NIEUWE
WagBlaó voor êiïooró- on SCuió-dCollani.
Amsterdamsche Brieven.
boiteFlan d.
No. 4599,
Donderdag 2? September 1900,
25ste Jaargang.
Het Noodlot,
ma
Afzonderlijke nummers.
Dit blad versckpnt
iagelijkibehalve Zon- en Feestdagen,
BUBE1U: St. Janstraat Haarlem;
/1.10
«1,40
«2,80
«0.08
PBIJ3 DB» ADVEttTENTIBN.
Van 16 regelsi 50 Cent
Elke regel meer7*/i
Groote letters worden berekend naar plaataruimte|
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Redaeteur-tJitgever, W. KOPPERS.
25 September 1900.
Wanneer men eenigen tijd sommige buur
ten te Amsterdam niet bezocht hoeft en
er dan eens gaat kijken, dan staat men
eenvoudig verwonderd over de groote uit
breiding, welke de stad voortdurend neemt.
Het zjjn niet enkele huizen, maar geheele
straten, die er zijn bjjgekomen, waarvan
de namen ons geheel vreemd in de ooren
klinken en die men op geen enden na te
recht kan brengen, wanneer men ze plot
seling hoort noemen. En geljjk het te Am
sterdam in het groot gaat, zoo gaat het
in andere steden in het klein. Overal uit
breidingvermeerdering van bevolking,
soms met zeer hoog percentage. Dat is
een gelukkig teeken, dat pleit voor het Ne-
derlandsche volk, dat bewjjst dat het Mal
thusianisme hier niet of zeer weinig wordt
gehuldigd. Maar dat bewjjst ookdat er
eene groote neiging bestaat om van het
platte land naar de steden te verhuizen.
En of dat ook zoo'n gelukkig teeken is,
valt te betwjjfelen. Immers het is een tee
ken dat in de laatste jaren het platte land
zjjne bevolking ternauwernood voeden kan
dat velen in de steden meer werk, een
vlugger vooruitkomen, een spoediger for
tuin meenen te kunnen vinden of dat men
er meer denkt te genieten. Het is dui-
deljjk te ziendat de werkliedenbevol
king in de laatste jaren te Amsterdam,
ik zoude haast zeggen, schrikbarend snel
toeneemt. Er heeft eene exodus plaatsge
had van werklieden van het platteland naar
de hoofdstad. En bovendien zgn uit de
provinciën honderden en honderden jonge
lieden naar Amsterdam gekomen om op
kantoren, in winkels, enz. werkzaam te
zjjn. Deze verhuizing naar de groote stad
heeft echter ook ten gevolge, dut er vaak
veel meer handen zjjn, dan werk voor die
handen meer monden, dan het werk voeden
kan. Ook komen er heel wat werken wei
nig berekend voor hunne taak. Zjj vermeer-
FE V ILL B T O N.
(Vervolg.)
Ik kom van Keiler, Goddank, gij blqft,
nu ben ik van mjjn «organ om n bevrjj-1. Hoe
hebt gjj mjj zoo in angst kunnen brengen f
De toon van zjjn atem ia haar thans hate-
lqk, want zjj weet dat alles slechts huichelarij
is, maar zjj laat niets bljjken:
Hjj lacht haar toe en gaat heen.
Zjj ziet hem tersluiks ns.
Hjj gaat de gang door en verdwjjnt in de
kamer, die hjj zjjn bidvertrek noemt.
Zjj sluipt hem na en luistert aan de deur.
Daar verneemt zjj een licht gedruiech, alsof
iemand van kleederen verwisselt. Door het sleu
telgat kan zjj nietz zien.
Zjj verbergt zich achter een oud gordijn, dat
een nis bedekt en wacht.
Het duurt evenwel zeer lang voordat er iets
komt. Eindeljjk wordt de deur geopend. Anna
verwacht Cohn, maar het is Keller die naar
buiten komt.
Bjjna had zjj zich door een kreet verraden,
maar onderdrukt dien nog intijds.
Ternauwernood durft zjj haar oogen te ver
trouwen, maar het is werkeljjk Keller in leven
de ljjve.
Hjj sluit de deur achter zich en gaat langs
haar heen zonder haar te bemerken.
Hoe is hjj in het geheime kamertje gekomen
deren het aautal dergeneD, die zeer vaak
zonder werk komen en hulpbehoevend wor
den en die maar al te vaak het getal ver-
grooten dergenen, die bij de minste gele
genheid werkstakingen helpen proclamee-
ren. Hoe mooi het dan ook moge klinken,
dat Amsterdam zich voortdurend uitbreidt
en eenmaal misschien een milüoen inwo
ners zal tellen, die uitbreiding heeft zijne
schaduwzijde, welke zich doet gevoelen
vooral op de bureaux van liefdadigheid
en in de beurzen der belastingbetalenden
Behalve toch, dat de uitbreiding der stad
volstrekt geen gelijken tred houdt met de
toename van het getal der gezeten burgers,
maar die verre vooruit is, eischt de uit
legging der grenzen ook voortdurend groo-
tere geldelijke offers van de gemeente,
vooral sinds het een streven geworden is
van den nieuweren tjjd om alles onder ge
meentelijk beheer te brengen.
Zoo eischt het tramnet voortdurende uit
breiding en of de'gemeenteljjke exploitatie
zoo mooie minsten zal afwerpen als de par
ticuliere, staat nog te bezien. Duinwater
en gasexploitatie kosten niet weinig, het
onderwjjs verslindt verbazende sommen en
nu zal er den een of anderen dag de ex
ploitatie van het electriciteits-station ook
wel bijkomen, al wordt er ook van be
voegde zijde tegen gewaarschuwd. En zoo
wordt het voor den njjveren burger, voor
den winkelier en kleineD koopman, wier
bestaan het toch al zoo zwaar te verant
woorden heeft door den druk van grootere
en machtiger concurrenten en vooral van
de Maatschappijen, een hard gelag om in
de groote stad op bescheiden voet te bljj-
ven leven, al schjjnt het ook van buiten
af heel wat te zjjn. Hier ook geldt het spreek
woord «schjjn bedriegt.»
Dit neemt echter niet weg, dat in de Sep
tembermaand het er vaak vrooJjjk naar toe
gaat in onze goede stad en dat, al is de ker
mis afgeschaft en de herinnering er aan bjj ve
len geheel uitgewischt, het jongere ge
slacht heeft ze zelfs in het geheel niet gekend,
Heeft dit nog een tweede deur
Heefs hjj een bjjeeakomst met den jood ge
had
Zjj wacht en wacht, maar Cohn komt niet te
voorschjjn. Zjj zoekt in alle vertrekken naar hem
en Keiler, maar vindt noch den een noch den
ander.
De winkel is gesloten, buiten haar is er nie
mand ie huis.
Wanneer eij slechts een blik in de kamer
had kunnen werpen, Cohn bjj zjjn geheimzin
nige bezigheid bespiedend.
Zij besluit iets te wagen.
Alle sleutels, die zjj vinden kan. pact zjj op
het slot van die kamer.
Ëiadeljjk, een der sleutelt doet het slot over
gaan.
Zjj opent de deur, treedt voorzichtig over den
drempel in een hoog, ruim vertrek, dat slechts
spaarzaam verlicht wordt door een hoog met
witte gordjjnen behangen venster.
Daar binnen ziet het er zonderling uit. Vóór
alles valt haar oog op voorwerpen, die haar
bekend voorkomen.
Op een lange tafel liggen een witharige pruik,
een grjjze baard, een kunstneus, voorwerpen,
die zjj aan het hoofd van Cohn heeft gezien en
daarnaast staan schminkdoosjes aan den wand
hangen kleedingstukken van allerlei aard, men
zou meenen in de kleedkamer van een tooneel-
speler te zjjn.
De kamer heeft slechts één deur.
Thans vallen haar de schellen van de oogen.
Reeds zoo menigmaal heeft zjj overeenkomsten
in de houding van den jood en in die van
de kermisvreugde er nog is. Artis en pa
nopticum, Carré, van Lier en Flora, trek
ken honderden en duizenden bezoekers en
wanneer men daar binnentreedt ziet men
stampvolle zalen en hoort men van werk
staking noch drukkende tijden, van dure
steenkolen noch stjjgende prijzen en levens
middelen.
Hier en daar ziet men ook langs de
straten enkelen of groepjes uitgewekenen
uit de Transvaal, vaak in Transvaalsche
kleeding. Arme BoerenHoe lang nog
den roem vollen, maar toch onhoudbaren
strpd? Hoe lang nog het schreeuwende
onrecht Hoe lang nog het schandelijke
zwggen der Mogendheden O, roemrijk
einde der negentiende eeuw, zoo trotsch
op uwe beschaving. Bah
Frankrijk.
Op het banket der burgemeesters te Pa-
rjjs werd opgediend 2400 kilo ossenvleesch,
2430 fazanten, 2000 kilo zalm, 2709
jonge eenden, 2500 kippen, 1000 kilo
druiven, 1.0,000 perziken8000 vjjgen
20.000 physalis, 6000 peren, 4900 appelen,
20.000 pruimen en 60.000 broodjes.
50.000 flesschen roode en witte wjjn en
3000 liters koffie met 1000 liter likeur.
Yoor de bediening aan de tafels werd
gebruikt 95000 glazen, 66 000 lepels en
vorken, 250.000 borden en schotels.
Er werden 8000 meters tafellinnen ge
bruikt met 30.000 servetten en 23.000
spijskaarten waren gedrukt.
Amerika.
De presidentsverkiezing in de Veree-
nigde Staten is reeds in worling, druk
wordt reeds voor de candidaten gewerkt.
Uit New-York wordt gemeld, dat de
afgeloopen week een succes geweest is voor
de democraten. De republikeinen^ leggen
hun ten laste, dat zjj de grootste staking
in de mjjnen hebben uitgelokt voor poli
tieke doeleinden, maar terwjji dit algemeen
geloofd wordt door de hoogere klasse, neemt
't niet weg, dat de staking groote invloed
heeft op de publieke opinie.
Door het geheele land wjjzen de demo
craten op de slechte behandeling der mijn
den voormaligen operazanger waargenomen, nu
begrjjpt zjj er alles vanCohn en Keiler zjjn
één persoon.
Tegenover het venster staat een mahoniehou
ten kast met mooie groote vakken. Op een
daarvan steekt de sleutel, zjj opent het daar
mee.
Het is tot bovenaan gevuld met pakjes, die
bjj een andere beschouwing, bljjken staatseffec-
ten en bankpapieren van allerlei soort te bevat
ten, in grauwe couverten of onder kruisband.
De waarde staat er op geschreven10.000,
20.000, 80.000 thaler. En het handschrift? Zjj
herkent die stjjve, hoekige letters terstond, zjj
zjjn van den vermoorden geheimraad Von Bosse.
De raadselachtige jood is de moordenaar 1
Deze ontdekking brengt een groote ontroering
bjj haar te weeg. Haar knieën knikken, zjj zinkt
op den grond neer.
Terstond doet zjj echter moeite, haar zelfbe-
heersching te herwinnen.
De gedachtegjj moet voort, aangifte doen,
verleent haar weder kracht. Geen minunt mag
zjj verzuimen. Wanneer de jood haar verrast
dan is zjj verloren, want hjj zon er niet voor
terugdeinzen, ook haar te vermoorden.
Zjj staat op, sloit het vak en wil de kamer
verlaten.
Daar klinken voetstappen in den winkel.
Zjj luistert als versteend van schrik. Het is
de veerkrachtige tred van Keiler. Haastig neemt
zjj den sleutel van de deur, sluit die van bin
nen af en sluipt in een donkeren hoek, tusschen
de oude kast en den wand. Daar hurkt zjj
neder. Een groote, oude kast staat voor haar
werkers en zeggen, dat de stjjging der
steenkolenprjjzen een gevolg is van de
trusts, die door de republieken in stand
worden gehouden. Het resultaat is dat Mc.
K i n 1 e y duizenden stemmen zon verliezen
als de verkiezing heden plaats had.
Een andere slag voor de republikeinen
is het onrustbarende nieuws, dat van de
Philippijnen komt, waar de bedrijvigheid
der insurgenten weer grooter is geworden
en de Amerikanen een zware nederlaag
hebben geleden.
Dat de republikeinen zelf niet gerust
zjjn, bljjkt uit het feit, dat Mc. K i n 1 e y
51 zou worden herkozen. Thans heb
ben zjj zekerheidshalve de verhouding ge
bracht op 21.
Duitschland.
De politie te Keulen heeft een geheele
bende valsche munters ontdekt en gearres
teerd.)
De bende had een eigen werkplaats en
een groote hoeveelheid valsch geld ver
vaardigd, dat in de groote steden, vooral
in Aken in omloop werd gebracht. De
politie in Aken vond een naar Keulen
voerend spoor en daar gelukte het de ge
heele bende in een café te overvallen.
Men gelooft met een onderdeel van een
internationale bende te doen te hebben.
De Duitsche Gezant te Parjjs heeft
een aanklacht ingediend tegen het gedrag
van het 37ste Fransche linieregiment, dat,
naar gemeld wordt, tjjdens de onlangs
plaats gehad hebbende manoeuvres de
Duitsche grens is overgetrokken en be-
leedigende woorden heelt geschreven op
de posthuizen aan de grenzen.
Naar uit Berljjn wordt getelegrafeerd,
zjjn de antwoorden van Rusland en Japan
op de Duitsche circulaire omtrent de re
geling der Ghineesche qaaestie, gisteren
ontvangen. Rusland neemt de Dnitsche
voorstellen in beginsel aan, Japan's ant
woord is in nog beslister toestemmenden
zin vervat.
Engeland.
In Engeland zal een felle verkiezings
strijd gestreden worden. De minister van
marine G o s c h e n trekt zich reeds terug,
en schrjj'ft aan zjjn kiezers te Londen, dat
hjj te oud geworden is voor het moeie-
ljjke en drukke staatkundig leven en voor
den partjjstrjjd.
en verbergt haar geheel. Zjj houdt zich stil als
een muis en durft nanweljjks adem te halen.
Zjj bevindt tich in een vreeseljjke spanning.
Zjj wil den moordenaar in zjjn liohtsohuwen-
den arbeid bespieden en gevoelt toch geen angst,
hoewel zjj weet dat zjj verloren zal zjjn, wan
neer hjj haar betrapt.
Zelf is zjj daar verwonderd over.
De sleutel krast in het slot, de denr wordt
geopend en terstond weer gesloten.
Zjj loert tersluiks over den rand van de kis t
en herkent Keiler.
Hjj heeft geen vermoeden van haar aanwe
zigheid.
Keiler verwisselt van kleeding, grimeert zich,
plakt den baard, zet de pruik op en is weder
de jood Samuel Cohn.
Anna is verbaasd, bjjna had zjj zich door
een kreet verraden.
Na weet zjj volkomen zeker, dat Cohn en
Keiler dezelfde zjjn. De voormalige operazanger
wendt de geheimen der tooneelspeelknnst voor
zjjn duistere doeleinden aan.
De moordenaar verlaat de kamer weder en
sluit de dear achter zich af.
Anna kruipt uit haar zchuilhoek te voor
schijn. Weg, na weg, maar toch moat zjj nog
wachten, wil zjj zich niet verraden.
Na omstreeks tien minuten opent zjj voor
zichtig de deur.
(Wordt vervolgd,)
MIMISCH GOOlilL
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden yoor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland i I t
AGITE MA NOW AGITATE
84