NIEUWE
t&agêlaó voor <3tooró- en Stuiè-óCollanè.
Portret
Oorzaken en gevolgen.
No. 4627,
Dinsdag 30 October 1900.
25ste Jaargang,
l fl. Hertog Hendrik ran Mlentwg-Schm
De pleegzoon,
feuilleton.
BÜIÏiliMjANl),
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer77>
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte]
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KOPPERS.
van
Vervolg.)
Onze abonné's kunnen dit portretfor
maat 42 by 81 cM., aan ons Bureau tegen
betaling van 6 cents afhalen of door den
courantenlooper laten meebrengen.
Onze abonné's buiten de stad zenden wy
het toe na ontvangst van 7 cents in post
zegels.
Daar een ieder zich ongetwijfeld de beel
tenis van den a. s. Prins-Gemaal zal wil
len aanschefienmeenen wij de gelegen
heid niet te mogen laten voorbijgaan deze
schoone premie voor een luttel bedrag on
zen abonné's aan te bieden.
Klagen en nog eens klagen is tegen
woordig aan de orde van den dag het
zit, om eens een «geyktei uitdrukking te
bezigen in de lucht. En waarover wordt
er geklaagd Over alles en nog watmaar
niet het minst over de lieve jeugd.
Of die klaagtonen over alles en nog wat
altoos gegronde redenen hebben, dit laten
we hier liever onbeslistmaar wel willen
wy als onze vaststaande meening openlijk
uitspreken, dat de klachten over de lieve
jeugd vaD tegenwoordig niet ongegrond blij
ken te zyn.
We bedoelen hier allerminst medeom
elke kwajongensstreek te brandmerken, als
een halsmisdaad verre van daar Ieder
menschdie niet vergeten is, dat ook hy
jong is geweestzal op dit punt terdege
een onderscheid weten te maken.
Maar wanneer wy eens nagaan welke
de geest is, die tegenwoordig het jong-Hol-
land beheerscht, dan durven we zonder
groote tegenspraak te duchten te con-
stateeren dat die geest alle welgezinden
vervullen moet met angst en kommer voor
de toekomst. Want daar is in de hoofden
Vader, dat was onnoodig, sprak de jonge
man op een toon van verwjjt.
Voor n misschien, ik hield het voor
noodzakelijk, was het kalme antwoord. De Von
Wildenroods behooren tot den oudsten adel
van het land. De oude vrijheer schijnt wat ver
kwistend geleefd te hebben, genoot echter de
algemeene achting. Na zijnen dood werden de
goederen verkocht en kwamen tegen een aan
zienlijken prijs in de handen des konings, on
der bediDg, dat de weduwe in het slot zou
blijven wonen dat komt overeen, met het
geen mijnheer Von Wildenrood u gezegd heeft
voor wien ik overigens niet de minste eympa-
thie gevoel. j
Maar gij kent hem nog niet. Oskar is een
goed ontwikkeld man, die in vele zaken ean j
helder inzicht heeft.
j)#t kan wel zjjn, maar een man, die i
niets beters weet te doen, dan de familiegoede-
ren, zoodn hij er eigenaar van geworden is,
tegen een zoo hoog mogelijken prijs te verkoo-
pen, den dienst van zijn vaderland te verlaten, i
en 'zorder beroep, zonder eenige vaste werk-
zaamheid in de wereld rond te zwerven, boe- j
zemt mü niet bijzonder veel achting in. Dit zi-
geunerleven, dat voorttrekken van de eene
plaats naar de andere, zonder een vaderland,
en in de harten der jongelui gevaren eeu
geest van opstand en verzet, een geest van
revolutie, zouden we bijna willen zeggen,
tegen alles wat den naam draagt van ge
zag Een geest van opstand en verzet te
gen het gezag der ouders, tegen het ge-,
zag der onderwijzers, tegen het gezag der
politie.
Vragen we naar de oorzaken van dit
noodlottig verschijnsel, dan wordt door ve
len als de voornaamste oorzaak van dezen
ramp genoemd de geest, die er heerscht
aan onze inrichtingen van openbaar on-
derwys, zoowel van het hooger als van
het lager onderwijs.
Wij voor ons zjjn er verre van af om
een lans te breken voor de openbare school,
wat haar opvoedkundige waarde betreft.
Maar toch moeten wy er op wijzen, dat
net onbilljjk is om by alle voorkomende
gevallen maar altijd te zeggendaar
moet de school voor zorgen
Ongetwijfeld, een school, waar over God
en zyn gebod gesproken wordt, kan ont
zaglijk veel doen in het belang van de
jeugdmaar daaruit volgt nog niet dat
zij volstrekt alles kan doen. Zelfs de gods
dienstige school is met totale lamheid ge
slagen, wanneer het huisgezin niet mede
werkt en niet krachtig medewerkt, wan
neer het huisgezin niet op de allereerste
plaats het voorbeeld geeft van orde, van
eerbied voor het bestaande gezag, in één
woord het voorbeeld van christelyken zin.
Iedere plek toch die niet door het goe
de is ingenomen, is eene verovering van
het kwade. Hoe zonneklaarhoe uiterst
scherp komt deze waarheid uit bij de hui
selijke opvoeding! Wanneer het huisgezin
niet meewerkt, dan is alle arbeid, door
geesteljjke en wereldlijke overheden ver
licht, ijdel en vergeefsch. En daarom is het
zoo treurig, dat in zoo menig huisgezin op
zoo'n schamperen toon gesproken wordt
over degenen, die in overheid zyn gesteld.
Daarom is het zoo treurig, dat door bur
gers party getrokken wordt voor een straat-
dat najagen van de genoegens dezer wereld,
staat mjj tegen en grieft mjj in het diepst
mjjner ziel. Ik vind het ook lang niet naar
behooren van den vrjjheer, dat hjj zijne zuster
in zoo'n leven laat deelen.
Hjj houdt innig van Cecilia en zjj heeft
niemand dan hem op de wereld. Moest hij zijne
eenige zuster in vreemde handen achterlaten
Dat zou misschien beter geweest zija. Als
men een jong meisje aan hare geboorteplaats en
hare familie ontrukt, dan berooft men haar van
den grond onder de voeten.
Maar dien zal ze hier bjj ons weder vinden.
Gjj bemint haar nu eenmaal en als gjj zeker van
hare liefde zjjt
Zou ik anders haar jawoord gekregen heb
ben riep Erich uit. Ik heb u immers geschre
ven, vader, hoe zij door een sehare van aan
bidders omringd is, hoe allen haar huldigen
en vereeren. Zjj had onder zoo velen maar te
kiezen, en zjj koos mij 1
Dat juist verwondert mjj, sprak Dernburg
op koelen toon. Gjj bezit niet een enkel van
die schitterende eigi nschappen, welke meisjes
van deze opvoeding, en dia zooveel aanspraken
kunnen doen gelden, verlangen.
Mast hoe dat ook zij, ik wil eerst freule Von
Wildenrood en haren broeder pertoonljjk leeren
kennen. Wjj zullen hen uitnoodigen naar Odenr-
berg te komen, en dan zullen wjj zien. Intus-
schen verzoek ik u wel aan de zaak nog niet
meer publiciteit te geven, dan nu reeds gedaan is.
Bjj deze laatste woorden verliet hjj zjjne ka
mer en ging naar zjjne bibliotheek, die er vlak
naast lag.
bengel ten nadeele van de politie; daarom
is het ook zoo jammer, dat zelfs vereeni-
gingen wier leden het gezag moeten doen
eerbiedigen volgens de grondstellingen van
hun uitgangspuntmaar al te vaak door
verkeerde leiding den eerbied voor het ge
zag leeren verachten. O, hoe demoralisee-
rend werkt zulk een handelwijze
Het huisgezin moet medewerken by de
opvoeding der jeugd, de school kan onmo
gelijk alles doen. Wy gaan verder en zeg
gen Het huisgezin is de eerste en voor
naamste factor by de opvoeding van het
jeugdig geslacht. En juist omdat in het
haisgezin de plicht der opvoeding in onze
dagen zoo menigwerf jammerlijk wordt ver
waarloosd, juist daarom vallen er zoovele
ongebondenheden by de jeugd van tegen
woordig waar te nemen.
Een groote oorzaak van het verwaarloo-
zen van den plicht der opvoeding in het
huisgezin moet worden gezocht in de uit
huizigheid. Vooral willen we nadruk leg
gen op de vergaderkoorts, een kwaal van
onze dagen. Na het voleinden van de dag
taak moet vader ijlings naar die of die
vergadering, die gewoonlyk tot laat in den
avond duurt. En dit is niet voor een en
kelen avond in de week, neen verschei
dene avonden per week worden door de
vergaderingen van verschillende vereenigin-
gen, waarvan men lid is, in beslag geno
men, terwyl men t'huis grijpt naar een cou
rant, die als een omgekeerde vuilnisbak het
z. g. nieuws van den dag te lezen geeft
ter vorming van den afschuwelijken neu-
traliteitsgeest die geen rekening houdt met
God of gebod.
Wy vragen in gemoede aan hen, met de
opvoeding der jeugd belast, wie zij ook
mogen zyn is 't niet uw eigen schuld
dat de jeugd bedorven wordt
Italië.
In de jongste zitting van den gemeen
teraad te Florence heeft een heftige anti-
Erich was op een stoel neergezonken en
ondersteunde het hoofd met de hand.
De wjjze waarop zjjne verloving in zjjne ge
boorteplaats opgenomen weid, was ontmoedi
gend en beklemmend voor hem geweest. Hij
had zelfs niet aan de mogeljjkheid van tegen
werpingen gedacht, en verwacht, dat zjjn vader
zjjne keuze met bljjdschap zon begroeten.
In plaats daarvan werden bedenkingen opge
worpen, twjjfel gevoed en inlichtingen ingewon
nen. Zijn vader scheen een formeel wantrouwen
te koesteren, en 't was duideljjk, dat hjj het
beslissende woord nog niet wilde uitspreken. De
jonge man voelde, dat het bloed hem naar het
noofd steeg bjj de gedachte, dat zjjne verwende,
verafgode bruid en hare trotsche broeder hier in
Odensberg eerst een soort vaD proeftjjd zouden
moeten doorstaan, voor zjj als leden van de
familie opgenomen werden.
Daar werd de deur geopend en hjj schrikte
uit zjjne droomerjj op.
Egbert 1 riep hjj, van bljjdschap opsprin
gend en den binnenkomende tegemoet snellend.
Deze bood hem de hand.
Wees welkom in het vaderland, Erich
Ja, ik ben lang van u weggebleven, zoo
lang, dat mjjn geboorteland mjj bjjna vreemd
geworden is, sprak Erich den handdruk beant
woordend, en wjj hebben elkander in geen eeuw
gezien.
Ja, maar ik ban ook tweo jasr in Enge
land geweest en eerst sedert korten tjjd weder
terug. Maar zeg mjj nu eerst eens, hoe het met
u gaat
Egbert Kuneck was ongeveer van denzelfden
Engelsche betooging plaats gehad, en hef
tige woorden zyn er gesproken naar aan
leiding van een gift van 100 pond sterling,
eenige maanden geleden door Lord Bo
rn e r s e t voor de armen der stad afge
staan ter gelegenheid van een overwinning
door de Engelschen in Transvaal behaald.
Het raadslid, M i n u t i republikein, heeft
den voorzitter T o r r i q i u n i geïnterpel
leerd, hem in krasse termen verwytende,
dat geld, gekleurd door het edelmoedige
bloed der Boeren, die voor de vryheid strij
den, aangenomen te hebben. Het feit dat
de voorzitter het inkomen van de gift ge
heim gehouden heeft van de maand Mei
af, bewees, meende de heer M i n u t i, dat
hy gevoelde dat de aanneming daarvan een
schande was voor Florence. Te eerder had
men deze aalmoes van het Engelsche Im
perialisme moeten weigeren daar de uitin
gen daarvan zelfs de Italianen bereiken.
De Engelscka autoriteiten op Malta heb
ben daar het gebruik vau Dante's taal
verboden.
De rede van het raadslid M i n u t i, ge
volgd door een door hem voorgestelde motie
van sympathie voor de Boeren deed het
publiek iu levendige toejuichingen uitbar
sten, zoodat de kreten <Leve de Boeren
in de zaal weerklonken en de voorzitter
om een einde aan de betooging te maken
dreigde de tribune te zullen doen ontruimen.
Duitsehland.
De Keizer van Duitsehland heeft den
honderdsten geboortedag van wylen gene
raal veldmaarschalk graaf Von Moltke
feestelijk herdacht. In het keizerlijk paleis
had een dejeuner plaats, waaraan keizer
Wilhelm den volgenden dronk instelde
«Ons glas zy gewjjd aan de nagedachtenis
van den grooten veldmaarschalkdie door
niemand geëvenaard is als overwinnaar en le
geraanvoerder op het slagveld, als leeraar en
voorganger in den vrede en als trouw vriend
en dienaar van mijn huis en mijn persoonaan
den naam en de herinnering van den veld
maarschalk. Moge zyn geest steeds mynen
generalen staf ook later naar nieuwen ar
beid en nieuwe overwinningen voeren.
De strijd in Zuid-Afrika.
In de laatste dagen hoort men uit alle dee
len van het oorlogsterrein van gevechten. Dan
leeftijd als de jonge erfgenaam, maar in verstand
seheen hjj jaren onder te zjjn. Zjjn uiterljjk
maakte den indruk van manneljjke kracht en
zjjne hooge gestalte overtrof die van Erioh zoo
ver, dat deze tegen hem op moest zien.
Het door de zon en de lacht gebruinde ge
laat, was niet schoon, maar er lag geestkracht
en energie in eiken trek. Over het dichte, blonde
haar en den blonden baard lag een rosachtige
gloed en onder een hoog, breed voorhoofd lagen
een paar donker grjjze oogen, met eene eigen
aardige koele, en ernstige uitdrukking.
De man zag er uit, of hjj tot nu toe slechts
de moeiten, en niet de vreugde des levens ge
kend had.
Ook uit zjjne bonding sprak iets terugstoo-
tends, een sooit trots, maar die op dit oogen-
blik getemperd werd, hoewel deze trek toch
nog het meest uitkwam, en op heel zjjn wezen
een eigenaardigen stempel van zelfstandigheid
drukte.
O, ik ben weeT geheel hersteld, antwoordde
Erich, als antwoord op de vraag naar zjjn wel
stand. De reis heeft mjj natuurljjk wat vermoeid,
de verandering van klimaat doet mjj ook geen
goed, maar ik hoop, dat dit spoedig voorbjj
zal gaan.
Egberts oogen bleven aan het gelaat van den
jongen man hangen, dat heden bjjzonder bleek
en afgemat zag en zjjne stem klonk zachter, als
hjj antwoordde
Zeker. Gjj moet eerst weder aan het Noor
den gewend zjjn.
Wordt vervolgd.)
i IKLEHSI U£ ('0IR11T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 3 2,80
4fzonderlyke nummers0,08
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem:
PRIJS DSR ADVBRTBNTIBN,
AGITE MA NON AGITATE.
9
