NIEUWE
Waaêlaó voor vföooró' en a&uió~*Xollanó.
Brieven van een politieken
tinnegieter.
No. 4598.
Woensdag 26 September 1900.
25ste Jaargang.
Het Noodlot.
BPITEALAN1).
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland I e
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BüBBiU: St. Janstraat Haarlem;
/1.10
«1,40
«2,80
0.08
Van 16 regels 50 Gent
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte|
Die us taan biedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redaeteur-Oitgever, W. KAPPERS.
24 September 1900.
Als 't hart tot zingen dringt, zoo zing
zegt een oud lied, en zoo ongeveer gaat
het mij ook met 't maken van inga poli
tiek tinnegieterswerk. Nu eens laat ik de
pen geruimen tgd rusten en dan weer zou
ik haar eiken dag willen opvatten, precies
als Dr. Schaepman het nu in zijn
Chronica wil doen. Eigenlijk lacht zoo'n
Chronica mjj wel toe. Er is waarlijk geen
afmattender werk dan dat, wat maar al te
veel gevergd wordt van den redacteur van
een dagblad, wien geen groote stof noch
mede-redacteuren ten dienste en ter hulpe
staat. Het publiek verlangt nu dagelijks
een interessant blad, maar het hoofd van
een redacteur is geen machine dat door
stoomkracht of electriciteit voortdurend aan
't produceeren kan bljjven hij moet dus
wel eens leentjebuur gaan spelen, waar
aan natuurlek zgn confraters gruwelijk
het land hebben, ofschoon zij zich zeiven
maar al te vaak aan 't zeltde euvel schul
dig maken. Of een doctorstitel in de jour
nalistiek daarin verbetering zal brengen,
betwijfel ik zeer, al meent Dr. K u y p e r
er ook al voordeel in te zien voor de jour
nalistiek. Ik zou zelfs durven beweren
dat de pers er geen haartje beter onder
zal worden.
Ik heb in mijn leven nogal veel jour
nalisten gekend en niet minder veel dag
bladen, waarvan eenige nog bloeien, an
dere een kwijnend leven leiden en zeer
vele reeds lang vergeten enver*
geven zgn. Nu is het zonderling, dat on
der de overledenen niet weinige onder be
handeling stonden van zeer geleerde man
nen met academische graden, wat niet be
lette, dat zjj toch om zeep gingen, even
goed als zulks met ons, arme menschen-
kinderen, het geval is. Daarentegen heb
ik dag- en weekbladen zien oprichten en
FEUILLETON.
(Vervolg.)
Ook dat is een lengen geweesteen misda
diger, die snoodheid op snoodheid stapelt, kan
niet tot God bidden. Zjj gist, dat in die kamer
de sleutel van zjjn geheimen te vinden is en
wil er nasporing doen.
Als zjj maar een bondgenoot had, een
vriend 1 Zou zjj den muziekonderwijzer Keiler
vertrouwen
Haar hart zegt neen.
Keiler heult met den jood, is waarschjjnljjK
ook een misdadiger. Zjj hebben zooveel met
elkaar gemeen, in den toon hunner stem, in
hun bewegingen, in geheel hun wezen en toch
Zjjn Zjj zoo verschillend van aard. Keiler had
een zoon van den jood of ook zjjn jongere
broeder kunnen zjjn.
Opmerkeljjk, dat zjj beiden nog nooit ta za-
men heeft gezien en toch zjjn zij vrienden.
Anna vouwt het blad op en legt het in een
kaa'je. Cohn ia waarschjjnljjk bevriend met een
drukker, die niet al te nauw geweten ia en hem
de bulletin geleverd heeft. Zoo kan zjj het be
staan daarvan verklaren.
Op den vloer kraken voetstappen.
Keiler komt binnen, zjj herkent terstond zjjn
veerkrachtigen gang.
Zjj sluit het venster, zet zieh neder en vouwt
(o handen in den sohoot
besturen door lieden die van een univer
siteit evenveel wisten als een kraai van
een zangconservatorium, en die toch bloeien
en hun eigenaar rijk maken. Het komt
er hoofdzakelijk maar op aan om den
jui.ten smaak van het publiek te kennen,
want laten wij het maar ronduit zeg
gen niet de kranten vormen het pu
bliek, maar het publiek doet de kranten
ontstaan, Om maar een voorbeeld te noe
men. Zou de Standaard van Dr. K u y p e r
wel bestaan wanneer er geen Anti-revo-
lutionnaire partg bestond, en zon Het Volk i
wel ooit reden van bestaan hebben gehad
wanneer er geen socialisten in den lande
waren? Nu zal zoo'n self-made-redacteur
wel eens een flater begaan, maar meestal
wordt die niet opgemerkt en zooal, dan
met een glimlach of hoofdschudden ont
vangen. Als ik eens de flaters mocht op
noemen die ik zooal in bladen heb aan-
getiofien die onder de best geredigeerden
geteld worden, dan zou ik een aardig
ljjstje opmaken. Zoo werd in den beginne
van dit jaar tot tweemaal toe in een on
zer hoofdorganen, naar aanleiding van den
oorlog in Transvaal een stoute strategische
onderneming geljjk gesteld met het over
trekken van den Rubico door Cesar. Een
dr, journalist zou veronderstel ik, maar
zeker ben ik er nog niet van geweten
hebben, dat het overtrekken van den Ru
bico geen strategische heldendaad van C e-
s a r was maar doodeenvoudig een poli
tieke daad van het allerhoogst gewicht,
zoodat hg dan ook uitriep alea jacta est
de teerling is geworpen ik waag het.
Zoo'n kleinen flater merkt men niet op
maar als een krant verzuimde gewag te
maken van een moord of een diefstal aan
het andere einde van de wereld, of van
een kalf met twee koppen of een kip met
drie pooten uit de nabuurschap, dan wordt
de redacteur van zoo'n bladal bezit hg
ook tien academische titels, door het pu
bliek toch voor een grooten sul uitge
maakt, die zjjn publiek niet kent.
Vader in den hemel, weee mjjn bescher
mer.
Er wordt geklopt.
Zjj antwoordt niet.
Zacht gaat de deur open en Keiler vertoont
zich op den drempel.
Hjj komt haastig naderbjj.
Juffrouw Anna I klinkt het haar op weeken,
medeljjdenden toon tegen.
«rHuichelaar, als ik hem maai eens onder
j zjjn blauwen bril kon zien, zoo recht in de
oogen.«
Zjj denkt dit alleen, zegt evenwel niets, maar
zucht diep.
Ach, arm meisje, begint hjj op zachten,
droevigen toon, wat htb ik gehoord. U heeft
een vre6seljjk ODgeluk getroffen. Ik kon het
niet gelooven, het wilde er bjj mjj niet ia, dat
God ean zoo goedhartig schepsel'ja als gjj zoo
zwaar kan beproeven. Wees verzekerd van mjjne
innige deelneming.
Ik ben nameloos ongelukkig, fluistert zjj.
Stein heeft niet verdiend, gjj ook maar
een enkelen traan om hem schreidt, herneemt
hij, Hoe zjjt gjj door hem verdacht gemaakt
hjj heeft u zjjn medeplichtige genoemd en nu
is de belooniDg, die op uw aanhouding was
gesteld, verdrievoudigd. Drie duizend thaler
Dat spoort aan. Men zoekt nu in alle oorden
en hoeken.
Zjj verafschuwt den huichelaar roet zjjn glad
de tong op dit oogenblik zoo diep als nog nooit
te voren, maar toch wil zjj daar niets van laten
bljjken. Wanneer er nog eenige twjjfel bjj baar
I bestaan had, dat hjj met den jood gemeene
Ik wil geenszins ontkennen dat de kran
ten zonder invloed op de lezers zijn, maar
die invloed gaat toch nooit buiten den ge-
dachtenkring der lezers. B.v.b. De D r e y-
f us-zaak heeft de halve wereld op stel
ten gebracht en nu waren, zonderling ge
noeg, alle joden, liberalen enz. vóór Drey
fus en maar betrekkelijk weinig Katho
lieken althans hielden dezen zich veel
kalmer en minder hartstochtelijk. Hoe kwam
dat zoo? Doodeenvoudig omdat alle libe
rale kranten, die voor negen tienden on
der joden staan, partij trokken voor den
jood en het deden voorkomen dat de «mar
telaar van het Duivelseiland» het slacht
offer was van de Jezuïeten, de Katholieke
Kerk en het leger, dat onder de plak staat
van Jezuïeten en Kerk.
Natuurlijk slikten de «ontwikkelde van
alle vooroordeelen onthevea liberalen» zul-
ken onzin als peperkoek. Hetzelfde zien
wij met den ooilog in Transvaal, in En
geland is iedereen volbloed oorlogsman en
in ons land is «Transvaal boven» wat de klok
slaat. De invloed der kranten is daaraan
niet vreemd, en de suggestie is hier we-
derkeerig in alle deelen merkbaar.
Ik zou over dit chapiter nog heel wat
kunnen zeggen, maar zonder het zelf te
willen ben ik zoo allengs van de politiek
afgedwaald, en toch had ik daarover nog
een hartig woordje te spreken.
Dat dan maar later.
Frankrijk.
Mevrouw Jules Simon is te Parijs
overleden. 7ij was een merkwaardige vrouw,
niet alleen omdat zij de vertrouwelinge
was van haar echtgenoot in al zijn werken,
maar zg werkte ook met hem mede en nam
het initiatief voor vele instellingen van
liefdadigheid. Jaren achtereen was zg pre
sidente van de vereeniging voor vakon
derwijs voor vrouwen. Toen in 1896 J u-
1 e s Simon stierf, werd zij door het
Fransche genootschap tot redding van de
jeugd als voorzitster gekozen.
zaak maakte, dan was die nu verdwenen. Hjj
liegt even onbeschaamd als deze.
Daar zal Cohn zieh o?er verheugen, zegt
zjj, ik gun hem de belooning.
Houd hem toch niet voor zoo slecht,
lieve juffrouw Anna, antwoordt hjj. Hjj is van
uw onschuld even vast overtuigd als ik. Ik weet
wel wat er gebeurd is, hjj is bjj mjj geweest en
heeft mjj zjjn nood geklaagd. Gjj zjjt voorne
mens u aan de justitie over te leveren, hjj
heeft u verzocht dat niet te doen, maar aan
hem de aangifte over te laten, opdat hjj de be
looning zou verdienen dat is slechts een list
van hem geweest. Hjj weet nu echter geen raad
meer met u, hjj wil in geen geval u in handen
van het gerecht laten vallen en verzocht mjj
met u te spreken. Neen, juffrouw Anna, dat
voornemen moogt gjj niet ten uitvoer brengen,
het zou zinneloosheid zjjn.
Zij knikt werktnigeljjk en mompelt:
Gjj hebt geljjk.
Dus zjjt gjj tot andere gedachten gekomen?
roept hjj bljj verrast uit.
Opmerkeljjk hoe zjjn stem haar aan die van
Cohn herinnert.
Ik was half waanzinnig van smart en
wist niet wat ik wilde, antwoordt zjj op ver
moeiden toon. Ik had mjj reeds in mjjn lot ge
schikt, Cohn ging en ik wachtte, tot hjj met
de politie zou terugkeeren, maar gjj kwaamt.
O I daar ben ik gelukkig over, lieve An
na. Hoe hebt gjj kunnen gelooven, dat Cohn
werkeljjk naar de politie zou gaan. Zottinne'ja,
gjj moogt hem wel om vergiffenis smeeken.
Hjj glimlacht en knjjpt haar in de wangen.
Max Regis, de burgemeester van
Algiers, heeft op het feest van de maires
te Pargs weder gevochten. Hg verhaalt
aan een medewerker van de Gaulois het vol
gende «Ik had een toost gehouden, die
warm werd toegejuicht en wilde weer gaan
zitten, toen iemand riep«Het is Max
Regis. Sla hem dood»Terstond begon
een bombardement van ffesschen en andere
projectielen.
Ik werd niet getroffen maar mgne bu
ren wel. Natuurlgk liet ik mg' niet belee-
digen. Toen iemand mg wilde grgpen, heb
ik mijn stok genomen en op de hoop in-
geranseld. Een persoon, die mjjn sjerp
wilde losrukken, gaf ik een oorvgg. Plot
seling verschenen 20 agenten, grepen mg
aan en brachten mg naar een bareau. Om
vier uur, toen het feestmaal was afgeloo-
pen, werd ik losgelaten.
En die heele grap van Max Regis
ging verloren in de drukte. Daar waren
burgemeesters van groote steden en van
dorpen, uit het diepste der provincies, zoo
wat 22000 eetgasten gezeten aan 603 ta
fels omgeven door 21000 bedienden, het
was een reuzenmaaltgd. Zonder stoornis,
zonder schokken volgde alles zjjn geregelden
gang.
De Journalisten hadden er ook hun
plaats, vlak bij de table d'honneur waar
groote kaarten met het woord Pr esse op
ieder der drie rijen tafels stonden. Het moet
gezegd, dat Nederlandsche feestengevers
eens ter school moeten gaan in het bui
tenland over de behandeling der dagblad
schrijvers.
President L o u b e t, omgeven door zjjn
ministers, hield een toespraak die uit dui
zenden monden met Vive LoubetVive
la République werd begroet.
Italië.
De Italiaansche Regeering, die het trac-
tement van Z. D. H. den Bisschop van
Andria heeft ingehouden, omdat de Bis
schop niets voelde voor kerkeljjke diensten
bjj den dood van koning U m b e r t o,
ziet zich zeer teleurgesteld in haar werk.
Rjjke giften vloeien den Bisschop toe.
Te Rome is op V i s m a r a, afdee-
lingschef voor de publieke veiligheid aan
het ministerie van binnenlandsche zaken,
een moordaanslag gepleegd. Hg is ernstig
gewond. De politie meent dat het hier
een politieken aanslag geldt.
Zjj weert hem met een toornige beweging af
en zegt
Ga heen.
Ik ben zooeven eerat hier gekomen, achoone
Anna, merkt hjj aan, voortdurend met een zach
ten glimlach. Men wjjat een vriend zoo niet af,
laten wjj over de toekomst spreken.
Zjj ziet hem eenigszins verwonderd aan.
Ja, over de toekomst.
Zjjn gelaat wordt weder ernstig.
Gjj staat gesignaleerd en moogt het dus
niet wagen onder uw naam de wereld in te
gaan. Het noodlot heeft nw leven vernietigd.
Vertrouw u dus gerust aan mjj toe, ik bied u
liefde, gelnk en veiligheid, hetgeen een andere
man moeieljjk zon kunnen doen.
Zjj houdt zioh bedaard en bestrjjdt met
alle kracht haar afschuw, haar haat jegens dien
man.
Gjj zoudt medeljjden hebben met mjjn toe
stand Ga heen, in beveel het u.
Vergeef mjj, mejuffrouw, wanneer ik te
ver zou gegaan zjjn. Ik heb zeker gefaald, maar er
is geen valschheid in mjj. Beschaamd erken ik
mjjn ongeljjk en toon mjjn berouw door uw te
genwoordigheid te mjjden, totdat gjj mjj self
toestaat u weer te zien.
Hjj buigt diep voor haar en verwjjdert zioh.
Zjj herademt, het is haar alsof de booze zelf
van haar geweken is.
Een nur later komt Cohn terug.
Zjjn gelaat straalt van vreugde, hjj wrjjft zieh
vergenoegd de handen.
Wordt virvolgi,)
iJHsnmo kut.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
PBIJS DER ADVERTENTIEN,
- HMft»
AGITE MA NON AGITATE.
83
