NIEUWE
oor
uió-éCollanó.
Een gevaar van onzen tijd.
ffo. 4605,
Vrijdag 14 December 1900.
25ste Jaargang
PR0EFNHMMJR8 gratis,
De pleegzoon,
13II1 T E L A H 1).
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland 1..
'Afzonderljjke nummersI
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen!
BUBE1U: St. Janstraat Haarlems
/1,10
«1,40
«2,80
Q.OS
PBIJS ÖSR ADWERTENTIBN.
AölTE MA NON AGITATE.
Van 16 regels5® Oen»
Elke regel meer71/»
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte)
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Nieuwe abonnementen op
de NIEUWE HAARLEM-
SCHE COURANT en het ZONDAGS-
BLAD worden dageljjks aangenomen.
Zp, die zich vanaf heden abonneeren,
ontvangen de nummers gedurende deze
maand verschijnende, gratis.
Wjj leven in een tijd nu het dos van
Rome» door de vijanden der Kerk wordt
voorop gezet en onze werklieden in een
stroom van den neutraliteitsgeest worden
gebrachtdie gevaarlijk mag genoemd
worden.
Wjj beschouwden de afvalligen in Oos-
tenrjjk-Hongarjje als verdorde bladeren van
den boom gevallen, die hun kracht verlo
ren, neervielen om door den voet van den
wandelaar vertreden te worden, voor niet»
meer nuttig dan te worden geworpen op
den mesthoop.
Er doen zich echter teekenen voor die
ons bezorgd maken, nu maar al te veel ge
speeld en gemarchandeerd wordt met de
Katholieke beginselen, nu men in onze Ka-
tholieke werkliedenverenigingen de deur
op een kier laat staan, waar het neutra
liteitsbeginsel door binnen sluipt en ver
woestingen aanricht. Ouze werklieden kan
telen dan ook allengs van kwaad tot erger,
om terecht te komen in den afgrond, dien
men Socialisme noemt. Wie dat niet op
merkt, is een onkundige op sociaal terrein,
indien boos opzet hem niet beheerscht.
Onze geeërbiedigde Kerkvorsten zien ze
ker met bezorgdheid de gevaren,-flie hun
onderhoorigen bedreigen, tegemoet en ver
heffen hun stem met een echt vaderhart
tot allen die den weg is aangewezen om
pal te staan in den voortdurenden strijd
tegen het voortwoekerend ongeloof.
De strijd wordt met den dag heviger en
in plaats, dat men onze werklieden met
FEUILLETON.
Vervolg.)
50
Driftig, bijna krampachtig omklemde Runeek
de hand van zjjn vriend, dan wendde hjj zich
tnel om en verliet de kamer, alsof hjj vreesde
teruggehouden te worden. Eerst buiten in de
gang bleef hjj staan en sprak zacht, terwijl een
diepe ademtooht uit zjjne borst opwelde: Dat
is doorstaan Hjj heeft geljjk, het zou bem den
dood doen. Neen Erich, gjj zult niet ster
ven, ten minste niet door mjj. Dat wil ik niet
op mjjn geweten hebben 1
Dernbnrg bevond zich als gewoonljjk op de
zen lijd in zjjne werkkamer. Hjj zag er ernstig
en bekommerd uit, terwjjl hjj naar dokter Ha-
zenbach luisterde, die tegenover hem zat.
Oskar Von Wildenrood was eveneens aanwe
zig, met de armen over elkander geslagen leunde
hjj tegen het raam, zonder aan het gesprek
deel te hemen, dat hjj niettemin vol opmerk
zaamheid volgde.
Gjj maakt u overdreven bezorgd, sprak
de dokter op bedarendén toon, hoewel ook zjju
gelaat niet zoo geheel onbezorgd stond. Mijnheer
Erioh ljjdt nog onder de nawerking van ons
ruw voorjaar. Hjj had langer in het Zuiden
moeten bljjven en neg 'eene overgangsplaats
kiezen de plotselinge verandering van klimaat
is voor hem nadeelig geweest. Hjj moet onver-
mjjdeljjk terug naar Italië, en ik heb zoo even
vaste hand stuurt in de richting der beljj-
denis en der erkenning van het Christelijk
beginsel, waarvan alleen heil voer de maat
schappij te wachten is, viert men den teugel.
Men schijnt er niet aan te denken, dat
juist de grootste roem die mannen het
Katholicisme hebben bezorgd die van de
gedachten waren doordrongen, dat de hoo-
gere belangen ook bij de meest gewone
dagelijksche bezigheden in de samenleving
moeten worden betracht.
Het is ons, menschen der 19e eeuw, tot
schande, dat zoovelen meedoen aan het mod
deren van onzen tjjd,een tijd van laf mensche-
Iijk opzicht, die de Katholieken, willen zij
het dos van Rome» niet bevorderlijk zjjn,
moesten leeren hun schilden en w&penen
te vertoonen, waarbij zjj het kruis op hun
vaandel hebben te schilderen.
Dat aan de volken te leeren door woord
en geschrift, ook in het openbaar leven,
is een heilige plicht.
Het gaat volstrekt niet aan
Om der wille van de smeer
Likt de kat de kandeleer
in toepassing te brengen, helaas te veel be
tracht ten verderve van den volksgeest. Het
gaat niet aan den boosaardige te ontzien
door schipperen en laveeren raakt men den
koers kwijt, om aan te landen in de haven
der z. g. neutraliteit, en niet in die overeen
stemmend met de waardigheid van den
Christen.
Dit geldt ook voor den Christen, heeft
Z. D. H. de Bisschop van 's Hertogenbosch
in zijn Vastenbrief van 1898 gezegd, met
betrekking tot de lectuur. Ook hier moe
ten wij kleur bekennen en toonen wie wjj
zijn, naar luid van het spreekwoord «Zeg
mij met wien gij omgaat wat gij leest) en
ik zal u zeggen wie gjj zjjt.»
Sluiten wij onze deur voor dubbelgan
gers, zetten wjj ze toch niet langer op een
kier. Groot is de verantwoording van hen,
belast met de leiding der onontwikkelde
werklieden om hen voor afdwaling te be
hoeden, wake men voor slechte voorbeelden.
met hem over zjjn winterveibljjf gesproken. Hjj
zou de roorkenr geven aan Rone, ter wille van
zjjne jonge viouw. Ik ben echter voor Sorrent,
of als het toch eene groote stadjmoet zjjn, voor
Palermo.
Dernbnrgs voorhoofd werd bjj deze laatste
woorden nog somberder, en met eene onrust,
die bjj nauweljjks verbergen kou, vroeg hjj
Houdt gij het voor bepaald noodzakelijk, dat
Erich den geheeltn winter wegbljjft P Ik hoopte,
dat hjj op het Kerstfeest met zjjne vrouw zou
kunnen t rugkeeren.
Neen mijnheer Dernbnrg, dat gaat dezen
keer niet, anlwooidde Hazenbach op beslisten
toon. Dan zou hjj alles op het spel zetten, wat
wjj den vorigen winter gewonnen hebben.
En wat hebben wjj dan gewonnen Eanc
halve genezing, die reeds na eenige maanden
weer onzeker geworden is
Wees oprecht, dokter gjj denkt dat mjjn
zoon niet meer tegen ons klimaat bestand is.
Voorlcopig zal het in elk geval noodig
zjjn.
Niets dan voorloopigHoudt gjj het voor
mogeljjk, dat Erich voor goed in Odeusberg
bljjven, mjjn medearbeider, mjjn opvolger wor
den kan, zooals ik hoopte, toen hjj in het voor
jaar echjjnbaar genezen terugkeerde?
Zjjn blik hing in angstige spanning aan de
lippen van den arts, evenals Von Wildenroods j
oog, die uit de vensternis vooruit getreden
was. Hazenbach aarzelde met het antwoord, het
scheen hem zwaar te vallen. Eindelijk sprak hjj
op ernstigen toon
Neen, mjjnheer Dernburg omdat gjj
Wij Katholieken moeten steeds ons zelf
zjjn. Volkomen zijn wjj het dan ook eens
met den heer V lekke, een man in de
arbeidersbeweging op sociaal-terrein t'hnis.
Hij zeide onlangs te Breda:
«Indien men met zjjn voorvaderen drink
gelagen wil aanrichten in Walhalla, is het
eerljjk, den voet terug te trekken uit de
doopvont, zooals koning Ra d b o n d deed.
«Maar de voorvaderen toe te lonken
in Walhalla, terwjjl men de deur der Ka
tholieke Kerk op een kier houdt, is^ in er-
gerljjke mate oneerljjk, karakterloos en
dom bovendien.»
frankrijk.
In het zuiden van Frankrjjk begint het
zeer onveilig te worden.
De bevolking van het arrondissement
Geret is sinds eenige weken in grooten
angst door de aanwezigheid van kleine
troepen bandieten, die de wegen door de
bosschen te Perginan onveilig maken.
Deze struikroovers zjjn goed gewapend,
randen de reizigers aan en plunderen waar
zjj kunneD.
Gisteren-nacht nu vielen zij nabij het
dorpje Le Boulon een postrjjtuig aan,
waarin verscheidene reizigers zaten doch
slecht kwamen zjj er ditmaal af, want
sinds men van hnnne misdadige aanslagen
sprak, hadden de reizigers zich gewapend,
zoodat de aanval gevolgd werd door een
gevecht. Talrjjke revolverschoten werden
gewieseld en de bandieten op de vlucht
gejaagd. Gendarmen die de ronde maakten,
konden drie der schelmen aanhouden. Een
hunner is gedood. De koetsier van het
postrjjtuig is ernstig gekwetst in den hals.
Duitschland.
Ia den Duitschen Rjjksdag heeft de so
cialist B e b e 1 de barbaarsche manier van
oorlogvoeren der Engalschen in Zuid-Afrika
gegispt als in strjjd te zijn met het vol
kenrecht. Vroeger gevoerds politiek van
Duitschland ten opzichte van Transvaal
heeft aan K r u g e r het recht gegeven om
te Berljjn op zijn minst genomen beleefd
te worden ontvangen. Keizer Wilhelm
de waarheid verlangt. Zooals het nu met zjjne
gezondheid staat, is een verblijf in het Zuiden
voor uw zoon eene levensvraag.
Hjj kan in den Eomer voor enkele maanden
mar Odensberg komen, maar een winter in onze
bergen kan hjj niet meer verdragen, evenmin
als de inspanning van zjjne beroepswerkzaam
heden. Dat is mjjne vaste overtuiging.
Van Wildenrood maakte eene onwillekeurige
beweging bjj deze verklaring, die met zooveel
beslistheid gegeven werd. Dernburg zwoeg, hjj
leunde met het hoofd op de hand, maar men
kon het aan hem zien, hoe zwaar de uitspraak
van den dokter hem trof, hoewel hjj ze niet
anders verwachi bad.
Dan moet ik dus de plannen, die ik zoo
lang gekoesterd heb, laten varen, zeide bjj ein-
deljjk. Ondanks alles bleef ik hopen doch
Erich is mjjn eenige zoon, ik wil hem voor
mjj behonden, ook al most ik mjjn schoonste
verwachtingen daardoor opgeven. Dan moet hjj
ergens in 't Zuiden eene woonplaats zoeken
en zjjne bezigheden bepalen tot het bouwen
en versieren zjjner woning ik kan hem dat
laten doen 1
Een diepe, half onderdrukte zucht verried
wat hem dit besluit kostte. Dan wendde hjj
zich tot den dokter en bood hem de hand.
Ik dank u voor uwe openhartigheid, dokter,
al is de waarheid ook bitterik moet er mjj
mede vertrouwd maken. Later spreken wjj el
kander nog nader I
Hazenbach nam afscheid en ging heen. De
beide achtergeblevenen zwegen eenige minuten,
dan vroeg Von Wildenrood met gedempte
had minstens zoover kunnen gaan als pre
sident L o u b e t van de Fransche Repu
bliek.
De afgevaardigde Liebermann trok
krasser va n leer. Hjj viel VonBulow's
Engelsch gezinde politiek aan als een ka
rikatuur van onzijdigheid. Frankrjjk had
zijn ouden roam van ridderlijkheid gehand
haafd, zeide hjj, maar Duitschland had op
smadelijke wijze bijgedragen tot het alge-
meene treurige figuur van Europa tegen
over de brutaliteit van Engeland. «Weg
met Engelands invloedmoest de leus
zijn van vaderlandslievende mannen.
De rjjk9kanselier Von B u 1 o w zweeg.
Engeland.
In het Engelsch Lagerhuis is den mi
nister Chamberlain verweten welke
voordeelen hij als aandeelhouder trok uit
bestellingen van den Staat.
Chamberlain werd zeer opgewon
den. Hjj betoogde dat het hier zjjn per
soonlijke eer gold, dat men ham belaster
de, dat hjj of zjjne familie nooit geldeljjke
belangen bjj die maatschappijen gezocht
had en dat het den lastei aars niet zou ge
lukken hem en zjjne familie door hun val-
sche aantjjgingen te benadeelen.
Het voorstel van den heer LI oyd, dat
leden van het parlement geen aandeelhon-
ders mogen zjjn van ondernemingen van
den Staat, werd met 269 stemmen tegen
127 stemmen verworpen.
Italië.
Uit te Italiaansche Riviera komt een
levendig protest tegen het gerucht in de
Engelsche bladen dat koningin Victoria
liever aan de Fransche kust zal vertoe
ven, omdat het anarchisme te zeer in Ita
lië opgang maakt.
Uit Rome wordt gemelddat het
j Vaticaan thans heeft besloten de dieren
I van de 350.000 franks te vervolgen.
I De Italiaansche politie heeft het grootste
gedeelte der waarden ontdekt in het bezit
van een advocaat, wel bekend te Genua.
Deze advocaat was eerst aangehouden
doch werd daarna weder op vrjje voeten
gesteld en zijne invrijheidstelling werd be
schouwd als eene poging om de zaak te
sussen, teneinde invloedrijke personen niet
te compromitteeren die wellicht in de zaak
betrokken worden.
stemHeeft deze uitspraak u verrast P
Mjj niet, ik vreesde reeds lang iets der-
I geljjks.
Als Erich maar voor goed genezen mag,
dan hoop ik, dat gjj u beiden lichter in deze
scheiding schikken zult.
Eiieh zal zich daarin gemakkeijjk schik
ken, sprak Dernburg met eene opwelling vol
bitterheid. Hjj is altijd bang geweest, voor de
levenstaak, die hem wachtte, hem beangstigt dit
machtige, rustelooze werk, waarvan hjj heer en
leidsman moest zjjn, met al zijne inspanning en
al zjjne verplichtingen. Hjj zit veel liever aan
het strand der blauwe zee, om bouwplannen
voor zjjne villa te maken en dan is hjj bljjde,
als hjj door niets in zjjne droomerjjen gestoord
wordt en ik sta hier alleen, gedwongen mjjn
Odensberg, de schepping van een menschen leef-
tjjd eenmaal in vreemde handen achter te laten.
Dat is hard 1
Moot gjj dat werkeljjk? vroeg Oskar op
veel beteekenenden toon, terwjjl hjj naderbjj
kwam. Gjj hebt immers nog eene dochter, die
u een tweeden zoon schenken kan, maar gjj
ontzegt aan den man, dis haar hart uitverko
ren heeft, nog altjjd de rechten van een zoon.
Dernburg maakte eene afwerende bewe
ging.
Spreken wjj daar niet over, ten minste
nu niet.
Wordt vervolgd.)
ami
agëlaó voor
COCRIIT.