NIEUWE
2><agBlaè voor ciï 'oord- Suió'&Coïlanè.
Amsterdamsche Brieven.
No. 4684.
Woensdag 9 Januari 1901
25ste JaargKüg
De pleegzoon.
B Ui T E xN L A S 1).
Duitschland.
Engeland.
Rusland.
Italië.
HÜRLEMPHECORRMI.
ABOWBrBMBWTSPRIJB
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBEiü: St. Janstraat Haarlem:
1.10
c 1,40
c 2,80
«0.03
PRIJS DSR ADVEaTEIfTIBCT
Van 16 regels......50 Gent
Elke regel meer 1 3 t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
AGITE MA WOH AGITATE,
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
7 Januari 1901.
Toen op den avond van den 31sten De
cember de laatste tonen der twaalfuurklok
ivegtrilden in de sneeuwige lucht, waren
iVfl eene nieuwe eeuw ingetreden. Negen
tiende eeuw, vaarwel, twintigste eeuw, wel
kom Gjj zijt een geschenk des Al mach
tigen Vaders, aan Wiens vinger het nood-
tot drjjft, uit Wiens band al 't goede tot
ons komt en al wat Hjj den stervelingen
schenkt is goed, al begrijpt de mensch het
dikwjjls niet.
Wat een eeuw is heengegaan
In dolle woede had het gepeupel bij het
«inde der 18de eeuw, opgezweept door de
bedriegelyke leuze van «vrjjheid, gelijkheid
en broederschap,» de ruwe hand gesla
gen aan kruis en kroon en beiden neder-
gerokt in het slijk; het volk, willende de
rechten vermeesteren, die een drom van
godsdienstlooze wijsgeeren en dweepende
dichters hadden verkondigd, sleepte den
koning naar het schavot, doodde den pries
ter en den edelman, schafte hunne voor
rechten af en zich beroepende op «de rech
ten van den mensch,» eischte het zjjn aan
deel in de regeering. Maar nauw was de
negentiende eeuw haar eersten jaarkring
ingetreden of de jjzeren hiel van den trot-
schen dwingeland trapte de revolutie in
bet sljjk en dwong geheel Europa te bui
gen voor den wil van den alleenheerscher.
In bloed en tranen deed de eeuw haar in
trede in de geschiedenis.
Edoch, kort was het ryk vau den ge
weldenaar en hoe sterker de drang was ge
weest, dien hij op de vryheid der volke
ren had uitgeoefend, des te sterker was ook
de reactie en de eisch om verandering van
regeeringsvorm, om afschaffing der alleen
heerschappij en de bevoorrechting van en
kelen,om mede-regeering van het volk, en die
reactie en die eisch plantte zich voort van land
tot land en weldra nam het mede deel aan de
Wetgeving. Steeds grooter werd de macht des
FEUILLETON.
«9
Vervolg.)
Het is een openljjk verraad, een afval zon
der voorbeeld, begon Von Wildenrood. Waarljjk,
sis er maanden lang gewoeld en opgehitst wordt
dat zjjn nu de gevo'gea van uwe grootmoedig
heid en uw onbepaald vertrouwen I Gij kendet
de plannen en verhoudingen van dezen man en
toch ge»ft gij hem voet in Odensberg. Hij heeft
daar een slim gebruik van gemaakt om zich van
de kiezers te verzekeren. Nu behoefde hjj slechte
te wenken en zij liepen in troepen naar hem
°ver. Gjj gauft hem de rechten van een zoon
heden bewijst hij u daarvoor zjjn dankbaar
heid 1
Oskar, om Gods wil, houd op 1 smeekte
Cecilia zacht.
Zjj voelde, dat ieder dezer woorden als gif in
de ziel van den man viel, wiens hart even doo-
delqk gewond was, als zijn trots.
Maar Oskar kende geen medelijden met zjjn
gehaien tegenstander.
Eu Von Wildenrood vervolgde met toene
mende heftigheid
Euneck zal zegevieren en hjj heeft daar
'eden voor. Het is eene schitterende overwin
ning, die hjj bevochten heeft, en tegen wien f
hjj overwon, stempelt hem reeds tot een
hertemd man. En in dit uur verneemt Odens
htrg den uitslag .der verkiezing men zal e
volks, steeds meer kromp die der vorsten
io. Al vrjjzinniger werd de wetgeving, uit
gebreider het aantal burgers, dat door het
stemrecht mede aandeel kreeg in de re
geering. Niet zonder redenen maakt men
zich bezorgd, dat de invloed der burgerij,
der werkende klasse te groot zal worden.
En zonderling verschijnsel de eeuw
is ten einde. In bloed en oorlog geboren,
is zij in bloed en oorlog heengegaan
maar de wil des volks, al de vrijzinnige
wetten, al de beperkingen der koninklyke
macht, zyn niet in staat al de volkeren van
Europa te zamen zooveel macht te geven,
dat zjj, zooals zjj willen, een eind kunnen
maken aan eenen gruwelijken, onrechtvaar-
digen, door allen veroordeelden oorlog. Wat
de volkeren ook zeggen en wenschen en
doen, de regeeringen storen er zich niet
aan en de vorsten gaan ter jacht. Is het
geene bespotting der groote ideeën van vry
heid, zeltregeering enz. enz.
Als men denkt aan de apenkooi der
vredesconferentie en aan meerdere andere
dingen uit de laatste dagen dezer eeuw, dan
kan men gerust zeggen, dat zij in de wieg
getooid werd met de phrygische muts en
op haar ouden dag is gaan slapen met de
narrenkap.
Aker, Mensch, argere dich nichtAnders
gaan de lezers van dit blad nog meenen,
dat gjj in deze donkere dagen van mist
I en nevel als een oude brombeer aan het
venster zit en pruttelt omdat gjj u niet
meer op de gladde straten durft wagen.
Eu dat durf ik wel, al was het alleen
maar om te gaan kjjken naar het Leidsche
i plein, naar het nieuw politie-bureau zich
trotsch verheft tegenover het Opera-gebouw,
of naar de Marnixstraat waar de nieuwe
vleugel van het American-hotel begint
zichtbaar te worden of waar een eindje
verder de nieuwe Handelsschool hare vol
tooiing nadert en een sieraad dezer buurt
zal worden, wanneer die oude barakken,
welke er voorstaan, zullen opgeruimd en
het plein in een fraai plantsoen zal v eran
een feest van maken, men zal den gekozene
met gejuich inhalen, zoodat het gejubel tot xn
het heerenhuis doordringt en gij zult dat mede
moeten aanhooren.
Dat zal ik niet verklaarde Dernburg op
heftigen toon, een stap terugtredend. De man
nen hebben van hun kiesrecht gebruik gemaakt
goed, ik zal mjjn recht a!s huisheer weten
te gebruikea en mjj voor beleedigingen beveili
gen. Elke demonstratie teo gevolge dezer ver
kiezing zal onderdrukt worden. De directeur
moet de noodige maatregelen nemen, zeg hem
dat, Oskar 1
Dat is reeds geschied. J.k bad dit bevel
voorzien en gaf de noodige aanwijzingen. Ik
meende dtt in dit geval te kunnen verantwoorden.
Ejj elke andere gelegenheid zon Dernburg
zulk een ingrjjpen in zjjne macht onaangenaam
gevonden heboennu zag hjj daarin slechts
een vootzorg en dacht niet aan eene aanmati
ging. Hat is goed, antwoordde hjj kortaf.
Neem voor heden mijne plaats in, Oskar, ik
wil niemand zien ga nu en laat mjj alleen!
Vader, laat mjj ten minste bij n bljjven.vleide
Maja op roeronden toon maar op dit uur was
haar vader niet eens voor hare liefde gevoelig,
hjj schoof haar zacht van zich at.
Neeo, rnjjn kind, ook gjj niet I Oskar,
neem Maja mee ik wil alleen zjju I
Oskar fluisterde zjjne bruid eenige woorden
in het oor, en leidde haar dan de kamer uit.
De deur viel achter hen dicht en nu, nu Dern
burg meende, dat hjj alleen was, verliet hem
zjjne met zooveel moeite bewaarde kalmte. Hjj
drukte de gebalde handen tegen ejjne slapen,
derd zijn. Ja, Amsterdam trekt zich een
nieuw kleedje aan, en wanneer het door
gaat in de eerste vjjt en twintig jaren der
nieuwe eeuw zich te moderniseeren, geljjk
het in de laatste vijf en twintig jaar der
verdwenen eeuw zulks gedaan heeft, dan
zal men niet langer kannen zeggen, dat
onze hoofdstad in moderniteit achterstaat
by andere hoofdsteden van Europa. Of de
stad er echter karakteristieker op wordt,
dat betwijfel ik. Gelukkig, dat de oude,
prachtige hoofdgrachten weinig gevaar loo-
pen in die moderniseering te deelen.
Nieuwjaarsdri kte was vrjj kalm. Het
weerde niet mee. Langs straten en grach
ten minder beweging, dan ik wel eens heb
by gewoond. Over politiek en gemeente-
raadsnieuws in een volgenden brief.
België.
Aan de dokken te Antwerpen is het werk
in vollen gang. Een nieuwe moeilykheid
doet zich echter voor. De stakers maken
het den werklieden, die tjjdens de werksta
king gewerkt hebben, moeiljjk en eischen
dat zjj zullen ontslagen worden. Indien hun
dit ge ukt zal een nieuwe werkstaking uit
breken.
De werkgevers weigeren echter die werk
lui weg te zenden die tjjdens de staking
aan den arbeid zij a gegaan.
Vreeseljjke bedreigingen worden de werk
lieden, die niet gestaakt hebben, naar het
hoofd geslingerd. Een aantal vreemde werk
lieden zyn dientengevolge nit vrees van
mishandeld te worden, vertrokken.
De gemoederen zyn nog niet bedaard
en men voelt dat er nog iets in de lucht
hangt, wat by de kleinste aanleiding ernstige
gevolgen kan hebben.
Het toezicht van de gewapende macht is
verscherpt, om by de minste overtreding
op te treden.
Te Berljjn heerschte op 4 Januari een
buitengewone koude.
Aan de Berljjnsche universiteit zyn voor
het winter-semester niet minder dan 6673
studenten ingeschreven, dat is 2000 meer
eu steunend zonk hjj op een etoel naer.
voelde op dit bogenblik niet de vernedering
zjjner nederlaager lag iets edeler», dan
gekrenkte eerzucht in deze smart.
Verlaten door zjjne arbeiders, wier dankbaar
heid hjj meeode veidiend te hebben doer ruim
deitig jaren van vaderljjke zorg Opgegeven ter
wille van een anderen, dien hjj bemind had
als zjjn eigen zoon en die hem nu zoo zjjne
dankbaarheid toonde I Onder deze slagen be
zweek ook zjjne ijzeren kracht.
Daar voelde hjj, hoe twee armen om zjjn
hals gelegd werden en opziende bemerkte hjj
de weduwe van zjjn zoon, die haar bleek, met
tranen overstroomd gelaat tot hem ophief, en hem
aanzag met eene uitdrukking in hare oogen, zoo-
als hjj daarin nog nooit gelezen bad.
Wat moet dat beteekenen, Cecilia P vroeg
hij op strengen toon. Heb ik niet gezegd, dat
ik alleen wilde zjjn
De anderen zijn heengegaan
Maar ik ga niet, sprak Cecilia met bevende
stem.
Stoot mjj niet van u af, vader 1 Gjj hebt mjj
in uwe armen en aan uw hart genomen in de
zwaarste ure mjjns levens, nu nadert voor u dit
uur en ik deel het met u 1
Daar brak de strakke bitterheid van den vree-
seljjk overspannen man, hjj herhaalde het strenge
bevel niet. Zwjjgend trok hjj de jonge vrouw
aan zjjne borst en toen hjj zich tot haar over-
boog, vielen een paar heete tranen op haar voor
hoofd.
Zjj beefde want ijj wist, wien deze tranen
golden.
dan in het vorige semester. De studenten
zyn over de vier faculteiten verdeeld als
volgt
Theologie 336, rechten 2359, medicijnen
1312, philosophie 2636. Daarby komen zich
nog 5466 toehoorders voegen, zoodat men te
Berlyn 12.139 bezoekers der Universiteit
telt. Hieronder bevinden zich 439 dames
studenten.
Volgens een bericht uit Londen is een
belangrijke en algemeene daling in de stee.,
kolenprijzen te wachten. Door verschillende
kolen my nen wordt reeds de daling bepaald
op een shilling per ton. De prijsverlaging
zal nog heden in werking treden.
Reeds gernimen tyd waren de handelaars
op de Londensche markt eene daling te
wachten.
Zuid-Rusland wordt thans bezocht door
zware sneeuwstormen, woest en als by een
orkaan gelijk, valt de sneeuw by groote
hoeveelheden. Sneeuwbergen vormen zich
op sommige plaatsen van huizen hoog. Het
tramverkeer in de meeste steden is ge
staakt. Buiten de steden op het land zyn
sommige huizen ingesneeuwd.
Op de Zwarte Zee zyn by den sneeuw
storm schepen verongelukt.
In officieele Russische kringen wordt
bevestigd, dat de Czaar aan longontste.
king lydende is. Aan het Russische en
Deensche Hof heerscht groote ongerust
heid, zoo goed als zeker moet dan ook
besloten zyn, dat de Czaar en de Czarina
zoo spoedig mogeljjk naar de Riviera zul
len vertrekken.
Tusschen Turyn en Rome is in den trein
Vrydag-nacht een belangrijke diefstal ge
pleegd. Van een reiziger is een bedrag ge
stolen aan geldswaardig papier voor een
bedrag van 300 tot 400.000 lire.
-- Uit Rome wordt gemeld, dat Z.Ex.
kardinaal R a m p o 11 a, zoodra de Fransche
Kamer het wetsontwerp op het recht van
vereeniging heeft aangenomen, een Geel-
boek zal uitgeven waarin belangryke stuk
keu voorkomen van onderhandelingen tus
schen het Vaticaan en verschillende Mo
gendheden gevoerd.
Rome en omstreken liggen onder de
XV.
Eckardstein had een nienwen heer gekregen.
Sedert acht dagen rustte graaf Koenraad in bet
familiegraf en zjjn jongere broeder had hel Ma-
joraatscbap aanvaard.
De jonge officier, die tot na toe altjjd in zjjn
garnizoen geleefd had en behalve dat korte be
zoek in het voorjaar altjjd ver verwjjderd ge
bleven was van de vaderljjke goederen, zag zieb
nu plotseling voor eene geheel nieuwe opgave
geplaatst onder geheel andere verhoudingen
Het was gelukkig voor hem, dat zjjn ooia en
vroegere voogd, die zelf een grootgrondbezitter
was, hem trouw ter zjjde stond en zjjn verbljjf
verlengde om zjjn neef met raad en daad te
ondersteunen.
Op het droevige nevelachtige weder der laatste
dagen was een helderezachte herfstdag ge-
volgd. Lachend viel de zonneschjjn op de uit
gestrekte wouden, die zich tusschen Odenaoerg
en Eckardstein uitstrekten en voor bet grootste
gedeelte tot de laatste heerlijkheid behoorden.
Op een der wegen in het woud liepen graaf
Victor en mjjuhear Von Sletten. Zjj hadden de
bosschen bezichtigd en waren nu op hnn terug
weg naar het slot.
Ik zou u raden, uw ontslag te nemen en
al uwe krachten aan Eckardstein te wjjden, seide
Von Stetten. Waarom zoudt gjj de goederen aaD
vreemde handen toevertrouwen f
Wordt vervolgd)
I V.
