NIEUWE
X»
wag6laó voor cfëooró- on
Naar aanleiding
eener domme vraag.
No. 4681.
Zaterdag 5 Januari 1901,
25ste Jaargang
Be pleegzoon,
BUITEN LAND.
feuilleton.
Engeland.
4
URLMStHÏCOÜRAJ
T
ABOinniMBlTTSPEIJS
Per 3 maanden voor Haarlem i i l 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het bnitenland «2,80
j. Afsonderljjke nummers1 t «0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen;
BÏÏBSAïï: St. Janstraat Haarlems
AGITB HA HOM AGITATE.
PBIJS DSB AD VESTS EtTXHST.
Van 16 regels 50 Can!
Elke regel meer7
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
- ai ii<» ->
Eed a e t e nr-(J i t g e v r, W. KOPPERS.
Niet zelden hoort men uit den mond
van menschen, die voor ontwikkelde men-
schen willen doorgaan, de bewering«De
biecht is iets onnatuurlijks zjj is een door
heerschzuchtige priesters uitgevonden, den
menschen opgelegd, lastig juk zjj is in
werkelijkheid niets anders dan een ondra
gelijke foltering.»
Deze en dergelijke beweringen hoort men
door die «ontwikkelde» lieden ten beste ge
ven. We moeten echter medelijden hebben
met zulke beklagenswaardige domooren
Het kan zeker niet worden ontkend, dat
de openljjke en oprechte beschuldiging van
zich zeiven tegenover een mensch, de ont
hulling van alle, ook van de meest ver
borgen schuilhoeken des harten, voor den
hoogmoedigen mensch iets vernederends,
iets beschamends heeft.
En toch,diezelfde menscheljjke natuur, die
zich verzet tegen die bekentenis, verlangt
ook wederom daarnaar. Het menschel jjk
hart, het trotsche en toch zóó versaagde
hart, gevoelt den drukkenden last der schuld,
wil zoo gaarne daarvan bevrjjd worden
gevoelt ook, dat de belijdenis de eerste
schrede tot verzoening is, en wil zich toch
heel dikwjjls daaraan niet onderwerpen. Nu
komt de Kerk met vasten tred den wor
stelenden, talmenden, besluiteloozen mensch
tegemoet, biedt hem de veilig geleidende
hand in het Sacrament van boetvaardig
heid, om hem uit alle verwarring over te
voeren tot een nieuw, beter leven en streven.
Een vernuftig Franschmangraaf de
M a i s t r e, schreef weleer «Daar is in de
Katholieke Kerk geen enkel dogma, dat niet
zjjne wortelen in de diepste diepten van de
menscheljjke natuur en bijgevolg in eenealge-
meene overtuiging heeft, die weliswaar hier
en daar meer of minder kan misvormd zjjn,
maar niettemin in haar oorsprong aan alle
volken van alle tjjden gemeen is geweest.»
•6 Vervolg.)
Eindeljjk wa» de dag gekomen, waarop de
laatste beslissende strjjd gestreden sou worden.
In het directenisgebouw der Odensbergsche wer
ken heerschte reeds sedert den vroegen morgen
eene buitengewone bedrijvigheid. De benedenste
ruimten bevatten de zittingsaal, waar anders
groota voordrachten en beraadslagingen gehou
den werdenhier waren heden verscheidene
eerste beambten bjjeen, hier kwamen de telegra
fische berichten uit de stad en de boden uit de
omliggende dorpen aan, die bij benadering den
stand der verkiesingen aangaven. De anders soo
vreedsame kamer sag er uit als een veldleger,
waarvsn de directeur het middelpunt vormde,
en sonder ophouden werden de boodschappen
naar het heerenhnis gesonden.
Het was reeds namiddsg geworden, toen dok
ter Hazenbach binnenkwam en door de aan
wezige heeten met verwijten overladen werd,
om zijn wegblijven.
Waar hebt gjj toch eigenlijk gezeten, dok
ter riep de directeur hem vol ergernis toe, wij
zitten hier allen vol zorg en in spanniög en
gij legt in alle gemoedelijkheid uw ziekenbe
zoeken af en laat n zelfs niet zien 1
Ik kan de menschen toch niet verbieden
op den dag der verkiezingen ziek te zjjn en
te sterven, zeide Hazenbaoh ernstig. Ik moest
naar Eckardstein, heden voormiddag reeds en
Zoo dit voortreffelijk woord ergens waar
de heeft, dan zeker by de Katholieke leer
over de Biecht. Oouitdelgbaar was en is bij
de besten van alle tjjden en volken het be
wustzijn ingeprentTusschen schuld en
verzoening, tusschen verzoening en verge
ving, tusschen gewetenswroeging en ziele-
vrede is een groote klove, die alleen over
brugd kan worden door de bekentenis. De
openlijke bekentenis is het scheepjedat
van de pijnigende klippen der schuld naar
den vreedzamen oever overvoert, de reini
ging, de verzoening met God en met zijn
eigen binnenste.
Dit is een waarheid, die in hare grond
trekken niet voor het eerst door het Chris
tendom op deze wereld is gebracht, maar
die in haar geheelen omvang of ten minste
in ruwe omtrekken van oudsher bekend
was daarwaar er waarheid-lievende en
waarheid-zoekende menschen leefden.
De groote, wereldwijze Plato, «de zon
van de oudheid» bijgenaamd, zegt daar
over «Beging iemand een onrecht, dan
moet hij vrijwillig zelf daarheen gaan,
waar hij moet uitboeten, naar den rechter
als naar den geneesheer, opdat de inge
wortelde ziekte der ongerechtigheid de ziel
niet ongeneesljjk makeYóór alles
moet men zich aauklagen en de misdaad niet
verbergen, maaraan den dag brengen, opdat
hij (de misdadige) uitboete en tot gene
zing kome hjj moet zich zeiven en ande
ren noodzaken om niet bevreesd te zjjn,
maar terwjjl men het goede en schoone
nastreeft, moet men kloekmoedig en blin
delings zich onderwerpen, zooals men bij
het snijden en branden zich onderwerpt
aan den geneesheer, zonder voor de pjjn
terug te deinzenmen moet als de
eersté aanklager van zich zeiven en van
anderen, die aan ons toebehooren, optre
den en daarbij zich bedienen van de taal,
opdat zij, nadat hun misdaden aan den dag
traden, bevrjjd worden van het grootste
ongeluk, de ongerechtigheid,»
Een soortgelijke gedachte wordt uitge-
daar liet men mij niet lot voor alles voorbij w»s.
Hoe de heeren heden ook door andere dia
gen in beslag genomen worden, deze tijding
wekte toch de algemeene opmerkzaamheid op.
I» de graaf dood T vroeg de directeur verrast.
Twee uren geleden is hjj gestorven.
Dat is voor graaf Victor eene plotselinge
verandering ten goede, merkte de eerste inge
nieur aan. Gisteren nog een arm, onafhankelijk
luitenant en nu eigenaar van de uitgebreide
Eckardsteinscbe goederen. Graaf Koenraad moet
niet altijd even vriendelijk tegen zjjnen j°Dge-
ren broeder geweest zjjn.
Neen, maar toch heeft dezs zich den laat-
sten tijd zeer liefdevol getoond. En nn, mijne
heeren, ben ik wel genoeg verontschuldigd
wegens mijn uitblijven, mjjne aanwezigheid was
bier ook geen vereischte. Hoe staat het eigen
lijk P Toch zeker goed.
Zoo bijsonder gced nu juist niet, meende
de eerste ingenieur. De berichten uit de om
ringende dorpen zijn bevredigend, maar in de
stad hebben de arbeidspartjjen blijkbaar het heft
in banden.
Nu, daarop moesten wij van het begin
af aan voorbereid zijo, viel Winning uit, de
leider der technirche werkzaamheden. Den door
slag geeft Odensberg en daarmede zjjn wij ze
ker van de meerderheid.
Als wij er vast op rekenea konden, dan
wol, sprak de directeur. Maar ik vrees.
Wat vreest gij vroeg Hazenbach getrof
fen, toen deze plotseling zweeg.
Dat wjj onze berekening verkeerd gemaakt
hebben, Runecks aanhang onder de arbeiders
sproken door den heidenschen wijsgeer S e-
necla; «Waarom belijdt niemand zijne
misdaden Omdat hij nog verstrikt is in
die misdaden. Zjjne zonden beljjden is het
kenmerk van de genezing.»
Spiegelt zich diezelfde waarheid, zij het
dan ook door menigvuldig menschelijk bjj-
werk misvormd, niet af in de godsdienstige
handelingen van bijna alle heidensche vol
ken Overal vinden wij de beljjdenis der
zonden onder de menschen in gebruik, lang
reeds voordat de Christenen het deden.
In het Boeddhisme geldt de beljjdenis
der zonden als voorwaarde voor de verge
ving der zonden. De Mazdayacna, de recht
geloovige Parsi, moet op zevenjarigen leef
tijd zijn biechtvader kiezen. Aan dezen moet
bjj al zijne fouten beljjden. Zjjn leiding
moet hjj onvoorwaardeljjk volgen. Hetzelfde
vinden we bjj de Mexicanen, in Nicaragua,
en in Yucatan. De geschiedenis verhaalt
ons, dat de «wjjsbegeerige keizer» Marcus
Aurelius, toen hjj zich in de Elensinische
Geheimen liet inwjjden, aan den Opper
priester zjjn zonden beljjden moest.
Ongetwjjfeld heeit de M a i s t r e geljjk,
wanneer hjj zegt: «Om de noodzakeljjkheid
van de schuldbeljjdenis te erkennen, was
er geen goddeljjke meedeeliog noodig veel
meer zeide dit den volken hun eigen ver
stand. Alleen den modernen mensch met
zjjn verheven beschaving of den dweper,
met blinden haat tegen de Kath. Kerk ver
vuld, kan het voorbehouden zjjn om deze
waarheid te bestr jjden.»
Ten slotte willen wjj aan onze lezers de
meesterljjke woorden van den Apologeet
Hettinger over de Biecht niet onthouden
«Wat wij van een kind verlangen, de be
kentenis van zijn schuld, omdat wjj hier
in het beste getuigenis van waar berouw
zien, wat wjj daarom als verzachtende om
standigheid voor de straf bjj een boosdoe
ner aanzien, wat de straf, al ware het zelfs
de doodstrafwaarljjk tot een middel ter
verzoening maakt en den misdadiger in
onze oogen reinigt, wat een zóó onmiddel-
eehijnt grooter te zjjn, dan wij vermoedden de
bcwjjzen daarvoor kwamen eerst op het laatste
oogenblik.
Runeck is een uitmuntend redenaar, sprak
Winning op ernstigen toon, en zjjne groote re
devoering onlangs in het „Gouden Lam// heeft
alle toehoorders meegesleept.
Wel stond ze niet op htre gewone hoogte.
Anders sprak hjj koel, met jjae^en vastberaden
heid, maar elk woord, was als een gewetdigde
hamerslag, dezen keer stormde hjj voort als een
dol geworden paard, zonder maat en toom.
Hjj zal bang voor zjjn mandaat geweest
2jjn, spotte de eerste ingenieur. Maar daar komt
Helm aan, misschien brengt hjj gewichtig nieuws.
Het was een der jongste beambten die nu
binnentrad en een telegram overreikte dat zoo
even aangekomen was.
De directeur opende en las het en reikte het
toen zwjjgend aan dokter Hazenbach over, die
naast hem stond. D.-ze wierp er even een blik op
en schudde toen het hoofd. Dat is zeer onaan
genaam! Ia de stad is dus naar schatting van
onze vertrouwde vrienden de overwinning der
ai eidspartjjen zoo goed als zeker 1 Lseo maar,
mijne heeren 1
Het telegram deed de rondte, terwjjl de di
recteur naar de telefoon ging, waardoor de ka
mer met het heerenhuis in verbinding stond, om
de., chef voorloopig bericht te geven.
Nn hangt de beslissing geheel van Odensberg
af, sprak de eerste ingenieur. Het was ook on
verstandig om dien schreeuwer van een Ftllner
juist nu te outslaan vlsk voor de verkiezingen
Dat heelt kwaad bloed gezet en kost ons mis-
ljjke, onafwjjsbare behoefte van het men
schelijk hart is, hetwelk daardoor gedwon
gen wordt om het geheim van zjjne schuld
eu smarten neer te leggen in de deelne
mende ziel van een vriend, die het begrjjpt
wanneer dat door de Kerk van den zon
daar verlangd wordt in den naam Gods
wordt daardoor dan niet bewezendat er
iets goddeljjks is in de Biecht, dat zjj inge
steld is door Hem, die het menscheljjk hart
heeft geschapen, die daarom het beste de
behoefte van het met schuld beladen, ge
kwelde, gebroken hart ken t en het op de
krachtdadigste wijze kan genezen, die alleen
verlangt, wat de eigene, betere natuur van
den mensch onafwijsbaar vordert.»
Een allerzotste comedie wordt heden in
Engeland afgespeeld. Prinses Henryvan
Battenberg en prinses B e a t r i x de
dochter van koningin Victoria in ge
zelschap van den Hertog van Connaugh,
hebben de overwinnaar van de Znid-Afri-
kaansche Republieken, terwijl nog geen
feiteljjke overwinning heeft plaats gehad,
bjj zjjn aankomst te Cowes begroet. Op het
stadhuis vertelde Lord Roberts, dat hij
alle vertrouwen stelde in Lord Kitche
ner, die de Boeren wel zóu weten te
bedwingen en de menigte in de straten was
vol geestdrift en juichte den inmiddels
door koningin Victoria verheven Lord
tot Graaf toe.
De bevelhebber van het onoverwinnelijke
Engelsche leger vertrok naar Londen waar
hjj door den Prins Van Wales werd
opgewacht. Overal vlaggentooi en duizen
den portretten zag men voor de winkel
ramen van Roberts of Bobs. De nieuwe
Graaf Roberts, ridder van den kousen
band, kwam met den kous op den kop in
Engeland terug eu is ingehaald als de held
der heldenl Zotter kan het niet.
Inmiddels is de Engelsche Ministerraad
in buitengewone zitting bjjeen gekomen
om den ernstigen toestand van Zuid-Afrika
te bespreken. De Westminster Gazette er
kent, dat 't mis is met de berekening van
den oorlog en verwjjt de Regeering, dat zjj
achien honderden itemmen. Maar mjjaheer Dom
burg was onverbiddeljjk.
Moest hjj zich somtjjdi laten welgeval
len, dat deze man in sjjne werkplaats openljjk
het volk tegen hem ophitste f vroeg Winning.
Zoo iets is nooit in Odensberg gednld gewor
den en nu zou het een voorbeeld van onver
geeflijke zwakheid geveest zjjn.
Ik vrees echter, d&t men hier alleen met
een verkiezingsmanoeuvre te doen heeft, be
weerde de andere. Fallner wist zeer goed wat
hem wachtte, moest het weten, maar hjj behoor
de tot de nieuw aangenomeneD, die nog niet
veel verliezen, als zjj gaan, daarom liet hjj zieh
door de anderen gebruiken.
Hjj moest ontslagen worden, de laak meest
kwaad bloed onder de lieden zetten, daar was
het. op aangelegd. Ik heb dat ook mjjnheer
Dernburg gezegd, maar vergeefs.
Ik duld geen verzet en geene ophitsing
op mjjn gebied de man moet terstond ont
slagen worden, dat was zjjn eenig antwoord en
daarmede gaf bjj onzen tegenstanders de wapenen
in de hand.
Winning zweeg en ergerde er zich over dat
niemand hem tegensprak. De direoteur echter,
die nu vau de telefoon terug kwam en de
laatste woorden geboord had, sprak op veel be-
teekenenden toon Als de zaak met verlies van
stemmen maar aan een eind is I Gisteren reeds
werd mjj gezegd, dat de arbeiders van alle kan
ten aangespoord worden voor Fallner in de
bres te springen en te eischen, dat hjj bljjven
zal. Doen zij dat werkeljjk. dan is de strjjd on-
vermjjdeljjk. Wordt vervolgd)
