N I E U W E
ffragSlaó voor «ófflooró- en Suió-sXollanó.
Hair Zegepraal,
Caspar Joseph Martinus
Bottemanne,
No» 4720,
Piüsdag 10 Februari 1901,
25ste Jaargang
ABOlOrBMBirTSFBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor ie overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Aixonderljjke nummers.
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen#
BÏÏBIAU: St. Janstraat Haarlem:
1,10
«1,40
«2,80
«0.08
paus Dsm;A.DVfiaTSirriBtr, j
Van 1—6 regels S 50 CeiB
Elke regel meer71/J
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie fc Oontant
AGITE MA SOW AGITATB.
Redacteur-CTitgever, W. KAPPERS.
BISSCHOP VAN HAARLEM,
Hmisprslaat van h. H. LEO XIII, Assistent-Bisschop
by den Paaselijkan Troon,
aaa da Geestelijkheid en de Geloevigen
▼an ons Bisdom
Zaligheid in den Heer.
Het heeft aan Zjjne Heiligheidonzen
roemrijk regerenden Paos, Lao XIIIbe
haagd, op dsn 18den January van dit jaar
een schrijven te rigten tot alle Bisschop
pen der Katholieke wereld over de Katho
lieke werkzaamheid ten gunste van de volks
klasse. Op dit scbrjjven wenschen wjj, Be
minde Geloovigen, uwe aandacht te vesti-
gen.
Ten allen tijde heeft de H. Kerk zich
het lot der armee en behoeftigen bijzon
der aangetrokken. Daarvan getuigen ook in
ons vaderland zoo vele gestichten, inrigtin-
gen en liefdadige vereenigingen zooals van
den H. Vincentinsde H. Elisabeth en
meer andere. Doch in den laatsten tjjd ont
stond door de uitvinding van nieuwe werk
tuigen, de versnelde gemeenschap en der
gelijke oorzaken, eene wanordelijkheid in
de maatschappijgeheel ten nadeele der
volksklasse. Dit te verhelpen moet het doel
zijn der Katholieke werkzaamheid, die, sten-
nende op de beginselen der godsdienst,
«zich de belangen der geringen zóó be-
«hoort aan te trekken, dat zjj de volmaking
der Men zoekt.»
Deze werkzaamheid wordt door Z. H'
christelijke demecratie genoemd, doch onder
het noodige voorbehoud: j
Vooreerst zegt de Pans: «Men wacht j
«zich de benaming christelijke democratie
«tot een staatkundige beteekenis te ver- i
«wringen. Immers ofschoon het woord dè-
emoertdie naar de letter en in de taal der
«wjjsgeeren een volksregeering aandoidt,
«most in het onderhavige geval dit woord
«zóó gebezigd worden, dat afgezien wordt
«van elke staatkandige bedoeling en niets
«anders daarmee wordt te kenDen gegeven
«dan de weldadige christelijke actie op het
«volk.» i
Vervolgens moet de christelijke demo- i
emtio zorg dragen, dat men haar nimmer
FE ILLS TON.
Bet was een heerljjks morgen in de maand
Juni van het jaar 1646, en de hsldeie zonne
schijn verlichtte met sjja stralen een prachtig
landschap. Het toonael launtte eohtar niet uit
door buitengewoon natuurschoonhet was ean
dier, aan grosse weiden en welige boschsadjes
soo rjjke valleien, als er zoo menigvuldig on
der den Iersehen hemel gevonden worden. Oogen-
zotijnlijk bevatte de vallei aleahta ésn woon
huis, doch een oplettend toeschouwer zou wel
dra hier en daar eene achter struiken of een
zandheuvel verborgen bat ontdekt hebber want
ia de treurige dagen, waarin deze geschiedenis
voorvalt, waren de Iorsohe boeren genoodzaakt
kunne woningen tevens alt schuilplaatsen in te
richten. Doch het voornaamste huis der vallei
kon niet verborgen worden, ofschoon het door
hooge olntboomen beschaduwd werd. Het was
een langwerpig, laag huis van zandsteen, met
oenrieter dak: acbteT hetzelve berooden zich de
Vjjgebonweo, die tot eene uitgebreide pachthoeve
behoordenaan de voorzjjde was een vrij grooi
plui», daf met klinkers bestraat was, en nass
het ïtnis een bloementuin, die bljjkbaar goer
onderhouden werd, en waar een helder beekje
kabbelend langs stroomde. Het was op zmhaelve.
esne stille, se seer rnstig niwieede plaat», cooh
was op het oogenblik, waarop dit verhaal ba
rnet regt kan verwjjten «dat zij zoozeer
«haar zorgen wjjdt aan de belangen der
«lagere klasseD, dat zjj de hoogere stan-
«den achjjnt voorbjj te zien. Deze laatsten
«toch zjjn werkeijjk nuttig en noodig tot
«behoad en vooruitgang van den Staat.»
Toen wij, twaalf jaar geleden, den H. Va
der spraken over den dour On9 opgerigten
R. K. Volksbond in ons Bisdom, zagen
Wij met zekere verrassing, hoe Zjjn ge
laat plotseling verhelderde, met welke in
genomenheid Hij naar Ons luisterde, en
met welke bigde mildheid Hg aan die in
stelling meer geesteljjke gunsten schonk,
dan Wjj vroegen.
Sedert dien tijd en vooral na is dat alles
Ons duidelijk gewordendie instelling be
antwoordde volkomen aan de wenschen en
inzigten van Zjjne Heiligheid. Immers, van
den aanvang af hebben Wij aan de op-
rigters van dien Volksbond gezegd«niet
«alleen de stoffelijke, maar ook, en aller-
«eerst, moeten de zedeljjke en godsdien-
«stige belangen der volksklasse behartigd
«worden.»
Van den aanvang af hebben wjj tot hen
gezegd «de Volksbond onthoude zich zorg-
«vuldig van staatkunde of politieken
toen later, bjj de uitbreiding van bet kies
recht, sommige leden en bestuurders Ons
vroegen, of men na althans zich daarmede
niet bemoejjen moest, was Ons antwoord
«de leden kunnen gebruik maken van hun
«kiesregt, maar in den Bond spreke men
«daarover nietin den Volksbond geen
«staatkunde, geen politiek,»
Eindelijk, wanneer van tijd tot tjjd door
leden van den Volksbond, in woord of ge
schrift, scherpe en harde nitdrukkingen
werden gebezigd tegen de meer bemiddelde
personen, hebben Wij altjjd niet alleen
daartegen gewaarschuwd, maar zulks met
alle kracht van Ons bisschoppeljjk gezag
verboden.
Na dit te hebben vooropgezet, willen wjj
thans U onderhouden, Beminde Geloovigen,
over de lessen en vermaningen, welke de
H. Vader geeft en waarvan Wjj hier de
voornaamste beknopt en zakelgkmededeelen.
Tot de aanzienlijke en meer gegoede per
sonen zegt Z. H.:
Het staat U niet vrjj, U het lot van den
minderen man aan te trekkln of nietgij
moogt hem niet verwaarloozenmaar zjjt
verpligt in zjjn belang op te treden.
gint, vol leven en beweging. De vallei wat meer
dan kalf gevuld met krjjgslieden te paard, die
klaarblijkelijk op bet punt «tonden op de eene
of andere expeditie uit tc trekken. Het gehin
nik der paarden, het gekletter der zwaarden,
kei rinkelen der sporen, en het verward gebrom
van stemmen vervulde de lucht.
Voor de deur van het grjjee i'eenen huis be
vond zich eene groep, waar veler oogen op ge
vestigd waren. Eene menigte vrouwen en meis
jes, bsrrwoets en in havelooze kleediog, die
neen en weer geloopen hadden om de soldaten
vaarwel te «eggen en het in het een of ander
bjj het vertrek behulpzaam te zjjn, stonden nog
ia het rond als waren zij asn de plek vastge
nageld. Voor de deur stond een prachtige Spsan-
ache strjjdbengst van rood bruine kleur, en terwjjl
hij zjjn kop statig omhoog hief, toen zjjn berij
der m den zadel sprong, zeg bjj er uit als wist
kjj dat hjj bestemd was om een ruiter van vor-
steljjken bloede in het uitvoeren van de grootste
daden te dragen.
Het w#8 inderdaad eene edele gestalte, die
te paard was gestegen, Lang ea evenredig van
lichaamsvormen, met een arendsoog, donker
haar dat hier en daar een grjjzan tint kreeg,
en zoolang was dat het de schouders bjjna raak
te, een hoog gewelfd voorhoofd, een mond, üie
tegeljjk van een standvastig en zachtaardig ka
rakter getuigde, ea over het algemeen eene
■ïonding en uitdrukking, die aantoonden, dat hji
gewoon was te bevelen.
Dusdanig was het uiterijjk van het opperhoofd
op wien Ierland toen al zjjue üoop gevestigd
had den edelen Oweu Boe O'Neil, graaf van
Gjj moogt u niet onverschillig toonen
voor datgene, wat met het tjjdelgk belang
en de stoffelijke welvaart van het volk in
verband staat.
Het is niet voldoende aan ieder het zjjne
te geven en niemand in de uitoefening van
zjjn recht te beiemmeren maar gjj moet
n tevens jegens de ondergeschikten liefde
rijk betooren, niet door woord of met de
tong, maar met de daad en in waarheid.
Van het getal uwer liefdewerken moogt
1 gjj niet uitsluiten de stoffeljjke gave als
I aalmoes geschonken, waar Christus zelf ver-
maant: eGeeft tot aalmoeien hetgeen overig
- ie» maar geeft zóó aalmoezen, dat zjj
u niet strekken tot zelfverheffing noch den
behoeftige tot beschaming.
Tot de werklieden en mingegoeden zegt
de Paus
Houdt u steeds en vooral ver van oproer
en oproerig gezinden. Deze laatsten be-
hooren dus niet in uwe vereenigingen,veel
minder nog in de besturen daarvan, want
door groote woorden en gebaren zouden zij
u misleiden en op dwaalwegen voeren.
Vereenigingen gesticht tot verhooging
der volkswelvaarthebben onze goedkeu
ring niet, dan wanneer zjj tot stand zjjn
gekomen onder leiding, onder bjjstand van
en in innig verband met de godedienst.
Betoont eerbied aan nwe patroons en
weest altjjd bescheiden. Gjj moogt der
halve wel met bescheidenheid uwe wenschen
openbaren, maar niet uwe eischen stellen.
Weest spaarzaam en tracht daardoor
langzamerhand zeiven nw lot te verbeteren.
Beschouwt het huiselijk leven niet als een
last, maar als de bron van allerlei geluk.
Zoekt dus uwe uitspanning vooral in
den huiseljjken Idlingen laat die huiseljjk-
j beid niet verloren gaan door te veel deel
i te nemen aan feesteljjke bijeenkomsten.
Onderhoudt allereerst de godsdienst en
1 zoekt in deze een zekeren steun bjj de be-
J kommernissen van het leven.
Tot allen eindeljjk, die persoonl jjk of in
vereenigingen zich met de belangen der
volksklasse bezighouden door alleen lief
dadigheid te oefenen of op welke andere
I wjjze ook, klinkt dringend en herhaaldeljjk
j de waarschuwende stem van den Opper-
I miester
«In tegenspraak met de beljjdenis van
j «het christelijk geloof is het, niet te willen
Tyrone 1) die van Vlaanderen naar Ierland
was teruggekeerd, om zjjn vaderland tc bevrjjden
of voor hetzelve te «terven. Over de manen van
zjjn paard hing een echoon meisje van omstreeks
chttien jarenmet miuzame en lieftallige
slaatstrekken. De gezonde blos harer wangen,
et fonkelen harer bruine Iersche oogen, de
joivende gouden lokken, die van uit een net
jeisje te voorechjjn kwamen, vormden een be-
silig geheel. Terwjjl zjj op Tidelis, welken naam
ij aan den hengst gegeven had, leunde, trachtte
j de tranen te verbergen, die uit hare oogen
pwelden, en de zuchten te bedwingen, die haar
enger lichaam deden trillen.
«Ka I Daar is mijne goede Eveline ook, zeide
de generaal, toen een tweede joeg meiije over
den drempel stapte en naar hem toekwam met zjjn
zwaavri in hare hand, hetwelk zjj verzoekt had
ken. te mogen omgespenzie eena bier, hoe
mijne arme Mary staat te weenen.» En zich
oorover buigende, zoodat alleen Eveline en
Mary hem verstaan konden, voegde hjj er bjj
ij zal nooit een goede krjjgsmansvronw zjjn.
Moet ik dat aan Henri vertellen, als ik hem bjj
et Zware Water on moet, en hem verzoekende
arducbosn van zekere jongejuffer van zjjn helm
1. Owen Roe O'Neil, die na twintig jaren aan
het Haf van koningin Elisabeth te hebben doorge
bracht, onder Cromwel de vaan des oproers ont
rolde, zich gedurende zeven jaren staande hield,
op het punt was de onafhankelijkheid zijns rader-
hl' ds te herwinnen, wa» een dar laatste afstam
melingen van O'Neil, of O'Niel, gewezen kening
van Ierland, die van 379 tot 40-t na Chr. regeerdo.
Diens nakomelingen hadden 500 jaren in Ierland
geregeerd.
«buigen voor en gehoorzamen aan degenen,
«die in de Kerk gezag uitoefenenaan de
«Bisschoppen op de eerste plaats, die, met
«voorbehoud van het gezag van den Rooin-
«schen PaHs jover allen, de Heilige Geeei
«gesteld heeft om de Kerk Gods tt besturen,
twelke Hij Zich heeft verworven door Zijn
e Bloed. Hg, die anders denken zou of han-
«delenblijkt dit zwaarwigtig voorschrift
«van denzelfden Apostel vergeten te heb-
«benGehoorzaamt aan uwe oversten em
<weest hun onderdanig, want zij waken als
szullende rekenschap geven van uwe zielen.
«Van het grootste belang is het, dat alle
«geloovigen zich deze aitspraken diep in
«de ziel prenten en tot regel zoeken te
«maken van hun gansche levensgedrag.
En aan het einde van het Apostolisch
schrjjven spreekt Z. H.
«Wjj herhalen met versterkten aandrang
«Onze vermaning, dat wat ook bgzondere
«personen of vereenigingen op dit gebied
«ondernemenin herinnering behoort te
«bigven, dat ten volle aan het gezag dar
«Bisschoppen moet gehoorzaamd worden.
«Dat men zich niet late verleiden door
«eenige te onstuimige begeerte om wel te
«doenwelkeindien zjj er toa leidt de
«verplichte gehoorzaamheid nit het oogt*
«verliezen, niet oprecht is, noch bljjrend
«nut kan tot stand brengen, noch Gode
«aangenaam kan wezen. In den geest van
«diegenen schept God behagendiemet
«ter-zjjde-stelling van hun eigen meening,
«gaarne luisteren naar de herders der Kerk,
«als natr Hem-Zelven»
Aan deze duideljjke woorden
van den Opperherder zoo (lki
bjjvoeging schaden.
Wg mogen dit Ons schrgven niet ein
digen, B. G., zonder u op te wekken tot
een harteljjk en aanhoudend gebed, vooral
in de dagen der H. Vaste, die aanstaande
is. Bidt ook veel voor de H. Kerk en haar
zichtbaar Opperhoofd den Pans, Die in
weerwil van zjjn hoogen ouderdom zoo
wjjs en krachtig bljjft regeren. Stort thans
vooral vurige gebeden voor het gelnk van
ons Vaderland en van Hare Majesteit, onze
beminde Koningin, opdat Haar pas geslo
ten echtverbond voortdurend door den rjj-
ken zegen Gods begunstigd worde. Bidt
voor haar Koninklgk Huis, voor al uwe
overhedenzoo geestelgke als wereld-
ljjke.
at te doen, dewjjl zjj niet geschikt is de bruid
van een dapperen ridder te zjju f»
Mary trachtte haar hoofdje nog dieper in ds
manen van het paard te verbergsn, dosh ecu
diep rood in haar hale verried hoe sterk zjj
bloosde.
- »En nn, Eveline, kunt gjj sign zwaard
omgespen,» vervolgde O'Neil. «Aha I nsjjn dier-
hare kling, gjj zjjt wel is waar van Spaanseh
maaksel, maar de hand,die n draagt, is een Ieriehe
hand, en zal u voor het heil van Ierland han
teren.
Waardig en edel opperhoofd!» zeide
Eveline, terwjjl zjj zjjne hand kaste, en hem daar
op vol eerbied ia het gelaat zag.
Zjj was ongeveer een jaar onder dan hare
zuster, en ofschoon er eene sterke geljjkenia
tusschen hen bestond, was hun niterljjk toeh
zeer verichillend.
Eveline was een bevallig, dooh oen zeer
zwak uitziend meisje, met regelmatige gelaats
trekken, waarop de minste ontroering een ster
ken blos te voorschijn riep. Hare liohtbruine
oogen waren groot en goedig, henre haren wa
ren goudblond en in een vlecht achter op
haar hoofd samengebonden en daarbjj eene uit
drukking van zulk een bovenaardsche reinheid
en vrede om haar blanke voorhoofd, dat een
schilder geen beter model voor «de sehoonste
onder de vrouwen» kon gevonden hebben.
(Wsrii wsnsifsQ
HUIiyflSfilECOIItUT.
i
