NIEUWE
wagBlaè voor eSïooró- en SLuió-éCollanó.
Twee vraagstukken.
No. 4642
Zaterdag 17 November 1600,
25ste J aar ga ug
n,io
De pleegzoon.
BÜITEJSLAND.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummerss
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdager;
BUREAUSt. Janstraat Haarlem;
c 1,40
«2,80
«0.03
Van 16 regels 50 Oen;
Elke regel meer77j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Red a c t e ur-U i t g e v e r, W. KüPPERS.
Wie heeft niet zelfs goede christelijke
ouders over hun kinderen hooren klagen
en jammeren dat geen enkel middel iets
baat om hun kinderen goed op te voeden
«Het baat toch volstrekt niets Dat is een
woord, hetwelk men hier en daar uit den
mond vau ouders kan hooren.
Juist evenzoo spreken en denken veis lie
den betreffende de oplossing van de so
ciale vraag.
Aan beide kanten zjjn het pessimisten
aliaszwartkijkers, die aldus redeneeren
alleen met dit onderscheid dat laatstge
noemden, n. 1. zij, die betreffende de oplos
sing van het sociale vraagstuk zóó ontmoe
digend spreken, zich zand in de oogen laten
strooien door sommige lieden, opdat ze maar
niet zullen zien, hoezeer zjj misleid en ver
schalkt worden.
Het schijnt ook, als hingen deze twee
vragen het vraagstuk van de christe
lijke opvoeding en het sociale vraagstuk
nauw en innig met elkander samen. En
zóó is het ook inderdaad. Het eene vraag
stuk zonder het andere te willen oplossen,
ware dwaasheid, in 't bijzonder echter de
sociale vraag te willen oplossen zonder
eene christelijke opvoeding van de jeugd.
De sociale vraag, die tegenwoordig de
geheele wereld in spanning houdt, is niet
alleen eene quaestie van de maag, maar
meer nog eene quaestie van het hart. Dat
dit zoo is, bewijst het feit, dat tot het
heirleger der sociaal-democratie meest be-
hooren jonge menschen, die volstrekt niet
vragen naar godsdienst, ja den godsdienst
als van nature haten, bespotten en ver
volgen.
Vanwaar komt dit Hierop geeft de be
roemde Spaansche staatsman, Donoso
Cortes wel het beste antwoordals bjj
zegt«Wanneer ik iemand tegen godsdienst
en Kerk hoor schimpen, dan denk ik van
FE Ü1LLBTON.
(Vervolg.)
Deze zcherpe vermaning miste hare uitwer
king nietarmoede en ontbering, dat waren
dingen, waarvoor de baronnes Von Wildenrood
huiverde, hoewel zjj er geen duideljjk begrip
van had. De voorstelling alleen reeds, dat zjj
gedwongen zou zjjn, het tot nu toe schitterende
leven vaarwel te zeggen, verschrikte haar en
brak haren tegenstand. Zjj boog het hoofd en
zweeg, terwjjl haar broeder vervolgde
Ik heb u tot nog toe laten begaan, zooals
men verwende kinderen doet, het was ook niet
noodig, u te toonen, hoe ernstig onze toestand
is maar nu eisch ik ook, verstaat gjj mjj, Cecilia,
ik eisch, dat gjj u zonder tegenspraak aan mjjn
wil onderwerpt en dat gjj doet, wat ik u voor
schrijf. Nog zjjt gjj niet gehuwd en de oude
Dernburg is er de man naar, om op het laatste
oogenblik de verloving te verbreken, als er
ernstige bedenkingen bjj hem oprjjzen.
Gjj moet u voor alles van zjjne gunst verze
keren, ging Oskar vrort, want Erich is een
zwakke natuur, die zich niet tegen den wil zijns
vaders verzetten kan. Het heet dus, voorzichtig
zjjn. Ik zal mjjne plannen, van wier omvang gjj
nog geen begrip hebt, geen schipbreuk laten
ljjden op uwe eigenzinnigheid gjj kent mjj
Deze toon klonk ala een bevel en eene be
dreiging, en Cecilia zag haar bioeder met ang
stige oogen aan. Het was niet den eersten keer,
dat zjj voor zjjn wil moest buigen, maar zoo
ernstig en somber had hjj nog nooit tegen haar
zoo iemand: hij heeft het zesde en het ze
vende gebod niet onderhouden.»
En de beroemde Apologeet, Pater W e i s s>,
heeft eens dit woord gesproken«Kuische
jongelingen, kuische jongedochters, wég is
de sociaal-democratie
Zeker is het, dat een groot stuk vau de
sociale vraag spoedig ware opgelost, wan
neer het op het punt van het zesde gebod
beter gesteld was met de jeugden het
zou daaromtrent zeker ook beter met de
jeugd gesteld zjjn, indien zjj waarljjk chris
telijk werd opgevoed. En vele christeljjke
ouders zullen zich wel veel moete geven
om hun kinderen tot goede christenen te
vormen zonder dat dit hun altjjd gelukt.
We leven juist in een tjjd, waarin de ge
varen voor het geloof en de zeden van de
jeugd buitengewoon groot en talrjjk zijn.
Maar daarom juist moeten christeljjke ou
ders en opvoeders en in 't algemeen allen
wien de toekomst der jeugd ter harte gaat,
ook buitengewone middelen aanwenden om
de jeugd voor het grootste ongeluk te be
hoeden.
En waar zjjn die buitengewone, krach
tige middelen te vinden Waar anders
dan in den Katholieken godsdienst, met
zjjn machtige genademiddelen. Honger en
nood des lichaams roepen om oplossing
van de sociale vraag maar veel gebieden
der roepen daarom de nood der zielen,
de hartstochten des harten, de hebzucht
en de genotzucht in hooger en lager sfe
ren der maatschappij, de onrust des gewe
tens, maar ook in 't bjjzonder de onzedelijk
heid onder de bedrogen, verschalkte jeugd.
Het is alzoo, geljjk we hierboven zeiden
de sociale vraag en de vraag der christeljjke
opvoeding, zijn vraagstukken welke zich in
onzen tjjd niet gemakkeljjk laten oplossen
zonder buitengewone mindelen,en die nauw
met elkaar samenhangen. Het is en bljjft
waar «Alwie de jeugd heeft, heeft de toe
komst in handen.»
gesproken. Zjj slaakte een diepen zncht en wierp
zich in een stoel neer, 'maar zjj dacht er niet
aan nog verder tegenstand te bieden.
Er volgde eene pauze, die eenige seconden
duurde, dan ging Oskar naar haar toe en zjjne
stem klonk veel zachter, toen hjj zeide
Dat gjj u toch altjjd door uwe hartstooh-
teljjkheid laat meezleepen 1 Anderen zouden er
alles voor over hebben, om zich dit lot te ver
zekeren, waarom gjj door duizenden benjjd wordt,
en gjj zoudt het wegwerpen als een speeltuig,
dat u niet bevalt eene natuur, die uit be
rekening handelt, hebt gjj niet I
Maar gjj welantwoordde Cecilia op bit
teren toon.
Ik Het gelaat van Von Wildenrood werd
weder somber. Ik ben veel, en heb veel moeten
z|jn, waarvan ik in mjjne ziel een afkeer had.
Wie als ik twaalf jaren lang met de golven des
levens kampt, die kent nog slechts éene oplos
sing: boven bljjven, tot eiken prjjs 1 Dank God,
dat n deze strijd besp&aid bljjft, en dsnk mjj,
dat ik u aan den oever redde, nog voor gjj
dezen strjjd leerdet kennen. Gjj komt in eene
aanzieuljjke familie, uw huweljjk geeft u het
techt op een bijna onberekenbaren rjjkdom, en
uw aanstaande echtgenoot kent geen grooter
geluk, dan elk nwer wenschen te vervullen
ik denk, dat dit genoeg is.
En wat zult gjj beginnen, als ik gehuwd
ben? vroeg Cecilia, getroffen door de woorden,
die zjj slechts half begreep.
Laat dat maar aan mjj over 1 Een vluchtig
lachje vloog als een bliksemstraal over Oskers
trekken. In elk geval ben ik niet van plau,
ten koste van mjjn rjjke zuster te leven, voor
zulk een lot ben ik niet geschapen.
Doch na goede nacht, kind 1 Gjj zult voor-
Italië.
Op den verjaardag des Konings zjjn dezer
dagen niet minder dan iertienduizend per
sonen uit de gevangenissen ontslagen.
Amerika.
De maritieme begrooting der Vereenig-
de Staten zal voor het volgende jaar stjj-
gen tot 87.172.630 dollars, zij zal daar
door alle begrootingen van voorgaande jaren
overtreffen. Een som van 26.172.917 dol
lars is voor den bouw van nieuwe oorlogs
schepen bestemd.
Engeland.
De Engelsche minister Chamberlain
is te Rome door den Koning van Italië in
gehoor ontvangen. De heer Chamber
lain zoekt met Italië een maritiem ver
bond te sluiten in de Middellandsche Zee,
omdat hij Malta en Gibraltar voortaan on
voldoende acht om voor een grooten Zee
oorlog van dienst te kunnen zjjn.
De Britsche Regeering heeft 150.000
Zuid-Afrikaansche oorlogsmedailles bestemd
voor de soldaten die den oorlog hebben
medegemaakt. De medailles zjjn van zilver
en vertoonen den beeldenaar van konin
gin Victoria. Aan de keerzjjde staat
de figuur van. den Vrede die een
Britschen en een kolonischen soldaat kroont
met lauwerbladen.
Er zullen 250.000 van deze medailles
noodig zjjn. Voor de overige honderddui
zend zou men misschien een andere, meer
passende symboliek voor de keerzijde kun
nen bedenken.
Frankrijk.
De Fransche marine zal weer worden
uitgebreid. Het rapport van de commissie
voor de Fransche marine-begrooting voor
1901, dezer dagen aan de Kamerleden rond
gedeeld, stelt voor te besteden eene som
van 327,689,530 franks, wat 15,000,000 frs.
meer is dan het crediet voor het loopende
jaar toegestaan. De begrooting stelt voor
den bouw van twee eerste klasse slagsche
pen, één gewapenden kruiser, tien torpedo
booten en acht onderzeesche booten.
taan voorzichtiger zjjn en niet meer laten mer
ken j dat gjj niel gaarne in Odenaberg zjjtIk
hoop, dat ik u niet voor de tweede maal zal
behoeven te vermanen.
Hjj raakte vluchtig met de lippen haar voor
hoofd aan en ging naar zjjn eigen kamer, die
itaist het talon lag.
Het was nu geheel nacht geworden, het hee
renhuis lag daar stil en donker, alleen in de
slaapkamers schemerde nog een licht. De wind
was gaan liggen en in de naaste omgeving
heerschte diepe rust. Maar daar ginds op de
werken heerschte nog altjjd het rnstelooze leven,
dat ook gedurende den nacht niet geheel stil
stond, en terwjjl het bjj dsg slechts na en dan
tot het heerenhuis doordroDg, thans hoorde men
duideljjk elk geluid. Na en dan vertoonde zich
een helder schjjnsel van de vuren, hier endaar
zond een van de reusachtige hoogovens een
vonkenregen naar den donkeren hemel en daar,
waar de gielerjjen lagen, waren de zwarte rook
wolken door een rooden gloed gekleurd. Het
was een grootech, betooverend beeld.
Dat scheen ook Oskar Von Wildenrood te
vinden, die bjj het raam stond en naar buiten
keek. De bewondering, die h|j heden middag
aan den heer van Odensberg betuigd had, was
niet gehuicheld geweest. Een diepe ademtocht wel
de uit zjjne borst op en hjj sprak op zachten toon
Heer en gebieder van zoo'n wereld te zjjn,
met een enkel machtwoord duizenden te lei
den Hoe de man van middBg op den drem
pel van zjjn hnis stond, toen hjj ons ontving i
als een vorst en heericher 1 En in den grond
der zaak is hjj dat ook. Hjj voelt zich niet meer
in verrukking gebracht door zoo'n macht, maar
ik wel 1
Hjj richtte zich hoog en trotsch op. Maar
In het geheel hebben bjjna 51 mil-
lioen personen de Parjjsche tentoonstelling
bezocht, waarvan 21/s millioen die van
Vincennes. Het getal aangeboden biljetten
was even boven 46 millioen, zoodat bjjna
19 millioen ongebruikt zjjn gebleven.
Hoe de sociaal-democraten de vrjj-
heid van den mensch met voeten trappen,
toont de socialistische gemeenteraad te
Fourmies, die alle beambten aldaar in dienst
van de gemeente heeft bevolen, met bedrei
ging van ontslag, hun kinderen naar de
openbare school te zenden.
De heer Charles Roger, redac
teur van Intransigeant, heeft voor de Recht
bank het publiek in een schaterlach doen
losbarsten, toen bjj als getuige werd ge
hoord in zake het onlangs gehouden duel
tusschen de heeren Ferrethe enMar-
1 i e r, bjj welke gelegenheid deze laatste
door Ferrethe werd doodgestoken.
Hjj verklaarde dat de noodlottige afloop
nooit zon hebben plaats gehad, indien de
tegenstanders zich slechts hadden gehou
den aan de gestelde voorschriftenzelfs
zon geen van beiden dan een schrammetje
hebben opgeloopen. Deze getuige gaf een
uitvoerige beschrijving van de regeling
van politieke dnels, waarin hjj specialiteit
was, en zjjn getuigenis was bjjna onver
staanbaar door één onafgebroken lachbui
van het publiek.
De President van de Rechtbank vroeg
hem o. a. of het duelleeren met pistolen
gevaarlijker was dan met degens of sabels.
De getnige antwoordde van neen. Bjj sa
belgevechten worden zulke maatregelen ge
nomen dat de twee partgen elkaar geen
kwaad kunnen doen en in het onderhavige
geval zou het kleinste krasje reeds een eind
aan het duel hebben gemaaktdoch Mar-
lier was driftig en stormde op zjjn tegen
stander los. De heer Ferrethe deed
niets dan zjjn sabel vóór zich uitsteken en
Mar lier spitste zich zelf er aan. Was
er met pistolen gevochten, dan zon zelfs dit
noodlottige toeval uitgesloten zjjn geweest.»
«Waarom?», vroeg de President.
«Omdat», antwoordde de getuige, te mid
den van een storm van lachen, «secondanten,
die in dergeljjke dingen thuis zjjn, de pis
tolen zóó laden, dat er nimmer eenig ge
vaar kan bestaan ermede om te gaan.»
op eenz gleed er eene zachtere uitdrukking over
zjjne trekkeD, terwjjl hjj bjjna onhoorbaar ver
volgde: Welk een mooi kind ia deze Maja,
zoo rein, zoo onschuldig, zoo oprecht, zoo
schoon en aan de hand van dit kind hBngt
de andere helft van deze macht en dezen rjjk
dom.
Hjj opende het raam en boog zich zoo ver
mogeljjk naar buitenrusteloos verdrongen
zich in de ziel van dezen man eerzuchtige ge
dachten,terwjjl hjj op de werken aan zjjne voeten
neerblikte. De stoutmoedige speler had niet ge
noeg aan eene gelukkige troef, de tweede, de
hoogste hield hjj nog achter. Oskar. Von Wil
denrood was er inderdaad niet voor gesehapen,
om van de gunst sjjner zuster te leven.
Ook Cecilia was nog niet ter rnste gegaan
in de kussens van haar stoel geleund zat zjj
bewegingloos op dezelfde plaats. Zjj had de
verwelkte rozen van hare borst genomen en
plukte er achteloos de blaadjes af. Zjj waren
een geschenk van Erich, waarmede hjj haar
bjj de ontvangst cetooid had prachtige, lieht-
gele rozen, eene herinnering aan haren verlo-
vingsdag, toen zjj dezelfde bloemen gedragen
had. De verwelkte blaadjes vielen op haar kleed
en den grond. Da jonge bruid lette er niet op
als in een droom staarde zjj voor zich nit. Het
waren bljjkbaar geene liefelijke gedachten, die
haar omzweefden. Op haar voorhoofd tusschen
fijne wenkbrauwen lag weder de plooi, die on
aangename trek, welke zjj met haar broeder ge
meen had en na waren het ook zjjne oogen, die
uit dit gelaat tegenblikten in dit oogenblik
kon men duideljjk zien, dat beiden hetzelfde
bloed in de aderen hadden.
Wordt vervolgd.)
-
ABOSTNBME1ÏTS PRIJS
AGITR MA STORT AGITATE.
PRIJS DBB ADUBRTSJTTIBN'.
24
T