No. 4649
Maandag f6 November 4900.
25ste Jaargang.
)ag6laó voor %9ïooró'
Werklieden.
S-Jfzsr ir a-rtrrsiSS
TWEEDE B L A1).
De pleegzoon.
B (J '1 E N L A N 0~
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a C o n't a n t.
50 Cents.
71/.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etrangbre,
G. L. DAB BE Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 3Uis Faubourg Montmartre
Vervolg.)
België.
Duitschland.
Italië.
Amerika.
Frankrijk.
*4?
Engeland.
gaan.
GEMENGDE BERICHTEN-
h«ffeljjke
4oo™„k,„ („.tod'g.ïïw?. e,-1 ""l0S8c°'
TO>d,k ben ikdioog,dat ,emke, ik n,m„ (w.rdt
ABONNEMENTSPRIJS.
MNUENDKAÏ
PRT.JS DER ADVERTENTIE!?.
AGITE MA NON AGITATE.
Het woord werklieden wordt maar al te
vaak en ten onrechte verkeerd uitgelegd.
Wie behoort al niet tot den werkmans
stand
Meenen zjj, die zich als volksleiders op
werpen tusschen hen die met handenar
beid in hun onderhoud voorzien en ande
ren een klove te mogen graven in de
samenleving Dan betwisten wij denzulken
het recht van zoo'n optreden, daar de fiere
werkmandie handenarbeid moet ver
richten, zich niet ondergeschikt behoeft te
laten maken aan hen, die op een andere
wjjze hun brood verdienen en in hun on
derhoud voorzien.
De werkman is hun gelijken voor God
en de wet, de volksmisleider mist het recht
hem een ondergeschikt wezen te noemen,
de fatsoenlijke en degelijke werkman is
noch slaafnoch koning noch paria
noch bevoorrechte, hjj is vrij. Hij is een
broeder zjjner medemenschen, zij hebben
hem noodig en hij kan niet zonder hen.
Zjjn waarde hangt af van zijn karakter,
van wat hg presteertvan zjjn zedelijk
gehalte, van zijn verstand, enz. Hij staat
als smid of timmerman gelijk met den
bouwkundige al zit deze op zija kantoor
te teekenen. Is zjjn aanleg minder begaafd,
dan stelt hij moedig en eerlijk toch ook
zijn bekwaamheden ten bate van 't alge
meen welzijn. Niemand heeft het recht
van den werkman, die z.g. handenarbeid
verrichteen soort martelaar te maken.
De volksbedriegers vertellen den werk
man dat hij te lijden heeft van de maat
schappelijke onrechtvaardigheden 't Is
mogeljjkmaar die onrechtvaardigheden
treffen ook zijn medeburgers die niet be
schouwd worden als werklieden.
De woorden burgers en werklieden wor
den maar al te dikwijls onjuist en on
eerlijk gebezigd om tot misverstand aan
leiding te geven Onder die twee, welke
men tegen elkaar in het harnas tracht te
jagen, behoort ook de kleine baas, de
nederige ondernemer, die over het alge
meen meer moeilijkheden en hoofdbre
kingen heeft dan zjjn werklieden, die han
denarbeid verrichten.
Wie rekenen de volksopruiers onder
de burgers Vergeljjken wij eens de han
delsbedienden en kleine neringdoenden met
hunne behoeften en inkomsten, dan zien
wjj toch, dat hun stoffeljjken toestand veelal
slechter is dan die van den werkman eener
bloeiende fabriek.
Meenen de maatschappjj-her^brmers
FEUILLETON
33
Zoo, rog altjjd boos tegan den voormaligen
speelkameraad van uw broeder 1 Hjj is toch
dikwjjls genoeg ook de uwe geweest.
Ja wel gjj woudt na en dan wel eens
zoo goed zjjn met kleine Msja te spelen, pruilde
zjj, terwjjl zjj het haar over de schouders te
rugwierp. De naam is het eenige, wat u in
herinnering gebleven ie.
Ik heb toch ook nog iets anders in mjjn
geheugen bewaard, sprak de jonge graaf lang
zaam, terwijl zjjn oogen onafgebroken op hst
jonge meisje bleven rusten.
Anders had ik u niet zoo aanstonds her
kend, zoodra de grjjze kap opengeslagen werd.
Zeker zou ik ook op een dezer dagen naar
Odensberg gekomen zjjo, Erich is thuis, naar
ik hoor.
i Ja, en hjj is ook bruidegom P Dat weet
gjj misschien nog niet t
Js wel, ik heb de aankondiging zjjner
verloving ontvangen, en most hem neg geluk
wensohen. Ik heb zooveel te vragen en naar
zooveel te luisteren ik ben heelernaal een
vreemdeling geworden iu mjjne geboorteplaat»
en omdat wjj nu juist lijd hebben. m.;.
Wjj hebber, juist geen tgd, riep Maj»
dat het alleen werklieden zijn die tot
armoede vervallen. Vindt men niet onder
de paria's vervallen burgers, gewezen pa
troons of ambtenaren, die, om de een of
andere reden, 't zij ongelukken, 't zij wan
gedrag, hunne loopbaan vernietigd von
den. Ea zijn dan die ongelukkigen min
der te beklagen dan de anderen
Wil men het geluk in de samenleving
bevorderlijk zijn, dan brenge men een
geest van onderlinge liefde én verdraag
zaamheid onder het volk door te streven
naar zedelijke en stoffelijke welvaart.
Diep medelijden, schrijft een onzer Bel
gische vrienden,hebben wij katholieke jour
nalisten, met den ongelukkig verdwaalden
abbé D a e n s nu hij schrijft«In de
meetings, welke ik overal geef, verkondig
ik de zuiver sociale leer van 't Evangelie,
volgens de Encycliek eRerum Novarum
van Z. H. L e o XIII. Ik daag u uit één
woord te wederleggen van mijne voor
drachten.»
Ons oordeel is, dat men moet vermjjden
het gezelschap van razende socialisten,
dronkaards, vloekers, onkuischaards en der-
gelijken.
De raad der stad Antwerpen heeft
officieel bericht ontvangen, dat prins A 1-
b e r t en prinses Elisabeth op Zon
dag 23 December a.s. de Scheldestad zul
len bezoekeD.
De Kroonprins en Kroonprinses van
Relgië zullen op het stadhuis worden ont
vangen en groote feesten worden geor
ganiseerd.
In den Duitschen Rijksdag zijn de So
ciaal-democraten eens flink onderhanden
genomen.
Dr. B a c b e m, van het Centrum, wiesch
de katholieke zendelingen schoon van alle
schuld aan de ongeregeldheden in China,
ter rechterzijde volbracht de gewezen hof
prediker S t c k e r dezelfde manipulatie
met de protestantscbe zendelingen. Beide
sprekers betwistten de sociaal-democratie
alle geschiktheid om de christelijke zending
billgk te beoordeelen. Toen Stöck er
daarbij de Duitsche socialisten verweet dat
zij ook de gruwelen van 1871 tijdens de
Pargsche commune, met inbegrip van het
neerschietetf der als grijzelaars gehoudea
priesters, herhaaldelijk goedgekeurd had
den, brak in den sociaal democratischen
hoek een woest ramoer los.
De afgevaardigde Fischer brulde:
Leugens Hij werd tot de orde geroepen.
Daarop schreeuwde B e b e 1Ik zeg ook
leugensen ook hij werd door den voor
zitter gewaarschuwd. Singer riep pathe
tisch uit«Nooit heeft de Duitsche sociaal
democratie in woord of geschrifte den
moord op de gijzelaars goedgekeurd, maar
Stöcker is er voor bekend dat hij niet
op goeden voet staat met de waarheid.»
ik geloof dat het weer nu beter wordt.
Graaf Victor keek door de deur naar de
wolken, maar met een gelaat, dat groote teleur
stelling verried. Hjj had eerst diau geweldigen
plasregen verwenscht, nu scheen hjj de opkla
ring van het weder nog veel erger te vinden.
Ja, het regenen houdt op, maar het zal spoe
dig weer beginnen, zeide hjj en hoopte in stilte
dat het zoo zjjn zou. In elk geval moeten wjj
die opkomende bui afwachten.
Opdat wjj dan hier heelernaal ingeregend
zitten vroeg Maja. Neen, ik maak van dit
oogen blik gebruik en loop zoo snel ik kan
naar Odensberg. Kom, Puk, wjj gaas 1
Dan loop ik mee, lachte de graaf Puk
heet dus dat kleine, witte ding, dat mjj gast-
vrjjheid in bet woonhuisjs wilde weigeren.
Kom hier, keffer, dan zullen wjj kennis maken
met elkaar
Puk had den vreemdeling aanvankelijk met
wantrouwende blikken aangekeken en was het
bljjkba&r nog niet met zich zeiven eens kunEen
worden, of hjj hem als vriend of vjjand behan
delen zon. Nu scheen hjj echter tot het eerste
te besluiten. Toen de jonge man hem lokte,
kwam hjj vertrouweljjk naderbjj en liet zich
door hem streelen.
Met hun drieën begonnen zv gemeenschap-
pel^ de. terugweg.
opgehouden, maar op n en al8 m„„
wend stormde het nog B de ukke„ etja
tusechen de boomen was l»10 vj„-
ktein naspel v«:. de wolken, PP"1'.
Jon vita »1J« t«kken en 'J W|S
vootpad wot lang Wbs,
(Verontwaardiging rechts). Waarop ook
S i n g e r tot de orde geroepen werd,en wel
dra een tweede vermaning kreeg, omdat
hij sprak van de «roofpolitiek der Duit
sche Bondsregeeringen in China.» De voor
zitter drukte Singer ernstig op het hart,
dat bij de derde waarschuwing de verga
dering zou moeten beslissen of S i n g e r
nog verder het woord zou mogen voeren.
Singer, die zeer opgewonden was ge
worden, zwggt nu, hoewel Stöcker,
die ook vuur gevat had, te midden van
bijval ter rechterzijde en telkens in de
rede gevallen door de socialisten, een lange
reeks van verklaringen van sociaal-demo
craten voorlas, hoofdzakelgk van B e b e 1,
waarin inderdaad de dagen der Pargsche
communards goedgekeurd werden. B e b e 1
bestreed de juistheid dezer citaten, en be
loofde er op terug te komen.
In den Duitschen Rijksdag zal een
wetsontwerp worden ingediend tot wijzi
ging van de wet op de wijnen. Hierdoor
zou het vervaardigen en het verkoopen
van kunstwijn worden verboden.
Te Dusseldorf is de militaire ge
neesheer Schimmel in hechtenis ge
nomen, wijl op hem vermoeden rustte,
dat hij jongens van gegoede burgers ge
neesmiddelen ingaf, ten einde hen voor
den militairen dienst te doen afkeuren.
Zgne Koninklijke Hoogheid Joseph
Chamberlain, een titel door meer
dan een liberaal Engelsch blad hem ge
geven, heeft, zooals men uit Rome meldt,
aldaar vertoeft, doch is niet door Z. M.
den Koning van Italië ontvangen, tot
groote verwondering en teleurstelling van
tal van Engelschen.
De Regeering te Washington ontkent
beslist de woorden van den Duitschen
Rijkskanselier als zou men in de Veree-
nigde Staten het eens zijn met de Mogend
heden in den aan China te stellen eisch.
De Amerikaansche Regeering is sterk
gekant tegen den eisch van onthoofding
der grootste mannen van China, en even
eens tegen het sloopen van de forten van
Takoe en die aan de kust
Ook de New York Tribune betreurt de
wreede, wraakzuchtige wijze, waarop China
wordt bestraft en meent dat de vrede daar
door wordt vertraagd.
De Evening Post noemt de vredesvoor
waarden overdreven en ziet er het be
paalde opzet van de Mogendheden in, om
China veeleer te vernielen dan weder op
te bouwen.
Men gelooft algemeen dat de Regeering
der Vereenigde Staten zich aan het con
cert der Mogendheden zal onttrekken,
De Eclair deelt het volgende mede De
Prefect der Rhönemonden heeft president
K r u g e r uit naam van president Lou-
b e t gecomplimenteerd en hem den dank
overgebracht voor het ontvangen telegram.
De Pargsche ochtendbladen drukken
was heé
ee>'
het
stroo-
mend beekje veranderd, zoodat Maja en baren
begeleider den weg ter zjjde moesten zoeken
over mos en boomworte's. De woudbeek was
hoog gezwollen en aan beide zjjden buiten
hare oevers getreden. Men moest van den
eenen steen op den anderep springen en zoo
den overtocht beproeven. Daatbjj verloor Puk
het evenwicht, gleed in het water en hief een
jammerljjk gehuil aan, omdat hjj niet in den
stroom vooruit kon komen. Maja, die reeds
aan den anderen oever stond, slaakte een kreet
van angst toen zjj haren lieveling in gevaar
z«g.
Graaf Eckardstein sprong met beide voeten
in het water, pakte het spartelende dier beet
en bracht het naar zjjne meesteres terug, die
den moedigen redder met eenen dankbaren
blik aanrag. Eeindeljjk werd nog midden in
het woud een bloeiende, wilde appelboom ont
dekt, die het jonge meisje een uitroep van
verrukking ontlokte en den graaf gelegenheid
gaf zjjne gymnastisehe kunst te toonen. Jam
mer genoeg bleef hjj echter aan eenen tak han-
geD, toen hjj een van twjjgen brak, en met
een flinke scheur in zjjn mouw kwam hjj be
neden.
Het was een weg vol avonturen. De baide
jonge wandelaars kampten lustig tegen den
storm, lachten hartelijk, als een rukwind door
de boomen voor en hen een wsre stort
bui overgoot, sprongen li klauterden oaror-
moeirj over steenen en hoe ruwortels, en werden
Steeds vroolgker, hoe onto sgan'keljjker het wond
ztoh voor hen vertoond?. Het was een lachen
en prateo, een vragen en vertellen zonder einde,
eenstemmig hun eerbiedige sympathieën
voor Krager uit en wenschen de bevol
king van Marseille geluk voor haar tact,
waarvan zij gisteren in haar toejuichin
gen blijk gaf.
Te Melun beeft zich het volgend
incident voorgedaan. Een officier kwam
daar in garnizoen die voor de wet ge
huwd was met de gescheiden vrouw van
een notaris. Zijn huwelijk had niet ker
kelijk plaats gehad. Dit was oorzaak
dat de visites die het echtpaar big hun
komst te Melun aan de officieren van het
garnizoen brachten, onbeantwoord bleven.
De dames wilden haar nieuwe Collega
niet ontvangen.
Twee officieren werden dientengevolge
door den Minister van Oorlog generaal
A n d r gestraft met verplaatsing naar
andere garnizoenen. Maar de overige dames
bleven bij haar besluit en wilden niet in
gezelschap komen van de gewezen nota
risvrouw. Opnieuw heeft de Minister vjjf
officieren verplaatst.
De Gaulois is over die verplaatsing in
vuur en vlam. Het blad zet de dames te
Melun aan in haar houding te volharden.
Wie zal den strijd winneo, de dames
die niet met een gescheiden vrouw willen
omgaan of de Minister A n d r die op
zulke en, volgens hem nog andere klei
nigheden, niet let
De oorlogspartij in Engeland wordt
volgenderwijze gebrandmerkt:
«Xii vrees, dat de Jingo geen vreemde
ling is, maar de echte telg van den Brit-
schen Buldog. Een onbeheerde Brit is
vol van bloed en vuur en zege, en aan
gezien de onbeheerden de meerderheid on
der ons vormen, blijven wij een volk van
vechters. Vechten, hoezeer verheugeu
wij ons er in. Weg met de Afghanen, weg
met de Zoeloes Roei de Boeren uit. Wij
hebben niet genoeg van eer en glorie
voor wjj tot aan de knieën door het bloed
baden. De politiek van vrede wordt als
onteerend uitgekreten en zoo gaan wij van
land tot land, totdat er bijna geen volk
meer is, dat niet bevlekt is met bloed
door Britsche handen. Hoe geweldig is
deze taal der Engelschen, maar het is niet
de taal van Christenen.»
Zou men niet meenen dat deze taal
den toestand schetst van de tegenwoordige
Britsche toestanden? Reeds den 14en De
cember 1882 sprak Engeland's beroemde
prediker Spar geen aldus zijn landge-
nooten toe.
Rochefort over Zuid-Afrika.
De Markies-journalist en boofd-redacteur van
V Intransigeant geeft over do rechtsver
krachting door Engeland in Zuid-Afrika, het
volgende
„Indien morgen aan den dag de onderdanen
van den Duitschen keizer, van den keizer van
Oostenrjjk, van den koning van Italië en van
Czaar N i k o 1 a a s II, door middel van een
referendum, werden geraadpleegd over de vraag
van een overeenkomat tusschen de Mogendheden,
om in Transvaal tegen de Engelschen te inter-
venieeren, zooals zjj tegen de Chineezen geïn
tervenieerd zjjn, dan zou men zestig'milhoen
Alle oude herinneringen uit hunne kinderjaren
kwamen hun weer levendig voor den geest.
Rondom hen zweefde een grauwe nevel tus
schen de denneboomen en langs den hemel joe
gen de donkere wolken voort, maar over deze
twee menscbenkiuderen lag eeu heldere zoDne-
schjjn van jeugd en geluk. Wat bekommerden
zjj zich om wind en weder I
Eindeljjk was het Odensberger park bereikt,
dat bjjna onmiddelljjk aan het bergwoud grens
de! Maja naderde juist het kleine jjzeren hekje,
waardoor ijj eenige uren geleden naar het woud
gegaan was, toen dit plotseling openging enüskar
Von Wildenrood haar haastig tegemoet kwam.
Maar M»jv, hoe kondt gjj ie zulk we
der alleen hjj brak plotseling af en nam
met zichtbare bevreemding haren begeleider
op, dien hjj nu eerst bemerkte.
Msja, die den kap weder over het hoofd
getrokken had en het verregende hoedje in de
hand droeg, begou overmoedig te lachen.
Gjj dacht zekerdat ik en Puk in
dezen wolkbreuk omgekomen waren Neen,
wjj zjjn beiden nog springlevend en hebben
onderweg zelfs gezelschap aangetroffen. Maar
de heeren kennen elkaar nog niet P Graaf Vic
tor Van Eckardstein Vrjjheer Von Wilden-
rood, de aanstaande zwager van mijn broeder-
stemmen daarvóór tellen, en men z°n °P..!
ea sprong twee maal honderd duizend
ligers vinden om daar ginds de Britsche tw11
mers op de versehrikkeljjkste manier te G'
*-Wel nuDie zestig millioen Europeanen,
die de onbedwingbare krjjgstsoed van
Botha, een De Wet en een K rug e1
verrukking brengt, zooals in de schitterendste
tjjden van den Amerikaanschen vrjjheidsoorlog,
worden schaakmat gehouden door vijf of M*
manneljjke en vrouweljjke kroon-dragers die,
samenwerkend tegen de Zuid-Afrikaansche Re
publiek, haar in koelen bloede laten vermor-
selen door de oude Victoria, hunne doyenne
en bloedverwante.»
Da locaalspoorweg traject Lseuwarden-Fer-
werd zal met 15 Januari a. s. voor het pu
bliek verkeer worden geopend.
Het damescomité te Middelburg, gevolg ge
vende aan een verzoek van den heer De Witt
Hamer, deelt mede dat de eerstvolgende bezen
ding naar St. Helena ongeveer 10 December
van uit Amsterdam vertrekt, terwjjl begin De
cember ook gelegenheid tot uitzending bestaat
naar Kaapstad en Ceylon. Alle goederen voor
deze plaatsen moeten gezonden worden onder
bet merk M. C. met opgave van inbond aan
de cargadoors en expediteurs De Vries ft Co.,
De Ruyterkade 100, Amsterdam. Vracht en
verdere kosten komen voor rekening van het
Comité.
De heer M. richt tot alle hoofden van scho
len te Amsterdam bet volgende
President Kiflger is in Europa
Nog korten tjjd, en de man, wiens naam
door de gansche beschaafde wereld wordt ge
prezen, is in Nederland, komt hoogstwas'schjn
ijjk in Amsterdam.
Levendig zal ieder zich nog herinneren -net
walk een enthousiasme onze kinderen gelden
bjjeen brachten voor de noodljjdenden in Trans
vaal.
Levendig staat 't ons nog voor den geest
het indrukwekkend oogenblikwaarin door
enkele onzer leerlingen hulde werd gebracht
aan de Transvaalsche deputatie, en bovenal,
hoe het driemanschap zulks op prijs stelde I
Welk een warme belangstelling toonen onze
kinderen voor den onwrikbaren moed onzer
stamverwanten in Z. A. Zou 't nu niet moge
ljjk wezen, dat bjj de komst van President
Kruger door leerlingen van alle scholen hulde
gebracht werd
Kunnen hier niet alle scholen samenwerken
Wie neemt hier het initiatief?
de Staatsspoorwegen zjjn bjj het op 25,26
I October j.l, gehouden examen voor goe-
BÖ r-
en 27 October j.l, gehouden examen voor go0-
derenklerk 3 e kl. geslaagdA. Zwejjs te Ze-
veüaar, C. R. Lsenaart te Groningen, J. H.
Mulfcans te Maastricht, J. D. Aukes te Venlo
E Krujjer te L. Zwaluwe. H. J. Heikens te
Groningen, E. Klussen te Groningen-inspektie
J. Bal te Krniningen-Iersecke, J. L- Vlaming
jr. te Wierden, H. v. d. Wonde te Blerik. J.
v. d. Werf te Amsterdam, W.P. G. r. Arkel
te Breda en H. H. Hogenhout te Amsterdam
W.P.
Twee officieren wegen» moord gestraft. De
te Brussel verschijnende Gourrier du Congo be
richt dat de officieren Mattbjjs en Lacroii,
die inboorlingen door hunne soldaten lieten
dooden, veroordeeld zjjn, tot 15 en tot 12 ja
ren gevangenisstraf.
heden was ik werkeljjk niet op eene voorstel
ling voorbereid. Ik wilde juffrouw Dernburg
slechts tot aan den ingang van het park be
geleiden en dan afscheid nemen.
Wilt gjj vader en Erich eerst niet be
groeten vroeg Msja hem.
Neen, mejuffrouw, in zoo'n kleeding wil
ik liever niet in het Odensberger heerenhuis
verschjjnen. Maar ik kom een der eerstvolgende
dagen, als het geoorloofd is.
Zjjne oogeD zochten bjj de laatste woorden
die van het jonge meisje, dat plagend vroeg:
zjjt gjj bang, dat ik het verbieden zal f
Wie weet Watergeesten en kabontertjes
kannen elkaar niet verdragen, dat heb ik daar
straks uit uw eigen mond gehoord. Maar toch
wil ik het wagen. Voorloopig verzoek ik u,
dit teekec des vredes van mjj »sn te nemen.
Gjj weet, met hoeveel moeite het verkregen
werd. Hjj reikte haar met een lichte buiging
den bloeienden twjjg over, dien hjj nog in de
hand droeg.
Von Wildenrood luisterde swpgand toe, maar
zjjn blik rustte onafgewend °p j^'hoog^inate
trouwe!jjke toon »ohee° dg af afgoheid
buigiDg. sprak eveneens eenige koele WQOïden
Von Wildenrood beantwoordde met eene ze- en ging den snel met Msja het park. in let
tere terughouding den vriendeljjken groet van j wgl hjj het ijzeren hek achteï lich sloot
den vreemdeling, die laobend soide Het ver- Gij Schijnt mot V
heugt mjj, kennis met n te maken, mjjnheer I te zijn hevT hf ir 2" g0öd bekend
de baron, hoewel dit van müa ka'nt f™ I f' ™g?u bet gesprek, terwjjl zjj den
