NIEUWE
QagBlaó voor <3Toord- en SEuió-dCollanó.
Het volk ten verderve.
Jïo, 4693.
Zaterdag 18 Januari 1901
25ste Jaargang
AGITB ma ®ow agitate
De pleegzoon.
.B II1 EN L A jM i>.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het bnitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
iegelijk», behalve Zon- en Feestdagen;
BÜBEAÜ: St. JanBtraat Haarlemt
/1,10
«1,40
<2,80
«0.03
M Cent
71/»
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
•mm
Redacteur-Uitgever, W. KüPPKRS.
De eerbied voor het gezag, zoowel op
kerkelgk als staatkundig gebied, tracht men
in onze democratische dagen van het aard
rijk te doen verdwijnen.
Wie het waagt dat gezag te verdedigen
wordt gescholden voor een bijgeloovigen,
bekrompen despooten-knecht. Zij, die de
volkssouvereiniteit ingang willen doen vin
den gestreeld door hoogmoed en zelf
zucht, noemen het eene schande den pries
ter te eeren als de gezant van God, den
herder der zielen. De blinde en onwetende
volksmassa laat zich opwinden door for
tuinzoekers, door hen die nog godsdienst
huichelen zonder eer of geweten, en door
vrijgeestenwier orakeltaal toejuiching en
toepassing vindt.
In waanzinnige brutaliteit en helsche
vreugde klinkt het alom «Non Serviam
ik zal u, God, niet dienen 1»
Er is geen eenheid meer onder de par
tpen, en de vaste band wordt maai al te
vaak gemist om koers te zetten naar vei
lige haven.
Men randt het Katholiek beginsel aan
op elk gebied. De grootste vpanden staan
vlak bjj onszjj noemen zich volksleiders
met een program der neutraliteit, dat zich
stoort noch aan God, noch aan gebod.
Dat meent de wgsheid in pacht te heb
ben, dat tiert en raast maar door, dat las
tert en scheldt alsof 't zoo hoort en niet-
tengenstaande de misleiders kunnen weten,
dat, zoodra het volk de macht tot regee-
ren is verleend,het zal worden vermorseld
onder de snelle omwentelingen van het
staatsrad, zooals ons de Fransche revolutie
heeft geleerd.
Wij leven in een tjjd van geweldpleging
door grooten en kleinen, in een tjjd, waarin
stofvergoding en stoffelijke kracht macht
uitoefenen, waarin het politiek idiotisme
zieh baan breekt tegenover gezonde staats
begrippen.
Wp hebben medeljjden met de macht1 -
FE U1LLST ON.
78
(Vértolg.)
Zoo? Het verdiende? herhaalde Lands-
feld op een toon, die den jongen man h«.d
moeten waarschuwen, maar deze lette er niet
op an vervolgde met toenemende heftigheid
Gij hebt de mannen door Falner laten ophitser,
ik weet het, gjj hebt hen tot hunne dwaze
eiechen gedreven, die op eene ongelooflijke ver
nedering van hun chef berekend zjjn. Bent gjj
den man werkeljjk roo slecht of wilt gjj den
strjjd tot het uiterste doorzetten? Nu, dat zal
gebeuren 1 Dernburg heeft zieh lang genoeg een
beschermer voor zjjne arbeiders getoond, nu zal
hij laten zien, dat hjj heer is, en daar doet hjj
goed aan ik zou in zjjne plaatz niet anders
gehandeld hebben 1
Hier onderbrak een luide, bittere lach Eg-
bert, die de laatste woorden in onnadenkende
opgewondenheid gesproken had. Bravo I Dat
is eene onbetaalbare bekentenis 1 Eindelijk toont
gij dan toch nw waar gezicht. Dat was de
oude van Odensberg, in levenden ljjve hjj
heeft in u een waardig scholier gevonden. Wat
deukt gjj, als ik het zoo even gesprokene eens
naar Berljjn berichtte
Buneck gevoelde nu zelf wel, dat hjj zien
te ver had laten meesleepen door zjja toorn,
ma&r hjj riclnte zieh slecht» trotseh op. Mij
nentwege I Denkt gjj, dat ik mjj zou laten
gen, die zich de teugels uit de handen laten
nemen, met de dwazen, die meenen door
toegeven aan de gekken den strjjd te kun
nen beslissen. Met walging zal ons geslacht
nog staren op den dwaas, die zjjne lompen
met klatergoud beplakt, het ledige hoofd
met een papieren kroon siert en eischt als
overwinnaar, als koning te worden gehul
digd.
Er heerscht dan ook een vreeselijke dwa
ling, dwingelandij en dwaasheid onder het
menschdom, dat het kwaad omhelst. Zjj,
die eenmaal de maatschappij in brand ge
stoken hebben, kunnen er van verzekerd
zijn, dat de vlatnmen niet op hun stem
zullen terugwjjken, het gaat als met de
sneeuw op de bergen losgeraakt, tuimelend
in woeste vaart in den afgrond.
Houden wjj, Katholieken, ons ver van de
God- en gebodvergeten marktschreeuwers,
die snoeven en pochen als kwakzalvers.
Zijn wij overtuigddat alléén politieke
idioten hunne voortreffelijkheid zoo onbe
schaamd kunnen uitbazuinen als dezer da
gen valt te constateeren.
Luisteren wjj niet naar hen die het volk
ten verderve voeren, maar luisteren wjj
naar het geesteljjk gezag, dat ons leiden
moet en leiden zal, om te komen in vei
lige haven.
Amerika.
Te Dallas in Texas is het volk in groote
opwinding gebracht door het ontdekken
van minerale oliebronnen.
Uit een bron nabjj Beaumont stroomden
verleden week 25.000 ton olie per dag, een
hoeveelheid grooter dan ooit is voorgekomen
in deze streek of in Rusland.
De olie stroomt nog steeds uit de bron
en spuit op tot een hoogte van 200 voet,
Er is niet voor middelen om de olie op
te vangen gezorgd, zoodat honderdduizen
den tonnen verloren zjju gegaan. Reser
voirs worden nu vervaardigd en de eigenaar
van de bron zal spoedig fortuin gemaakt
hebben.
dwingen, dat ik niet een» mjjne raeeuicg -ondui
durf zeggen, als wij onder ons zijn
Onder ons 1 Bewjjst gij ons werkeljjk oog
de eer, u tot onzen te rekenen? 't I« waar, i-
zjjt onze afgevaardigde! Ik hab genoeg gewc.
schuwd en afgeraden, want ik wiet reed» lac;
hoe ver het met u komen rou maar man
wilde niet naar mjj luisteren, wilde zich dt
//geniale kracht# voor de panjj verzekeren t.s
daarom moest de keus doorgezet worden, met
alle middelen, die ons ten dienste stonden. Het
was het moeiljjkate werk uit heel de verkie
zingscampagne en voor wien Daarozer zu'
len de anderen wel spoedig de oogen open
gaan.
Wilt gjj hen daarbjj helpen, doe het dan
antwoordde Egbert op konden, trotschau too»
Nu echter sprong Landsfeld op en ging vlak
voor hem staan.
Dat w»» misschien wsl naar uw ziE. Gjj
legt het er in alles op aan met onze partjj te
breken.
Doe daarvooT eahter maar geene moeite, mjjs
jongen, dat pleizier doen wjj u niet. Wij laten
u niet vrjj. Ala gjj een verrader, een overlooper
worden wilt, dan komt al de ichasde daarvan
op nw hoofd naer.
Eene bittere uitdrukking speelde hjj deze ter
gende woorden oss Buneck» lippsn. //Verrader P#
Dat is dus het Iood, dat ik mjj met hart en
ziel aan uwe zaak gewjjd heb, dat ik u het offar
eener toekomst bracht, zoo groot en schitterend,
als zjj niet licht iemand aangeboden wordt t
En daar hebt gij nu natuurljjk berouw
over? ging Landsfeld tergend voort.
Het volk in den omtrek is krankzinnig
van opgewondenheid. Twintig olie maat
schappijen zjja reeds opgericht en fabel
achtige prijzen worden gevraagd voor het
laud dat een week geleden voor 2 dollars
per acre gemakkelijk te krjjgen was. Ruim
twee honderd nieuwe putten worden ge
boord.
Kapitalisten stroomen naar Beaumont en
steken groote sommen geld in olie-aan-
deelen. De «boom»-tafereelen herinneren
in menig opzicht aan die te Klondike, de
olie neemt hier dan de plaats in van het
stof-goud.
Duitschland.
Het is heden twee eeuwen geleden, dat
de Keurvorst van Brandenburg, Fried-
r i c h III, zich te Koningsbergen tot ko
ning van Pruisen liet kronen.
Deze historische gebeurtenis wordt he
den door keizer Wilhelm II, koning
van Pruisen, herdacht.
Twee eeuwen geleden telden de steden
van het Keurvorstendom nog geen 100.000
inwoners. Berljjn, de grootste stad, telde
nauweljjks 50.000 zielen, thans telt Prui
sen 33.5 miilioen inwonersde hoofdstad
Berljjn telt bijna 2 miilioen inwoners.
De feesten hebben gisteren te Berljjn
een aanvang genomen. De standaarden van
het gardecorps werden van het slot afge
haald en naar het arsenaal gebracht. Na de
aankomst van de vorsteljjke personen ver
scheen de Keizerin met de prinsessen, de
Keizer kwam met den Kroonprins en den
hertog van Connaugha te voet van
het slot en inspecteerde de vaandel-com
pagnie en het Btandaard-escadron. Hjj be
gaf zich daarna naar den lichthof van het
arsenaal, waar de Prinsen, de hooge mili
tairen en- de deputaties van off eieren zich
opgesteld hadden. De Keizerin woonde het
feest bij van het balkon van het midden
venster. Generaal Boch Palach sprak
namens het officierscorps een gelukwensch
uit en sloot zijn rede met een driewerf
hoera op den Keizer. De muziek zette het
volkslied iu, waarna de Keizer eene toe
spraak hield. Nadat het feest geëindigd
was, liet de Keizer 4e vaandel-compagnie
en het standaard-eskadron voorbjj mar-
cheeren.
Gisteren-middag na de militaire plech
tigheid, werden de stemgerechtigde leden
der Orde van den Zwarten Adelaar bjjeen-
Over hst offer neen! Maar mjjn ver
keer met y, daar heb ik reeds lang berouw
over.
Gjj zijt ten minste oprecht, spotte Lands
feld, en toont oas onomwonden, welke last
wij ons met uwe verkiezing op den bals ge
haald hebben. Maar daar is niets meer aan te
veranderen, en voorloopig zult gjj uw plicht
wel moeten doen in den Bjjkadsg.
Gelukkig zjja uwe redevoeringen nog ia al-
Ier mond gjj zoudt u een sl»g in het aange
zicht geven, als gij nu op e8ns een ander liedje
wilde zingen. En nog eens mijn joegen hij
liet plotseling zjjn honendan toon varen en zjjne
stem werd dreigend probeer niet u in de
Odensbergsche zaken te mengen, die ik nu in
handen heb genomen. Ik zal dat voor onze partjj
weten te verantwoorden zie maar toe, hoe gjj
met uwe verantwoording klaar komt. Zjj zal u
niet gespaard worden, daar kunt gjj op reke
nen.
Met deze woorden keerde hjj Buneck dsn rng
toe eu verliet de kamer.
Egbert bleef alleen, zwjjgend en somber zat
hjj te peinzen. Hij kon het niet verhinderen,
dat hem telkens en telkens weer de woorden
in de ooren klonken, waarmede Dernburg hem
toen had laten gaan Gjj hadt heer kunnen zjjn
in Odensberg, zie of uwe partjjgenooten u dank
baar zullen zjjn voor het ongehoorde offer, dat
gjj hen gebracht hebtHij had dezen dank zoo
e»en ontvangen I
Daar werd zacht de deur geopend, slechts op
een kier en een lief meisjeskopje keek schuchter
en nieuwsgierig naar binnen. Het was Maja, die
geroepen om eenige nieuwe leden in de
orde op te nemen. Het kapittel werd in
de ridderzaal gehouden. Met de gebrui
kelijke plechtigheid werden in de orde
opgenomen de Kroonprins, prins George
van Saksen, de erfhertog Frans Fer
dinand, prins Rupprecht van Beie
ren, generaal P1 a n i t z, de rgkskanselier
v. B 1 o w.
De Keizer, als grootmeester, hing zelf
de nieuwe ridders den keten der orde om
de schouders, en omhelsde hen. Na de
investituur werd een kapittel gehouden.
Oostenrijk-ETongarije.
In Galicië wordt aan de aardwasgroe-
ven van Boryslaw, wegens de plaats gehad
hebbende ongeregeldheden onder de arbei
ders, niet meer gewerkt.
Ook te Buda-Pest hebben de werklie
den de orde verstoord. Zjj zjja verschei
dene malen slaags geweest met de politie.
De oorzaak van deze onlusten is de geld
verlegenheid, waarin het stedelgk bestunr
verkeert, door het hoogopvoeren van de
uitgaven, waardoor het gedwongen is voor
loopig geen groote openbare werken meer
te laten uitvoeren. Hierdoor zjjn eenige
duizenden personen broodeloos geworden.
frankrijk.
Er zal eerstdaags een duel plaats heb
ben tusschen RobertDeRothschild
en den Graaf De Labersac.
j Reeds vroeger had De Rothschild
omdat hjj zich beleedigd achtte door den
Graaf, op een duel aangedrongen, maar de
getuigen van zjjn tegenstander weigerden.
D e R o t h s c h i 1 d, die nu zjjn militaire
dienstplicht geëindigd heeft, is meerderjarig
geworden en heeft Baron L e o n i n o en
den vicomte Bandy belast uit zjjn naam
den Graat De Lubersacnu voldoening
te vragen.
Graaf De Labersac heeft thans het
duel aangenomen; als zjjn getuigen zullen
optreden de heer S c h g e en graaf D e
Laborde.
Tusschen den heerü rbainGohier,
redacteur van de Aurore en den heer L a-
tapie van de lélégramme van Toulouse,
heeft gisteren-morgen een duel plaats ge-
had. De eerste heeft eene lichte verwon
ding aan zjjn onderbuik gekregen.
op haar ontdekkingstocht in het //Gouden Lam#
eindelijk ook aan de mooie kamer gekomen'was.
Zjj had nauweljjks een blik naar binnen gesla
gen toen een uitroep van bljjde verrassing ovsr
hare lippen kwam.
Egbert
Hjj ontwaakte uit zjjn gepeins, keek haar een
oogen blik met stomme verwondering asn en
sprong dan op.
Maja gjj hier?
Maja sloop vlug de kamer binnen en trok
de deur aehter zich dicht. Juffrouw F/iedberg en
dokter Bazenbach mochten van deze ontmoe
ting niets weten, aDder» zou haar niet veroor
loofd worden met Egbert te spreken, hjj was
immers verbannen uit Odensberg
Ook Buneck scheen zieh dat plotseling te
herinneren, hjj liet de hand, die hjj haar tar be
groeting toegestoken hsd, langzaam weder tin
ken en trad een schrede terug.
Mag ik u nog welkom heeten., zeoals vroe
ger vroeg hjj zacht.
Er trok eene schaduw over Maja's gelicht;
dat zoo even nog straalde van genoegen, maar
zjj kwam zonder te aarzelen naderbjj en bood
den speelmakker harer jengd de hand. Aak
Egbert, dat het toeh zoo ver komen moest. Als
gjj eens wist, hoe het er bjj ons uitliet!
Ik weet het, was het korte, sombere ant
woord.
(Werdt wtrtelfi)
S(RÏ(
AJBOKNEMElïTSPE,IJS
Per 3 maanden yoor Haarlem
PBIJS DBH ADVBBTBITTIBN.