NIEUWE
ooró
voor
uió*iXoïlanó.
De nieuwe Encycliek.
Mo, 4711,
Vrijdag 8 Februari 1901,
25ste Jaargang
De pleegzoon.
DlflTEJLANi),
/i,io
feuilleton.
Rusland.
Italië.
China.
Engeland's Koloniën.
Frankrijk.
ABON2CBMBHTSPBIJ8
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor bet buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÜBBAïï: St. Janstraat Haarlems
c 1,40
«2,80
0.03
PaiJS DiSa A0V3iD3JïriSSJT.
AGITB HA ÏÏQ'S AGITATE
Van 16 regels M Cent
Elke regel meer71/»
Qroote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Redaeteur-Oitgever, W. KüPPKRS.
(Slot)
Z. H. L e o XIII beveelt in de nieuwe En
cycliek de inrichtingen aan van fiaancieele
ondersteuning, van spaarbanken enz. Wat
de hoogere standen betreft, deze zjjn in
gewetftD verplicht, zegt de H. Valer, zich
de belangen der minderbedeelden met aard-
■che goederen aan te trekken en ruimschoots
bij te dragen tot bet algemeen welzijn, naar
mate er behoefte bestaat.
Maar waar vooral op dient gelet te wor
den om de verderfelijke propagandamid
delen der socialisten tegen te werken, dat
is de eendracht der gemoederen. Men moet
alle oorzaken van twist en verdeeldheid
ter zijde stellen. Eu hoe za! dat geschieden
Men moet, zegt de Paus, hetzij inde dag
bladen, hetzjj op de volksvergaderingen, zich
onthouden van zekere al te spitsvondige
vraagpunten te behandelen welke bjjua geen
nut hebben, vraagpunten, welke geen ge-
makkeljjkeoplossing in de practjjk aanbren
gen, en welke zelfs, om begrepen te wor
den, eene bijzondere verstandelijke ontwik
keling en eene meer dan gewone studie ver-
eischen.
Ongetwijfeld is bet eene menscheljjke
zaak, die menigvuldigheid van meeningen
tot welke de twjjfel leidt en die verschei
denheid van oordeelen welke de verschil
lende geesten uitbrengen. Nochtans betaamt
het aan menschen die uit ganscher harte
de waarheid zoeken, in eene nog Diet op
geloste betwistingde kalmte de gema
tigdheid te behouden, uit vrees dat het
verschil der meeningen zou leiden tot het
versehil in den wil. Aan welke meening
ieder, in de zaken welks twjj'el toelaten,
zich bjj voorkeur hechte, dat hij altjjd, in
dei grond der ziel, bereid zij zeer eerbie
dig te luisteren naar de onderrichtingen van
den Apostolischen Stoel.
De Katholieken moeten zich, in welken
stand zjj dan ook in de samenleving ge
plaatst zjjn, naar de voorschriften der H.
85
^Vervolg.
Nu weerklonk het brandgeroep overal, nabjj
en ver, heel Oieosberg begon levendig te wor
den en oversl schitterden lichten. Da werken
kwamen vol menschen, iedereen was bereid te
helpen.
Domburg had in 't begiu als vtr.teend de
aankomenden aangestaard j toen nu echter d;
eene groep na de andere uit het duister to
voorschijn kwam, ah de minnen op leren en dood
voortjoegen, om toch maar op tjjd te komen,
als in galop de spuiten aanrolden, welde een
diepe ademtocht uit de borst van den heer van
Odensberg ophjj richtte zich in zjjn volle leng
te op, alsof hjj een zware last van zich wierp
en riep uit:
Nu, als gjj dsn toch helpen wilt, dan
vooruit, het vuur te ljjf
Dat geschiedde, maar de brand had reada
te veel voedsel gevonden. Het binnenste der
sneeltetjjan scheen in vlammen te siaan. Ver
geefs beproefde men nasr binnen te dtingen.
Dernbnrg had persoonlijk de leiding van hst
reddingswerk op zich genomen en moedigde
zjjee mannen met woord en blik aan en zjj ge
hoorzaamden hem zoa stipt ah ooit.
Maar ook Oikar van Wildenrcod was daarbij
o» vermoeid werksaam. Hjj vroeg niet eertt, of
men hem dit toestondhjj nam het eenvoudig.
Kerk regelen in hun handelingen en deze
moeten metgroote doelmatighe.d uitgeoefend
worden, indien al hunne vereenigingen, al
hoewel elk hare eigene standregelen be
houdende, op eene eenige en eerste wjjze
de leidende aandrijving ontvangen.
Wjj willen, dat die rol vervuld worde
door de Katholieke Congressen en verga
deringen, dihwgla door Ous geprezen, een
werk aan hetwelk Onze voorganger en Wij
zelf de zorg hebt en toevertrouwd aan da
Katholieken, onder de bescherming en de
leiding der Bisschoppen.
Ten slotte spreekt de Paus nog over de bij
zondere plichten der priesters, aan welke
Z. H. evenals aan allen, die zich met
de volksbelangen bezighouden ten zeerste
aanbeveelt ijverig, maar ook voorzichtig te
zgn, zich te ontbonden van alle oproerige
beweging en zich te wachten vooralle op
roerige lieden. De Paus beveelt de over
heden te eerbiedigen en eerst en vooral den
godsdienst te beoefenen. Eindelijk herin
nert de H. Vader allen, dat zg volkomen
onderworpen moeten bljjven aan het ge
zag der Bisschoppen en zich niet moeten
laten misleiden. God bemint degenen die,
hunne eigene denkwijze opofferend, naar de
overheden der Kerk luisteren, zooals zg
naar Hem zelf luisteren.
In de geheele Encycliek straalt kristal
helder door, dat wg Katholieken ons te
stellen hebben onder de voorschriften der
Bisschoppen, dat wij hen te eerbiedigen heb
ben en er onzen werkkring naar moeten in
richten.
De z.g. vooruitstrevende Katholieken loo-
pen in den wedstrijd het doel voorbjj. De
Paus prijst de Katholieke Congressen aar,
omdat op zulke bijeenkomsten herinnerd
wordt aan plichten en de weg wordt aan
gewezen, dien wg te volgen hebben.
Waar de Paus spreekt over de liefda
digheid en het geven van aalmoezen een
daad van rechtvaardigheid noemt, geeft de
H. Vader een afdoend antwoord aan zekere
volksmisleiders die, naar het voorbeeld der
Hjj was overal, wasr het noodig was. Maar hoe
wel hjj enkele afdceliogeD telkens weer onver
schrokken voorging, en de spuiten hsre sis
sende stralen onophoudelijk ia den gloed wier
pen, het vuur had een ote machtigen bondgenoot
in den woedenden storm, co in veroeniging
mot hem spotte het met alle moeite en inspan
ning. Als vurige slangen kronkelden de vlam
men ziek langs do vensterkozijnen van het ge
bouw, kropen langs de muren en schoten sissead
uit het dak. Da storm jotg ze reeds voort nasr
de andere daken, hjj voerde brandende spaan
ders door de lucht, om ze dan neer te laten
vallen, waar «e verderf konden aanbrengen.
Reeds was op verschillende andere plaatsen
brand on'staan en kleiae afdeciingen moesten
oversl heengezonden worden, om te blusschen.
Von Wildonrood keerde juist van een d.-zer
kleine branden terng, dien hij ouder zjjn tor-
zicht had laten blusschen, naar de eigenljjkc
plaats van den brand, waar de heer van Dern-
burg niet van zijn post week. Deze sprak juist
met den eersten ingenieur, die met een radeloos
gehut voor hem stond.
Wjj worden het vuur geen meesier, mijn
heer Dernburg, zetde hij. Kjjk maar eeus, het
dreigt reeds naar de werkplaatsen over te slaan,
en branden die, dan hesfs het overal ruim baan.
Misethio) was er nog een middel, maar gjj
wilt het zeker niet als wjj beproefden, het
groote reservoir van de Rideifelder werken te
openen.
Neen, nooit dat zou macscheulsvens
kosten I verklaarde Üernburg. t Kan zjjn, dat
er zioh v jjwilligers voor aanbieden, de mannen
socialisten, het geven van al moezen willen
doen aanzien als eene schaade, vernede
rend voor de armen, om daardoor de ruin-
derbeeldea op te hitsen tegen de rjjken.
Zooals wg zien, is deze Encycliek bij
zonder merkwaardig uit practisch oog
punt. Zij kan dan niet genoeg overwogen
worden door allen, die zich ernstig met de
maatschappelgke quaestie bezig houdeD.
Het geschenk dat de Nederlanders, te
St. Petersburg aanwezig, als huweljjk*ge-
scheuk aanbieden aan H. M. koningin
W i 1 h e 1 m i n a, bestaat uit een langwer
pige schaal van nephriet. met gouden gre
pen, die aan de bovenzijde met email en
edelsteenen versierd zijn. Het stuk ne
phriet is van zeldzame grootte, en in den
bodem zoo dun geslepen, dat 't doorzich
tig is. De grepen zgn in Russische renais
sancestijl gehouden, in groen en rood email,
op goud, waarin op elk der beide grepen
een groote diamant gevat is, omringd
door verschillende kleinere steenen. Het
geheel maakt een schitterend rgken indruk,
als een kleinood uit een Duizend-en-een
nacht-schatkamer. Het is ontworpen en ver
vaardigd door den hofjuwelier F a b e r g
Bij 't geschenk is een opdracht gevoegd,
waar deze oud-Hollandsche woorden o. a.
aangehaald worden«Moscovisch jjs noch
sneeuw verkoelden nooit den gloed, van
ons ontstek9 borst, door 't af zij a aange-
voed.» Het gezantschap heeft zich be
fast met de overzending van 't geschenk.
Uit Moscou komt ook een huldeblijk voor
de Koningin. Daar zullen de Hollanders op
echt Russische wgze de Koningin zout en
brood aanbieden. Een prachtige schotel van
gedreven goud wordt door een deputatie
van Den Haag gebracht en de Koningin
overhandigd, benevens een kistje met pho-
tografische afbeeldingen der stad Moskou.
In dit land schjjnen de dagen van het
kabinet öarraeco geteld te zgn. Naar
uit Rome wordt gemeld is de ministerieele
crisis onvermjjdeljjk geworden, en de toe
stand in hooge mate bedenkelijk. Nadat
reeds gisteren het debat getuigenis aflegde
zgn in hunne tegenwoordige stemming tot atlas
in stsat, maar ik offer geen menscbenlevens
op, laat dan liever alles maar verbranden.
Hj ging naar de spuiter, die juist weder met
hare waterstralen een nieuwen aanval op den
vuurgloed deden, en gaf daar eenige bevelen,
terwijl Von Wildonrood, die had staan luisteren
zich tot den eersten ingenieur wendde. Wat
is dat met de Rsdefelder leiding vroeg hjj
haastig.
Da leiding is onmiddellijk aan de giete
rgen aangesloten, antwoordde de beambte. Als
het mogelijk geweest was het groote bekken
bovtn op den grond en de hoofdbuis der leiding
te openen, dan had men den brand meester
kunnen worden. Maai wjj konden daar niet bij
komen. De buis ligt
Dat weet ik, viel Von Wildenrood hem
in de rede. Ik was er bij, toen de leiding aan
gesloten en beproefd werd, en heb toen gezien,
hoe men den aanvoer van wstar legetde. Gjj
zegt, dat het onmogelijk is, daar Dog te komsn
De eerste ingenieur haalde de schouders op
en wees naar den brand.
Nu is bat misschien mogelijk, onze spui
ten hebben beau gemaakt, ten minste voor eenige
oogenbhkkeu, maar mjjubeer Dernburg heeft ge
lijk, hat waagstak zou zaenscheolevens konen.
Wie waagt zich tusichen do gloeiende muren,
die elk oogenblik in kunnen storten f En als het
weikeljjk gelukte de leiding te openen en de
watermassa van het reservoir, daar hoven in den
vuurgloed te leiden hoe zou men dan neg te
rug kunnen f Da damp doet iemand stikken,
als het water losbreekt,er komt niemand levenduit.
van de vijandelijke stemming die in het
Huis tegen de Regeering heerscht, kan bin
nen enkele dagen de nederlaag der Regee
ring worden verwacht.
S a r a c c odie dit voorziet, heeft dea
strijd willen bekorten, en daarom de quaes
tie van vertrouwen gesteld.
Het optreden van het Kabinet in de zaak
vau de kamer van arbeid te Genua, waar
over de interpellaties loopen, is naar het
Berl. Tageblatt verneemt, slechts de aan
leiding, om alle grieven tegen den Minister
president ta luchten.
Zoo zal dus koning V i c t o r E m a n n e 1
weldra voor de taak staan, zjjn eerste
ministerie te vormen. Hat kabinet-S ar a c c o
nam hij over als erfenis van zjjn vader.
Met belangstelling ziet men den loop der
gebeurtenissen tegemoet, afwachtende wel
ken weg de jonge Koning zal inslaan, en
aan welken staatsman hjj zgn vertrouwen
schenken zal.
Uit Peking wordt gemeld, dat de Ge
zanten gisteren-middag eene bjjeenkomst
hielden met de Chinee*che gevolmachtigden
over de quaestie der bestraffing van de
leiders der Boxers-beweging. Het resultaat
was ongunstig. De Gezanten zetten in den
namiddag de besprekingen voort.
Uit Somalieland verneemt de Matin, dat
de opstand aldaar een zeer ernstig karak
ter heeft aangenomen. De Engelschen, die
slechts vierhonderd man in deze streek in
garnizoen hebben, bevinden zich in een
zeer critieken toestand,
j Uit Engelsch Jndii. Een particulier te
legram, te Parjjs ontvangen, meldt, dat de
Waziris in Engelsch-Indië met verdub
belde heftigheid den opstand voortzetten.
Zjj hebben de telegraaflijnen tusscben Mog-
hat Kot en Kaiwir Kach doorgesneden en
een troepenmacht in den pas Guidal ge
vangen genomen.
j De Kamer is gisteren met de wet op
de Vereenigingen gevorderd tot artikel fl.
Nadat den vorigen dag een artikel 1 bis
was ingelascht, zgn na das de artikelen
2 —5 er door. Daarop voorgestelde amen-
demeuten zgn, behoudens een kleine wjj-
ziging in 5, verworpen.
Er bljjft misschien w«l een kansje over,
mjjnhcer, om te ontsnappen. Gevaat? vraagt daar
de soldaat op het slagveld ook naar T vroeg
O.ka1-. De eerste ingenieur zjg hem getroffen
san, maar voor hjj nog kon antwoorden, keerde
tjjn chef terug.
Neem ginds het bevel op u, beval hjj,
Winning hondt het niet langer uit.
De beambte snelde weg en Dernbnrg ssg dea
vrjjueer met een somberen blik aan. Wat
moet gjj hier, vroeg hjj op dellen tooi. Er ijji
handen genoeg om te blusschen, wjj hebben uwe
hulp niet noodig.
Misschien toch wel, antwoordde Von Wil
denrood met een eigenaardigen laeh.
Dernburg kwam vlak voor hem «taan. Ik
heb u tegenover mjjue beambten en arbeiders
niet willen prjjsge»tn, maar nu leg ik u, dat
gjj hier niet meer op uwe plaats tjjt, mjjnheer
Von Wildenrood, Ga!
Von Wildenrood aloeg de oogen niet neer,
voor den dreigetd op hem geiichten blik, dan
zeide hjj langzaam en ernstig.
Ik ga 1 Gioet M»j», misschien ataat gjj
haar toch toe, om mjj te weenen 1
Hjj draaide zich soel om en verdween in het
gewoel der menigte.
Het was een vreeseljjke nseht, die Odensberg
heden beleefde. De storm joeg de wolken, die
bloedrood gekleurd waren door de woedende
vlammen, in woeste vaart langs den kemel, en
over een galmende menichenmassa, waarait ge
roep, geschreeuw en geratel der spuiten klonk
bet was een vreeseljjk tooneel.
Wordt wrsvffd)
