I E W E
fbagBlaó voor <3Vooró~ en &uió-<Xollanö.
Vrijheid.
Mo. 4639.
Woensdag 14 November 1900,
25ste Ja$rg?mg.
De pleegzoon.
BUITENLAND.
IABONNBMEJNTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderljjke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen;
Bïï&EAU: St. Janstraat Haarlems
/1,10
«1,40
«2,80
«o.oe
PBIJS DBB ADVBBTBIfTIBH,
50 Gent
71/»
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte|
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Hoe luid schalt dit woord in onze da
gen Men zucht naar vrjjheid, men spreekt
van vrijheid, men zou willen sterven voor
de vrijheid en helaas, men hunkert naar
eene vrjjheid die ons tot de grootste sla
vernij voert!
Wat een dwaling vrjjheid te zoeken in
ongebondenheid buiten godsdienst. Ea toch
wordt maar al te dikwjjls onze jeugd voor
gehouden, dat godsdienst dwingelandij be
vordert. Maar wjj vragenhoe kan gods
dienst de vjjandin zijn der vrjjheid
Waar was vrjjheid vóór den godsdienst
van Christus op deze wereld
Was zij in Rome Wjj weten toch
dat de Romeinsche edellieden dikwjjls da
grootste dwingelanden waren. Was er vrjj
heid in Athene Langen tjjd hing de vrjj
heid daar af van een schandelijke balling
schap, omdat de overheid de macht van
roem en deugd vreesde. Genoot men vrij
heid in Sparta? Sparta had zijne slaven,
helots geheeten.
Vóór Christus was de wereld vol van
slavernjj en dwangde menschen verdruk
ten elkander. En wie brak deze ketenen,
wie maakte de slaven vrjj, wie bracht licht
en vrjjheid? Christus riep de menschen
tot de vrjjheid der kinderen Gods. Christus
sprak «Gjj hebt maar één Meester en één
Vader, en dat is God. Voor God zjjt gij
allen geljjk, want gjj zijt allen zjjne kin
deren.» Zoodan was het 1 j)k van geljjkheid
gevormd. En inderdaad, de Christus zelf
werd ten dien opzichte ons voorbeeld. Hij
daalde af tot het laagste dienstbetoon. Hjj
heeft de voeten zjjner Apostelen gewasschen
en van den top van den Calvarieberg
strekte Hjj zjjn armen uit om de wereld,
die hem gehoond had, ja, die hem aan het
kruis had genageld, te zegenen.!
Op dien ljjdensweg werden armzalige
slaven deelgenooten in Zjjn glorie en ma
jesteit, daar verkregen zjj de vrjjheid der
ziel,welke de moeder is van alle ware vrjjheid.
FE ILLS TON.
{Vervolg.)
Eindelijk deed hjj moeite, om vriendschap te
«luiten met Puk, wat hem volkomen gelukte.
Dat bleef niet zonder invloed op M- j», die
langzamerhand hare krijgshaftige «temming op
gaf en vertrouwelijker werd. Zjj begon du ook
te praten en vetschillende zaken te vertellen.
Het ondeihoud was goed op gang, toen Von
Wildenrood plotseling vroeg, zonder dat zjj er op
verdacht wasGj) zjjt nu dus nut bang meer
voor mjj
Ik De jonge dame wilde het driest te
genspreken, maar kon toch niet verhinderen,
dat een donkere blos hare wangen kleurde.
Ja, gjj juffrouw Maja. Ik zag het dui-
deljjk bjj onze eerste begroeting of wilt gij
dat ontkennen
Msja's kleur werd nog booger. Hij had maar
al te goed gezien, doch zij ergerde zich over
dezen scherpen blik en vond het lang niet aar
dig om daar nu nog aan herinnerd te worden.
Spot gij nu met mjj. mijnheer Von Wil
denrood? vroeg zjj op halfboozeu toon.
Hjj lachte en het was eigenaardig, hoe voor-
deelig zjjne trekken daarbjj uitkwamen. De som
bere plooi op het voorhoofd scheen to verdvjj-
Uen, al de diepe, scherpe Ijjnen werden zach
ter en ook de stem klonk aangenamer, toon
hjj antwoorddeZie ik er uit, of ik spot-
De Christeljjke godsdienst is een en al
vrijheid. De Christus heeft de wereld ver
lost uit de slavernij.
Wjj zien de Apostelen door de joden
bedreigd en de H. Petrus zegt hun
«Gjj hebt Hem gedood die uw Weldoe
ner was, die van den dood verrezen is.
Men verbiedt den Apostelen de leer van
den Christus te verkondigen, doch zij ant
woordden, dat het beter is aan God dan
aan de menschen te gehoorzamen cd zjj ver
heugen zich waardig bevonden te zjjn voor
Zjjne zaak den dood te ondergaan, De H.
P a u 1 u s deed in zijne gevangenis den
Consul sidderen en beven manmoedig be*
riep bjj zich op den Keizer en zijn bur
gerrecht.
Gedurende drie eeuwen zien wjj de mar
telaren hunne beulen en dwingelanden
trotseeren, van wien de Consul in de te
genwoordigheid der rechters getuigde
«Nooit he]p ik dergeljjke menschen ge
zien» De H. Ambrosius verbiedt aan
Keizer Theodosius den tempel, om
dat hjj zoovele Thessaloniërs had omge
bracht en de H. Joannes Chrysos-
t o m u s hekelt keizerin Theodosia,
omdat zjj eene weduwe had verdrukt. Pran-
ciscus van Assisië verbiedt zjjne
volgelingen Otho van Brunswijkje
gaan zien op zjjn terugkeer van Rome,
waar hjj zich tot keizer had laten kroneD.
Zoo manmoedig traden deze heiligen op
omdat plicht het hun gebood en om ons een
voorbeeld na te laten in den strjjd. En
wat zien wjj thans? Niets dan lafhartig
heid. Niets dan schipperen met de boos
heid.
Men vergeet dat de Christus, die de vrjj
heid bracht, de woorden heeft gesproken:
«Ik spuw ze uit de lauwen die noch koud
noch warm zjjn.» Ja, een oprecht Christen
kan men lasteren en verdachtmaken, zelfs
in boeien klinken, zjjne ziel bljjft altjjd vrij.
Wanneer de ziel van den mensch een slaaf
wordt, dan worden ook het huisgezin en de
volkeren dienstplichtig.
ten wil P Kunt gjj dat werkeljjk gelooveu
Mtj* keek hem aan. Neen, spotachtig za
gen deze oogen er niet uit, nu ten minste niet,
maar zjj oefenden weer dezelfde kracht uit, als
voorheen en lieten den blik niet los, dien zij
vast wilden houden en daar kwam ook weer
dat onverklaarbare gevoel van angst.
Het jonge meitje kon niet antwoorden, schud
de zacht met het hoofd.
Niet? vroeg Von SVildenrood. Nu, bewjjs
het mjj dan, dat de gast, die heden in uw huis
gekomen is, u niet meer afschrikt, en willig een
verzoek in, wilt.gjj dat doen
Eerst moet ik toch weten, welk verzoek
dat is, antwoordde Msja beklemd en met eene
vergeefsche poging den ouden, moedwiiligen
toon weer aan te slaan.
Von Wildenrood hoog zich tot haar over en
zjjne stem daalde tot een zacht gefluister, als
hjj zeide
Allen noemen u hier Majs, ieder in de
zen kring heeft daar recht toe, ieder spreekt u
aan met dizon naam, die schooner klinkt, dat
elk andere, zelfs dozen dezen mjjnhuer Ku-
neck mag dat doen, ik alleen moet het deftige
juffrouw gebruiken. Ik ben niet zoo vrjj, op het
zelfde recht aanspraak te maken als Cecilia, die
u als eeue zuster kan behandelen, maar mag
ik u ook Maja noemen?
Hjj had als bjj toeval hare hand genomen.
Het verzoek was noch driest, noch buitengewoon,
de oudere man kon zich immers deze vertrou
welijkheid gerust tegenover het meisje veroor
loven, met wier broeder hjj zich verzwagerde,
toch aarzelde Maja met haar antwoord, aarzelde
Met het Christelijk beginsel valt niet
ts schipperen en door verbanning van den
godsdienst, worden de laatste grondves
ten der vrjjheid vernield. Indien men de
deuren der kerk sluit, dan gaan de poorten
der gevangenissen open. Hjj, die het kruis
verwjjdertzal voor het zwaard moeten
buigen. Het volk weet het, en waar hun
hart nog niet bedorven is, kan het terug
gevoerd worden tot den Christus, niet door
een laffe vrees voor de goddeloozen, niet
door een lafhartige voorzichtigheid, maar
door een manhaftig optreden, niet ts vree
zen het aanzien der menschen.
Vrjjheid is de groote kreet van den dag.
Vrjjheid is de tyrannenkreet. Onder den
kreet der vrjjheid vormt men slaven, een
leger van misleiders die hun God verge
ten om in ongebondenheden pn wellust
den Schepper van het heelal geweld aan
te doen. Ja, de tyrannenmacht groeit can,
ontzaggeljjk staan de legers, het aantal der
moordende wapens worden vermenigvuldigd
en nieuwe gevangenissen en gekkenhuizen
dageljjks geopend.
De Franschman G u i z o t heeft niet ten
onrechte gezegd i «De liefde voor vrjjheid
vermindert wanneer iemand niet meer ge
looft.»
Willen de volkeren dus hun vrjjheid
behouden, dat zjj dan in dezen tjjd van
propagandeeren der God-ontkenning terug-
keeren tot den godsdienst der voorvaderen,
tot den godsdienst van hen, die geloofden
en baden, èn in geloof èn in gebed de ware
vrjjheid vonden.
De vrjjheid van den mensch is gelegen
ia den godsdienstbuiten den dienst van
God is niets dan slavernp.
frankrijk
De reis van den Engelschen minister
C h a m b e r 1 a i n in het Zuiden naar Gibral
tar, Malta, Napels en Rome noemt de Petit
Bleu vol van beteekenis voor een ieder
die den heer Chamberlain kent. Een der
zoo lang, dat hjj op een toon van verwjjt vroeg
Gjj weigert het mjj
O neen, zeker niet, gjj zjjt immers de
broeder van Cecilia, mjjnheer Von Wildenrood.
Ja wel, en Cecilia's broeder heeft nog
eenen anderen na*m, dien hjj nu ook gaarne van u
zou hooren, M»j«, ik heet Otkar I
Er volgde geen antwoord, maar de kleine
hand trilde in de zjjne en zjj beproefde ze vrjj
tt maken, doch te vergeefs, hjj hield ze vast.
Wilt gjj niet?
Ik ik kan nietEr lag eene bjjna ang
stige afweriug in deze woorden. Oskar lachte weer.
Is dat dan zoo moeiljjk Maar ik wil er
niet op aandringen. Ik ben voorloopig met uw
verlof tevreden. Ik dank u daar zeer voor,
Maja.
Hjj liet met een z&chten druk hare hand los.
M»j*!
Doe zeldzaam sprak hjj dien naam uit, het
was een klank, waarbjj het jonge meisje een on
bekend gevoel toestroomde, zoet en beklemmend
tavens. Zjj ademde als verlicht op, toen Erich
bjj hen kwam en op schertsenden toon zeide
Ik geloof, Oskar, dat gjj onze kleine Maja hier
het hof maakt.
Voorloopig doe ik nog slechts onze toe
komstige bloedverwantschap geldenwas het
vrooljjke antwoord. Maja heeft mjj zoo even ver
oorlooft, het defuge juffrouw weg te laten. Gjj
hebt toch zeker niets tegen?
Niet het minste, meende Erich lachend.
Gjj zult waarschjjnijjk met zeer veel waardigheid
bjj ons kleintje voor oom spelen. Pas maar op,
dat gjj ze eerbiedig genoeg houdt.
gelijk man, zegt het blad, heeft altijd eene
bijbedoeling, weinig beminnelijk voor an
deren. Men gelooft algemeen, dat hjj de
verdedig ingswerken aan de Middellandsche
Zee gaat bestudeeren en zich er van op
de hoogte wil stellen, of Engeland op de
hulp van Italië kan rekenen in geval er
een conflict mocht ontstaan tusschen Frank
rijk en Groot-Brittanniëzooals indertjjd
naar aanleiding van de Fashoda-quaestie.
Maar zoo deze veronderstelling juist is,
is dan de bedoeling van deze reis aanval
lend of verdedigend? Zou de heer C h am
ber lain werkeljjk Frankrjjk willen be
dreigen wegens de vorderingen die het in
Marokko maakt, of zelf eenige verrassing
willen voorbereiden, om de veroverings
zucht, die hjj in het Vereenigd Konink
rijk heeft ontbreideld, te voldoen
Men weet natuurlijk van dit alles niets
alleen dat Chamberlain, «niets voor niet»
doet, en dat eene minder edele berekening
de minste zijner handelingen bestuurt.
Men kan er op rekenen, dat de verklaring
voor deze reis in eene der redevoeringen
te vinden zal zjjn, die hjj bjj zijn terug
keer in Engeland zal uitspreken.
Spanje.
Don Carlos weet van niets en toch
wil men hebben, dat een Carlistische sa
menzwering bestaat. De huiszoekingen du
ren voort en meer dan 800 menschen
zjjn gevangen genomen, waaronder zelfs
een paar honderd geesteljjken. Natuurljjk
worden de geesteljjken niet ongemoeid ge
laten en zelfs Bisschoppen laat men niet
met rust. Om nu de geheele beweging als
eene samenzwering te doen brandmerken,
wordt gezegd, dat groote bankiers finan-
cieelen steun zullen verleenen.
Volgens de Voss. Zeitung zjjn er teeke
nen die werkelijk wijzen op een Carlistisch
gevaar. In de volgende weken, zegt het
blad, zullen ernstige dingen gebeuren.
Zwitserland.
Tusschen de Zwitsersche Regeering em
de Zwitsersche Centraal-Spoorweg-Maat-
schappjj is eene overeenkomst geteekend,
waarbjj het centrale net in der minne bin-
nentjjds door den Staat wordt overgenomen.
De prjjs is 72 millioen franks of 750
per aandeel, te betalen in 4percents staats
schuld.
Over Oskar» trekken vloog bjj deze onschul
dige opmerking eene eigenaardige uitdrukking,
maar hjj antwoordde er niets op. Maja had de
laatste woorden zelfs niet gehoord, zjj was naar
haar vader toegesneld, die bjj de twee oudere
dames had plaats genomen. Met eene bjjna on
stuimige bsweging vlijde zjj zich tegen hem aan,
alsof zjj in zijne armen beschutting wilde zoe
ken tegen een gevaar, dat nog in eene onbe
kende toekomst lag en toch reeds eene sohaduw
wierp in het tegenwoordige.
Cecilia zat nog bjj het haardvuur en ook
Kuneck had zjjne plaats niet verlaten, de stee-
nen gast, zooals Cecilia daar straks haren ver
loofde spottend toegefluisterd had. Egberts stil
zwijgen was inderdaad opvallend geweest, ten
mioste voor Erich en Maja. De barones Von
Wildenrood vond het heel natuurljjk; de jonge
man voelde zich zeker niet op zjjn plaats in
dezen kring, waarin hjj toch van rechtswege
niet thuisbehoorde, en de gunst, die men hem
met deze uitnoodiging bewezen had, drukte hem
misschien meer, dan ze hem verheugde. Cecilia
deelde in dit opzicht volkomen de meening van
haar broeder en evenals deze had zij tot nu toe
nog slechts zeer vluchtig notitie genomen van
den jongen ingenieur. Toch was het haar niet
ontgaan, dat hjj haar niet uit het oog verloor;
zjj nam dat natuurljjk als een teeken van be
wondering op en verwaardigde zich daarom nu,
om ook met hem eens een gesprek aan
koopen.
Wordt vervolgd.)
A1BLÏM
AGITB MA WOB AGITATE
21
