NIEUWE
hDagBlaó voor <3toorè- on S£uió-<JCollanó.
De taak van den
Katholieken leek.
No. 4619.
Zaterdag 20 October 1900
25ste Jaargang
vu
De pleegzoon.
BUITENLAND.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p, 1,40
Voor het buitenland c i 2,80
Afzonderljjke nummerst0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAïï: St. Janstraat Haarlem;
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dieustaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
(blot.)
Ons artikel van gisteren besluitend, vra
gen wjj verderWaariu of waar ligt nu
in dezen viervoudigen strjjd de taak van
den Katholieken leek dan is het ant
woord gemakkelijk. Zijn taak bestaat hierin,
dat hjj gehoorzaam en gewillig de roep
stem der Kerk volgt en onder de leiding
der door God aangestelde herders, den Paus,
en de Bisschoppen, trouw en moedig, met
volle hoop op de zegepraal, dien strijd voe-
re en wèl op de hem toegewezen post.
Dit zal misschien aan menigeen toch te
streng voorkomen. Wat heeft dan de Kerk
met het arbeidersvraagstuk, met het socia
lisme, wat met democratie en volks-souve-
reiniteit, wat met het Staatsgezag te maken
Wjj antwoorden alles
Het is inderdaad verrassend, hoe in de
juiste oplossing van de brandende vragen
des tjjds juist zulke beginselen en leerin
gen ter hulp genomen moeten worden,
welke niet uitsluitend tot de bloote natuur
leer of wijsbegeerte behooren, maar eigen
lek geheel op het gebied der Christelijke
leer en daarmee op het gebied van het ker-
keljjk leergezag thuis behooren.
Van den anderen kant zjjn deze tjjds-
en twistvragen van dien aard, zooals de
ondervinding leert, dat enkel een door God
gegeven en door Hem geleid leer gezag
de juiste oplossing, de voor uitvoering nood
zakelijke middelen en den voor handhaving
noodzakeljjken waarborg geven kan.
De leer en leiding van het kerkelijk ge
zag moet de Katholieke leek in dezen so
cialen strjjd volgen, wil de zegepraal be
haald worden. Daarin heeft de Katholiek
vóór alle anderen een ontzagljjk voordeel,
dat .hjj in dezen zóó moeiljjken en inge-
wikkelden strjjd niet blinde en onervaren
leiders volgt, maar een opper-veldheer en
generaals, aan wie de Geest der waarheid
FEUILLETON.
Een lentedag in het Zuiden 1 De hemel en de
zee zjjn donkerblauw, allee schittert in den zoc-
neschjjn, en zacht ruiechend rollen de golven
op het etrand der Riviera, waar de Lente haar
intocht reede gehouden heeft in al haar pracht,
terwjjl gindB in het Noorden nog sneeuwstor-
men over do aarde heentrekken.
Hier bestraalt de zon met haie gouden etralen
huizen en villa's der stad, die in een breeden
halven cirkel lan gs den oever gebouwd is.
Slanke palmboomen heffen hunne kruinen ten
hemel, laurier-en myrtheplanten woideu groen.
Duizenden hiel en half geopende bloemen, die
in klcu.r afwisselen tusechon zacht wit ea hel
der rood, schitteren tusechen de donkere blade
ren der kamelia's en alles bloeit in volle pracht
op de bergen, rondom ziet men kloosters, waar
van de muren door den ouderdom verweerd
zjjn, en kerken, omringd door hooge cypressea
vriendeljjke dorpjes verrjjsen hier en daar in
de verte, en boven alles uitsteken de met sneeuw
bedekte kruinen der Alpen, waarop de zonne
stralen weerkaatsen.
Nizza vierde een zijner voorjaars en bloemen-
feesten, en wat de stad in hare omgeving aan
vreemdelingen en inwoners herbergde, was toe
gestroomd. In eindelooze rjjen bewogen zieh de
opgesierde wagens achter elkanderieder raam,
als leidsman en raadgever is medegedeeld
geworden en aan wie een ondervinding van
twee duizend jaren tot richtsnoer dient.
Terwjjl anderen, door verschillende win
den en stormen van leeringen en meenin
gen heen en weer gedreven, nu eens deze,
dan weer die oplossing beproeven heden
een gebouw van Staats- en Maatschappij
leer en wetgeving oprichten en, eer het ge
heel voltooid is weder omverhalen
biedt de Katholieke Kerk een geneesmid
del voor alle sociale kwalen van allerlei
aard, en leert met onfeilbare zekerheid die
beginselenwelke alleen het vaste funda
ment van een op godsdienst, recht en naas
tenliefde opgetrokken, menscheljjke maat
schappij leveren. Tegenwoordig blikt zelfs
een ongeloovige wereld te zamen met de
Christenheid naar den grooten Opperherder
en leidsman, die God aan Zjjn Kerk ge
schonken heeft in den strjjd van onze da
gen en die door zjjn bewonderenswaardig
herderljjk schrjjven over het arbeiders vraag
stuk, over de Christelijke inrichting der
Staten en over de plichten der Cbristeljjke
burgers, over de menscheljjke vrjjheid, over
het Christelyke huweljjk, over de geheime
genootschappen, over de vrjjheid en onaf-
hankeljjkheid der Kerk, alle trouwe zonen
van de Kerk h un plaats en taak in dezen
strjjd aanwjjst naar Leo XIII. In dat
zelfde herderljjk schrjjven geeft de Paus
echter ook menigen belangrjjken wenk over
de, keuze der geëigende wapenen en hun
gebruik. Daaronder worden de Katholieke
pers en de Katholieke organisatie geheel
bjjzonder genoemd. Hiermede komen we
tot het meer praktische antwoord op onze
hoofdvraag de taak van den Katholieken
leek in den strjjd van onze dagen.
Terwjjl het nameljjk de zaak van de
herders der Kerk is, de leidende leerin
gen en beginselen te verkondigen, de kin
deren der Kerk tot het onderhouden daar
van aan te sporen en in de practische
uitvoering daarvan, voor zoover ambt en
positie het vordert, den weg te tocmen is
ieder balkon was vol toeschouwers, en op de zijpa
den onder de palmboomen verdrong zich eer.e
nieuwsgierige menigte, waartusschen overal de
bruine, schilderachtige gestalten der visschers
opdoken.
Op het corso was de bloemenwedetrjjd in vol
len gang, onophoudelijk doorkruistenjde geurige
bouquetten de lucht, hier hun doel bereikend
elders bet missend Bloemen, die in het Noor
den als zeldzame en kostbare gekweekt werden,
zag men hier met kwistige hand rondstrooien.
Daarbij overal wapperende zakdoeken, jubelen
de kreten, schoone muziek en bedwelmende geu
ren van viooltjesen dit tooverachtig schoone
beeld gebuid in sen helder licht, dat hemel
en aarde schoen te vervullen.
Op bet ierras van eene der fraaiste huizen
stond een kleine groep heeren, blijkbaar lands
lieden, die elkander hier ontmoet hadden, want
zjj voerden hun gesprek in de Duitsche taal.
De levendige deelneming, waarmede de beide
jongsten het bevriende schouwspel volgden, ver
ried, dat het voor hen nog nieuw was, terwijl
de derde, een man op rijperen leeftijd, het met
tamelijk onverschillige blikken bstchouwde.
Ik zal bu gaan, zeide hjj, terwjjl hjj op zjjn
horloge keek. Men wordt letterlijk suf van al
dit gewoel en al deze drukte, zoodat men naar
een rustig plaatsje begint te verlangen. De hee
ren bljjven zeker nog wat?
De jonge heeren schenen dit wel van plan te
zjjn, en de eene, een schoone, slanke man, blijk
baar een offi cier in burgerkleeding, antwoordde
lachend
Zeker, mjjnheer van StettenWjj gevoelen
het de zaak van de Katholieke leeken,
deze roepstem der Kerk te volgen en de
hand werkdadig aan den ploeg te slaan.
In deze feiteljjke leiding van den strjjd
moet een dubbel moment onderscheiden
worden
lo. de verdere verbreiding van de Ka
tholieke leer en beginselen en beschou
wing, de schepping van een openbare Ka
tholieke meening, de invloed der openbare
meening buiten de Kerk, werkzame opwek
king en aansporing tot krachtig ingrjjpen,
waarschuwing voor het dreigend gevaar.
Hierin ligt een groot en hoogst beteeke-
nisvol veld van werkzaamheid voor de Ka
tholieke pers hierin echter ook een even
gewichtige en beteekenisvolle taak van den
Katholieken leekom die pers naar ver
mogen te ondersteunen en door alzjjdige me
dewerking de taak van die pers mogeljjk
de maken. Wien in 't algemeen de betee-
kenis en den invloed van een goed geleide
pers in den modernen tijd begrjjptmoet
onvoorwaardelijk in de ondersteuning van
de Katholieke pers een geheel uitstekend
gedeelte van de taak der tegenwoordige
Katholieken zien, en een plicht en offer
vaardigheid, die men bjjna als een gods-
dienstigen plicht kan bestempelen.
2 o, Het tweede moment is het doen en
handelen in den zin der kerkeljjke leer, en
wèl op alle gebied, waarop de tegenwoor
dige strjjd woedt, op sociaal, politiek en
godsdienstig gebied. Dit gaat een ieder af-
zonderljjk aan, een ieder in zjjn eigen kring
en in zjjn privaat, persoonljjk leven.j
Hiermede is echter de taak van den Ka
tholiek nog niet afgeloopen. Een nog ge
wichtige plicht wacht onsde plicht van
het openlyk, gemeenschappelijk, goed geor
ganiseerd handelen. Natuurljjk zjjn hierme
de offers, moeite en arbeid verbonden er
moet geld, tjjd en gemak opgeofferd wor
den. Doch waar bestaat er een plicht zon
der offer Plicht echter, hooge en gewich
tige plicht van de Katholieken is heden
ten dage eene openbare, algemeene organi-
nog volstrekt geen behoefte aan rust, en voor
ons, bewoners van het Noorden, heeft dit feest
iets betooverends, niet waar, Wittenau Ha,
daar komen de Wildenroods aan I
Dat noem ik nog eens smaak de wagen ver
dwijnt bjjna onder de bloemen, en de schoone
Cecilia ziet er van top tot teen als eene len
tefee uit.
De wagen, die juist voorbjj reed, onderscheid
de zich inderdaad door eene bjjzonder rjjke
versiering van bloemeo. Hjj was van boven
tot beneden met kamelia's versierd, koetsier en
palfrenier droegen ruikers van deze bloemen
op den hoed, zelfs de paarden waren er mee
getooid.
Op de voorste bank zat een heer, eene
trotscha, voorname verschijning, en eene jonge
dame in een gewaad van glinsterend roode zjjdi;
een fraai wit hoedje, met rozen versierd, prjjkte
op het donkere haar. Op de achterste bank had
een jonge man plaats genomen, die moeite had,
om de menigte bloemen te bergeD, die van alle
kanten ala een geurige regen op den wagen
neervielen. Daaronder waren de kostbaarste rui
kers, waarvan elk eene vereering voor het
schoone meisje beteekenda, dat lachend tus
echen deze bloemenpracht zat en met stralende
oogen op het bedrijvige leven om zich heen
staarde.
Oak de officier had een ruiker viooltjes ge
nomen en wierp hem nu met behendige hand
in den wagen, maar in plaats van de dame
ving haar begeleider hem op, en wierp hem dan
onverschillig bij de andere, die achter hem een
heelen stapel in den wagen vormde.
satie. Wat dit zeggen wil en beteekent
hebben de Katholieken van Duitschland ge
toond sinds de dagen van den Kulturkampf.
Nemen wjj Katholieken van Nederland
daar een voorbeeld aan door een krachtige
organisatie, gestennd door een werkdadige
pers.
Frankrijk-
Naar aanleiding van een courantartikel
heeft Urbain Gohier met Graaf Jean
de Sabrun-Pontèves geduelleerd.
Er werden twee schoten gewisseld zonder
dat de helden zich hebben geraakt. De
eer was gered.
Te Parjjs, in het park van het Lu
xembourg is gisteren, onder hevige re
genbuien, het standbeeld van C h o p i n
ingewijd. Het standbeeld, een baste op een
hoog voetstuk, is het werk van den beeld
houwer Dubois. De heer Peru, een
der leerlingen van C h o p i u, voerde het
woord.
Oostenrijk-Hongarije.
De ve rhouding tnsschen het Vaticaan en
denKeizer vanOostenrjjk schjjnt in de laatste
dagen minder gespannen te z|j'd.
In Oostenrjjksch-Tirol hebben de libe
rale en nationale Duitschers een manifest
uitgevaardigd waarin zjj het clericalisme
den erfvjjand des lands noemen. Zjj zeg
gen in dat manifest, dat het gemeenschap
pelijk streven van alle vrijheidlievende par
tyen moet zjjn, het land uit anti-Duitsche
handen en uit de betoovering van de duis
tere reactie te bevryden.
Eeu hevige stryd wordt er tegemoet
gezien.
Engeland.
De Daily Mail bevat een lang telegram
nit Marseille, waarin gemeld wordt dat
Dr. L e y d s toebereidselen heeft gemaakt
voor K r u g e r's ontscheping te Marseille.
De correspondent verneemt uit Fransche
bron dat L e y d s en de deputatie in Den
Haag nog hopen op een tnsschenkomst der
Mogendheden op het laatste oogenblik,
waardoor aan de Zuid-Afrikaansche Repu
bliek een ruime mate van zelfstandigheid
onder strenge suzereiniteit en toezicht van
Nu, voor mjjnheer Dernbuig wat hjj juist
niet bestemd, sprak de officier, die de bloemen
geworpen had op geërgerden toonHjj zit na
tuurljjk weer in den wegen der Wildenroods,
met ziet hem tegenwoordig met meer dan in
hun gezelschap.
Ja( sedert deze Dernburg verschenen is, ljjken
alle andere betrekkingen overvloedig geworden
te zijn, voegde Wittenau er bjj, terwjjl hjj den
wagen met somberen blik nakeek.
Hebt hjj dat ook reeds gemerkt? vroeg
de jonge cfficier. Ja, millionaire genieten helaas
altjjd den .voorrang en ik geloof, dat mjjnheer
van Wildenrood deze eigenschap van zjjne vrien
den op den rechten prjjs weet te stellen, want
somtijds laat het geluk in Monaco hem in den
steek.
Maar daar kan toch geene spraak van
zijn, antwoordde Wittenau bjjna gemeljjk. De
vrijheer maakt den indruk van een ridderljjk
man en verkeert in de eerste kringen.
De andere haalde lachend de schouders op.
Dat bewijst nog niets, mjjn beste Witte
nau. Juist hier in Nizza verdwjjnt de afschei
ding tnsschen voornaam gezelschap en avontu
riers op bedenkelijke wjjze. Men weet niet goed
waar de eene stand ophoudt en de andere be
gint, en uit dezen Wildenrood kan men niet
goed wjje worden, oi zjjn adel wel echt is.
Wordt vervolgd.)
IABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels .50 Gent
A.GITE MA NON AGITATE.
