NIEUWE
QagBlaó voor <3looró' on Suió-eXollanó.
Leerplichtwet.
De vrouwen quaestie.
Mo, 4087
Zaterdag 12 Januari 1901
25ste luEgiutg
De pleegzoon,
BUITEN LAND.
fh 10
«1,40
<2,80
c 0.03
72
Italië.
IKLCHSf'UE (01 Kill.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het bnitenland
Afzonderljjke nummersi
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen;
BUEBAU: St. Janstraat Haarlemi
PRIJS O IB ADVERTENTIEN
Van 16 regels 69 Cent
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie 6 Contant
AGITE MA STOW AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPBRS.
Vrijstelling der verplichting, opgelegd
bij artikel 1 der wet.
De Burgemeester van Haarlem
Overwegende dat, ingevolge Koninklijk besluit
van 26 November 1900 Staatsblad No. 205),
de Leerplichtwet op 1 Januari 1901 in werking
is getreden
Acht het gewenscht aan de ouders, voogden
en verzorgers van in deze gemeente woonachtige
kinderen, op wie de Leerplichtwet van toepas
sing is, en die zich wenschen te beroepen op
eenige vrijstelling van de naleving der in ar
tikel 1 dier wet opgelegde verplichting,
te herinneren
dat zjj zich niet beroepen kunnen op eenige
vrijstelling van de bedoelde verplichting, zoolang
zij niet aan den Burgemeester hebben kennis
gegeven voor welk kind, en op welken grond
zij op vrijstelling aanspraak meenen te mogen
maken
dat deze kennisgeving, zoolang de aanspraak
op vrijstelling blijft voortduren, en de kinderen
nog in den laerplichtigen leeftijd vallen, telkens
na verloop van twaalf maanden opnieuw moet
worden ingediend
dat ouders, voogden of verzorgers, die over
wegend bezwaar hebben tegen het onderwijs op
alle binnen den afstand van 4 kilometer van de
woning gelegen scholen, waar voor hun kinde
ren plaats te verkrijgen is, zich op de vrijstel
ling, genoemd sub 3o van art. 7 der leerplicht
wet, alleen kunnen beroapen, indien zij aan de
hiervoren bedoelde kennisgeving de schriftelijke
verklaring hebben toegevoegd, dat zjj tegen het
onderwjjs op de binnen den afstand van 4 kilo
meter van de woning gelegen scholeD, waarop
voor de kinderen plaats te verkrijgen is, zoo
overwegend bezwaar hebben, dat zjj hun kin
deren voorloopig liever van het door de wet
gevorderde onderwjjs verstoken laten, dan hen
aan een dier scholen toe te vertrouwen
dal deze verklaring, om geldig te zjjn, ook
de handteekening moet dragen van den Arron-
dissements-schoolopziener
en dat formulieren voor de kennisgeving van
vermeende vrjjetellinir te beginnen den 10en
Januari 1901 kosteloos verkrijgbaar zijn ter
gemeente-secretarie aan de 5e Af deeling ^Onder
wijs) op eiken werkdag, van des voormiddags
10 tot des namiddags 4 uur.
HUISONDERWIJS.
De Burgemeester van Haarlem
Overwegende dat, ingevolge Koninklijk be
sluit van 26 November 1900 (Staatsblad No.
205), de Learplich'wet op 1 Januari 1901 in
werking is getreden
Acht het wenscheljjk aan ouders, voogden en
FE ILL ST O JN.
(Vervolg.)
Js, waarljjk wat vraagt deze trotsche in-
dnstiievorst naar een graaf van Eckardstein 1
Nu zet maar niet zoo'n wanhopig gezicb', mjjti
arme jongen, de verhouding is nu eene geheel
andere, dan zes maanden geleden. Het lot heeft
u intusschen heer van Eckardstein gemaakt en
gjj hebt het in uwe hand, door een nieuw aan
zoek u bjj den ouden stjjfkop Dernburg schit
terend te rechtvaardigen.
Ik zal dat niet doen, nooit meer Maja is
en bljjft voor mjj verloren.
Nn, nu, niet zoo stormachtig Zijn toe-
komstigen schoonvader kan men wel een paar
harde woorden vergeven, vooral omdat bjj niet
zoo geheel en al ongelijk gehad heeit. Verbiedt
nw trots u eene nieuwe toenadering, dan laat
de eerste stoppen maar aan mjj over. Ik zal met
Dernbnrg spreken.
Opdat hjj u met hoffelijke betuigingen van
leedwezen zal kunnen verklaren, dat zijne doch
ter de bruid ia van den vrjjheer Von Wilden-
rood voer Victor uit. Dat kunnen wjj ons be
sparen 1
Wat valt u nn in I Von Wildenrood is in
het begin van de veertig en Maja Dernbnrg
O, bjj heeft eene dnivelaahtige macht in
zich en weet die te gebruiken. Ik ben over
tuigd, dat de inblazingen, waardoor Dernburg
verzorgers van in deze gemeente woonachtige kin
deren, op wie de Leerplichtwet vsn toepassing is,
te herinneren
dat zjj, indien zjj aan de eischen dier wet vol
doen, door aan die kinderen huisonderwijs te
verstrekken of te doen verstrekken, verpiicht
zjjn aan den Burgemeester bjj een door hen on-
derteekende verklaring opgave te doen vaa
lo. de vakken, waarin de kinderen huison
derwijs genie'en
2o. a de namen der kinderen, met bjj voe
ging van de voornamen, dagteekeniog van ge
boorte en plaats van werkeljjk verblijf, alsmede
van de plaats, waar het onderwjjs wordt ge
geven
b. de samen en voornamen van hen, door wie
het onderwjjs wordt gegeven. Is op laatstge
noemden artikel 7 of artikel 15 sub a der wet
tot regeling vau het lager onderwjjs toepasse
lijk, zoo wordt sulks mede vermeld
dat deze verklaring, welke door hen, die het
onderwjjs geven, m de-order'rfkend moet wor
den, ieder jaar vóór 1 Februari opnieuw moet
worden ingediend.
dat van verandering in de personen, door
wie het onderwijs wordt gegeven, binnen acht
en twintig dagen aan den Burgemeester rne-
dedeeling moet worden gedaan
en dat formulieren voor de opgaven omtrent
kinderen aan wie huisonderwijs wordt verstrekten
voor de opgaren omtrent veranderiog in de perso
nen, die bet huisonderwijs geven, te beginnen den
lOen Januari 1901, kosteloos, verkrijgbaar
zjjn ter gemeente seeretarie aan de 5e af deeling
(Onderwys) op eiken werkdag, van des voor-
midd.gs 10 tot des namiddags 4 uur.
Haarlem, 9 Januari 1901.
De Burgemeester voornoemd
BOREEL
(Slot.)
De vrouw is, volgens het zeggen van
Dr. Windhorst, de niet te vervangen
opvoedster en leermeesteres van het op
groeiend geslacht. Daarin ligt haar waar
digheid en de wortel van den diep-gaanden
invloed, welken zij op de ontwikkeling der
menschheid binnen het Christendom uit
oefent. Haar taak is het, om het kind van
de vroegste jeugd af tot de kennis en liefde
Gods op te leidenen het is zeker niet
toevallig, dat de Schepper een diepon trek
naar vroomheid in het hart der vrouw heeft
neergelegd.
zoo tegen mjj ontstemd was, van hem kwamen.
Ik stond hem in den weg, hjj rekende toen
reeds op Msjn's bezit 1 En zij is niet onver
schillig voor hem gebleven, men spreekt avesal
reeds van eene verloving, en zoo even heb ik
zekerheid verkregen. M»ja verried zich ik
heb niets meer te hopen 1 De vertwjjfeli.g van
den jongen man toonde duideljjk tan, hoe diep
de genegenheid voor het speelmakkerije zijner
jeugd nog in zjjn hart lag.
Von Stetten was zeer ernstig geworden. Dat
zou juist een meesterachtige streek voor Von
Wildenrood zijn, zeide bjj met gefronst voor
hoofd. Hjj heeft dus aan het aandeel zjjoer zus
ter nog niet genoeg en bjj wil de OdensbeTger
i millioenen voor zieh zelven veroveren.
Dan wordt het toch tjjd, Dernburg de oogen
te openen, zjjne dochter mag de bruid niet wor
den van een gelukzoeker.
Een gelukzoeker? De vrjjheer Von Wil
denrood
Hjj is het geworden, toen gelnk en rjjk-
dom van zjjn huis ten onder gingen. Misschien
was dit ongeluk er voor een groot gedeelte schuld
aan om 't even 1 Hjj heeft het recht ver
beurd zich met eene goede familie te verbinden.
En gjj wiet dat toen reeds in Nizza en
gjj hebt gezwegen riep Victor op een tcon van
bitter verwjjt.
Moest ik dan voor aanklager spelen En
bjj wien
Welk recht had ik, mjj in de verboudiagen
eener vreemde familie te mengen? Wat gingen
mjj toen de Dernburgs san Men stelt den zoon
van een man in wiens huis men jarenlang als
In de hand der moeder beri st ook bjj
voorkeur de zedelijke opvoeding en de ka
rakter-vorming van het kind. Aan de hand
der moeder moet het kind geleerd worderr,
niet zijn blinde luimen en grillen, maar
het verstand en het geloof te volgen. Juist
de vroegste levensjaren beslissen het meest
over het karakter en het geheele levens
verloop van den mensch. Vandaar de mach
tige invloed der vrouw op de geheele maat
schappij.
De vrouw is echter niet enkel moeder en
opvoedster, maar ook echtgenoote, In den
huiseljjken kring kunnen zich de eigenaar
dige voorrechten der vrouw op de heer
lijkste wijze ontvouwen. Uit hetgeen de man
voortbrengt, vormt zij een liefelijk, beha-
geljjk tehuis, waarin de man zich gaarne
terugtrekt uit het woest gedruisch en ruste
loos gewoel van het openbare leven.
Ook de man heelt raad en troost, onder
steuning en aanmoediging, tegemoetkomen
de, minnende deelneming noodig. Dit alles
vindt hjj niet buitenshuisalwaar in den
strjjd om het bestaan de belangen elkan
der hebzuchtig kruisen en de vjjandige
krachten dikwjjls hard tegen elkaar botsen
maar wèl in den kring der dierbare huis-
genooten.
En wanneer hjj, door de zware dagtaak
vermoeid, huiswaarts keert, door ramp
spoeden getroffen of door ziekte bezocht
wordt, dan vindt hp tehuis innige deelne
ming en minzame verpleging. Het is ook
een oude ondervinding, dat in tegenspoed
en ljjden de vrouw veel eerder zich weet
te schikken in haar toestand, veel meer in
staat is om weerstand te bieden en der
halve ook meer geschikt om den man te
troosten en zjjn gebroken moed weer te her
stellen.
Binnen den huiseljjken kring zal ook de
verstandige man de vrouw tameljjk vrij la
ten besturen en heerschen. Op dit gebied
is zij hem wat betreft geschiktheidzin
voor reinheid, liefde tot orde en tot rein
heid, in den regel verre vooruit.
vriend verkeerd heeft, niet zonder dringende
noodzakelijkheid op de pijnbank.
Maar gjj hadt Erich toch op de eene of
andere wjjze kunnen waarschuwen I
Bjj hem baatte geen waarschuwen meer.
Als E ich had willen zien de dubbelzin
nige rol, dien zjjc toekomstige zwager «peelde,
was in heel Nizza bekend, ik was niet de eeni
ge, die dit wist. Maar hjj liep blindelings in
het voor hem uitgespannen net.
Maar stel u gerust. Nu ik weet, hoe nu Erichs
zuster n ter batte gaat, nu zal ik hem niet lan
ger meer verschoonen.
Ja, Maja moet beichermd worden voor
dezen man, bet koste, wat het wil 1 riep Victor
heftig uit.
Oom, ik heb u niets verzwegen, wees nu ook
openhartig tegen mjj I Wie en wat is deze Von
Wildenrood
Gjj zult het vernemen, antwoordde Von
Stetten op ernatigen toon. Maar hier in het
woud kunnen wjj zulke dit gen niet bespreken.
Over tien minuten zjjn wjj op het kasteel, laat
ons daar verder over de zaak praten.
XVI.
Maja en juffrouw Friedberg waren intusschen
verder gereden. Zjj wilden naar het spoorweg
station om mevrouw van Ringstedt af te halen,
die zich naar Ber'jj" begeven had om het hee-
re: huis, dat de familie Dernburg daar bezat
tot een wiuiervrbljjf te laten inrichten. Er was
met zooveel zekerheid op Dernburgs herkiezing
gerekend, dat men de Barljjnscke woning reeds
Maar de eigenljjke regeling van de uit
gaven des gezins zal de man zich zelven
voorbehouden.
Gelukt het der vrouw, door behageljjke
inrichting van het tehuis,door vriendelijkheid
en liefde den man te boeien, dan wordt het
familieleven een rjjke bron van de edelste
en reinste vreugde. Komt daar nog bjj de
geest van ware chnsteljjke vroomheid, dan
is het geluk der familie duurzaam geves
tigd, zelfs al zouden van tjjd tot tjjd nood
en armoede hun intrek daar nemen.
In het licht van deze grondbeginselen is
het duideljjk, dat wjj den sociaal-democra-
tischen eisch van absolute geljjkheid der
vrouw met alle beslistheid moeten afwg-
zen. De vrouw is aan den man, als het
hoofd des huisgezins, ondergeschikt en moet
onder zjjn heerschappij en in onverbreek
bare vereeniging met hem, de taak vol
brengen, welke de goddeljjke Voorzienig
heid haar heeft opgelegd in den kring der
familie. De ouders, in 't bjjzonder de moe
der, zjjn de door God zelven aangestelde
opvoeders der kinderenhet huisgezin is
de door God zelven gestichte opvoedings
inrichting, en derhalve heeft dö maatschappjj
geen recht om de kinderen naar believen
aan het gezin te ontrukken, om ze op
Bpartaansche manier «van Staatswege» op
te voeden, geijjk de socialisten dit verlan
gen. Zulk een opvoedingssjsteem vernietigt
het huisgezin en ontrooft aan de vrouw
haar schoonste roeping.
In de Italiaansche liberale pers is een
storm losgebroken legen den hertog van
Norfolk, die tot Z. H. L e o XIII ge
zegd heeft«Wjj Engelsche pelgrims bid
den en hopen, dat de nieuwe eeuw getnige
moge zjjn van het herstel der wereldlpke
onalhankeljjkheid van Uwe Heiligheid,
noodzakeljjk voor het goed vervallen van
de plichten van Uw ambt.
Ook in de Romeinsche regeeringskrin-
gen moet groote verontwaardiging heer-
bjj voorbaat in orde had willen laten brengen!
Nu wist men nog niet, wat men doen sou
en de oude dame keerde voorloopig naar Odens-
berg terug.
Wat scheelde er toch daar straks aan graaf
Victor sprak Msja op nadenkenden toon Hg was
heel anders dan gewoonljjk en scheen niet eens
over ons weerzien verheugd te zjjn.
Hjj treurt nog om het verlies van zjjn
broeder, bracht Leonie hier tegen in. Dan iz het
toch zeer natuurljjk, dat hjj zich ernstiger toont
dan andets.
Maja schudde het kopje. Dese verklaring wilde
haar niet bevredigen.
Neen, neen, bjj was heel anders. Victor
is toen iu het voorjaar ook zoo plotseling weg
gegaan, zonder afsoheid te nemen. Vader zeide
wel, dat hjj ter wille van den dienst zoo on
verwacht had moeten vertrekken, maar dan had
hjj toch kunnen schrjjven. En toen ik hem nn
verzocht, om na.r Odensberg te komen, zag hjj
er uit, of hjj er volstrekt geene lust toe ge
voelde. Wat moet dal alles beteekenen
Mjj is de terughouding van den graaf
ook opgevallen, zeide Leonie, en juizt daar
om hadt gjj hem niet met zooveel vertrou-
weljjkheid moeten aanspreken, Maja. Gjj zjjt
nu eene volwassen dame en moogt u tegen
over de naburige grondbezitters niet meer de
vjjj heden van een kind veroorloven.
Wordt vervolgd)