
«Daarbij komt iets anders.
«Over het geheel hebben wij Nederlanders geen
volledig en daarom juist begrip van de verhouding)
die tusschen de redactie en de «ingezonden stuk
ken» bestaat. De redactie kan met de meeste zorg
alle verantwoordelijkheid afwijzen, bij velen hart*
lezers blijft zij verantwoordelijk. In verschdiande
kringenis het getal dier velen verschillend, maai het
blijft nog altijd aanzienlijk. Wat in EngelanJ vast
staateen dagblad is een strijdperk open voof
ieder ik lees nog juist in de Westminster Ga'
zette«Your valuable space is open to combatants,
