NIEUWE
wag 6lad voor <31 ooró- on ££uid~3Colland.
Waar gaan wij heen?
No. 4680,
Vrijdag 4 Januari 1901.
25ste Jaargang
De pleegzoon.
BUITENLAND.
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen;
BUBBiU: St. Janstraat Haarlemi
/1.10
1,40
«2,80
c 0.03
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7'/j
Ghrjote letters worden berekend naar plaatsruimte|
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Begon de vervlogen 19de eeuw met een
gruweldadigenoorlog van Bonaparte
die zgn zegepralende kr jjgsbenden liet trek
ken door Europa tot de slag van Waterloo
den Franschen Caesar ter neder wierp,
honderd jaren later, in onze dagen, zien
wjj niet één, maar zeven machtige Vor-
Bten in China bezig gruwelen, moord en
diefstal te plegen als om strjjd.
Zjj, die zich opgeworpen hebben als hand
havers van de rechten der volken, eindig
den de 19de en beginnen de 20ste eeuw
in China met moorden en stelen.
In bloed en schande neemt de 20ste eeuw
haar aanvang.
Zeer terecht vraagt de Belgische jour
nalist Karei Bogaerd, wat is nu de
vrucht gedurende een eeuw van beschaving,
studie, geestesontwikkeling, stoffeljjkeu en
zedelgken vooruitgang op elk gebied?
Een monsterachtig verbond, zegt hg, tus-
schen een zevental groote Mogendheden,
een verbond, enkel gevestigd op roof en
diefstal, de uitmoording van een klein volk,
groot door zijn nog nooit geëvenaarden
heldenmoed, het uitmoorden eu uitplun
deren van een ander volk, sterk en talrijk
genoeg om zjjne Europeesche aanvallers
te verpletteren geljjk de sneeuwlawine een
kudde uitgehongerde wolven onder hare
massa begraaft, een volk meer dan vier
millioenen sterk, maar ongewapend en on
voorbereid, en onbewust van zjjne reuzen-
sterkte.
Zoo begint de 20ste eeuw. Wat zal zjj
ons brengen Vrede O neen, wie dat
meent, zal zich deerljjk vergissen. Zullen
in de 20ste eeuw de fouten hersteld wor
den, die haar voorgangster ons heeft na
gelaten Ook daarop mag men niet reke
nen, veeleer zal door de op touw gezette
reusachtige ondernemingen van diefstal en
moord op groote schaal Europa in vuur
en vlam gezet worden, ons dreigt zelfs
een religie-oorlog en vervolging.
FEUILLETON.
(Vinolg.)
Ltndafeld, nu is het genoegstoof de jonge
ingenieur op ten hoogste verbolgen. Ik heb u
reeds eens verzocht, mjjne penoonljjke verhou
dingen buiten spel te laten, nu verbied ik het
U voor goed. Zwjjg daarvan I
Ja wel, toen in Eadefeld dreigdet ge mij
de deur uit te gooien, hoonde Landsfeld, die
in Bunecks toorn pleizier scheen te hebben.
Maar hier zjjn wjj in een vreemd huis, waar
gjj het wel laten zult. Maar ter zake. Ik wilde
u maar eens goed aan 't verstand brengen, dat
gjj van avond alle sentimentaliteit achterwege
laten moet, zoo gjj wilt, dat uwe redevoering
indruk zal maken. Gjj weet, wat de partjj van u
verwacht.
Ja, ik weet het.
Welnu dan, zorg dat gjj oppast. Wjj moé-
ten de Odensbergers hebben, want bjj hen ligt
de beslissing. Gjj moet u daarom krachtig te
genover Dernburg stellen en tegenover alles
wat bjj gesticht heeft. Gjj moet den lieden too-
nen dat zjjne scholen en ziekenhuizen en pen
sioenfondsen, waarmede hjj hen aan zich ver
blindt, in onze oogen niets waard zjjn, eene
aalmoes die hij zjjnen arbeiders toewerpt, terwjjl
hjj zelf de millioensn opsUjjkt.
Van ons gelooven de menschen dat niet, van
u zullen zjj het wel gelooven, want zjj weten,
Het is een schande voor Europa nu de
nalatenschap van de 19de eeuw ons niet
anders heeft gebracht dan een vervolgings-
zucht, niet in het leven geroepen door
domme en onwetende dweepzucht, maar uit
vuige gouddorst, nit sluwe berekening van
lieden, die, onder een godsdienstig masker
een geweten verborgen dat noch aan God,
noch aan den duivel gelooft en geen ande
ren God eerden en aanbidden dan het goud.
In deze eeuw zullen wjj aanschouwen,
hoe de rechtverkrachters, wanneer het op
't verdeelen van den buit aankomt, zich
weldra onderling zullen verscheuren, zoo
als wolven en roovers gewoonljjk doen,
wanneer 't op het verdeelen van de prooi
aankomt.
Het onrecht, dat gepleegd is in de vo
rige eeuw, eischt herstel.
De overweldiging der Kerkeljjke Staten
onder een lafhartig toezien der Europee
sche machthebbers en 's Pausen verwjjde-
riDg uit de rij der regeereDde Vorsten, is
een van de schandelijkste daden, die zjjn
gepleegd, waardoor dan ook niets anders
dan ellende is gebracht onder de volken.
Wjj hebben gezien hoe de Amerikanen
nog pas geleden Spanje zgn Koloniën hebben
ontnomen en hoe Engeland door moord
en brandstichting zich meester denkt te
maken van de Zuid-Afrikaansche Republie
ken, hoe de legers der groote Mogendhe
den naar China trekken, om daar een bar-
baarsch veroveringswerk te voltooien, voor
bereid door eene gewetenlooze diplomatie
ten koste van duizenden menschenlevens.
Ouder een warboel van onrechtplegen
zgn wjj de 20ste eeuw ingegaan. Wjj vree
zen voor hetgeen zjj ons brengen zal.
Engeland.
De Zuid-Afrikaansche oorlog doet zich
reeds in Engeland voelen. Zeer groot is
de achteruitgang te constateeren op het
gebied van handel en Dgverheid. Te Lon
den hebben niet minder dan dertien win-
waartoe de oude n opgeleid heef'. Gjj moest da
leiding over zjjne werken op u nemen, de eerste
zjjn na hem, en gjj hebt hem daarvoor bedankt,
ter wille van onze zaak, daardoor zjjt gjj bjj de
Odensbergers almachtig en daarom alleen heb
ben wjj u candidaat gesteld. Met algemeene be
wijsgronden richt gjj niets uit gjj moet den
tegenstander te Ijjf gaan en hem verslaan.
Egbert wendde zich langzaam om, in zqne
trekken stond eene onheilspellende vastberaden
heid te lezen, nit zijn stem klonk bitteren hoon,
toen hjj antwoorddeJa wel, ilc moet moet
moet 1 Eene wil heb ik niet meer. Laat
ons naar de anderen toegaan 1
XIV.
In Odensberg was het vrooljjke gezellige leven
verstomd, na den heelen zomer door geheerscht
te hebben en waarvan het jonge bruidspaar het
middelpunt geweest was. Het gezin was nog in
diepen rouw gedompeld om hem, dien men
nog nauweljjks twee maanden geleden grafwaarts
gedragen had, en de stemming in het huis was
zoo drukkend en droevig als de nevelachtige
herfstdagen buiten.
Alleen Maja maakte eene uitzondering. Dok
ter Uazenbach had geljjk, als men zeventien
jaar is, weent men zjjn verdriet uit, en troost
zich dan, zelfs over het verlies van een gelief
den broeder, en hier was bovendien een bijzon
der trooster dicht in de nabjjheid. Oskar Von
Wildenrood was natunrljjk in Odensberg ge
bleven en hoewel van eene openljjke verloving
geen sprake kon zijn, had haar vader toch ein-
kelhuizen de betalingen moeten staken met
een tekort van 50 millioen franks.
Over een groot deel van Engeland,
in de graafschappen Leicester, Northamp
ton, Warwick, Worcester, Hereford, Glou
cester en Somerset hebben de zware regens
der laatste dagen groote overstroomingen
veroorzaakt. De rivieren zgn tot een on
gekende hoogte gerezen, groote uitgestrekt
heden bouwgrond staan onder water, fa
brieken aan de rivieren en huizen in laag
gelegen steden zgn ondergeloopen en het
verkeer op Midland-North Western-, en
Great Western-spoorwegen is grootendeels
gestoord door het wegspoelen van stukken
weg en het instorten van bruggen.
België.
Te Brussel is op Oudejaarsavond een
vreeseljjk drama afgespeeld. De concierge
eener stadsschool in de rue d'Orseudael,
zgn vrouw, zgn kind en zijn schoonzuster
bevonden zich in een slecht geventileerd ver
trek. De man viel plotseling flauw.Zjjn vrouw,
mej. Slagmulder, vertrok om een dok
ter te halen. Bjj haar terugkomst waren
de drie achtergeblevenen reeds verstikt door
kolendamp en viel zjj ook terstond in zwijm.
De dokter kwam en kreeg geeu toegang.
De politie moest de deur forceeren en zag
het schouwspel. Een paar andere dokters
werden nog ontboden om te trachten de
levensgeesten kunstmatig op te wekken.
Alles zonder gevolg. Alleen de vrouwen
kwamen tjjdens het vervoer naar het zie
kenhuis bjj. Haar toestand is hopeloos.
De werkstaking te Antwerpen duurt
nog altjjd voort. Zware diensten worden
vereischt door de burgerwacht en de po
litie om de orde te bewaren en de werk
lieden die de schepen lossen tegen de sta
kers te beschermen.
.Het aantal werklieden, die aan worden
gesteld ter vervanging der stakers, wordt
met den dag grooter. Maandag kwamen
er 300 uit Calloo,200 uit Sterndorp en even
eens een menigte uit Engeland.
frankrijk.
De Raad van onderzoek in de zaak van
den majoor Cuignet in de Mont Vale-
rien bjjeengekomen, is zgn werkzaamheden
begonnen.
Er zgn vgf punten, den commandant
C n i g n e t ten laste gelegd,te onderzoeken
deljjk zjjne toestemming gegeven
Maja was onbeschrjjfljjk lieftallig in haar stil,
nog ongecpenbaard geluk, en Oskar bewees haar
in den huiseljjken kring waar hjj zich geen
dwang behoefde op te leggen, de beste op
merkzaamheid. Hjj scheen zeer veranderd, de
scherpe trek verdween meer en meer uit zjjn
gelaat; zjjn geheele wezen Was zachter gewor
den onder den invloed van dit oa'tluikend ge
luk, dat hem aan het doel zjjner wensehen bracht.
Dernburg zelf droeg de smart van zjjn zoon,
zooals hjj gewoon was, al het zware in het leven
te dragen, gelaten en zwjjgend, en zocht zjjn
troost in zjjn arbeid, waaraan hjj zich met nog
meer jjver dan voorheen wjjdde. Tusschen hem
en zjjne schoondochter had Erich's dood een
onverwachten band gelegd. Want al had de
vader ook de bruid van zjjn zoon als eene doch
ter ontvaEgen en behandeld, in zjjn hart was
hjj toch altjjd tegen deze vereeniging geweest,
het jjdele, overmoedige kind der wereld had
den man met zjjne strenge beginselen niet kun
nen bekoren. De jonge weduwe echter, die eerst
in eene vertwjjfelende smart uitgebroken was
en dan stil en in zich zelve gekeerd bleef, ver
wierf zjjne volle vaderljjke liefde. Van het oogsn-
blik af aan dat hjj haar aan E-ieh's sterfbed in
de armen gesloten had, nam zjj ook eene plaats
in zjjn hart in.
Wel vermoedde hjj niet, dat deze hartstoch
telijke smart van Cecilia slechts berouw was,
berouw over dat uur, waarin zjj gezegd had,
liever te willen sterven dan haren man te vol
gen, die juist op dat oogenblik stervend ineen
zonk. Zjj wist liet ergste nietdat hare onza-
1. Te hebben geschreven aan den voor
zitter van den ministerraad zonder den
hierarchialen weg te volgen. 2. Dien brief
te hebben meegedeeld of laten meedeeleo
aaa de pers. 3. Aan den minister van oor
log een brief te hebben gericht zonder
dea hierarchischen weg te volgen. 4. De
zen brief te hebben meegedeeld, of te heb-
ken laten meedeelen aan de pers. 5. Te
hebben geweigerd aan den minister te ant
woorden, welke hem ondervroeg over het
meedeelen dezer brieven.
Slechts da laatste quaestie werd behan
deld en hierover werden de getuigen ge
hoord. Zooals men weet heeft de raad be
slist, dat hier geen gebrek aan discipline
was aan te wijzen.
De afgevaardigde L a s i e s,die ook alsge-
tuige is gehoord, heeft gezegd dat alle ge
tuigen zich even gunstig over Cuignet
hebben uitgelaten, maar hg zich niet kon
uitlaten over hetgeen in de zitting ge
beurd is.
De Miuister van Oorlog heeft majoor
Cuignet een disciplinaire vestingstraf
vau 6 dagen opgelegd.
Duitschland.
In Duitschland staat het militairisme
zeer hoog. De 7 emps vestigt de aandacht
op de voorkeur die de militaire daar boven
de civiele ambtenaren genieten. Het eerste
beste jonge luitenantje kan zich aan het
hof evenals in de eerste kringenlaten
ontvangenterwijl de ambtenaarswereld
niet toegelaten wordt eu slechts de hoogste
beambten dit voorrecht genieten. Ook de
magistraten worden veel bjj het leger ach
tergesteld bij officieele plechtigheden volgt
de eerste president van het hooggerechts
hof na de kolonels.
De correspondenten van de Morning Post
en van de Times beschuldigen de Duitsche
troepen in China van schandelijke wreed
heden, roof, plundering en doodslag. Dr.
Morisson van de Times zegt, dat de
Duitsche soldaten de Chineesche vrouwen
mishandelen en dat zg weerlooze boeren
onder wie christenen, vermoorden na hen
eerst krggsbelasting te hebben doen storten.
De Londensche correspondent van het
Berl. Tagebl. merkt op, dat de schoen hem
waarscbgnlgk juist wringt in deze krjjgs-
belastingendie in Duitsche zakken in
plaats van in Engelsche vloeiden. Een on
derzoek is ingesteld.
lige woorden hem gedood hadden. Oskar had
sich van de stilzwijgendheid van den bediende
verzekerd, die Erich naar Loven h8d zien gaan
en binnectreden en anders wist niemand er iet»
van. Maar de jonge vrouw vermoedde toch iets
van den vreeseljjken samenhang en vluchtte tot
den vader, omdat zjj een geheimen afkeer van
haren broeder niet overwinnen kon.
Dernburg kon zich in deze dagen weinig aan
ejjo gezin wjjden, want bjj den gewonen last zjjner
werkzaamheden die hjj voor en na op zjjhe
schouders laadde, namen de aanstaande verkiezin
gen al zjjn overigen tjjd en krachten in beslag.
In zjjne partjj gold het voor uitgemaakt, dat
hem het mandaat voor den Bjjksdag, dat hem
zoo lang opgedragen was geweest, ook nu weder
te beurt zou vallen, maar men kwam spoedig
tot het inzicht, dat de overwinning dezen keer
strjjd zou kostenda' zjjne tegenstanders on
vermoeid werkzaam waren. Het gold dus op
alle plaatsen werkzaam te zjjn en daarbjj vond
Dernburg een geheel onverwachten stenn in Oskar
Yon Wildenrood. Deze had zich ongeloofljjk
ving met de politieke verhoudingen vertrouwd
gemaakt, en zjjne scherpe blik, zjjn helder oor
deel wekten de bewondering op der ouderen,
die al jaren lang midden in deze verhoudingen
stonden. De vrjjheer was overal, waar het noo-
dig scheen, hjj nam aan alle vergaderingen en
zittingen deel en weerde zich met ongekeDden
jjver voor de zaak. De gewezen diplomaat zeilde
weder in het volle vaarwater der politiek en
het was geen wonder, dat zjjn invloed op Dern
burg, van wiens zjjde hjj bjjna niet week, met
iederen dag grooter werd. Wordt tervolgd.)
niiRiMSCHnomjT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
AGITE MA WOH AGITATE,
PRIJS DESR ADVBRTSSTTISW.
•5
