0
N I E U W E
Wag6laó voor <3Zooró- en
en,
De taak van den
Katholieken leek.
PTo. 4618.
Vrijdag 19 October 1900
25ste Jaargang.
Het Noodlot.
I T E h IA N I).
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland g 2,80
Afzonderljjke nummers, t0.03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÜSEAÜ: St. Janstraat Haarlemi
AGITE MA ETOTJ AGITATE
PiJIJS D3a ADVEHTSSTTiasr
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel moer 7'/
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Coutant
Red a c t e ur-tJ i t g e v e r, W. K d P P E R S.
Werpen we een blik op het hedendaag-
scbe leven en streven in de menscheljjke
maatschappij, dan aanschouwen wij op dezen
grooten, schier onaf zien baren oceaan een ge
weldigen kampstrijdde golven van dien
strijd stuiten vervaarlijk tegen elkaar. Be
schouwen we dit golven een weinig nader,
dan kunnen we daarin een viervoudigen
kampstrjjd onderscheiden: lo den strijd van
de armeen werkende klassen om bet genot
en bet bezit van aardsche goederen 2o den
strijd der burgers om hun politieke zelf
standigheid en vrijheid 3o. den strpd van
het huisgezin om zijn eigenaardige rech
ten en voorrechten in zjjn bestaan en
werken (eenheid, onoplosbaarheid en op
voeding) 4o. den str jjd van de Kerk Gods
om haar onafhankelijkheid en vrjje uit
oefening van haar goddelijke zending.
Ter nadere kenschetsing van dezen strijd
op verschillend terrein, zooeven genoemd,
willen we allereerst een woord zeggen.
Wien is de vraag over «arbeid en ka
pitaal» heden ten dage nog vreemd Noe
men we niet juist deze vraag over de ver
houding van arbeiders en arbeidgevers de
sociale vraag Wat anders is dan het ge
weldige en met moeielijkheden van aller
lei aard overladen probleem van het socia
lisme, wat anders dan juist de vraag over
de richtige verhouding van de arme, be-
zitlooze klassen tot de bezittende klassen.
Draait deze strijd zich niet om de gelijk
stelling van alle klassen in rechten en in
genot en in bezit, doorgevoerd tot het
uiterste van het communisme Is deze
strijd gerechtigd Te willen loochenen dat
er veel te verbeteren valt, heet de waar
heid en gerechtigheid in het asngezicht
slaan. Maar welke Btelling moet dan de
Katholiek in dezen strjjd innemen Wat is
zjjn taak?
Den strjjd om politieke onafhankelijk
heid en vrgheid zien wjj in de sinds lan
ger dan eene eeuw wassende en zich uit
breidende strevingen naar de democratie
of volksheerschappij, in de losscheuring
van onderworpen wingewesten en koloniën
van het moederland en in de zelfs met
bloed gekochte politieke onafhankelijkheid.
FE ILLS TON.
{Slot.)
- Ik heb u altijd bemind, altjjd, al wilde
ik het mjj zelve ook niet bekennen.
Zjj drukt hem vol teedere bezorgdheid weer
in zjjn atoel achterover en neemt daarna plaata
aan zijn zjjde.
Ludwig is diep bewogen naar zjjn teergeliefde
Anna gegaan en ziet haar liefdevol in de voch
tige, bruine oogen.
Nu voert hjj haar aan de hand naar zijn
vader.
Mjjn verloofde, vader, miju Anna, zegen ons.
Beiden vallen hem te voet.
De grjjsaard strekt zjjn handen boren hun
hoofden nit.
Lieve veder in den hemel, zegen mjjn kin
deren, zooals ik hen zegen.
Nog maar enkele weken, en Uhlenhorat ia
genezen.
Deze democratische streving openbaart zich
niet enkel op streng politiek gebied, maar
in geheel het moderne maatschappelijk le
ven, in de dat leven beheerschende begin
selen van vrjjheid gelijkheid en broeder
schap. Ia laatste instantie golft de strijd
tusschen de verdedigers van een absolute,
heidensch gedachte Staats-almacht of Staats-
vergodiu g, en tusschen de verdedigers van
een openbaar gezag of macht, afstammend
van God en aan Hem verantwoordelijk. Ook
in dezen strijd, hetzij over de beginselen,
hetzij over de toepassing en uitvoering van
die beginselen, heeft de Katholiek stelling
te nemen.
Een str jjd op enger gebied, maar van veel
hooger beteekenis dan de reeds genoemde,
is de strijd van het huisgezin om de rech
ten en voorrechten, zoowel door da natuur
als in het bovennatuurlijk wereldplan daar
aan verleend. Deze rechten en voorrechten
betreffen het bestaan de instandhouding
en heiliging van de oorspronkelijke een
heid en onontbindbaarheid van het huwe-
ljjk, welke beide door de moderne burger
lijke echtscheiding worden bedreigd. Zjj be
treffen echter evenzoo de eigene en onaf
hankelijke zending en taak van het huis
gezin, die de opvoeding der kinderen heet.
Hier geldt het de bewaking van de door
God geschonken rechten der ouders tegen
het ingrjjpen en de aanmatigingen van den
Staat hetzjj republiek of monarchie
tegenover de seculariseering van de school.
Dat ook hier de Katholiek een geheel be
slist standpunt in te nemen en te verdedi
gen heeftspreekt vanzelfdes te meer
1 wjjl voor hem het fundament, ja de levens
bron van het buisgezin, n.l. het huweljjk,
een Sacrament is en hg in zjjn kinderen
een goddel jjk onderpand ziet, hetwelk hjj
wederom aan den Hemel moet teruggeven.
Aan welke zjjde hg kampen moetdaar
omtrent kan geen twjjfel heerschen. Alleen
in de keuze der wapenen en in het bestuur
I daarvan kan er onzekerheid over hem ko
men. Doch ook daarin zal hem opheldering
worden gegeven.
Eindeljjk golft om ons heen nog een
strjjd, dien de wereld sinds twee duizend
jaren met verbazing aanschouwd heeft, de
strjjd van de Katholieke Kerk met de we
reld,, met ketterjj en schisma, met de Staats
macht en vorstenheerschappjj, een strjjd naar
Vooraf heeft hjj zjjn ontslag aangevraagd, wat
hem eervol is verleend.
Thans voert de zoon den naam zjjns vaders,
die hem van rechtswege toekomt, Ludwig Stein
is Ludwig Yon Uhlenhorst geworden.
Hjj wordt weder in het leger opgenomen en
glansrjjk in eere hersteld, voor het front van
het regiment.
Majoor Von Tharau, de commandant van het
garnizoen, prijst hem openljjk als een voorbeeld
van trouw, als een held.
Vier weken naderhand wordt Ludwig als lui
tenant der reserve, van den dienst ontheven.
Wanneer de nachtegaal weder zingt, voert
hjj Anna als zjjn geliefde vrouw zijn woning
binnen.
Het is een vrooljjk feest, waaraan nog een
gelukkig paar deelneemt, dat eerst sedert eenige
dagen verloofd is
Rechter Dorner en Angela Marinelli.
Ja, Angela.
De hemel heeft haar, na een ljjden van maan
den achtereen, de gezondheid des lichaams en
ook die van den geest teruggegeven en aan den
rechter van instructie Dorner haar hart ge-
buiten, maar ook somwijlen in eigen boe
zem. Met dankbaar harte mogen we wél
getuigen, dat op heden in den boezem
der Kerk geen strjjd woedt. Zelden voor
waar is de Katholieke Kerk in zoo sterke
en wjjd-uitstralende eenheid verschenen als
tegenwoordig. Maar hoe meer er in eigen
boezem vrede heerscht, des te meer woedt
de strjjd naar buiten. Daar i3 geen land,
waar de Katholieke Kerk niet te strjjden
heeft om haar rechten. We willen niet
heenwjjzen naar landen en volken, waar
de Kerk wellicht altjjd nog als louter
menschenwerk geldt, als eene organisatie
die door een geld- en heerschzuchtige hiër
archie is gesticht eo in blaspheraischen
overmoed aanspraak maakt op goddeljjke
voorrechten en macht. Zelfs in Katholieke
landen en ouder Katholieke volken, waar
toch haar goddelijke oorsprong en haar
door God gegeven zending wordt erkend,
heeft de Kerk heden ten dage voor haar
van elke wereldsche macht volstrekt on -
aihankeljjke machtsuitoefening en voor haar
boven alle aardsche Staatsmacht hoog uit
staande zending en werking, zeer zwaar
te strijden. Ook in Katholieke landen heeft
de Kerk te strjjden tegen den geweldigen
invloed van wereldschen zin, vaa eene ver
keerde openbare meening, vau vijandige
geheime genootschappen en zoo meer. Hier
is wederom een strjjd, waaraan geen Ka
tholiek zich onttrekken kaneen strijd,
waar hem geen keuze gelaten wordt, in
dien hjj als Katholiek christen gelden wil,
want hier geldt het woord des Heeren
«Wie niet voor mij is, is tegen mjj.»
{Slot volgt).
Frankrijk-
In de Fransche Republiek neemt de
vervolging tegen de Roomsche Kerk in
omvang toe. Dezer dagen heeft de Regee
ring weder beslag gelegd op de tractemen-
ten van een pastoor te Lourdes en van
I een onder-pastoor in het departement Tarn.
Deze geesteljjken hadden hun afkeuring
uitgesproken over de godsdiensthatende
wetten op bet openbaar onderwjjs.
De minister B a u d i n heeft de bruta
liteit gehad op een banket te Teil te ver
klaren, dat het Ministerie den strjjd heeft
aangebonden tegen het clericalïsme 6n het
nationalisme. Wat wil men nog meer!
Bchonken, een hart vol liefde en trouw.
Een hemelsch geluk doortintelt haar, wanneer
haar engelreine blauwe oogen rusten op den sta-
tigen man aan haar zjjde.
Dorner is overgelukkig, hjj vergoodt zjjn An
gela.
Ook luitenant Paul Von Dahlen is met zjjn
verlooide, freule Thérèse Von Bosse, op het
feest tegenwoordig.
Tusschen hen en Ludwig en Anna is een ver
zoening tot stand gekomen, en in trouwe vriend
schap vergeten zjj de booze dsgen, die achter
hen liggen.
Het huweljjk vaa doa luitenant met Théièse
is op den aanstaanden herfst bepaald.
Nog een paar is er bjj, dat wjj niet mogen
vergeten.
Kroonprins Karl met mjjn schooce gemalin
Orphea.
Nu is het wereldkundig, dat zjj gehuwd wa
ren. De Koning, die inmiddels genezen is, heeft
zjjn zoon dien eigendunkeljjkeu stap vergeven,
hoe zou hjj ook toornig kunnen bijven bjj het
roerend smeeken van de lieftalige Orphea. Een
opoffering heeft de prins zich evenwel moeten
In de Fransche Republiek za1 de mi
nister W aldeck-Rousseau een wets
ontwerp in de Kamer van Afgevaardigden
brengen ter beteugeling van de vrjjheid
der drukpers. Natuurlijk achten de Regee-
riogsmannen zoo'n maatregel noodzakeljjk
nu zjj op de vingers getikt kunnen wor
den in hun beleid.
Dat ziet er allesbehalve prettig uit voor
die Fransche journalisten welke gewoon
zjjn de zaken te zeggen zoo ze zjjn
altjjd als het wetsontwerp van Waldeck-
Rousseau wordt aangenomen.
Duitschland.
Keizer Wilhelm zou dezer dagen een
bezoek brengen aan de stad Elberfeld, doch
de reis werd plotseling afgezegd, naar het
schjjnt fen gevolge der ontdekking van
een anaichistisch complot.
De samenzweerders, waaronder vjjf of
zes Italianen, werden verraden, zjj hebben
zich door de vlucht kunnen redden. Een
dertigtal anderen, Italiaausche werklieden,
anarchisten en socialisten, zjjn uit Elber
feld verdreven.
Engeland.
Aan de overzjjde van het Kanaal wordt
de verloving van koningin W i l h e 1-
mina met hertog Heinrich Meck-
1 e n b e r g-S c h w e r i n met sympathie
begroet.
De limes zegt, dat de sympathie en de
belangstelling in de verloving van konin
gin W i 1 h e 1 m i n a niet verminderd zal
worden door de jongste eu naar wjj ver
trouwen voorbjjgaaDde vervreemding van
Hollandscbe gevoelens voor Engeland.
Engeland is te veel verschuldigd aan
het Huis van Oranje om de kracht te verge
len der oude banden die het met Nederland
verbonden, wjjl enkele Hollanders ons op
ongerechtvaardigde wijze beleedigd hebben.
De Morning Post zegt: Wjj zjjn ver
heugd dat het nobele koninkrjjk Neder
land, dat door zoovele historische banden
aan Engeland verbonden is, weldra een
Prins Gemaal zal bezittenen terwjjl wjj
onze nederige gelukwenschen aanbieden
aan Koningin W i 1 h e 1 m i n a, zjjn wjj
verheugd aan het Nederlandsche volk de
verzekering te kunnen geven van onze
volkomen instemming met zjjn vreugde.
Oostenrijk-Hongarije.
In Oostenrjjk heeft in de eerste helft
van dit jaar een ware perswoede geheerscht.
Niet minder dan 1547 dagbladen werden
er veroordeeld.
De «misdaden» die tot deze veroordee
lingen aanleiding gaven zjjn te verdeelen
als volgt251 van majesteitschennis (van 1
getroosten afstand te doen van zjjn aanspra
ken op den troon, ten gunste van zjjn jongeren
broeder prins Eriedrich maar die opoffering
viel hem niet zwaar. Hjj voelt weinig roeping
om als vorst (e heerschen, des te meer echter
om kunstenaar te zjjn.
Allen zwjjgen eerbiedig, als prins Karl op
staat.
Hjj hcudt een schitterende toespraak en over
handigt vervolgens den jonggehuwde, in naam
van Zijne Majesteit, een hooge ridderorde, als
een klein bewjjs van hulde aan zjjn zeldzame
trouw 1
Diep getroffen besluit hjj zjjn rede:
God zjj met u, lief, jong echtpaar, de
liefde beschjjne voortaan uw levenspad met den
sterrenglans van het gelnk. Heft de glazen op,
dames en heereD, een heildronk aan het jorge
echtpaar, Ludwig en Anna Von Uhlenhorst. Zjj
leven I
EINDE.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maandon voor Haarlem 1,10
104
